장음표시 사용
211쪽
rum catalogum qxhibet noster Nathrael D β, Soluellus J deprehendere , b 'ς
inter caeteras quaestionem de o. Hebdom
dis,duobus libris postremis Phari sui,diligen- . terversat, & pro sententia, quam propugnamus , & contra eamdem, libro praetertim I S. talia dicit , quae nullo modo dissimulanda videantur. In primis ergo libri modo dicti q. t 6. hunc praefigit titulum: Expen ἔ-tur per milior sententia Septuaginta Hebd madas ab Esdra, I anno Artaxerxis 7. --
choandas. Deinde, ut positam pro titulo Opinionem confirmet, tria Proponit enucleanda.
i. Aid fit apud Hebros aedificare a. mid .emare Drusum. Gid iterum aedia Acare rusalem. Sod ad primum Detat , duplicem
ait esse apud Hebraeos aedificandi acceptionem , in quarum altera hoc verbum AEd eo significacaedificium extruere , jacere fundamenta , Parietes excitare, & caetera id genus . In altera significat dare liberos, augere familiam, stabilire domum , vel Civitatem prole copiosa . Sobolem enim numerosam esse quasi lapides vivos, quibus tum Civitas ipsa, tum singulae domus,seu familiae cΟ
struuntur. Sic Deuteron. 25 de eo , qui non
vult fi atris sui defuncti absque liberis,ut ibiadem lege praecipitur, uxorem ducere, dicitur
212쪽
v..n responderit,nolo e- ι orem ccei redacterit mulier ad eum coram senioribus qtollet calceamentum de pede ejus , spuitque in faciem illius, s dica: Sic flet Bomini, qui non aedificat domum fratris sui . Sitrii liter Ruth 4. II .dicuntur Raches & Lia in iros komum IsraeL Et Exod. I. II. Deus dicitur Obsteti tricibus aegyptijs, Domos aedificase, quia timuerunt Deum. Quam loquendi formam I. Reg. 2. 3 S. & a.Regum 7.a 7. S alibi
reperias. Quod ad alterum attinet rinquit vel Urbs ipsa, vel Civitas potest intelligi. Urbes conjunctis domu iliis, sive
privatis, sive publicis continentur : Civis tales sunt concilia , coetusque hominum ad communem utilitatem, δέ in loquitur Atistoteles, Aυτάρκειαν, idest, sussicientiam jure χciati . Hinc aedificasse Ierus lem dicetur , ct qui plura domicilia conjuncta , vicisque descripta Jero lymitanis civibus excitarit, & qui civium multitudinem, quae prius dispersa fuerat, unum in locum congregarit , & prolem copiosam urbi sussecerit . Qui vero Urbem mae-nibus sepserit, fossis, turribus, di propugnaculis circumdederit, si proprie loqui velimus,non dicetur Urbem. aut Civitate sedificasse,sed Urbε munivisse:cum & Urbs sine Y a muro,
213쪽
muro, & Civitas sine Urbe pota aliquando reperiri. Quemadmodum Roma ,& Sparta
diu moenibus caruerunt . Et, ingruentibus Persis,Athenienses Apollinis oraculo moniti, τειχος ξύλινον μοῦνον otarotΘητον τελεθειν , idest,
Solum murum ligneum inexpugnabilem fore ;Urbem incendio Persico deflagraturam reliquerunt , Civitatem omnem, se ipis videlicet, conjuges, liberosque in naves, quas interpretabantur murum ligneum, transtulere. Neque enim Civitates, aut populi propter Urbe , & domicilia , sed domicilia propter populos sunt instituta. Quo fit, ut ille sermo, qui de convocandis , reduce disque Iudaeis exivit, non minus ad aedificationem Jero lymae pertineat, quam qui de domiciliis extruendis emissus est. Praesertim cum idem regis Edictum , quod exulibus reditum in patriam domieiliis carentem indulget, sis etiam excitare domicilia, & ca tera moliri permittat, quae cum reditu sunt necessario conncxa. Nam taui dat esse iecundum philosophicum Axioma, dat etiam consequentia ad esse.
Jam vero, pergit, ut tertium explicet; Iudaeorum in gratiam quatuor a regibus Persarum Decreta exierunt. Primum a Cyro in haec verba conceptum en in
vobis de universo populo ejus t Sit Deus illius
214쪽
cum ipso. Ascendat in IerusaPm , quae es in Pudaea, s aedificet domum Domini Dei Vrael.
inibus verbis restituuntur exules, instaura-riir civitas, di egentibus, in quas dispersa fuerat, unum in locum congregatur: aedia ficandi Templi fit potestas , & Urbis aedificandae tacita faculta. involvitur. Unde ix Isaias cap. 4s. 3 ita de Cyro vaticinatur: se aedificabit civitatem meam , I captivitatem meam dimittet. Cyrus autem Civitatem aedificasse non est dicendus ex eo, quod de Templo aedificando edixerit Impisi enim, si proprie loquamur, neque Urbs, neque
Civitas dici potesto sed ex eo, quod Judaeos unum in locum e diversis gentibus congregari, &, quod necessario connexum fuit , domicilia conjuncta privatis usibus aedificare permiserit. Qui, nisi privatas aedes excitassent, ab Aggaeo Propheta anno secundo Darii non audissent: 'Numquid tempus vobis es,ut habitetis in domibus laqueatis, tr domus ista deserta Z . Secundum Decretum est Darii Hystas.
pidae, quo amplissimam ficit Templi addificandi potestatem. Sed, cum de convocandis Iudaeis , & sedibus extruendis dixerit omnino nihil; propterea Darius aut Civitatem , aut Urbem iterum condidisse dici non
215쪽
Tertium est, quo rex Artaxerxes dedit Eaerae secundum manum Domini Dei ejus super eum omnem petitionem ejus, eique o d. , in haec verba rescripsit r b Ame decretum est, ut cuicumque placuerit in reino meo depopulo I MI , de S erdotibus ejus, spitis ire in Ierusalem, tecum vadat. Qu ibus
verbis Civitatem, prius Cyri edicto restit lata , Iterum aed eapit , novamque Sobolem ei suffecit, quos certe nolebat in dolio cum Diogene, sed in conjunctis domibus habitare. Atque hic videtur esse, Exitus fimae onis, ut iterum aedificetur Ierusalem: licet de reficiendis portis, aut Urbe moenibus sepienda nihil edixerit. Quod ad Nehemiam attinet . petiit ille quidem a rege commeatum ad Civitatem sepulchri patris sui, eamque se aedificaturum esse profestus est; sed Urbis aedificandae potestatem, quam jam inde a Cyro concessam,
Sab ipsis Artaxerxe renovatam esse ΠΟVerat , fieri sibi non petiit. Itaque Exuus semanonis , ut iterum aedificetur Ierussim, Siserata Iudaeorum convocatione, populis , tamquam vivis lapidibus,excitetur; Artaxe vis decretum est, quo fretus Esdras, anno eiusdem regis reliquias populi, quae ha- Aenus inter Babylonios , Persasque subsederant, iterum collegit, atque oerat), Peri
216쪽
rum regum indulgentia , eonssidit risu tem. Hic itaque est Exitus illesermonis, unde o. captu Hebdomadum accersendum
Quod si quis inficiaretur, subjungit ,
hanc Civitatis aedificationem civium reductione , ct reditu contineri, nemo prohiberete textu Principe Hebraico nimirum) atque
ex interpretatione o. Seniorum aliquam latinae translationi lucem asserre. exitu se
monis relaei inles iis , peMnoth, idest. Ad reducendum ,μe ad reverti faciendum, e ad candum, legimus in Hebraeo. In Gra co autem Ab exitu sermoms του ἀποκριΘῆναν - οικοδομῶσαι, idest, Separandi I ad eandi. Est enim non solum Reso dere, sed secundum Primariarum notionem του ηιιλου , Aturba Areari σsecerni, ut notat EustathiuS Iliad.lib. 3.v. I 2. Separata est porro, di secreta Iudaeorum Civitas , cum Cyri, atque Artaxerxis edicto semel, atque iterum e varus nationibus est congregata. Quia tamen illa populi red ctio duplex fuit, altera sub Cyro, altera sub Artaxerxe; prudenter Latinus Interpres, ne lectore vocis ambiguitate confunderet; pri rem a posteriori distinxit, S Hebdomadas ab iterata , sive secunda redueti'ne num
217쪽
Haec sere priaedictus Auctor: In rem nostram sane, si quaedam excipias, peroppor tune. Excipimus primo, quod ait, quam tuor, Judaeorum in gratiam, a regibus De sarum Decreta exisse. Tria enim, non verbquatuor fuisse Decreta hujusmodi capite IS. S I 6. luculenter ostendimus . Excipimus
deinde, quod Civitatem Ierusalem, Edicto
Cyri prius restitutam, Edicto deinde Artaxerxis iterath aedificatam fuisse contendit. Si enim aedificium Cyri,S Artaxerxis aliud, atque aliud statuatur ;Jerusalem Artaxerxis Decreto non Berum, sed Tertiὸ aedificatam fuisse dicendum erit, ut ostendimus cap. 3 3. pag. II 3. Quandoquidem aedificatione per Cyrum facta prior est aedificatio alia, per quam a Melchisedecho ipsius Conditore primum, deinde a regibus Iuda, David praesertim , & Salomone, tum Urbs, tum Civitas Ierusalem est aedificata. Civitas quidem
adjectis civibus, ct positis legibus: Urbs
vero aedificiis tum privatis , tum publiciSauctis , atque amplificatis. Nam David, ut dicitur a. Reg. 3. 9. Habitavit in arce, O vocavit eam , Civitatem Dasid t s aedi cavit per Drum o Mello I intrinsecus. Salomon autem, ut dicitur 3.Reg. I i. 27. AEdificavit
Melis, si coarguavit voraginem Gipuatis Dasi patris sui. Quare
218쪽
Quare dicendum videtur , Ierusalem aedificatam quidem a Cyro fuisse, permi tendo scilicet Judaeis ut redirent,& Jerusalem aedificarent: atque ea ratione impletum dictum propheticum Isai. 3. i 3. se aedificabit civitatem meam ; tamen aedificationem hujusmodi non persectam, sed inchoatam, &ab hostibus Judaeorum, in circuitu commo-xantibus , identidem impeditam: atque adeo productam fuisse usque ad tempora Artaxerxis ngimani, qui, mita Nehemia, &per eum, muro exaedificato, supremam operi manum imposivit. AEdificationem proinde a Cyro inchoatam, & ab Artaxerxe absisti tam, tamquam unicam ejusdem Ieroilymae aedificationem esse accipiendam, atque Artaxerxi potitis,quam Cyro tribuendam:qubdoperis absoluti, non tam qui illud incepit, quam qui ad exitum perduxit, Auctor cen
Deinde aliud est 'rusalem aedificare. aliud, ut Ierusalem aedificetur decretum fameere. Potest enim Jerusialem aedificari, nullo praeeunte Decreto: Rursus potest deJerus Iem aedificanda Decretum fieri, nullo subsequente fidificio. Isaias autem cap. 43. V. I 3.
non dixit de Cyro: Ab ipso exibit sermo, ut aedificetur Cisitas mea, sed dixit: Ipse aedific bis Cisitatem meam. Itaque verba illa: Ab Z exitu
219쪽
exis firmosis, ut uerum aedificae r Ierus
- , non ad Decretum Cyri, in quo de J rusalem aedificanda expressε nihil dicitur, sed ad Decretum Artaxerxis, in quo de I rusalem aedificanda expresse edicitur, sunt Teserenda . Angelus enim , ut pag. 6o. &Pag. 93. monuimus, non Ab aedificatione, sed Ab exitu Amonis, ut iterum aedi retur ι Jum,Plebdomadas inchoandas statuit . Porro in Artaxerxis decreto, de Ierusalem aedificanda expresse edici , est manifestum rnam expresse edicitur de aedificatione Civitatis, dum reducitur populus, & redditur Autonomia: de Urbis autem aedificatione, ut expresse edicatur, non eit necesser quand quidem aedificatio Urbis ad Civitatis aedificationem c ut Abrahamus ultro fatetur , & . nos cap. I o. S sequentibus ostendimus co sequens est .
Falso itaque sibi hic Auctor assumit, Latinum Interpretem, dum vertit: Ab exitu fermonis , ut iterum aedificetur Ierusalem; priorem populi reductionem sub Cyro factam, a posteriori facta sub Artaxerxe distinguere voluisse, atque Hebdomaclas ab iterata, sive secunda reductione populi numerasse. Nam Latinus Interpres non ab it
jata populi reductione, sed ab iterata Jer Elymae aedificatione hebdomadas numer
220쪽
vit. Potest autem iterata Ierosolymae aedificatio,sive iterata populi redustione opti intelligi . Si nempe Urbis eversie , atque Autonomiae Riblatae, manente populo; restis tutio facta intelligatur. - Ad haec Latinus Interpres inde debuit
Hebdomadas numerarare, unde Cas uumerari admittit Hebraicus Textus. Hebraicus autem Textusffarin D rabi 'im N
mis moma dabor Phasib, se norh Ierus DLaim;ab iterata populi reductione Hebdom das numerari minimi admistis. Si enim eam vocem ampi, is triverim Berum,ut verist Latinus Interpres, & dicas e in exitu semmonis , ut iterum aeo creur Ierusalem ἔnulla hic sive itera a , sive prima , unde Hebdomades numeremur , popuIi reducti apparet: Si vero amn γ Iehasi, vertas,Adr
dira fariendum , sive Ad separandum, ut vertunt Septuaginta , & dicas , Ab exitu semmis ad redire faciendum , es eae co-dum Ierusalem, hic quidem exprimitur m puli reductio, sed non itscua . Ut enim it rata populi reductio exprimeretur, addenda misset vox haec παὶ scenitF, Item , atq;di
min motis dasar Masib scenisb, selibuotis Ierusalaim: Ab exitu Iermonis ad iterum redire faciendum aedificandum Ierusalem.