장음표시 사용
81쪽
DApENs Io, C A P. VI. 1 laeseum catholicum trascolatum, quod extracti quoddam est genus ex coquinaria potius, quam Philoibphi- schola derivati, sibi Opponeretur. Idcirco desinit loqui in genere de extractis. Sed vestris sinquit extractis aut dissiliatis, separans extracta ilia a nostris, &nostra distillata vocans, quibus immoratur, seorsim extracta desereris: ratus in distillationis sensu usurpato victoriam esse positam. Quias ut infert in distillatione perit
vis purgatrix, quam in extractis perire non audet asserere: ubi acumen ingenii nempe sophistici plus satis ostentat. Cum enim virtutem p nrgantem satis sciat in extractis non perire, vidit in distillatis, remedia nostra meras distillationes vocat, quasi ad purgandum inutilia ac inualida, quibus etiam solis nos oppugnati
Sed notanda est die i Philosophi nostri confirmatio, quae talis et : Peril inquit) disiliatione vis purgatrix.
Recedit enim temperies, ri quas hylotia similitudo e iens causapurgationis mc Cuius dicto prompta esset responsio, ut si eam reiicereinus in librum nostrum de recondita rerum natura: unde veram causam purgationis
est hientem discet non esse positam in similitudine illa
substantiae, de qua post alios verbis euerberat auras.
Difficile eniis illi esset rem exacte definire,& quo similitudo illa, quoi nodoque referri debeat, docere;An ad qualitates , an ad substantiam , num vest ad formam ipsa mi Qua si ad qualitates reserat, id inepte &citra rationem faciat: Si quidem et si quaecunque purgant,ca liditate praedita sint di non tamen sequitur, quaecunque calida sunt, vel ipsis etiam purgantibus calidiora, Vim purgandi habere, qualia sint piper & Zingiber: minus etiam colori medicamenti vis purgatrix tribuenda est. siqiriclem nec croco, ideo quod rha barbarum flauedine superet, hi lis flauar purgatio adsci ibi debet: maiore etiatu scitia virtute illa purgatrix ad materiam referatur,
82쪽
uea HERMETICAE. MEDICINAE hoc vel illud crassius sit aut tenuius substantia. N ulla enini hic est similitudo, cum crassam pituita vacuet agatacus leuitate sua: rhabarbarum vero ponderosum leuem bilem. Denique sciendum materiae prό- p rium esse pati, non agere, purgationem autem esse a- Aionem. Restat igitur ut ad formam reuocetur ista similitudo substantiae: . cui, cum ab omnibus vis agendi tribuatur, eam idcirco Medici omnes virtutem ac proprietatem purgandi specificam possidere, uno ore consentiunt, Sed cum etiam ista pronunciant,grande nihil efferant, ut qui generalius loquantur, nec statis specii tim doceant, quae sigillatian sumus in libro illo nostro
demonstraturi, farinam altius non arcessentes quam ex interna ipsius purgantis anatomia. Nec tamen nega re velim a coelo inlitus inferiora suas formas ac virtutes induci: in salem videlicet nitrosum, fel cum & amarum, cuius proprietas est lixivia facere, detergere &ni undare naturam, cuius vi ad urinae excretionem prouocamur, idque ed frequentius & maiore conatu, quo nitrosiores sunt & acriores urinae, eiusmodi sal catentcs: ex cuius acrimonia urinae crebrb nascuntur ardores , &assidua metendi cupidiras. Bilis faua falis naturam ct coagulationem induta, duin mediocriter ex dat in ieiunum intestinum, facultatem expultricem irritans , nobis est quotidiani purgantis loco. Quae si per
totum corpus diit undatur, de quod satis est intestino deneget, icteritiam parit, do simul alui siccitatem. Si vero illa profuse in ventriculum4nundet, facultatem habet medicamenti superia P ac inferne usque adeo vehementer purgantis, ut cuiusuis antimonii vim& molestia exaequet: via dena stitur morbus cholera dictus, qui saepenumero non nisi morte finitur. lSi Anonymus noster vel tantillum in Anatomia rerum interiori esset vellatus, cuius aliquem gustum po-
83쪽
D E F E N s I o. C A P. VI. ruit tractatulus noster de signaturis rerum ei concilias se, atque si attente expendisset fellis naturam: liberius ac a iiiiiiosius de causis purgationis em cientibus posset disserere, nec tot rapsodiis ex similitudine substantia disputationem suam consueret: de qua cum tot sint cOtrouersiae inter celebriores etiam M edicos agitatae,qua paruo & caduco ista nitantur fundamento, hinc satis certa fides clucescit:cum enim una& eadem sit veritas
semperq; si ii similis, de ea ambigi & cotro uerti non potest, nec licet, ubicunq; illa haereat. Omnium igitur antityi alium fel eorum solutiuum aloe est, quo purgantur. Ex quo etiam animalium felle Medicus philosophus purgans potest medicamentum insigne extrahere, ut ex omni alio simplici aut indiuiduo felleo ac amaro, hoc est nitrssum salem selleumque continente ac reserenis te. Quiq; si ingeniose ac dextre secretus ab aliis duabus substitiis activis fuerit, . quibus eius virtus interpellaintur, in prς stantissimu purgatiuum cocinnari potest. Sed istanti nisi ab expertissimo & versatissimo ergasta praestari queunt, quae ab Anonymo nostro mirum non est quod reiiciantur, qui tam egregiaru operationu sit plane a petricus, ac in tam utilibus speculationibus utroq;
Iumine animi & corporis privus: qubd ista sic. indigna sint maiestate ledici ignaui, dc imperitiae indulgentis omnino ista 4nonymi nostri similitudo, qua tanquam clypeo se protegit. ει cuius ampullas aut verbasesquipedalia, velut aliquid metuendum aut siuspiciendum, oculis nostris obiicit&opponit, ratus sic nobis voce faucibus haesuram , addita simul magistrali & doctorali expositione,dum sic loquitur: Similitudo Medicamenti,cum humore purgando distillatione dissipatur, perievμ purgatrix quam integram deponit in aquam decoctionis conuenientis. IHaec inquam tam elegans scilicet si inititudo i mationem meam de purgatione longius i quam institu
84쪽
6o HERMETICAE MEDICINAE institutum ferebat, produxit, ut in comparatione sua icommunium ac vulgarium medicamentorum cum Chymicis, bstentationem deprimerem. Quis enim ferat,Vt, quae vulgaria sunt & omnibus trita, tanquam aris cana praestantistina in coelos usque euehat , quae vero
summis laudibus dignissima, & quae non nisi a sagacis simis&ingeniosissimis viris attingi possunt, omnibus
modis euertere ac diruere contendat 3Sed facesiat istius hominis essentia quinta, quae nihil aliud quam foetidi copri ecco proticuita redolet: vigeant vero Chymica C tracta, sic spiritu oste essentiae , licet ut porcis margaritae quisquiliae illae sint Anonymo nostro. Sed ad imitatio nem illius, paulis post exactam, nos quoque eorundem inter se remediorum comparatione instituemus,quam proprio capite complectemur, ut quiuis aequus lector de virorumvis prestantia dc excellentia iudicet,&quam alia aliis ad stateram reuocata longe grausiuim C praeponderent. Possum tamen differre horum tractationem, &'Anonymum ad librum illum nostrum de recondita rerum natura ablegare. Veruntamen ne langueat expectatione, & tam promptum reluctandi silatum, quo pollet infrequentia contradicendi, rubigine inficiat: breuem quandam argumenti, in eo libro illo tractandi, ideam illi hic effigiabimus: Discet etiam ex
hac breuit dea Anonymus, si volet. verissimam essicientem purgationis causam , quae ad incertum illum asinorum pontem, similitudinem inquam proprietatum aut substantiarum, tot inter Medicos controuersiarum autorem non reseratur. Atque ut id faciliori via nobis innotescat, eminus repetenda est haec disputatio. Quae ut ad rem istam omnino illustrandain confert: sic venia& excusationeidigna censebitur malo aee, quo longior fuerit de purgationis aperiendis veris rationibus oratio.
85쪽
6I DEFENs Io, C A P. VII. C A P. VII. virtus medicamenti purgatrix Salinis rerum stiriaribuspotissimum vindicatur.
DIximus iam, quod &saepius repetituri imus pota
hac, inter varia officiorum gcnera, quae a tribus itilis hypostaticis principiis in mixtionem omnium cor
porum naturalium concurrentibus erercentur , laoc
quod de purgatione&mundificatione est fallunt vendicari: quod veluti est generale totius naturae lixivium atque mundificativum: idque iuxta vocis purgationisi e thymon, quae pro omni mundificationis specie sumiatur, siue vacuatio fiat impuritatum, aluum per seces.sum, aut stomachum per vomitum, reneSq; per urinas, aut uniuersiim corpus per sildores purgans: siue obstructiones reserat,& qualicunque ratione eas detergat. Hoc purgationis officium longe lateque diffunditatu : cuius tamen 'rtes etsi ad eundem scopum colliment, diuersi tamen ac veluti etiam contrarii esse nusearum sunt, ut qui ab eodem subiecto profecti videri non possint. Utque diuersi sunt effectus; sic salis genus varium &generale admodum est: utpote quod in varias etiam species diuidatur, quae pro diuersitate sua singulae diuersos etiam sapores, euacuationum ac deteritonum proprietates ac lacultates varias possideant. Ueruntamen inter sales, qui amarulentior ac magis
felleus est, proprietatem suam hoc sapore prodit per aluum & secessum purgandi. Huiusmodi cales Chymici nitrosos vocant. Sala dinus de Esiculo antiquus olim& magnus Physicus ac Medicus, in suo Compendio Α- romatariorum cap.de salibus sic loquitur: Dico qu) alis famois species sunt quatuor c. Glpanis,id est sal communis, algemma, alnapticus, salindiu Addit postea hunc esse omnium amarissimum & acerrimum seu violentis. simum,
86쪽
simum,atq; idcirco purgantissimul omnem v cat calcar aliaru Medicinatu, cum qui bi insciet'r:m
enim eas celerius &citius operari,& tande
rio, quod vocat, servitotis Tuulo inscripto, qui Bulcasti BenaberaZerim Arabis librorum est unus, idem comperietur, capian scripto, Modus praeparationis salium,&proprietates eorum in purgando & de aqου a falsat ita hinc pateat, me non elle autorem adscriptae salibus purgati divirtutis, & aliarum proprietaturii, iam olim a doctis viris illis adiudicata ruini , prout accuratius posthac docebimus, ut nos tueamur a cachinnis no stri Anonymi, nos propter adsicription eua ei modi virtutum huic vitali principio merito faetam deridentis: Ubi suam ipsemet temeritatem satis superque prodi
Vt repetamus igitur nostrae orationis cursum, assetiamus speciatim sali, eique vel amarissimo, vim purgatri-eem semper fuisse tributam. Nec rsalis nomeKMi tallicos sales intelligo tantum : At salem illum, qui in rerum generationem ut tertium principium con eurris, quique signaturam suam & proprietatem amaroreplicat, qui in omnibus purgantibus talis deplehendit in abundare. Qui quidem amarus sapor natutam salinani redolens, si seorsim separetur in aqua solutus, dein cod guletur, in purgans medicamentum reducitur &am
Sceph alibi diximus &adhue Acturi sumus; hae
parandorum principiorum via &methodo, ex ip pio, quod saporis est amari, substantiam vi purgatrie aeditam elici posse,quam hactenus Anonymus ignorarit: qudd stilicet in toto opto, copiosiore aliarunt1 --stantiarum, sulphurearum nimirum aut mercurim. salina ista & amara substantia solutiΗa obia . tamen ab aliis secreta geminas vires exeri
87쪽
DEFENSIO, C A P. 6 . et taliae seorsim substaritiae suas quoque.virtutes expli eant. Sed Chymicorum est& Doctorulia Philosophorum de his iudicium facere. Soli enim illi ista norunt,
qui vivam rerum anatomiam callent, ab eaque non I cedunt, ut proprietatum cuiusuis indiuidui certam cognitionem habeant. At hi veri sunt Medici, qui huiusmodi principiorum aut substantiarum separationis faciendet peritia pollenti Quorumque est de abstiusis istis&tam elegantibus operapionibus dili utare, ut qui norint etiam sedulam rebus operam nauare, non eos taliquam sila maiestate indignos labores effugere. Notandum est tamen, cum de vera causa efficiente purgationis loquimur, qua humores commouentut &detrahuntur ex corpore, nos non verba facere de simplici illa ve, tris lenitione aut subductione: nec etiarneam vim soluin in sale, quatenus simpliciter sal est, aut amarus,consistere : sed quatenus amaritudo illa stipa- tur irritante quodam spiritu, cuius vi ac energia eiusmodi functio 11 es obeuntur. Siquidem cum spirutis ritibus facile connectantur, vitales expultricis nostrae facultatis spiritus facile a spiritibus salinis prouocantur ad eorum excretionem, a quibus irritantur ali nos
enim spiritus mordaces & acres benigni nostri spiritus ferre nequeunt, quin illos tota vi commoti & irritati excludant: quibus expulsis pacati conquiestant. Nec tamen expulsio ista, collectis undique viribus facta, citra intertrimentum utilis substantiae corporiS cum vutiosa coniunctae ab lui potest. Dum enim utrique spuritus concertant, undequaque cogit sibi copias natura, quibus hostem oppugnet, atque utrinque ita confligitur, ut penes quos spiritus inclinet victoria, saepe dubitetur. fit, ut dum natura spiritibus suis per superi ra ac inferiora hossem extra muros suos deiicit, vici riam quidem, sed cruentam tamen sibi pariat: aut con tra ab
88쪽
ε HERMETIC .R MI DICINAE ta ab hostibus deuicta, tota tandem, ac s*pe succubat. At parta Vristoria, cum hostibus deturbatis,uaria etiam prauoruin humorum sarcula simul liberata est, quorum expallio vere purgatio dicitur. sed non parum ad haec confert magna prudentis Medici industria: cuius auxilio, sapientia, acierum gercndarum imperio, nat Ia ita pleruaque lauatur, ut facile hostena piosternat,&confiniis lui3 cum oniliabus impuritatibus extrudat.
Quod utique feliciter flaccedere non potest, nisi Μ
dicus holiis naturae vires recte cognitas habeat,cui copias S arma stla opponat, nec plus adiiciat, quam quod satis esse poliit. Iahoc enim lumine congrua dosis ac iusta mensura desideratur a Medico, qui aptis auxiliis morbum velit profligare et alioqui si ea medendi dexteritate careat Medicus, cum propugnator natura esse deberet, sese non alium quam natura proditorem &carnificem prodat. Cum itaque multos tanquam domesticos hostes
ueamus, qui intemperata V i uendi rat Ione, & innumeris aliis erroribus, rebelliores ac contumaciores alii a aliis redduntur, quique si diutius no DIS ilnmorentur, ac firmam sedem sigant, non facile coerceantur, qud plus detrimenti & noxae multum corpori i 'ferant. Hine circumspectus desideratur Medicus , qui pro sua prudentia dextre gerat omnia, modo naturam leni classiaco excitans , modo securius sibi indormienti excubias imperans, modo hostem leuis armaturae in ipsum promouens & concitans, hoc est, lene aliquod eccoprotucum praescribens, quoad sibi cauendum a grauiore hoste sollicitetur : sic primum impuritates hostiles intra muros delitescentes deiiciens, primam corporis regionem repurgat, hoc est leuiores hostes excludit, cum iisdem fortiores de vehementiores expugnari non pos sent.Itaque aduersus violentiores de crudeliores hostes,
89쪽
qui corporis etiam praecipua propugnacula occupas tunt: imperiti fuerit ducis, hoς est, inconsulti Medici, qui assulis de festucis, aut leui ad arma conclamatione, i eos deuinci ac extrudi posse putauerit, quos ni si vi gras uissimorum armorum expugnati possc certissimum sit. Duo igitur Medico attente consideranda veniunt: Naturam videlicet posse ab interno dc externo hoste diuexari. sed haec unice piamidere debet,ne ab externo, hoste natura torqueatur:quod tum accidit,cum media
camentum crudum, impurum, tamque natulae nostraei & spiritibus contrarium & deleterium exhibetur. Deini de conita, ut qui sint domestici in corpore hostes conuenientibus & idoneis armis oppottune debellentur. Nam si minus aptum praebeatiir subsidium, ab utroquel hoste oppugnatur natura, tum ab externo medicamen-.to, tum ab interna impuritate, quae etiam in colpore diutius commorans,in venenum transit, ni praeceps a i xilium afferatur.
Ceterum extranei illi hostes quos voeamns illi sint
medicamentorum ineptorum ac minime congruentium spiritus virulenti, qui nostris spiritibus omninoi contrarii sunt,vimque naturae inferunt.Nomen autemi spirituum illis tribuimu*, quod revera tenues sint, &instar sumi aut vaporis Volatiles, quos tamen corpo
i reos esse constat, ut qui sensus non fugiant. Sed de iis fusius & apertius in Consilio nostro de Epilepsia mox in lucem prodituro disseremus, de quibus & eorum potestat1bus tantum haec obitet &in genere dicta sint, i ut pateat ipsis spiritibus potius, quam qualitatibus prui mis, aut etiam soli crasi, omnium actionum causas, tito esse abscribendas. CAP. V11s.
i docetur,omnem vim medicamentorum tu atrL
90쪽
arsenicalibus . iuxta propriam uniuscurusque naturam prasertim contineri, ct ex iliis proficisci. SEd eum de spiritibus purgationem cientibus hic
priuatim agamus, his tantum explicandis immoratabimur : atque ut melius&facilius res asta concipiatur, hoe est, tanquam visu i&t actui subiiciatur, origo nobis purgationis arcessenda est altius, quam a vegetabilium familia, ac transeundum in naturam mineralem, ubi tanquam in prima sua scaturigine aperte conspici potest . In hac igitur mineralium familia tria spirituum genera a prima origine sese prinio conspicienda offerunt: mercuriales nempe Spiritus , arsenicales e antimoniales: qui suapte natura, vere simplices, forinales, ignei ac miris dotibus instructi admirandaeque iunt etsi cacia kac in operando promptitudinis. Qui quidem inter sedistinguendi ut diuersit, ut qui etiam a tribus principiis, . iisque diuersis oriantur. Si quidem mercuriales ut subtilissimi,vaporosi, aciei & aquei, edi mercurio Arsenic les, ut qui magis ii alii uoti , ignea ac calidiores, medi Girer volatiles cx siil pluirc. Antimoniales omnium erassissimi ac magis corporei M terrestres ex sale sitam originem ducunt. Mercuriales a Sole, Luna & Mercurio coelestes spiritus mutuantur, iisque impraegnantur ac animantur. Arsenicales Martis Vcnerisque Spiritus excipiunt, ut antimoniales Iouis & Saturni propriet tes spirituales ac virtutes concipiunt. Ex quibus coele
stium Spirituum virtutibus, singula principia, ex sibi
conuenientibus impraegnata &iis aucta, potentrore&vires, tu 1ho unumquodque genere, naturamque Corinctiorem ac temperatiorem consequuntur. Si quidem mercuriales tanquam ex benignioribus & salubrioribus Spiritibus perfusi, benigniorem consequuntur na-