Panegyrici veteres

31쪽

Iνusano semper Augusto De quo amertino alio tempore agemus. Undecimo Ioco extat, prout ibi inscribitur, Gemtiatae Rhesoris mimi Panegyrieus dictus Dis Maximiano Augusto. Hic est ille ipse Panegyricus, de quo nunc agimus, et cujus hoc est initium 'Cum omnibus festis di bus, sacratissime imperator, debeat honos vester divinis rebus aequari. M. Alius inscribitur hic Panegyricus: Claudii Mamertini Panegyricus, Maximiano Herculeo dictus. Sequitur duodecimo loco alius Panegyricus, eum hac inscriptione Panegyricus Maxim. e Di istiam, it ineipit eorundem Genethliaeus. Cujus hoc est initium: Omnes quidem homines, acratissimo imperator, Rc. Alias inscribitur Musdem Mamertini Panegyrieus Maximiano Hem euis dicitis. Praeterea quondam beneficio Io Au mi Fabri. eii, viri etiam post suprema sata honorificentissime commemorandi, excerpsi sequentes duos libros eum codicibus

Μss. ollatos, quorum primus:

C. Plinii Caec Sec Epistolas et ejusdem Plinii ac Pacati, Mamertini, mari Panegyrici, .c. Excud Henr. Stephanus, anno DTCI. in 12. Alter complectitur XIi Panegyricos Veteres, ad antiquam, qua editi mem, qua scripturam infinitia locis emendatos et auctos antehac quidem ope Livineti nunc vero opera Iani Gruteri praetor quorum notas etiam accedunt

conjectura Valentis Acidalii, et Conradi litemhusii. Francosurti anno DCvII in 12. Uterque hic liber, ut modo diximus, collatus est cum eodicibus Mas. Cum vero uterque in Gudiana Bibliotheca quondam extiterit hinc Stephanianam editionem infra appellium clibrum primum Gudianum Gruterianam vero, librum Hierum Gudianum. Ac quia jam ex Pliniani P negyrici lectionibus variantibus animadvertimus, eas in Grutvi ianum exemplar ex s. Gudiano, qui hodie est Guolpherbytanus, translatas fuisse in hoc ipsum exempl-Ginterianum sacile conjicimus, etiam reliquorum Panegyricorum Variantes lactiones ex Guelpherbytano codice Hs hic reperiri.

32쪽

1124 c. g. SoΗWARZII Panegyricae Veterum orationes, ex Francisci Puteolani recognitione : Editio antiqua, sine loco et anno in . In priore pagina primi soli hujus libri recensentur tituli singulorum Panegyricorum sub cujus recensionis fine haec excusa sunt verba Franciscus Puteolanus diligentissime recognovit In calce hujus editionis haec sola verba legimus Panegyrici xii finiunt a Variis auctoribus editicum gratia et privilegio. Haec editio sine dubio resertivam principem, quae itidem sine mentione loci, ubi prodierit, impressa est anno CCCCLXXVI. sorma quarti ordinis, a quae, ut ipsa docet dedicatio, curata est a Francisco

Puteolano quamque laudat Amizenius in Praef. ad Panegyricum Plinii. Illam vero dedicationem Franc Puteol nus inscripserat Iacobo Antiquario, Ducali Secretario; ubi significat, se Panegyrico Plinii addidisse undecim

alios Panegyricos, non Pliniano quidem pares, sed tamen non inelegantes, aut recusandos, cum mira in singulis sit eruditio; praeterea adjecisse, ut magnitudo voluminis justa esset, Iulii Agricolae vitam per Cornelium Tacitum o scriptam, et Fragmentum Petronii Arbitri Ab hac ergo editione aliam esse oportet, quammich. Maiitaire, tom. I. Annal. ypogr. pag. 374 sub sequenti titulo recenset:

Panegyrici Latini Veteres Petronii Arbitri Satyricon; Ephemoris Dictys Cretensis 4. Mediolani, impress dio

decimo nono mensis ali. M. Coco. LXxVil cum Epistola

Μaselli Beneveniani ad Bartholomaeum Chalcum Ducalem Secretarium, anto Dictyn praemissa Facile tamen fieri potuit, ut etiam haec ediolanensis editio secuta sit recensionem Francisci Puteolani cum haud raro uno

acciderit, ut typographi vicini aliorum typographorum opera recuderint. Id quod illi certius dijudicabunt, quibus contingit utriusque editionis exemplaria inter se eo ferre. Exemplar ejus editionis, quam primo loco commemoravimus, et quae Franc Puteolani nomen praefixum

habet, quanquam ejus praelatio, sive dedicatio, ibi perperam suerit omissa, pro insigni humanitate sua, et incredibili studio ornandae rei literaris ex praestantissimo Thesauro

Bibliothecae suae, nostro usui indulsit perillu stris Dom.

33쪽

DISSERT AD MAMBRTINI PANEG. Ire Henr de Bunau, communis hujus saeculi Maecenas, cujus vel solum nomen omni elogio est illustrius. Panegyrici Variorum Auctorum et Declamationes no nullae perquam eruditas hactenus non impressae. In calce Iibri 'Impressa sunt haec Viennae Pannoniae operami

ronymi Philovollis, et Ioannis Singrenii, Sodalium. pensis vero Ioannis etgoer, Bibliopolae, Georgio T.

Collimitio, Gymhasii oderatore. v Idus artias, anno Μ. D. XIII. Imperante Maximiliano, P. F. Aug. Magni omnino facienda, et loco codicisis habenda est haec Cuspiniana editio in qua alio ordine, quam in codico nostro s. aut in Franc Puteolani editione, collocati sunt Panegyrici. Ut vero pateat, cui debeatur haec praestans et rara editio, quae in paucorum manibus est, integram ejus Praesationem transferre huc libet:-

Geoivius Cuspinianus, Canonicus Herbipotensis in Haugis, Sebastiano Felici Cuspiniano, Fratruelis sui filio,

S. P. D. Decet nos, cariss Sebastiane, dum pater tuus Ioannes cuspinianus immo et meus pater et patruus, Caes. Maximiliani Consiliarius et Orator, crebris legationibus et arduis occupatus negotiis, regum negotia curat, eisdem insistere vestigiis, quibus olim ipse, si modo nolumus a stirpo nostra degenerare et dum per aetatem licet optima quaeque sectari non, quod plerique faciunt, Paterna gloria contentos, elanguescere. Id quod lactit tum Saepenumero legimus, magnos viros raro elicem' Iisse sobolem. os alia innitentes via Deo Opt. Max. duce, curabimus latius domum nostram propagare Pro Virili, et, quoad fieri potest, conemur etiam superare Progenuiores nostros in quo nobis haud invidiam sed laudem comparabimus. olumus itaque nos tradere otio, sed vigiliis, lucubrationibus, studio, paternam aemulari gloriam. Et cum tu sis minor natu ego te, juro et sanguinis et set tis merito debeo admonere, ut eadem institutione virtutis amplectamur iter, et literarum splendosesamus percelebres,

34쪽

II26 c. a. SCΗWARZII ut genitor noster communis Ioannes Cuspinianus, non tam literis et omnifaria eruditione, quam industria ac prudentia est longe celebratissimus, qui nullum tempus praeterit, dum non est publicis a Caesareis ossiciis impeditus, quo non vel scribendo vel legendo, e libros remotiores evolvendo ac mendando, posteritatem sua opera juvet. Et quanquam jam ingens moliatur opus, de Consulibus ac aes ribus Romanis, usque ad nostra saecula, quod ad finem jam paene deduxit non intermittit tamen subcesivis horis, si quid interdum otii nactus fuerit, quin depravata emendet, ac mutilata restituat. Quod nuper in his Panegyricis ita diligenter, ita accurate, praestitit, ut jam merito illi suos

auctores agnoscant. Nam praeter hoc, quod multa erant perperam in his elegantissimis rationibus inversa ac corruptan integras etiam chartas ille noster parens reperit, iuvetustissimis suis exemplaribus, ac restituit adjecitque nonnullas pulcherrimas orationes miro artificio contextas, ut discerent uniores, qua arte similes fabricarent, et, ut haberent quasi archetypum, et exemplar similium confingendi. o itaque tanti viri tantus labor periret, collegi

sedulus tantas sarcinas, et Achate meo, Philippo Gund lio, studioso juvene, comite et auxiliatore, in communem studiosorum utilitatem, ero imprimendas tu auspiqio, mi Sebastiane, tradidi, ut per universam Volarent Germaniam, et nos ex eisdem, ceu sontibus, et studiosi alii, Rhetoricos et bene dicendi praecepta edisceremus vale, mi Sebastiane Felix, ac patrem tuum, immo nostrum, Venerare et sequere. Viennae annoniae iv Idus artias, anno Salutis M. D. XIII.

Conjicio adeo, Io Cuspinianum excusum quidem, et RFranc Puteolano curatum exemplar veterum Panegyricorum, in manibus habuisse id tamen ex aliis vetustis codi

Panegyrici Veteres, Basiles per o Frobentum, anno M. D. XX. 4. In quibus excudendistris magna parte codicem Rhenanicum imitatus est robentus, ut ipse ait in titulo. Beatus vero Rhenanus in Praefatione: Fanegyri-

35쪽

DISSERT AD MAMERTINI PANEG. II27 eos veterear inquit, 'aliquando percurri, Vetustatem Curi aius excutiens, et in his inter legendum obiter, in meum duntaxat usum, quaedam annotavi quaedam restituere conatus sum, judicium tantum meum secutus num exemplari vetusto carebam, cum quo conserrem . . . Proinde, mi

Luca hanc recognitiunculam laboriosiorem, quam felici rem fortassis, quae enim felix castigatio anaque codice vetusto, qui tamen non omnino ait depravatus ' tibi nuncupare libuit. Ac. In ollocandis Panegyricis idem ordo observatur, qui eat in editione Franc Puteolani. Adeo hanc sortasse saltem ex ingenio castigare conatus est nanus. Praeter Panegyricum Ausonii, adjecti sunt quatuor Panegyrici recentiores, nempe Hermolat Erasmi, Pandulphi Collenutii et G. Sauromani. Panegyrici Diversorum, nunc demum recogniti, et in lucem editi per Paulum Navium, Venetum, apud Gryphios, anno 1576 8. Diu editionem hanc quaesiveram frustra; tandem ex gratia et beneficio perillustris Dom de Bunauhujus quoquo mihi copia facta est. Sed res expectationi minus respondit. avius ille in his Panegyricis edendia non admodum fuit na Ff in Praelatione, nescio quam in hisce Panegyrici omendandis industriam jactat. sua tum. inquit, ' nostri studii fuerit in his emendandis, conbgendisque Panegyricis, optimus quisque cognoscere Pot in cum intellexerit, nullum nobis aliud exemplar sup uisse, nisi illud, quod multo ante quidam Franciscus Puteolanus non satis diligenter recognovit. Quanquam ipse de se reserat, diligentissime recognovit. Qui, praeter typideformitatem, praetereo illum Plinii Trajano dictum, quem

cum ceteris ejus scriptis ad unguem Aldus senior vidit, et impressit, verborum inemendationem, puncti lituram, ordinem quoque temporum et imperatorum invertit, et qui Priores erant, posteriores emisit. Nos vero, etsi impreas rum incuria aliquid ait praetermissum, ut potuimus, obse vavimus, ne quid adhuc nemo amplius in iis expeteret, ut in aliis etiam libris perpetuo praestituri sumus. Argumenta

adjecimus in quibus, qui, quando imperio Potiti sunt, et

36쪽

1128 o. G. SoΗWARZII ad quos imperatores laudes habentur. ulta praeterea, quae tum longissime ab intelligentia, et a nostris sensibus, erant dijuncta, et intelligerentur, non parum nobis fuit et borandum. Sed bonus Navius plus de se pollicitus est quam praestitit praeter enim brevia argumenta, sive summaria, singulis Panegyricis praemissa, nihil ab eo additum deprehendi. XII. Panegyrici Veteres, ad antiquum, qua editionem, qua scripturam, infinitis locis emendati, et aucti Joh. Livineius, Belga, Gaudensis, recensebat, ac notis illustrahat. Antverpiae, ex ossicina mantiniana, . D. XCIX. 8. Non parum contulit Livineius ad hos Panegyricos purga dos usus, qua scriptis, qua Vulgatis, codicibus nimirum, quod in Praefatiuncula ad Lectorem commemorat 1. V iusto exemplari in membrana exarato, quod ipse possedit. 2 Apographo codicis antiqui, quem e Bertiniensis monasterii Audomarapolo scripto codice descripserat, et Μarco Wolsero donaverat Franciscus odius. 3. Veteribus Achedis, quas doctissimus Car Langius ad Frobentanam lecti nem contulerat. 4. Editione Cuspiniani, quae Viennae Prodiit, . D. XIII. quam Iustus Lipsius suppeditaverat. o. Editione Beati Rhenani, quam imbenius excudit. 6. Lugdunensi editione non unius anni et typographi Livineius novum, eumque a Superioribus diversum ordinem in collocandis Panegyricis tenuit, quem deinceps ruterus, Parisienses, et recentiores Cellarius ac Patares. sunt

secuti.

Ρlinii Epistolarum Libri x ejusdem Panegyricus Tra, jano dictus cum commentariis Io Mariae Catanaei Adjuncti sunt alii, ad alios Caesares, Panegyrici, ad fidem vetusti exemplaris emendati. Excudebat Paulus Stephanus an . .DCI. . Haec editi saepius prodiit e vae, sumtibus Samuelis Chouet. XIV. Panegyrici Veteres, cummotis Variorum. Additur Panegyricus Ausonii, item et Ennodii. Parisiis, apud Claudium te Beau annom. D. o. XLIII. 12. Dedic tio insuripta est Henrico de Bourbon, Principi Condano.

37쪽

DISSERT AD MAMERTINI PANEG. Imridem editio etiam prae se fert annum 1655. et nomen

bibliopolae, Simeonis Piget. Sed nihil ibi mutatum, nisi

titulus et formula Dedicationis, quae inscripta est Lud vico Phelypeaux, Domino de Urilliere, xo. Non immerito dici potest editio Puteana, a laud. Puteano, senatore P Titiensi, qui, cum viveret, do nova editione cogitavit, quam cum variis Mas diligenter conatam, et Catanaei Rassani,

Balduini, Livineii, Lipsit, et Gruteri notis, ac Valentis Acidali conjecturis auctam, item Petri Fabri Sanioriani, Franc. Iureti, Theod. Pulmanni, et Antonii Scho ovii,

suisque inprimis notis et emendationibus antea non editis Iocupletatam, cum esset proxime editurus, Praematura morte rebus humanis ereptus est. Post mortem tamen, ex

illius schedis, haec editio adomata est, cui Velut fundamenti loco fuit editio Gruteriana, an 1607. Panegyrici Veteres interpretatione et notis inlustravit Iacobus De la Baune, Soc Ios jussu Christianissimi regis, ad usum Serenisa Delphini. Parisiis apud Simonem B

nard. n. M. D. o. LXXVI. 4. Editor hic secutus est editi

nem Parisiensem an I643. Quid praeterea praestiterit, jam in observationibus ad Plinii Paneg. exposuimus. Eadem editio recusa est an 1728. Venetiis. Duodecim Panegyrici Veteres, ex saeculo a Diocletiano ad Theodosinm superstites, recensiti a Christophoro est ris Halae Μagdeb. an. MDccIII. Edit' potissimum secutus videtur editionem Iac De la Baune, nullo codice s. usus. Quia vero haec editio in Germania potissimum usu

valet, ad eam et emendandam et confirmandam maximo respicimus.

Panegyricae Orationes Veterum Oratorum. Notis ac Numismatibus illustravit, et Italicam interpretationem adjecit Laurentius Patarol. Venetus. Editio secunda, en

tiis, an M. D. C. XIX. 8. Prior editio n. H. D. C. VIII.

Prodierat. Editor potissimum recensionem Cellarianam secutus videtur, et quanquam in Praelatione commemoret, se etiam quosdam codices sa adhibuisse, in ipsis tamen notis, succinctis alioquin et Iuculentis, nusquam indicat, ubi, et unde quaedam loca inexerit.

38쪽

1130 c. s. cΗWAREI IIII. Hic vero Panegyrious, quem nunc illustrandum nobis sumsimus, Vuli quidem Claudio Mamertino tanquam auctori, hodie ascribitur res tamen, si penitius excutiatur, non parum dubia videtur. Certe in nostro codice nomen inmortini haud deprehenditur cum ibi, quod jam supra notavimus, haec inscriptio minio signata sit Genthliata Rhetoris optimi Panegyricus dietus in Maae August. Νescio, an rudis librarius ex sequenti Panegyrico Gen thliaco, itidem Maximiano Aug. dicto, nomen Genthliaci, tanquam proprium, finxerit, et huc transtulerit an ab initio simpliciter, sine nomine auctoris, scriptum uerti. Genethliacus Panegyricus Maximiano m. dictus quia hic ipse Panegyricus die natali urbis Romae habitus est. e-que enim est, quod cogitemus, hoc nomen proprium fuisse alicujus oratoris istius aevi quanquam simile invaluit nomen; cum Augustinus epistola LXlli anno quidem 399. acripta, mentionem secerit alicujus Genethlii beatas m moriae, eui in munere sacro successerit Aurelius Carthagi, niensis. Interim, in priore libro Gudiano, ex alio cod. a.

idem fere titulus sic exprimitur: V. C. Genethliari, Rhetoris Optimi, πανηγυρικος distus Dis Maximiano Aug. In eodem libro Gudiano, ex alio codiceis hic titulus exhibetur: Panegyricus Maximiano Herculis Di letianoque in Natali Urbis dictus. In altero vero libro Gudiano annotatum eat. in quodam cod. s. plane deesse titulum huic Panegyrico, qui ibi inter cetero numeretur . Etiam laud. Puteanua jam annotavit, titulum hujus Panegyrici varie in libris notari. Aliquando ita inscribi: R. Genethliari Rhetoris optimi παν γυρικὸς dictus Diuo Maximiano Aug. Aliquando sic: Panegyrieus Maximiano, de natali Roma die. Aliquando hunc in modum neerti Auctoris Maximiano Atque ita etiam in principe editione Franc Puteolani hic titulus excusus est Panegyrieus Maximiano, Diocletianoque distus. Qui titulus etiam in Cuspiniani editione invenitur. Primus, quantum nobis constat, Boatus Rhenanus in impre

sis hanc inscriptionem exhibuit Panegyricus Maximano

39쪽

DISSERT AD NAHARTINI PANEG. Ialare distus, a Mamertino, ut putatur an quo Di istiani quoque laudes continentur, qui cum Maximian imperavit.

Quam ibscriptionem etiam menr. Stephanus an . 15M. retinuit. Ἀ an. 1576. Paulus avius, simpliciter et sine haesitatione hunc titulum edidit Panegyrieus Mamertini

Mar-rian Diocletianoque In argumento autem: arbitror. inquit, 'hunc esse dictum a Mamertino, ut ex sequenti Panegyrico cognosci potest; sed Diocletiano a sente. Etenim, si Diocletianus affuisset, omnino esset

praeponendus. 4c. an. 1607. a Grutero, sorte libros M. Palatinos secuto, ita inscriptus est, Claudii Mamerti Panegyricus Maximiano Augusto: quem reliqui editores imitati sunt Atque ita etiam Carolus Sigonius, Mi Hist. do occidentali Imperio, lib. I. aliquot loca ex hoc ipso,

de quo agimus, Panegyrico, excitavit, e a sine haesitatione ascripserat amertino cum bona notae exemplari, sive codice s. quantum ex indiciis non obscuris colligimus, usus videatur. Sic pag. 8 edit Baali nn 1579. E

tant. inquit, 'Orationes aliquot post a Mamertino BMissa admaximianum in Gallia dictae, quibus utrumque ignimeatur.' Mox vero locum affert, qui nunc leg tu cap. III. et IV. hujus Panegyrici. Item, pag. 12 ex cap. IV. Porro, Pag. 14 ex cap. IV. ubi haec praefatur: quod factum, ut singulari felicitate commemorandum, amertinus deinceps

sio Gallica dicendi copia celebravit. Et denique, pag. m.

uti Plura Verba ex cap. XII. XIII et XIV. affert, ita quasi

dubitanter loquitur: an ea solennitate xi Kal. Maii Mamertinus idem, ut existimatur, orationem habuit, in qua expositis aximiani robus omnibus, quas commemoravimus, demum de Constantio, et apparatu instantis belli Britannici, ita disseruit.' Quamvis itaque haec res nondum Prorsus expedita, et certa videatur, cui auctori hic Pan gyricus sit ascribendus; nolumus tamen nomen amertini deturbare de possessione jam vulgo probata; inprimis, cum

et princeps editio Franc Puteolani, et editio Vindobonensis apiniani eandem indicio quodam confirmare videantur; utpote in qua utraque editione sequenti Pan yrico, cujus initium est, Omnes quidem homines, M. hic titulus prae-

40쪽

figitur Husdem Mamertini Genethliaevs Maximiani augmti.

Iam ante hunc Genethliacum nullus alius proxime antecedit Panegyricus, quam hic ipse, qui nobis nunc sub manibus est. Huc Praeterea accedit non obscura in utroque Panegyrico styli assinitas, quae eundem utriusque auctorem

indicati um vero et is amertinus, qui aximiano hos duos dixit Panegyricos, et is, qui Iuliano imperatori de consulatu sibi delato gratias egit, unus idemque fuerit auctor, alio tempore disquiremus. Iam quod ad primarium hujus Panegyrici argumentum attinet, quod uberius exponit illustratque Iacobus De la Baune hic ipse Panegyricus potissimum aximiano Herculio Augusto XI., mali, h. e. XXI. Aprilis, nut lem urbis Romae celebranti, et tunc sorte Treveris, primario Galliae Belgicas oppido, agenti, dictus est, ita tamen, ut Iaudes quoque Diocletiani absentis, qui cummaximiano imperavit, simul complectatur. In Exordio capite quidem

I et II rationem affert orator, cur imperator maximo laudandus sit die natali urbis Romae, cujus, si non conditor, certe conservator restitutorque sit Ratio haec proditur, quod, cum iis diebus Hercules multo honore a Romanis colatur, qui saltem hospes advenerit in Italiam multo aequius sit, eodem tempore etiam laudarimaximianum Herculium, qui majores gesserit res, et insigniora benem cia praestiterit Romae Loco Propositionis, amertinus, cap. I. Primum dubitatione et praeteritione utitur, unde ordiatur laudes. Deinde aximiani res imperio gestas,

tanquam tempori congruenter commemorandas, Per compendium proponit. In parte prima Tractationis, generatim ostendit, aximianum a Diocletiano in imperii conso tium ascitum, plus tribuisse, quam accepisse, beneficii, cap. III. Deinde sententiam hanc illustrat comparatio

Maximiani cum Hercule; quia, uti hic Iovi gigantum bello

laboranti, ita ille Diocletiano opem serre non recusarit. Parte secunda confirmat haec Orator singulari recensione