Palladii Rutilii Tauri Aemiliani ... De re rustica libri 14

61쪽

rs PALLADIIcipiet,obliquae,Cr rotundae esse debebunt. Decisis, cui supra dixi,inale natis omnibM,et ueteribus,nouellos, Cr huectuarios serua. Vngues etiam canodum siccos, ta' anno tinos recide,Cr omnia, quae uetera, uel scabra reperies. Illae,quae altius coluntur,ut in iugo,uel pergula, ubi quam

tuor pedibus supra terra leuata 1ieterint, quaterna bram chia habeant. Si macra uius Git, in singulis bruch s sinis gula flagella distultimus pinguis, bina. Sed providoradum,ne in ima parte sint sarmeno,quae Muus. Quod cum si,uitii,tanquam si julgure tangatur rescit. Relinquenda sunt sarmen neq; circa duru,nes in summo, quia haec uolui pampinaria minus a erunt, illa vitem nivente foetus onerant,σ longius ducunt. Quare in medio loco Muanis da fuit,quae tuemu .Plaga non iuxta gemam, sed aliquanto supatus fa Cr in latur a gemma propin Ia mam

fluentem. De putatione arbusti. T I T. X I I LVI T I S, quae in arbore collocatur, prima eius materaria ad secundam,vel imiam gemma praecidatur . Deinde omnib*s annis aliquid per ramos crescere subinde patiaornu unam materia semper ad cacumen arboris dirigetes. Sed quis actu uolunt maximu,materias plures per ramos submitunt:qui uinum melius, armenta in cacumen extenαdunt. Fortioribus ramis arborum plures materis, debilioribws imponendae fiunt pauciores. Putandi autem ratio talis est,ut Cr uetera sarincta,quibus primi annistactus pependit,omnia recidantu CT noua circuri' capreolis,Cyraramulis inutilibus dimittiturista prouidendum est,omnibus annis uite resolui,ac religari,quia restigeratur. Infrmandi sunt rami arboru uit rura, ne alter sub alterius linea

dirigauesed loco pingui silmus a terra octo pedibu gramcisi

62쪽

FEBRUARIVS. etsi uero fimi sine ramo relinquenda est. In solo rosido,

'nebuloso rami arboris uitlyrae in m occidentem puritione dirigantur,ut latera vacua solis membra totatius uitis o leniant. Agendum est autem,ut uitis 1 ista non si in arbore,er deficientibus primis arboribus βιbaituendae fiunt alis.I n loco clivoso humilius rami arbora seruanari sunt:in plano er uliginoso altius. Palmites ad arborem non duro ulmine ligentur,ne eos uincula recida aut atterarat. Hoc aute noueru, quia palmes quod extra ligaturumpendens habuerit,studium induet: quod insta ligaturum, materiae sequentis anni deputabit.

De prouincialibus uincis putassis. T I T. X IIII.

VITE S,quas prouinciali more uelat arbusiadas re dixis instituere uelisoramos a quatuor partibus his rosinques, Cr in eis brachijssumenta pro uitii s posibilitate

seruabG. Vites autem,quae cannis in orbem cinguntur,sic putentu: quemadmodum eae,qus nituntur ridicis, aut paulisa Lx uero quie sine adminicissis iacet, quod pro sola inodigentia sciendum est, uel nece, inue prouinciae, primo anno duo gemmas, inde plures habebunt. Sed huius geoneris uinea strictius est putanda.

De nouellae uitis putatione. TIT. X v.

NOVELLAM uitem colamella dicit a primo anno ad unam materiam Oefrinandam, nec recidendum totam cui Italae consuetudo est. Anno feΔιdo expleto,quiaues intereant uites in totum rerise, uel insecunda sarmenta producant, quae amputato capite velut pampinaria de duro coguntur exire, quare iuxta ipsam comissuram ueterii sarmenti,unam, uel duas gemnim censimus relinquenadas:quod est merito in uiticula fretore Duanda, ersane excipiendam calamis nouellam,uel exiguit palis, ut tertio

anno

63쪽

ώo PALLADII anno robustiores posit accipere. Nam quadrima novas. ubi ut i sol nt,tres materias merito nutrire cogetur. mrim post putationem sarmenta decisa a uinether rubi,ce impedimentum I Jὸns omne tollatur.

De propaginibus. TIT. XVI.

Hoc etiam mentie propagandae sunt vitessed uetus, Cr ras uinea,cum duramenta longe processerunt,ut Columelia dicit,mergis melius reparabitur,quam si inl0ὐωα ne totim corporis obruitur,quod agricolu certum est diasylicere. Mergum dictarus, quoties velut arcus supra terra relinquitur,alia parte vitia in Ia. Ni ut ait columella cum totae stratae sunt,plurimis radicibus totius corporis fistigantur. Mergi uero post biennium reciduntur in ea pariste,quae supra Wher in loco iustis uites relinquunt. sed ut agricolae asserunt post biennium si recidas,plerans infimmas habent radices,Cr repente simul pereunt.

De insitionibus. TIT. X U II.

Hoc menst calidis,Cr apricis locis optime celabraatur insitis,quae sit tribus generibus. Sed ex his duo nune feri posunt,tertium restruatur aestiti. Sunt autem genera inserendi haecaut sub cortice, aut in trunco, aut empla pro. Inferemus ergo sic: Arborem uel ramum, in loco qui nitidus est,er sine cicatrice,serra recidemus non uso cortice.Postferraturum,plagam 'ramentis acutis inciis damus. Inde quasi cuneum tenuem frem,uel oseam, mari xime leoninum, inter corticem, CT lignum tribus prope digitis confdideranter deponimus, ne corticis Ucia disia petur,er in eum modii subducto cuneo titim surculu mergimus una parte decisum salua medulla, Cr cortice partis aeterius,qui supra arborem sex, uel octo digitis emineat. Duos,uel tres,vel plures furtalos pro trunci qualitate con

stituimus

64쪽

linquinuri tuc iunco,aut ulmo,aut uinune stringimus,et supra lutu i sco tectum ponemus,ac ligabimus, ut quatuor

digitis supra lutwm pH it furculus emittere. Plerosep deleata strictu primo sectae arboris trunctim uincula rectiori brus in medio sindere,er ibi surculos ex utras parte rasos

in modum cune ut integra sit medulla, demergere, praeunusso ante cuneolo, quo subducto, depositus furculus reo deunte in plagam materi posit Uringi Sed hoe utruns genus uernum est,ersi crescente luna, ubi incipit gemisma arborum turgescere. surculi autem,qui instrendi sunt, fini nouellifrtiles, nodosi, de nouo nat ab orientat arisboris parte deris,crufitudine digiti minoris, bifirci, uel trifcrci, gemmis pluribus uberati. si arborem minorem oderabus inberere,in qua sine dubio meliora incrementa proueniunt,circa terram secato:Cr quod melius est, surisculos inter lignum,corticems depone,tunc stringe. Quidam rasum ex utras parte furculum conuenientem solis dirui arboris instrendae sic in medio deponunt,ut cortex surculi undis cortici arboris reddatur aequalis. sed in novi uella arbore terra mota usque ad ipsum insitum eo j

tur,quae res eam a uento,Cr calore destiiset. Nihi Uea

ruit diligens agricol omne insitum sine dubio comprehederes depositis urculis ui cum no temperatia in ipsa ploga pariter mergarius,quali glutino quodam succos matearis utriusq; n lurum. De emplastratione suo men ediceamus. Quartum genus columella sic retulit. Gallica tereobra usq; ad medullam arborem perstrandam, plaga inte rivi leuiter inclinam. Ibi educto omni scobe,uitem,uel ra rnum ad modum framinas impresi delibraum,succiduitamen,er humente stricte imprimi,una aut duabus gemmis

65쪽

έα PALLADII fris relictis. Tunc argilla,er niusto locum diligenter operiri. Ita er uites in ulmo inseri pope commissus. Hi anus quidam nasi hoc genus nouae insitionis ostendit, quod expersico se asserebat expertu. salicis ramu brachi1 crafit dinesolidum,longum, bitis duobus,aut amplius terebrari iusit in medio,σ plantam perfici in eodem loco in quo considit,sboliatam ramis omnibus, solo capite relicto per ipsum saligni manubrij foramen inlici: tune eudem salicis ramum terrae capite utros demersio, in arcus similitudinε debere curuari ramen luto,inusco,uinculis stringi: anno deinde exempto, ubi infamedullam salicis caput plantae se cohaesierit,ut unitas sit ex duobus mitti corporibus,puisem subter incidi,ais trans'es,Cr aggerari terram, quae arcu salicis cu perfici cacumine posit operire hinc permei poma fine inibus nascised hoc locis humidis couenire, uel riguis,ta salices aquationibus adiuuandas,uter natura Iigni uigea quae delectatur humore, Cr superfluentem copiam succi germinibus ministret alienis.

De instituendis olivetis. ' T I T. X V II I.

Hoc mense locis temperatis instituemus oliveta, qitae uel pastinis conferenda sunt,ut extremus circa decimano tabulas cingant,vessivum Iocum tenebunt. Si ponuntur in pastino, radicatae plantae decisis capitibus,er brachiis,er in truncum redactae usque ad mensuram cubiti unius, Crpalmifrmento terrae se defigantur: locis palo anistea deprimense ordei grana subteriaciuntur, Cr ampuleratur squicquid putridi inuentum Aeris,aut urentis, Crtune amputata capita luto uelentur,m msco, ulmeis uinoctis,ues tenacibus,quibuscunq; constricta. sed maximum beneficium est,ut proficiat incremento, si rubrica partes tentur, qgom obuersepeterunt,er tantra eas simili

I ratione

66쪽

FEBRUARI Us. ratione ponat . Sint a se discreta pedibus quindecim, uri viginti. Oinnis subinde circa eas herba uellaturier quoties

imber se in uderit breui limis,ac requet , sita figionibus

solicitentur. Et ubinde dum a trunco terr atin permisti in aliquanto altiores cumulos congeratur. Quod β oliueis tu suo loco scere uolueris, haec genera terram sequerit L. Tinam,cui tu ti sit glare aut cretam fabulanis coniunae ctιone resolutam,aut pinguem sabulone aut terram naturae densioris, e T humidae. creta figuli omnino repudianda ess,er uliginosa, Cr in quas per humor amit,eν fabulo macmes nuda glarea:quamuis mim comprehenda noconualescit. Potest feri T ubi arbutus,aut ilex steterat Nacerem, G ulus excisa radices noxias relinquit, uiri uirus oleam necat. Loca aestuosis septentrionali eolle in s meridiano gaudet. Medijs clivis delectatur. Nechimulacum,nes arduum patitur,magis modicos cliuos Ilistest,et pluris siocabulari. cui Porus M,Orchis,Rα , Sergia, Licinia, comιm et caeter suu nominare no attinet. Paufflamine olaum,quod reddit, dum uiride est, ostiamum est, ed cito uerustae corrumpitur. Optimum Licinia dat 3Iurimu Sergia. sed de bis haec genera liter praecepi uesus icta,maiores baccas cibo,minores oko promturas Sistumenim agere hque conserimus oliueto,quadragenis intersie pedibus diflent mare uicenis quinis. Melta ita cientius ordines influonru dirigamus cum deponentur in scrobes siccas constituantur quaternis peribuwLUGlarea etiam,ubi Iapides de*erint,mρ-σsi clausus Iocus est,modice supra terram, quae ponunturemneant.Si pecora forn dantur, altiores trunci risse deis

bebuntan siccis uero prouincijs cum pluuiae desunt, in

recon

67쪽

ο PALLADII

re coueniet. si prouincia indiget olivetis,er non est unde

planta sumtur,feminaris friendum est, id est rebula efossassicut superim dixi,utib sicut columella dicit ramiserra incisi in modum sesquipedale deponantur. Inde posquinquennium poterit ualida platim transfrri locis gidi3 hoe mencte plandiri. Scio plero',quodyrilius,atisque utilius est adices olearum, quae in olus plerunque sunt,aut in locis desimis,in cubicilem mensiura recisas, aut in feminarios placuerit,aut in oliueto solere dist onere,et

admistioestercoris adiuuare. Quare prouenietini ex unius arboris radicibus numerosa planta nascatur. De pomiseris,M spatqs earum generale

praeceptum. T I T..X I X.

ETIAM pomistras arbores posumus in pastinis a septentrionali regione distonere,de quibus sigillatim diiscemus,quae syecialiter sunt tenenda. Nam pomis eadem conuenit terra,quae vitibus. scrobes aute maioreis Aries, ut materiar prosi Cr stuctui. si pomarium scies, inter oris dines tricenos pedes relinques.Plantas stitues radicatas, quod est mellassed seruabis,ne cacumina aut manu sta, ct aut erga non crescant. Vnunquenque ordinem suo generi depudibis, ne infirmae a ualentioribus opprima turiflantas similiter nonbimus, ut ipsis, quibus steterunt cardinibus opponamus. De clivo sicco,Cr exili, in planu, pinguem,er humid transferemus. Si truncos ponere uolueris, supra terram prope tribus pedibus erigantur. ubi duas in una scrobe pluntas deponis, cauendum est,ne se contingant,nam uerimbus interibunt. Sed ut colum

id dicit 'aciores sunt, quae seminibus, hoe est nuribus

suis,quam quae plantis ponuntur,aut ramis.Vbi regiosi cior est,aquationibus adiuuentur.

68쪽

ra la

i, F E B R V A R I v s. De sodiendis, Iandis, δί ligandis uitibus, uel laetanaes arboribus,& plantis

circumladiendis. T I T. X K.

N V Nc latis maritimis, Cr calidis fodiendae fiunt uites:uri si haec prouinciis colluetudo esu exarandae, Crin eisdem Iocis palandae, aut ligandae sunt uineae prius, quam gemma procedat, ius cocusione,in attritu incurritur I ande dij endiu. Nunc cla caeteraes arbores Iris tamen accipiunt decrescente luna. Sufficiet auton maiori arbori vehes una,minori media, ita ut subdum a radiciabus terra, G fimo permisti, reuocetur. Tempore hoc si quae sunt in seminarijs plantae, circui diendae sunt, Cranipuundi eis ramisuperflui,vel radiculae, quas circa insuperiore parte miserunt. De rosis,liliis,croco, inolis

conserendis. TIT. XXI.

Hoc mense rosaria conferemusque fulco breuis ino, aut scrobibus ponenda sunt, uel uirgultis, uri etiam semire. Semina autem rosarum non putemus medios flois sculos esse aurei cclom,quos rosae 'unt, sed baccus nuta trian duas in brevisim psi similitudine planas feminiis bus post uindenuum reddunt maturas,quarum tamen mari turris ex colore co,et mollicis poterit aestimari. siqua etiam sunt antiqua rosaria hoc tempore circui diuntur sarcusis,uel dolabris,m ariditas uniuersa reciditur. Nueer quae raseunt possunt ducta uirgarum propagine reis parari si rosam temperius habere uolueris, duobus parumis ab ea in gan 'ra fodies, er aqua Olida bis rigabis in die. N unc Cr Eictoriam bunos ponemus,ues lilia ante huis bita summim summa diligentia, ne oculos circa radicem nustentes,Cr minores bulbulos sauciemus, qui a matre

E e subtracti p

69쪽

66 PALLADIrsubiram,ias in alios digesti ordines noua lilieta firmaribunt. Item uiolarum plant Er eroci bulbimendi sunt, uelμbtiliter si fuerant ante fodiendi. De lini se nine serendo. TIT. XX et I. Hoc mense aliquisiti semen Ie o solo in iugerit x. modios stargunt,er lina consequuntur exilia. De cannetis,& asparis,isc plantis salicum, re genestat,do seminariis myrti,

TEMPORE hoc coneta poneta funifctis bressifimis scrobibuM,Cr oculis cannarum per singulis scrorubes obrutis,qui semipedustatio inter se distire debebuti Si calidae, ex siccae prouinciastudenia uallis hinidas, uel irriguus opus est deputare cannetis. Sistigida re o locis medi s instituantur, sedsucco uiliarum subditis. I nter haec astaragorii etiam semina stargere posmus,

ut irasti nascantu quia Cr ab agi coluntur,Cr incenisduntur eo more,quo cannae. sessi sunt antiqua cannem, . hoc tempore sarrientur,recisis, quae in radice purganda sunt,id est putribus male pomeAs, qua gignedi oculas non habebunt. Nuncsalicis plantas, er omnium geranorum, quae arbusto applicandae sunt, uel genestas ubi deerunt) obruemus. Ex bacas etia in rii, ex Iauri serionaria scimus,uel si fuerant,excolamM.

De hortis. TIT. XXIIII.

CIRCA Idus Februarias sepes hortorum ex cogesto in funibus stinara semine faciendae sunt, sicut dictum

est,cum de munimine loqueremur hortorum. Item Graeci

dicut de crassarubi uirga feri debere particulas π palis maribus scrobibus obrui, Cr quotidie, donec stondeant,ffiρnc,Gr rigatione nutriri.Hoc mense Iactuca seritur.

70쪽

nasturcium,er coriandri yCr papauer,sicut mense N nembri. CT alli ,σ ulpicini. nesatureiaseritur pingui avo,non stercoratosed aprico,uel melius mari prois ximo,er cum repullis moti seminatur. Hoc etiam mense repullas seris,sed cono et uere et autuno esse se natas. Si semen eis seuem n caput crescit, er nativi reddit in seminosi capituum ponas, ipsum macescit, Cr multi

semen educi Terram cepae deisserunt pinguem, vehemetersubactam,irriguam, ercoriam. Ibi areas aciemus oαmnibus herbis, r radice purgatas.seremus placido,eis reno die,maxime austra,vel euro flantibus. si minuente lana strantur,tenues,CT acriores proueniunt: si crescente,

robust er saporis humecti. R artus sunt ponendae, ranae eandae, acsirculandae fiuntsepim. S i capita uoluerimus his esse nutior folia omnia debemus avstrrcer se succus ad inflariora cogetur. De quibus uero semina colligenda

sunt iuuentur amminiculis,ubi cavlem coeperint excitare.

cum niger color seminis furit, praestrant maturitatis i dicia. vellendi sunt thalli adhuc senusicci causemine, ersie insole siccandi. Hoc inest anetam seres locis stlidis.

Omnem coelistit in patitur,sed tepidiore utatur. R igeis tu si se imber abstineatseratur rarius. Aliqui semen eius

non obruunt,opinantes quod a nulla avetangatur. Nucet sinapiserere posmus.Hoc etia mense caules fieremim,

qu)σιoto anno seri possunt:foum pingue,et satis stub

μι diligunt argilla er glaream timent fabulati π areaenis non Mediantur,nise perennis unda succurat. omnem coeli'tu causis patitur 'lita magis. cotra austra positi citius strat, traseptetrione serius. sed hic causis et suis porcet robore vicit;I-s Gemitur,et ideo ponedae sufEe x plante εγ