Panegyrici veteres

51쪽

DIOGLETIANI AET MAXIMIANI. 1143niunt, hic quidem e Gemania, ille vero e Perside Paneg.

II. s.

A. U. C.,xLIV. Chr. ccxo Dioclet. Imp. VI I. AEtat. XLII l. maxim. Imp. VII. atati XLi. Hoc igitur anno adoptant, et Caesares faciunt Diocletianus quidem Galerium Maximianum, hominem in Dacia haud longe a Sardica natum, cui Valeriam filiam collocat; Maximianus vero Flavium Constantium, Constantini magni patrem, Claudii Aug. ex Claudia Crispi ejus ratris filia nepotem. Huic aximianus aximianam Theodoram Privignum suam, conjugem dat. Ambo, quas prius habebant, uxores dimittere coacti. Confestim Diocletianus in AEgyptum adversus Achilleum abit. Idem Galerio genero suo dat limites Danubii defendendos. Maximianus Tr Veros concedit, ut scilicet ad Alamanos, si trans Rhenum in Gallias irrumperent, reprimendos, et ad OPem suis, si opus

esset, serendam esset paratior. Generum ero suum Constantium Gesoriacum Bononiam hodie dicimus mittit, Iunc Constantius, relicto apud Diocletianum filio Constantino agno, accurrit. Urbem a praesidiariis Carausii militibus et validissima classe defensam, incredibili celeritato occupat, inde, Si praesto fuissent naVes, consecuturus hostem in Britanniam. Interim Bataviam a Francis, Frisiis, et Chamavis, Carausi foederatis ibi grassantibus, liberat.

Paneg. II. 11. V. 6. I. 4. VII. 5.A. U. C. XLV. Chr. CXCII. Dioclet. Imp. IX. AEtat. XLI v. maxim. Imp. VIII. Etat. XLII.

Imperatores Constantio et Galerio Caesaribus tribunitiam potestatem conserunt. Maximianus Rheno insistit, ut Francos et Alamanos contineat, interea dum Constantina cum classe in Britanniam appellere nititur. t repentina tempestate repulsus foedus cum Carausio inire, Britanniarumque imperium ei remittere necesse habuit. Vid. Eut P.

52쪽

A. U. C. XLVI. Chr. CCXClu Dioclet. Imp. X. AEt. LV. maxim. Imp. IX. Etat. XLIII. Diocletianus V. Maximianus IV. Consulatum ineunt. Illum tropaea Pe sica usque eo amentis adegerunt, ut C ligulae et Domitiani exemplo adorari se tanquam Deum vellet ad cujus nominis majestatem aut conciliandam, aut tuendam, non modo vesti, sed et calceis ipsis gemmas pretiosissimas inserebat. Interim Carausio per Alectum sum--m sub eo rerum administrum occiso, adversus uno Romana classis Pparatur. A. U. C. XLvII. Chr. ccxcIV. Dioclet. Imp. l. AEL XLVI. Maxim. Imp. X. lat. XLIV. Diocletianus adversus Bastarnas, Carpos et Sarmatas rebelles, Galerium, qui hoc anno cum Constantio Chloro gerebat consulatum, mittit. Defuncta autem ejus uxoro

Valeria, Galerio cum imperator Susannam Gabinii amnis sui filiam conjugem dare vellet, illa Christiana, gentilis hominis nuptias recusans, in paternis sedibus caedituri Aoduobus post annis Gabinius, una cum Caio Pontifico ternno fratre, propter Christianam pariter religionem Diocletiani jussu interfectus est Kal. Maii.

Diocletianus morte assicit Serenam, conjugem Christianam, Valeriae et Eutropiae matrem quarum haec Herculio, illa Galerio nupserat. Quod spectat ad res hellicas, Gadiporum natior inquit Idalius, translata omnis in Romanum solum, cujus lare pars jam tum erat ab Aureliano

A. U. C. MXLIX Chr. CCXCVI. Dioclet. Imp. XIII. IMM. LvIH. maxim. Imp. XII. Eta XLVI. Diocletianus vi consul Alexandriam octavo obsidionis mense capit, ibique interfecto seditionis auctore Achilleo,

53쪽

direpta Alexandria evenisque ejus u fia, totam AEgy tum vastat, Busirin et Copton uinos primari sunditus eruit Saracenos Achillei partium fautores puniri jubet. Interim Galerium exercitus amarae Persarum rege intercisi reliquias ad se in Mesopotamiam, quo su

acta AEgypto diverterat, aegro reducentem, Per summum contemtum no intuitus quidem, aliquot passuum milIibus sinit, quamvis purpuratus ipse esset, ante suum carpenturi

peditem gregarii instar militis currere. Ex Eutrop. a-ximianua vero a Rheni limitibus, quos toto Britannie helli

tempore contra Francos et Alamanos strenue defenderat, in Africam transire cogitat, Africanum bellum non amplius per duces suos, sed per se ipse gesturus. Igitur paucis post mensibus Quinquegentana natione in Africa grassantes prostigat, et seditionis architectum Iulianum inter scit. auro vincit quare sic illum ompellat ame unus: Tu serocissimos,auritaniae populos inaccessis montium jugis et naturali munitione fidentes expugnasti, cepisti, transtulisti, nempe in Romanas provincius, quas excolerent. Paneg. I. 8. Interea cum Alamant Naxumianum procul a suis finibus viderent Africano bello inte tum Rhenum glacie concretum transgressi in Galliasio tiliter irruunt. Quo nuntio commotus Constantius obviam iis procedit cum exercitu, ac primum infelici exitu pugnat

Vulneraturque, mox redintegrata pugna ad Lingonas LX.

Alamanorum millia caedit, Vindonissam hostium strage complet, reliquos in Batavia quo fugerant, capio ad deditionem compellit. A. U. C. L. Chr. ccxcVII. Dioclet. Imp. XIV. AEtat xLix axim. Imp. XIII. tat. XLVII. Μaximiano V. consule Diocletianua Galerium I . o sulem, e Perside, ubi profligatomarseo amisia anno superiore exercitus probrum oluerat, revertentem, honorifice in Μesopotamia excipit. Hac autem Galerii victoria quinque provinciae recuperatae sunt, imperiique limites ad Ti-

54쪽

1146 VITAgrim usque extensi. Ita Eutrop. Diocletianus Νicomediam et Maximianus in Gallias revertuntur. A. U. C. LI. Chr. ccxc VII l. Dioclet. Imp. V. IKtat L. maxim. Imp. IV. Etat. XLVIII. Imperatores, devictis tandem cunctis hostibus, et pacato orbe terrarum, Romam regressi, dilatum hactenus propter varia quibus impediebantur bella triumphum agunt ingenti serculorum pompa, antecedentibus currum, arsei conjuge, sororibus, liberis, et omnibus Parthorum spoliis. A. U. C. LII. Chr. Coxclx Dioclet. Imp. XVI. AEtat. I. maxim. Imp. XV. Etat. XLIX. Diocletiano VII. et aximiano VI. Cosa victi sunt Μarcomanni Vid. Idat Thermae Roma Diocletianae sacrae, et Μaximiana Carthagine. Vid. Euseb in Chron. Auson in carmine de Claris Urbibus. Scaliger in Euseb. ex veteri lapide. Idem,aximianus palatium Aquileiae, et amphitheatrum Veronae extruit. A. U. C. MLV Chr. COI Dioclet. Imp. xl x. AEtaa. LIV. axim. Imp. XVIII. A tat. LII. Gravissima persecutio in Christianos coepta est quae decima suit. A. U. C. LVI. Chr. coIII. Dioclet. Imp. XX.

AEtat. V. axim. Imp. XIX. Etat. LIII. Diocletianus VIII et Μaximianus VII. consulatum ge

runt.

A. U. C. LVII. M. CUIV. Dioclet. Imp. XXI. AEtat. LVI. axim. ImP. XX. Etat. LIV. Constantinum quoque Caesarem factum esse addit i toris Epitome haud dubie a Constantio patre Galerius Constantinum absque suspicione crudelitatis e medio Euh- latum volens, in expeditione adversus Sarmatas variis periculis objecit, ut ex Valesii nonymo susius dicetur in Constantini vita. Interim ita Constantium inter et Gale-

55쪽

rium Romanum imperivm divisum est, ut Galerius Illyricum, Asiam, et Orientem obtineret, Constantio vero Gallia, Italia Africa obtingeret. At Constantius Galliis contentus Asricam et Italiam remisit Galerio, qui tot regionibus administrandis cum par esse non posset, Severum illico Italiae, Maximinum praefecit Orienti, ipse Illyricum sibi retinuit. 'Quod Constantinus. ut ait Victor, Caesar quoque effectus. haud dubie a Constantio, et in Galerio religionis specie ad vicem obsidis detentus. ut in ejus locum

Severus intruderetur tolerare nequiens, ad Constantium in Britanniam confugit Eboracumque pervenit, VIII Kal. Augusti anni Chr. cccVi ubi eodem die ejus pater e vivis excesserat. Ita Idalius Ante tamen Successor a patre designatus suerat Zosimus cunctis, qui aderant, annitentibus, ac praecipue Eroco Alamanorum rege auxilii gratia Constantium comitato, inquiunt Victor et Zosimus. Addit Eumenius exercitus suffragationem accessisse. At illo nihilominus Caesaris appellatione contentus Augusti nomen

recusavit.

Diocletianus I x. Maximianus VIII. consules, Puryuram

ponunt Kal. Aprilis ille Nicomediae, hic Mediolani, intemplo Iovis Capitolini ille ex imperii fortasse taedio,

aut adversae fortunae metu hic, ut Diocletiano, quem hucusque tanquam parentem coluerat, obsequeretur; uterque ex desperatione Christianae religionis abolendae hic in Lucaniam, ille Salonas concessit. Simul ero Constantius, et Galerius Augusti nuncupantur, Caesares fiunt Severus et Maximinus, vel a Diocletiano aut Maximiano, ut ait Idalius vel a Galerio, ut contendit Eutropius. Α. U. C. Lx Chr. CovII. Constantini II. Maximianus x. Consul, qui simul cum imperio nunquam imperandi cupiditatem deposuerat, ubi axentium quem alii Maximiani ex Eutropia Augusta, alii Eutropiae Aug. ex Eutropio Syro priore marito Victor ab Eutropia suppositum iradit mortuo Constantio Romae acclamatum

56쪽

a praetorianis imperatorem audiit, Minniae solitudinem deserit, in speciem ut motos reipublicae imminentes sed rot Teuctra autem, ut resumeret imperium. Porro Diocletianum Camunti in annonia, non Camuli in Celtica, ut vult Zosimus, agentem ad idem faciendum per litora -- hortatur. At illo: Utinam. inquit, 'Sal inin possetis vibaero Iora nostris manibus instituta profecto nunquam istud tentandum judicaretis. Qua Diocletiani constantia Maximianus nihilo magis ab incepi doterritus, Romam contendit, ubi insignibus imperatoriis, et Augusti nomine iterum sumto, Ravennam venit, Severum mala fraude pedidit, sed et Μaxentium dolo nequicquam adostus, o agnita, Purpuram denuo exuit, ac non sine vitae periculo Treveros, Gallias Belgicas urbem, ad Constantinum, sub specie ossicii, moliturus es quoque insidias, confugit. Ab eo humanias, me excipitur. Pro quibus ossiuiismaximianus Faustam filiam ei dat in conjugem, cum Augusti nomine, quod prae modestia, ut diximus, huc usque recusardit. Α. U. C. MLxi Chr. CocvIlI Constantini II. Maximianum haud deliniit haec generi sui Constantini humanitus, a concessus, ut aliqui putant, decimus consulatus. Quin potius commodum recuperandi imperii tem-Pus nactum se esse ratus, dissimulato consilio Treveria discedit, Arelate resumit purpuram, tumiassiliam fugit, unde navigaturum se sperans in Italiam ad axentium, ibi oppressus interiit fractis laqueo cervicibus. Ita Victor in Epit. Si Eusebio fides est, se ipse strangulavit, VIII. 29. Obiit anno aetatis sexagesimo. Ex Victore. A. U. C. LXIX. Chr. cc XVI. Constantini XI. Diocletianus obit II. onas Decemb. in villa sua Spalato haud procul Salonis. inquit Zosimus vel, ut alii Iegunt. Salonae in villae suae palatio. De ejus obitu variae sunt auctorum sententiae. morte consumtus est inquit Victor, et satis patuit per sormidinem voluntaria. Quippe cum a Constantino atquo Licinio vocatus ad sest nupti

57쪽

DIOCLETIANI AET Axi Mia Ni Ilorum, Per senectam, quo minus inheresae valeret, excisa

vi et rescriptis minaeshua acceptis, quibus inore batur Maxentio avisse, ac Maximiano ivere, sua cinna meem dedecoronam, venenum haurimo dicitur. Alii sua, montis impotem continuisso dicunt. Rusque palatium ictu fulminis au sumtum fuisse Evaeb Hiat. lib. V Ii I. Aliis tus jussu strangulatum, Zonaraa. Alii corpore putr Aeto, et, ut addit Cedronus, Irim verminua scaturiente, obiisse. Quod vereor no in Morem Christiana religionis imperatorem iracunde nimis dietum ait Certo contigit ei quod nulli post natos homines, ut cum Privatus obiisset, inter Divos reserretur. Ita Eutrop. Imperavit annis non M. ut ait vulgaris Epitome Victoris, ae m. tantum, ut ait Victor Schotti, ceterique consentiunt. Vixit annos M. inquit Victor. Sed quoniam Maximianus exto ante Di Cletianum anno, aetatis vero sexagesimo obiit, atque ita Diocletianus non nisi duobus annismaximiani anteibat aetatem, aliquam objicere dissicultatem potest locus Mamertini in utriusque imperatoris Genethliaco, ubi ambos alloquens 'Quae similitudo ne etiam intervallum vestrae incit aetatis, et seniorem junioremque charitate mutua reddit aequales ut jam illud salso dictum sit, non deis

tam societatessi rerum, nisi inter pares annos. Intelligimus enim sacratissimi Principes geminum vobis, quamvis dia- pares sitis aetatibus, inesse consensum. M. cap. 7. Hinc enim colligi posse vidotur majus inter utriusque aetatem fuisse quam duorum annorum intervallum. Quapropter Baronius cum ex Victore Diocletianum vixisse annos M. in contextu scripsisset, ad oram libri legit 78. Totidem annos ei attribuunt Pomponius Laetus et Ioan Bap. Em tius, quibus ego etsi facile assentior, propter hunc Mame lini locum, tamen in hac utriusque vita secutu Sum communem sententiam.

Uterque genere sui ignobili, statura magna, firmo et procero corpore, vultu feroci uterque sub Probo et Auro-liano scientiam militarem edoctus, pari uterque in Christi nos saevitia; sed Diocletianum vel pietas in Deos, vel amit-

58쪽

tendi regni metus crudelem essiciebat Maximianum sola innata serocia illo consilii semper alti. inquit Ammianus, nonnunquam tamen effrontis, sed prudentis: ut quo tendebat, perveniret, vim semper adhibens hic fraudem, si minus Vis succederet. Quam ille arrogans, et divinorum honorum cupidus, tam isto effusus in omnem Iibidinem. Postremum in hoc praeter aliquam militiae peritiam, nihil non agreste et humile in illius vero vel vitiis inerant quaedam magnae mentis indicia.

59쪽

DE AUCTORE

HUJUS PANEGYRICI,

ET QUO TEMPORE QUOQUE LOCO SIT HABITUS. Hua Us et sequentis Panegyrici auctorem esse cum Pedi suadet styli assinitas, tum videtur auctor ipse innuere: Voveram, ut me dignisone, qua pridem audieras, rursus audires. Paneg. II l. 1. et G. me victoriis vestris multi summa eloquentia praediti dixerunt, et ego pridem cum

mihi auditionis tuae divinae dignatio eam copiam tribuit, quantum potui praedicavi. Accedit Sigonii Iavineti et

Puteani ita existimantium auctoritas. Hunc autem auctorem .esse Mamertinum indicio est Panegyrici titulus. Ac Mamertinum alium fuisse oportet ab eo, qui post septuaginta annos elegantissimo anegyrico gratias egit Iuliano imp. de consulatu Etsi nominis sortasse similitudo fecit, ut aliqui ex duobus amertinis unum secisse videan

tur.

Habitus est XI Kal. ari die urbis natali. moc die quo immortalis ortus domina gentium civitatis celebratur,' cap. I. anno Christi CXCII. cum Constantius Bononia capta, purgataque a barbaris Batavia, classem, ut est cap. xl et XII in Britanniam transitu appararet cum Diocletianus esset in Oriente, cap. XIV. praesente Maximiano Aug. Quanto tandem studio laudari te hic a nobis convo-nit, qui te praesentem intuemur' cap. II. Non Romae; cap. enim III. quanto nunc civitas illa Romam intelligit esset augustior, si vos imperatores conspiceret. In Gallia 'quoniam hunc optimum principem Maximianum in Galliis suis retinet ratio reipublicae. cap. XIII. Treveris, ut putat post Sigonium et Livineium Puteanus et vero erat urbs ista imperatorum domicilium, cum in Galliis

versabantur.

60쪽

PANEGYRICUS

IN Exordio rationem affert eur natali urbis dio potissimum landari imperatorem oporteat, noua si non onditor, restitutor erte sit. Quod a tanto. honore iis diebus Hercules a Romanis eolitur, quod eum a Geryon vietorem in Italiam advenisse meminerint, multo magis finiet auis eateris laudandum essemaximianum, quem ompressa Bagaudarum seditione in Gallia praesentem intueatur. Primum dubitat quid in eo laudare maxime debeat ut in ejus in patriam merita an genus, nomenve ductum in Hercule an traductam in castris adoleseentiam an demum ejus letorias. maee ita praetermittit, ut laudet singula. DIORIBUTI videtur esse. I. Quid, ante imperium. II. Quid in imperio ges--rit. Priorem partem perstringit tantum, in altera commoratur. Adoptatus a moeretiano in summis reis angustiis velut reuisa Atlanti opem ferre nou reeusat, cap. M . Rustieanorum factionem, quibus Bas indarum nomen, ducibus liano et Amando excitatam, comprimit, cap. IV. Vixdum sopito illo bello, Burgundiones, et Alamanos, excidiun, Galliae minitantes, ita obsidet, ut prae multitudine fame et peste eo elantur. Chai- bonas, atque Erulos irrumpente reprimit prim int,t- eormn saxea in ressus, summa internecione delet, eap. V. Simul adoptatur almuli Caesar. consul, simul adversus Bagaudas properat unde redux ineredibili popularum coneum et laetitia Treveris excipitur, eap. I. Quantam seeuritatem ac victoria Galliis attulerit, eam II. Maximianus e Germanies bello vietor, iocistianus e Porsie Mediolanum favemione, de et o AEgyptiaco et Africano, ac de Caesaribus emandis deliberaturi, eap. xx. Μaximianus suum Genebo regnum restituit, salee regem eonstituit, dum moeletianos in Oriente araeum Persarum regem ad deditionem eoinyellit, e . . De eoneordia nuinaque imperatoris. De expeditione maritima, quam Maximianus Constantio Caesari genero suo adversus carausium commiserat. Ex felicibus hujus belli initiis bonum ejus exitus omen ducit, e P. XI. Dj0jtjgsui OO le