장음표시 사용
51쪽
HERMETI en Ma DI cINAE ipsa pateat potius quam verbis, videamus qui elegan-lcem istum tractatum ordiatur. Inter alimenta, medicamenta& venena discrimen constituit,ubi videre est, lconfusum quid & non satis distinctum, de alimentis medicamentosis, & medicamentis alimentosis ab eo diei:cuius rei tradiatio dilucidior habotur, & nciliori lmethodo traditur initio Pharmacopaeae meae dogma- ticorum,quo lectores relegamus. Pergit postea lectorum oculos, ac aures auditorum pascere, dum ex suggesto imaginatur se discipulos suos docere, &lectionem illis enarrare de diuisione ac dis in serentiis medicamentorum purgantium, ubi dicit eo- . rum alia esse alimenta, inter quae talnarindos, mannam,cassiam recenset: postea subiicit alia esse Venetia: Tertii vero generis medicamentorti nullam facit pro sus mentionem, ex memoriae fortassis lapsu. Nolim tantae hoc illius ignorantiae tribuere, quem puto te- inuisse quidem, at non satis commode exprimere potuisse. Hanc,ni fallor, Iongd melius & facilius ex his quae adhuc iuuenis scripsi,in lib.despamicorum mediam mentorumpraeparationibus, tractatu de Vegetabilibus. cap. . quod ultimum est, diuisionem licebit inuenire, ubi de causis de ratione praeparationis simplicium medicamentorum purgantium ago. Illic ego concisὰ satis de causis purgationis locutus, ex doctrina dogmatic rum , &pro ea eruditione, quam pro aetate mea tumram adeptus, partitus sum medicamenta purgantia intres ordines, quorum primus est vehementissimorum, ac malignorum purgantium , quae semper maiori et parte sunt acri ac virulenta seu' maligna aliqua quali. tate referta,quaeque non minus nocere quam prodesse
idcirco possint, nisi debite praeparata sint, correcti
Conuenientique pondere ac mensiara administrata
52쪽
sala, peplum, atque omnia ti01ymalorum genera: cu-eumerasininus,alaru thymelea,chamaelara,&id genus alia:scammonea & euphorbium inter lacrymas, lathyris, colocynthis inter fructus& semina: Inter lapides Armenius, Cyaneus. In hunc ordinem retulerunt alii hermoda stilos, turbith, cuius nomen ipsam perterret, quod a turbando videatur esse dictum. Ego verd inter violenta nolim illa annumerare, ut neque hydragoga illa, quae ex seminibus extrahuntur, aut vino ebulino, atque id genus aliis excipiuntur, quae quidem amen, si segnius in nobis operentur, Cc in corpore restent, citra eam purgationis persectionem,pad quam erant destinata, possunt quidem nostrum corpus immutare, conturbare & immoderate calefacere, ut quae sint a nostra natura admodum aliena , ut docet ipse G
Ienus. sAlter ordo est benignorum, quae sic dicuntur, quod
blande ac suauiter, citraq; molestiam humores noxios, non quidem uniuersi corporis, sed partium duntaxat quarundam vacuent, aluumque leniendo subducant,
atque minus ab alimento naturae deficiant. Quin imbalimenta medicamentosa dici possunt, cuiusmodi sunt herbae, malua,violaria, merculiaris brassica, beta, rosa, seram laetis,pruna,tamaridi,manna,cassae medulla, lasmilia, quae nulla alia egent praeparatione questi vulgari, ut tuto exhiberi possint.
In tertium ordinem reuoeantur aloe, agaricus,cuius senna, centaurium minus, & inter radices rhabarbarum , polypodium, iris, raphanus sylvestris, gentiana,
Eupatorium Me suae, sanicula Dodonaei, mechoacam x ecens comperta, cuius purgandi vires 3c effectus radix vitis albae admodum aemulatur: ex qua matrici maxi- md congruens remedium conficitur, quod seculam Brioniae vocant.
53쪽
1s HaRMETICAE MEDICINAE. Multa restarent adhuc nobis huc congerenda in ud' eamenta, sed singulorum ordinem receniere, sunt, nec huius loci est: ea tantum quae commuitior l& vulgariota sunt, explicasse sit satis. - . f lAtque haec est medicamentorum: Partitio, quana, liam pridem instituinius,&in lib. nostro de spag. pr par ldescripsi inus. Quem si vel raptim Anonymus no aliquando decuitinet, effugere istum laborem lpotuisset. Qui si etiam quid illo eodemque capite coni ,
tinetur perlegisset , ista nobis nunc non obiecille ,
de spagyrica purgantium prς parati ne adhuc in dubia, reuocat: quod illic sibi Stisfactum fuisse, &omni ui a.
quas in suo scriptulo mouet, quaestionum solutione, deprehendisset: quam & sic. cogemur repetere, cili4 abunde iam ista omnia taposuerimus. Non satis subtiliter igitur delineata ista ab Anciri mo nostro medicamentorum purg .mtium diuisione. in alimentosa &venenata, in qua perperam & naal EM exercet istud theorema vulgare: Qui bene docer, ben distinguit : redactisque in venenatorum classem monio & praecipitato, quibus Chymicos affirmat v diti, vel in praecautionem etiam morborum: inde in feti illos temere citra iudicium, citra teinpor una, Ino borum, personarum obseruationem, sed ultro cit
que sanis&aegris promiscue ea exhibere, quasi alio rum purgantium cognitione destitutos : insigne utiqueillorum non ignorantiam tantum , sed & in probitatem etiam notat. Quibus quidem Verbis curata' tacite me impetat ut coniicere non est diffidite quis non videt quantae peruersitatis fit iniquum cri ilmen mihi imponere ac ementiri Z cum ex meis scriptis ubique liceat contrarium colligere. Quod&post h. J apertilis sum demonstraturus , ipsiusque calumni, detecturus.
54쪽
D EPENS. Io, C A P. IV. 33 ni si in senere de omnibus loquatur Chymicis, saec vitate sic improbi ac ignari crimen possit, qui do et0s Medicos ab insciis, veros a Pseudochymicis, Mgyrtis, accirculatoribus, quos reiicimus ac damnamus in non nQuit distinguere. Videat Anonymus quid& quantum in eiusmodi impostores fulminet Libauius, quam qum procul eos falsamque illorum artem abiiciat ac deprimat. Contra vero quibus laudibus
ac commendationibus veram ac legitimam chymiamin cum eius cultoribus, utpote unicum totius nostra Medicinae ornamentum, prosequatur. Reuoluat etiam
do istissimum illum Reu eri librum de scotbuto. In cuius exercitationibus eruditissimis in cum niaximum morbum claboratis , quicquid egregium ac elegans est in nostra Medicina, contineri reperiat: In curaque illius morbi ab eo deseripti, praestantissima quaeque remedia, varias omnis generis praeparationes, varia purgantia, sudorifica, corroborantia, correctoria ac specifica, tum dogmatica, tum Hermetica aut Chymica conspiciat , in quorum album duorum inquam
illorum tantorum Scripzorum, nec non tam multo-xum magni in Germania nominis Doctorum, alibi que florentium, si me ausim inscribere. Legat etiam nostrum illum de spagyricis praeparationibus librum, ubi de purgantibus medicamentis ago , ut iam dixi.
Euoluat etiam consilia mea iam edita & mox ς lenda, Pharmacopaeae lineae reliquum mox etiam excudendum, quod Typographus integram illam , ob cau- sas ab ipsomet allatas , in libro meo recens edito, non potuerii tuiti emittere. Ex quibus scriptis tum clarissimorum' illorum virorum, tulit nostris addi- si at Anonymus, non esse nobis ignota eommunia .
illa vulgi medicamenta , sed longe tiam me iusibreuius , facilius , utiliuique a nosis digeri com
55쪽
O HERMETIcAE MEDICINAE poni, variisque modis elegantioribus praeparari,ut tro; llos scopos attingant ab Hippocrate desideratos, tuto, citb &iucunde agere. Redeamus ad Anunymum nostrum , ac remediorum , quae nobis proponit, excellentiam excutiamus, ubi primo notent iuniores Medici , sibi tantum ab illo duorum generum medicamenta proponi, Pu gantia videlicet & alterantia,ut vocat: De reliquis, thydroticis nempe, aut sudorificis ac diaphoreticis, nec non de Alexipharmacis quae putat esse venenorum species j variis antidotis, optaticis, corroborantibus, specificis, variis affectibus congruis , M id genus aliis innumeris, altum est hominis silentium, utpote in vulgari praxi versatissimi : cui satis est nosse eccoproticum aliquod , aut lene aliquod alterati- iuum , modo crebris Phlebotomiae repetitionibus totum aegrotantis fanguinem exhauriat, quo etiam euacuato aliis non sit medicamentis opus. Quid autem nobis de purgantibus, a quibus Orditur, explicet, & quam digna sint cum chyinicis com- eparari,ac etiam anteponi,videamus. Nos, inquit, praeferimus benigna & amica naturae , quae eccoprotica & minorativa vocantur , aliis omnibus : ae in testimonium citat autoritatem Me-
suae, qui parum illi fauet, siquidem illius Canon aut
Axioma non ad curam grauium morborum, sed ad . prophylaeticem eorum spe stat, qui nondum fixas habent intus radices, sed stomachum tantum & primam corporis regionem obsident, aut leue quid moliuntur, ne in peius ruant. Qui enim alias' in intimis viscerib fradices ac mineras egerunt, deccoproticis non auestuntur , nec deturbantur, nec eiusmodi lenibus medicamentis curam adscribit Mesue.
56쪽
D E F ε-s Io, C A P. I V. I In quem Vsum autem etcoprotica illa referenda quando ac quomodo eiusmodi minoratiua sint usurpanda , videbit in consiliis nostris Anonymus, si disciplinae & eruditionis capax esse velit. Idque iuxta Methodum , quam ab Arabibus primis didicimus, quamque methodum boni omnes Medici in Praxi hodie sequuntur , ut videlicet primo loco primam corporis regionem omnibus imouritatibus expedi-Deinde praeparantibus utantur digerentibus
ac attenuantibus , morbum aut morbi causam spectantibus , quod vulgo syrupis , decoetir , apoZ matibus praestatur: idque sic agant, ne crassie illae impuritates, si julepis illis corpus non exhauriretur,
vasta obstruant, corrumpant ac magis noceant, eo vi
ac siibtilitate digerentium & attenuantium pertractae, a quibus nullum immineat periculum, si prius deturbatae fuerint. Post praeparantium usum celebrata etiam inature phlebotomia, si res postulauerit in transitur ad purgationem, morbi causam S radices auulsuram, modo ex infuso aut decocto sennae agarici , rhab. concinnatam : adiecto pro delicatior: bus lyriipo rosato se lutitio , prout lene fuerit malum & radicum debilium aut ab humore tenui, non crasib, f cilisque motus suscitatum ; modo iuxta naturam mali fortioris ac contumacioris , & fixis radicibus har- Tentis , aut pro aegrotantis natura validiore aut robustiorc, adduntur purgantibus remediis, vel tabellae diacarthanai vel de citro : eleel . de siicco rofarum, diaphamicum , tryphera persica, consectio ha- mech. elech. Indum maius&minus : vel etiam in pu uicacioribus ac rubellioribus affectibus adiiciunt ut
Hiera Lo adis, Pacchii, & id genus alia, de quibus
iam fecimus mentionem, & quarum hierarum admi-
57쪽
2 H: RMETICAE MI C I N AExandose T ctus priae dicat Scribonius loco iam citato nota mibus vel deploratillianis morbis ac etiam in de ' litate ipsiusmet ventriculi. Ita ut nunquam tantis .
laudibus vel aurum ipsum potabileda circulatoribus .c cuius ivera praeparatio id genus hsen: inibus ignota est celebretur. Interim tamen si huiusmodi remediorum descriptioncm. ingredientia praeparatio Mem, correctionem, saporem intueamur, horren d in plurimis videamus, quae satius est supprimi, quatris' exprimi, cum adhuc nobis nausearn moueat eorum re
Modo etiam electuariorum eiusmodi in lituita aut solidorum loco ad radicem eueri uncandam 'Tur- pantur patulae . quas&gum i admodum calida ne non scarri monea colocynthis atque euphorbium ipsum, tanquam etiam basis malasmatis, ingrediantur. 1 vel interdum dico et a parant, se uapozemata ex ra/. fructibus, seminibus & foribus morbo coi gruentibus aptisque purgantibus , ut una eadem que via ac
incilio dolium ores no xii rum praeparei itur, tum detur-- ibentur, idque per Epicia sim, ut vocant. iAtque haec est vulgaris ac quotidiana faciendae Medicinae methodus , quae tantam in morbis vallet tena non admitteret, si Anonymi nostri sententiato, cum haberet, qui officinis rharmacopaeorum leue quod tantum eccoproticum contentus cst in crudere, aut alia qua dant parui momenti in dissicilibus ino bis a se expressa, Dicit ari em illa ecco protiςa siue .sennam, rhab. agam. aut alia P conseruis a Ic suisque ii minisceri in opitatam : aut saccar' in aqua conue niente soluto excepta in tabellas redigi, quos praepa - Θ tionis modos vestris inquit extractis aut distillatis praeserimus, quia distillatione perit vis purgatrix. Quam sitis nostro Anonym' deuincti D. Pharma co-
58쪽
D I I E N s 1 o, L c A P. 43yaei. ratis exprimi non potest. . Numquannaenam tantum Musue aut Nico tars 'terque, et si Patroni vestri, prisci lue iam pridem Patres ac Praeceptores de vobis bene meriti sint , ut qui grauius onus vobis ini posuerint, multis laboribus addixerint, multas rixi des .variis 'α in v xilibus Pharmacis ac copositionibus non sine magnis impetis&teporis iactura onerare coegerinp Qui bus omnibus uno momento hic si1onymus vos exili cat , omniaque ista tam molest opera in Vnaim causiam rhab. iennam,agari cum contrahens, omni tχ-dio ac molestia vos liberat. Persuasum enim Vobis esse vult, haec quatuor remedia qtiae tamen probamus & laudamus j instar omni uiri cise, atque idcirco inanes ac superuacaneas 'se vestras omnes compositiones , quibus tantopere insudatis. . Nunquid in
gnum est istud beneficium, quo vos sibi deuiit it Z numgxaui vos leuat onerCὶ Frustra fit pluribus, quod paucioribus fieri potest. ζn facilem Methodum, facilemque praeparationem vobis candide impertit, & arcana sua reserati; nihil sibi soli alle ruat, nihil distimulat. Prompturii statim vobis fuerit iii susiones purgantes
ex rhab. decocta purgantia ex senua aut agarico, pulueres laxati uos , ex notitistius Myrepsi formulii, vel uno momento poteritis Vobis comparare. Hos navultii pulveres in optaras. componere , cq pulueres cum conserua aliqua commii cete, si i nollem vultis compositionem. At si solidain , saccaro in aqua congrua soluto, pulueres excipite . &tabellos concit nate. Atque hae sunt egregiae iliae formulae tam prae
stantis Medici , chola gogar, phlegmagogae & mela-nagogae ex rhabarbaro, asyrico &senna paratae , ad tres humores vacuandos adoricae, quae 'os. hierarum omnium componendarum Galeni, Archigenis,Log
dii, Iusti, Russi, Pactati, ela tuari0rum de succo ros
59쪽
HERMETICAE MEDICINAEnicol. electit ros . Mesuae, electuarii de psyllio monta,
gnanae, ad bilis feruorem contemperandum, ac eua- icuandam bilem idoneorum omnium molostia post- hac leuaturae sint. Nec non etiam quae in locum .diaphaenicidiacarthanai benedictae laxatiuae, ad cras. esum & frigidum humorem pituitosum deturbandum ' Τaptorum succedant. Quinetiam & confectionis ha- mech electuarii , Indi maioris& minoris ,&pulueris diassennae atrae bilis vacuationi congruentium ossi-
cia praestiturae sint. Quae quidem methodus nostri
Anonymi, utpote facillima, tribus verbis ter repetitia ad maiorem commendationem absoluitur, rhab. sci . f, licet agarico &sennω: ex quibus fiunt infiisiones, le- cocia aut pulveres, aut electuaria vel mollia, vel duriora in tabellas redacta. Quibus si addidisset, ut ex: illis iisdem decoetis fierent syrupi, vel eorum puluerubus pitulae, vestris fuisset valedicendum syrupis omniabus tum praeparantibus, tum purgantibus, ut 3c cata- portiis de rhab. de agarico, de senna, de aloe , de hiera, de hermodactylis, de colocynthide, fumaria, eupatorio, myrobalanis, aggregativis, arabicis, aureis, cocciis benedietis, si hic quibus: quas omnes in omnium humorum expurgationem paratas habetis, & asserua-tis ut praesto sint, vel seorsim, vel mixtae exhibendae, cum id necessitas postulat: praeterea& fortioribus aliis i Eac vehementioribus calidioribusque cedendum fuis.
set, pitulis)nempe foetidis de opopanace , de saggapeno, de euphorbio, de lapide laetuli siue cyaneo: quae t.
vi sunt incendentes aut plus aequo calefacientes & veneno sie, ut assentitur noster Anonymus, sic non nisi igrauissimis morbis expugnandis deglutiendae OG- runtur : quales lantiaepra, cpilepsia, paralysis, arthritis, febris quartana, &alii id genus affectus, qui r dices altissime egerunt, quibus noster Anon musci- '
60쪽
D E p E N s I O, C A P. IV. 4stius blandiatur, & inducias diuturnas illis in corpore aegrotantis concedat, quain validiori medicamento ausit radices illorum defigere ac conuellere. Nam
Medici cinquit qui ex Graecorum & Arabum doctrina faciunt Medicinam, sunt amici naturae, maluntque benignis uti remediis , quam deleteriis : aci malunt bis alat ter benignE, quam semel violento medicamento purgare. Osidum naturae amicum, qui eam in suis aegritudinibus retinet, nec ullum praebet auxilium. Quorsum enim eccoprotica sela asserat, quae tantum expediendae&purgandae primae corporis regioni prosint, quaeque simul omnia congesta, ne tantillum quidem leuaminis, etsi centies exhibeantur, conferre possint, cum inuali libra sint,quam quae morbi seminaria penitus adoriantur Θ' atque hinc nata est necessitas, ad alia validiora etemedia coufugiendi , quae tenaciori morbi causiae eradicandae apta sint, hoc est, faeci cuidam tartareae vasibus impactae, gissoluendae ac deturbaudae idonea, quae talia quidemerunt, si arte ad penetrandum ad intimas usque partes ,neruos, iuncturas & penitissima viscera, ubi sedes morbi delitescit, aptentur, qud usque eccoproticis . vcnimium debilibus , penetratio denegatur. Neque etiam haec opera remedii vehementis perficiuntur, sed apta ac concinna specifici auxilii praepetiratione, & propria di luendi, liquefaciendi, ac vacuandi gummOsas eiusmodi & tartareas impuritates, cr*ssas, terr stres, viscidas ac tenaces, quae morbos contumacissimas in nobis procruant. Attigi ista tractatu meo designaturis rerum internis , demonstratione Summatum sulphureorum , nec non sulphuris oleo solubilis, quod sit eiusdem naturae utque aque a gummata aquis di luantur,faeces tartareae & sales salibus. Hoc .