장음표시 사용
451쪽
Articulorum vulnera non tantum ob diuersitatem ligamentorum, tendinibus similium,3 II76 iis peiora sunt, quae carnosis et mollibus partibus inseruntur, sed ea quoque, quae horum tantum superficiem seriunt, ideo molesta sunt, quod vasis lymphaticis laesis assiuxum continuum seri, suppin, rationem cohibentis, afferunt, quam ob rem, digerentibus pinguibus applicatis, facile in ulcera sordida abeunt balsamica ergo et quae non nihil exsiccant et vasa roborant, remedia v. c. essentia succini et myr. rhae sine alcati, vel massichis puluis inspersus, melius conueniunt, et cicatricem in Mucunt Longe maiora oriuntur incommoda, s ligamenta, et capsularia potissimum, discinduntur, perfodiuntur, vel cum tendinibus a latere excurrentibus dilacerantur, si ostium apophyses et epiphyses simul eonem ttuntur et franguntur. In prineipio magna metuemda est inflammatio, et hac moderata liquor ges tinosus melleae saepius consistentiae, albus, quem h nouiam dicunt chirurgi, et qui non tantum m articuli auo, sed e lymphaticis quoque vasis ruptis eopiose assivit, suppurationem impedit tandem et lenta tendinosarum fibrarum separatio consolidatio,
452쪽
nem vulneris ita protrahit, ut multis ex caussis articuli immobilitas remaneat. g. 638. g. II 83. In principio quidem inflammationi epithematibus et fomentis ex decoctis hyssopi, absinthii aliisque herbis discutientibus, paratis occurrendum est, paulo post incisiones et separationes partium destructarum scalpello et forfice praestandae sunt, ne Corruptio et separatio nimis diu protracta sequantur, tandem ora vasorum mphaticorum balsamicis me- didamentis . II 8 I. defendenda et constringenda sunt, quo vulnus exsiccetur et consolidetur Rigiditas articuli, quae saepe remanet, lamentis emollientibus et unguentis similibus, nec non sapone et aliis balneis naturalibus et artificialibus nonnunquam corrigitur, saepe tamen immobilitas et vera anhylosis f. 637. seqq. relinquitur.
f. II 8 . De luxatione in genere f. 648 seqq. egimus, quare
nunc in extremitatum articulis maxime inter se diuersis hoc vitium vario modo diiudicandum, eiuS-que curandi ratio indicanda esset cum vero ea, quao in hoc et sequenti capite monenda forent, succincta tractatione absoluere, et enchireses omne paucis tradere nequeamus, susticiet omnino praecipuas tantum luxationum differentias attendere, et signa dia-gnostica addere, quo auxilia manus, serramento
453쪽
P. II. R. I. EXTREMITAT MORBI i
rum et fasciarum, ad ossa in veram sedem reducenda. et in ea retinenda, summatim indicemus.
Clauicula, quae et iugulum dicitur, ad sternum, processum coracoideum et acromium validissimis ligamentis adstringitur, ideoque . in fractura simul eueniente rarius ex situ suo mouetur; quod si vero vel retrorsum sub sterni os, vel antrorsum super ste num quodammodo cedat, vel, id quod rarissime euenit, ab acromio non nihil dimoueatur, caput. humeri cum scapula connexa vel antrorsum magis. vel retrorsum ita agendum est, ut hac distensione adiutus chirurgus clauiculam in extremis suis nonnihil urgere, et in verum situm reducere queat. S. II 86.
Hoc quidem haud dissiculter praestari posse perspicimus, quoniam inter utrumque extremum interposita cartilago interarticularis non nihil gliscit, et ideo motum repositionis iuuat, ac validum ligamentum, quod clauiculam processui coracoideo nessit, eandera
sustinet Paulo post autem summo humero et brachio rite dispositis et fascia firmatis, pannis complicatis superiori et inferiori lateri clauiculae appositis, et fascia porro superiori thoracis parti circumducta, quies diu et eo usque seruetur, donec ligamenta valide distenta
Capitis humeri articulus, ad cauitatem glenose deam scapulae liberiori motu conspicuus, ligamentis quidem non adeo adstrictis retinetur, et a scapulae liberiori motu summam agilitatem adipiscitur, musculis tamen validis cinctus, iis ipsis in motu, rio iuuatur et dirigitur Limites eius in motu versus superiora praecipue per coniunctum cum clauicula acromium et ligamentum validum, ab hoc pro
454쪽
ctissu ad coraciadeum deductum, figuntur , ex
qua partium fabrica apparet luxationem magis versus anteriorem et posteriorem partem, Quam versus
superiorem et inferiorem admitti. g. II 88. In macilentis caput humeri eiusquestum perue sum tam quidem solo cognoscimus, in obesis et carnosis corporibus disquisitio dissiculter instituitur; ad dolorem itaque in vario motu brachii, ad eius
directiones in varias partes non praestandas, ad tumores et sinus iuxta hanc vel aliam partem articuli obseruatos, in definienda luxatione respiciendum, idque variis tentaminibus confirmandum est. Situ autem fruerso cognito, repositio n0n protrahenda est, De partes ipsae intumescant, et, dum dolorem et tensionem nimiam in reponendo essiciunt, dissicilior, immo impossibilis reductio reddatur. f. II 89.
Aeger in sedili corporis staturae accommodato
collocetur, eiusque pectus a ministro in situ firmo contineatur chirurgus ipse humerum ex diroctione peruersa lente extendit, et durante extensione caput humeri ita dirigit, ut in veram sedem reuertatur.
Si brachium aegri ita extendi potest, ut super humerum ministri adduci queat, illud ab hoc ita retineatur, ut sub eleuatione humeri ministri successius tentata pondus proprium corporis aegri diductio Dema capituli cauitate praestet, et hac diductione, quantum fieri debet, continuata, chirurgus adstansirianu sua rese 'sitionem dirigat et perficiat.
In validis et robustis corporibus fasciis amplis super humerum et sub alas in forma cruciata demissis, et a portu opposita ad uncum parietis firmatis, non solum
455쪽
Ρ. II. R. I. EXTREMITAT MORBI 3
solum pectus aegri in fit apto gatur, sed praeto ea a robusto ministro retineatur et dirigatur. Extensio humeri postea alii ministro satis robusto committatur, qui manibus ipsis melius, quam fisci a super cubiti articulum applicata, totur Extensione su cessive peracta, chirurgus, qui manibus suis articulum humeri comprehendit, caput eius caute dirigit, et ab ea parte, qua elapsum est, opportuno temporo vel eleuando, vel premendo urget. In eleuando etiam
capite humeri lascia sub alis ducta, quae simul collo
chirurgi inhaeret, repositionem iuuat. s. II9 I. Machinae variae in hunc usum inuentae, ut ambri
polyspastus, et in primis glos comium, in distelli
humeri repositione adhibitae, ab auctoribus variis describuntur earundem tamen applicandi ratio diiudicanda et a prudenti chirurgo dirigenda est Cauendum enim Omnino est, ne vasa sub axillaria nimium comprimantur, iam actio musculorum, ligamento capsulari insertorum, quorum motu caput humeri dirigitur, infringatur. . Etsi enim valida oxtenso saepes necessaria videtur, verae tamen onchireses in successi-uis humeri, durante extensione agitationibus et di rectionibus positae sunt, quibus rite obseruatis, C put humeri sponte saepius in veram sedem reu potitur.' vid. HEIA TER Chiiurgia pia 4s. ab X. g. II92.
Post repositionem non aeger ipse, sed minissor, qui extensionem brachii praestitit, motus quosdam
moderatos tentet, chirurgus tamen interea articulum manibus suis comprehendat, et caute dirigat.
Secundum haec et panni molles complicati et fascia
456쪽
iniiciatur, praeterea totius brachii stus ita diriga-
tur, ut capitulum humeri eo usque in quiete conseruetur, donec satis confirmatum, et ad motus denuo
incipiendos aptum sit. g. II93. Cubiti articulus, ex humeri extremitate inseriore, vinae et radio apposita, compositus, et figura singulari partium commissarum munitur . et ligamentis validis continetur retrorsum tamen magnis nisibus expellitur, et ideo vel extrorsum, vel introrsum simul non nihil dimouetur Extensio in utramque partem protinus praestanda est, quo manus chirurgi dimotas eminentias in caua opposta propellat, hoc secto fascia circumducatur, et confirmatis iterum ligamentis, cubiti articulus lento motu exerceatur. Et radius ab ulna in suprema parte re
cedens eodem modo reducitur a coercetur.
f. II9 . Quod si vero humor morbosus in articulo confluat, et ossa coniuncta sensim et sponte a se inuicem dimoueas, vel neglesta diu repositione liquor articularis spissior reddatur vel nimia vi applicata ligamenta violenter distendantur, aut disrumpantur rapta partium repositis ex voto praestari nequit, sed immobilitas quaedam vel vera anhylosis remanet, inprimis si fractura simul complicata sit. Hae quidem mutationes in iunioribus subiectis eo magis extimescendae sunt, cum molles epiphyses a dia- physi separentur, comprimantur, et haud raro omni. modam articuli destructionem relinquant.
f. II9S. Cum manu extrema, et quidem cum carpi ossi culis, in unum quasi corpus coniunctis vina, et radius in inferiori extremitate committuntur, validisque
457쪽
P. II. R. I. EXTREMITAT MORBI sque ligamentis uniuntur; quod si igitur in hoc et
reliquis manus extremae articulis luxatio eueniat: ex articuli figura et ligamentorum situ atque robore diiudicanda est, quod, cum haec omnia tactu e eipiantur, facillime fieri potest. Extensione in contrariam partem protinus peracta, partes quodammodo emotae reponantur, et fasciis contineantur; si tunc motus leuior nonnunquam a chirurgo articulum dirigente praestatur, articuli firmitas et mobilitas ex voto restituitur.
Femoris capitulum obliquo ceruici annexum in
sede sua, scilicet in acetabulo ossium coxarum. firmiter retinetur licet enim ligamentum teres vel triquetrum internum motum tantum dirigat, margo tamen acetabuli eminens et elasticus capitulum arcte comprehendit porro capsulare ligamentum, in se quidem laxum validis tamen stratis fibrarum tendinosarum firmatur, tandemque musculi cum minores, tum alii maiores motum bene dirigunt, ac omnem ambitum acetabuli cingunt atque muniunt: non obstante tamen hac fabrica, vel vi admodum valida nonnunquam illata, vel liquore morbos intus confluente, ex sede sua dimouetur et expellitur. Si in adultis, quorum ossa iam confirmata sunt. semori magna vis acta est, meruix utplurimum
458쪽
P P. II. R. I. EXTREMITAT MORBI
frangitur de qua laesione alibi dicturi sumus; si ve
ro ceruice renitente caput e sede sua expellitur, t- plurimum inferiora et interiora versus adigitur, et tunc non tantum ligamentum teres, sed et ipsum capsulare vehementer extenditur, vel quoque laceratur, et musculi vicini partim comprimuntur, partim trahuntur. Capitulum vero in hanc partem elapsum esse, praeter alia solita symptomata, tumor ad inguina ortus ostendit: cum etiam trochanter maior introrsum cedat, sinus satis profundus adnates conspicitur.
9 II98. Elapsum vero caput non reponi potest, nissascia per inguina ducta unco ad parietem a latere lectuli assigatur, et alia fascia ad genu applicetur quo extenso polyspasto perfici, eaque ad conuenientem gradum de duita, caput femoris in pristinam sedem remitti possit. Quod si vero valida vi ligamenta
ipsa dilacerentur, caput, licet, ut nunc ostendimuS, recte reponatur, dissiculter tamen retinetur, cumsisti non tam arcte circumduci queat, ut tensioni
satis resistat, sed leuissimo motu iterum excidati Saepius etiam ob vim in luxati'ne applicatam, et paulo post in repositione adhibendam, partes molles ita vexantur ut abscessus oriatur, anhylosis sequatur, et alia incommoda coniuncta sint, quae ae grum haud raro in tabidum statum coniiciunt. f. II99. Et in iunioribus, in quibus ligamenta magis edunt, non tantum haec antrorsum facta luxatio eue nit sed et vi musculorum glutaeorum postea sursum et extrorsum super marginem acetabuli produ- Citur capitulum. Hoc in casu non raro epiphysis
capituli simul diducitur, et eum acetabulo coalescit,
459쪽
extremo ceruicis in nouum quasi capitulum efforma. to et cum acetabulum destructum articulum mobi. lem non admittat, nouum super cileum efforma. tu planum laevigatum, quod partibus utcunque confirmatis, molestam claudicationem inducit. Si in aetate infantili femur interdum vehementius at trahitur, articulus ipse destruitur, et molesta elongatio emoris motu prorsus sublato remanet.
Etiam post contusiones validas art culi et humore metastatice ad cauum huius articuli moto, hoc distenditur, et capitulum ex sede sua, relaxat ssensim paulatimque ligamentis, expellitur Venae. sectio, euacuatio aluina, et roborantia interna, quae resorptioni humoris fauent, non semper sussciunt, etiam salaia externa infirmitati opposita assiuxum non satis coercet, abscessus potius dissiculter apu-riendi nascuntur, et nisi tabidus status aegrum consumat, coalitus partialis immobilitatem relinquit.
In genu quoque articulo condyli semoris super tibiam fulti et semiiunatis cartilaginibus ac patellasrmati, licet satis mobiles sint, non tamen, nisi ligamentis valida vi distentis, e sede dimouentur, extensione autem lassicienti facta in verum situm reducuntur, et fasciis aptis muniuntur, donec robur ligamentorum his partibus retinendis aptum restituatur. Hoc in incomplet luxatione accidit, completa autem cum dilaceratione ligamentorum, et nonnunquam fractura condylorum coniuncta, vix corrigitur, sed varia incommoda inducit, quae Niamsi attenta curatione tolluntur, an losin tamen relinquunt.
460쪽
Item fibula, quae tibiae extremitati superiori
extrorsum alligatur, et in extremitate inseriore ad tarsum producitur malleolumque externum constituit, raro quidem in superiori, frequentius in parte inferiore deducitur dimotae igitur partes protinus in veram sedem reducendae, et, quo ligamenta robur pristinum accipiant, fascia diu applicata continencae sunt. In reliquis arsi . metatar et digitorum ossibus idem notandum est, cum viplurimum tantum diducantur, ac mox in sedem pristinam reprimi et fascia confirmari queant. f. IaO3. Si ossium horum luxati cum ligamentorum et tendinum dilaceratione, vel ossium quorundam validis contusionibus et fracturis coniuncta est grauiora succedunt symptomata, inflammationes scilicet et abscessus, quae tunc peculiarem merentur attentionem, et ex aliis doctrinae nostrae capitibus diiudieari debent. Dissiculter tamen succedit curatio, et si in corporibus cacochymicis accedunt, ulcera ac caries oriuntur, et his etiam ex voto sanatis, par, tes, quae non satis retineri possunt, saepe in peruerso situ coalescunt.
ccedimus nunc ad stacta ossa, et doctrinam de illis generalem I, 6o 3 seqq. monitis nonnullis addi.