Christiani Gottlieb Ludwig ... Institutiones chirurgiae praelectionibus academicis accommodatae

431쪽

PARS II. R. . ABDOMINIS MORBI. A19

est, quo melius teneri possit. 3 Ductor canaliculatus ferme sem cylindricus, in una extremitate manubrio breui in altera lingula instructus Forcipes diuersae magnitudinis, brachiis longioribus, quae ubi inter se committuntur, firma quidem sunt, sed

facile mouenda, extremis anterioribus rectis, vel non nihil incuruis, oblongis, excavatis cauis denticulatis Specillum crassum leuiter flexum, bouton, in dorso eminentia longitudinali in una extremitate globulo, in altera cochleari instructum, ad calculum dirigendum eiusque distram partes eximendas ).

uetores duo angustiores eminentia longitudinali medio instructi, quorum unus, qui mas dicitur, lingula, alter, qui foemina appellatur, incisura in apicupi aeditus est, quibus dum lingula apici inciso immittitur, vulnus diduci potest.' Haec serramenta et reliquum apparatum vide delineatum in EIS TER Chirurgia. Tab. XXVII. seqq.

Aeger, cui operatione subueniendum est, mensae firmius stanti imponatur, coxae margini proximae sint, dorsum autem eius in plano inclinato puluinaribus substratis collocetur. Crura postea diducantur, et manus eius vel ad malleos, vel ad genua fascia alligantur. Praeterea vero duo ministri ab uno et altero latere adstent, qui has partes firmiter teneant, et corpus aegri simul in situ retineant tertius vero minister post unum aut alterum ita collocetur, ut

super aegrum e tensus chirurgo, ante eum stanti, variis, quae perficienda sunt, Opem ferat V. C. scrD- tum retineat, cutim in perinae adducat, specilliani in situ retineat cet.

432쪽

omnibus his rite dispositis, chirurgus ad operationem essiciendam se confert. Eligit tunc specillum

incuruatum, g. II 3 S. I. aegri partibus accommodatum, oleoque inunctum, in vesicam immittat,g. III 6. quo Calculus exploretur paulo post partem incurvam ita deorsum agat, ut sulcus conuexae parti insculptus, in perinae tumorem quendam attollat, et ab indice chirurgi secantis percipiatur ), scalpellum . IIAS. a. deinde arripit, et latum digitum sub scroto usque ad anum serme. incisionem amplam per integumenta esticit, sulco specilli tunc denuo accurate disquisito, super hunc incisionem in ipsam urinae viam et ceruicem vesicae continuat, scalpello ex sulco nunquam secedente, donec deorsum et sursum progrediendo plagam magnitudini calculi proportionatam inflixerit.

Minister adstans specillum manu tenere potest, sed melius est, si ipse chirurgus specillum tenet, et super illud incidit. Repugnat tamen HARPIUS in critica enquir in to the present state os surgery. London, 17S4 8. cap. V. P. I .

. II 38.

Vulnere satis amplo reperto, ustaris canaliculati f. IIA . 3. lingula super sulcum specilli in vesicam immittatur, et exploretur, num vesica rite aperta sit, ut specillo remoto et cultro seposito reliqua perfici possint. Adhibent qui ctem chirurgi nonnulli uestores duplices, marem et Oeminam, g. ii 34. ' quo his coniunctis vulnus quodammodo diduci possit ampliatio tamen vulneri per nimiam distensionem, quae inflammationem auget, minus idonea videtur, potius ad ductum unius ductoris

433쪽

PARS II. R. U. ABDOMINIS MORBI ri

e loris forceps in vesicam introduci debet, et ea mediante, ductore prius remoto, etiam calculus eximi. g. IIS O .FOrceps g. II 3 . 4 vero eligenda est maior vel minor, recta, vel quodammodo incurua calculo accommodata, quae ipsa lente hinc inde mota calculum

tangit, postea brachiis diductis vulnus non nihil ampliat. Calculo autem apprehenso, leni agitatione facta, percipiatur, utrum mobilis sit, an aliqua vesicae pars simul forcipe comprehensa fuerit et tunc

extraclio ipsa tentanda est Si forte calculus, in maxima diametro comprehensus, extrahi nequeat, iterum dimittendus est, quo alia ratione et in minima diametro arripiatur, dandem etiam forcipe versus anum declinata, leni aliqua vi adhibita extrahatur. f. II O. Quae si non ex voto succedant, alia attendere tenetur chirurgus maior est calculus, quam ut per vulnus educi possit, io scalpello denuo admoto ampliandum est; si vero ea, quae sine noxa partium vicinarum fieri puterit ampliatio vulneris, non sussicit, calculus stangendus et per parte eximendus est, quod quidem, quanquam vi quadam adhibita praestari nequit, ' tristem euentum praedicit, calculus enim post tantos dolores toleratos relinquendus est. Cum fractus per parte eximitur, ' et operationem retardat, et dolorosam reddit, nec raro dilacerationes et inflammationes vesicae inducit. f. II I.

In calculo disquirendo et dirigendo specillum

crassum . M 3 . s. intra brachia forcipis introductum, laborem faciliorem reddit, quod etiam ob eminentiam longitudinalem, ut ductor, in vesica relinquitur, quo forcipem educendam et aliam aptio-

434쪽

rL TARS II. R. U. ABDOMINIS MORBI

rem introducendam dirigat. Et indice digito interdum intromisso calculi directi ad forcipem paululum adiuuatur. In fractis autem calculi partibus eximendis, cochlear, seu altera extremitas specillicrassi, applicetur. Hoc etiam in duplici vel triplici

calculo eximendo attendendum est xfragmenta autem paruula et sabulum taedios labore non exte gantur, cum urina eadem abluat, et per vulnus expellat.

I lures calculos in vesica esse, cathetere nonnunquam detegitur, uno tamen exemto, si superficiei aliqua pars polita apparet, num aut plures latere concludimus, neque tamen hoc signum semper certum est.

f. IΙ r. Multo tristior est aegri conditio si calculus vest-cae adhaeret, et vel in extensione partis morbos actseu processu calloso vel etiam carunculis excrescentibus comprehenditur, quo tempore tentandum est, an separari possit, quod tamen, ne vesica cum calculo attrahatur, suspensa manu et leni tantum agitatione essici debet. Si hac ratione calculus separari nequit, potius relinquenduS, quam vi urgendus est, cum incisio et separatio, scalpelli ope praestanda, vix tuto fieri queat. f. I 43. Operatione finita aeger in lectulum bene dispo-stum transferatur, et splenio molli multiplici vulneri apposito, et cruribus fascia tantum constrictis, ita collocetur, ut ab aeris iniuriis defensus quiescat, et vires quodammodo colligat, dato etiam . si res ita postulat, haustu vini vel analeptico medicamento. Per hoc tempus urinae profluuium particulas sorte

in vesica resillas eluit, quo facto splenium nouum. primo

435쪽

PARS IL R. V. ABDOMINIS MORBI 13

primo remoto, addatur, et fascia apta circumducta firmetur, cruribus etiam, ne vulnus nimium distendatur, coniunctis. g. II . In curatione vulneris ad vescae depurationem praestandam et inflammationem mitigandam respiciatur illa urinae essuxu partim per vulnus, magis tamen per rethram succedit, haec Xternis internisque remediis ita moderanda est, ut suppuratione blanda succedente detergi, et cicatrix induci queat. Qua in re chirurgi attentio eo dirigenda est, ne ex vulnere impuro ulcera et fistulae generentur. Praecipue tamen imas ratio ita habenda est, ut sebris intra moderatos limites retineatur. g. I S. Recentioribus vero chirurgis curatio vulneris melius succedere visa est, si ceruix vesicae ad rethram usque non recta, sed inferior pars vesicae ad ceruicem usque a latere incideretur, id quod operationi laterali vario modo excolendae ansam dedit. Aeger in mensa trium circiter pedum altitudine supinus iaceat, scapulis depresssis, capite tantum, inprimis vero coxis puluinaribus substratis non nihil eleuatis. Specillum curuum, quod in vesicam immittitur, profundius sulcatum sit, quo incisio super sulcum certior furi possit, scalpellum quoque rectumst, nec adeo crassum, manubrio longiore.

Vulnus tunc a latere perinae iuxta anum ad imber ischii producitur, et integumentis primo discissisae diductis in sulcum specilli eminentem inquiritur,

omnique cura attenditur, ne intestinum rectum vidinum laedatur. Dum vero ceruix vesicae cum prO-

stata usque ad vesicam a latere inciditur, arteria-

436쪽

1 PARS II. TR V. ABDOMINIS MORBI.

rum ad bulbum rethrae procedentium laesone a. io haemorrhagia, quam in operatione superius descripta essicitur, de his itaque vel ligatura, vel agarico coercendis cogitandum est, quod tamen chirurgus vel ante calculi extractionem, vel, si fieri potest, melius postea effetat. Haec summatim tantum indicauimus multae enim enchireses, quae in obliqua incisione vesicae et

que usurpatae et emendatae suerunt, et serramentorum ac reliqui apparatus varietas, succincta tractatione a nobis exponi non Orsundi Conferatur autem praeter alios EIS TE RU et L ΑΥ- NE Rus '' qui rationem et historiam operationis plenius declararunt, citatis insuper variis austaribus ulterius euoluendis. In chirurgia Tom. II cap. 143 p. 9S . sqq. Inst. Chirurg. rat. s. 137S. seqq. g. II 8. FOUBERTI tamen methodus breuissimis indicanda est. Vesica urinaria vel decocto emolliente, vel urina diu retenta maxime distenta, quod machina penem comprimente melius esseitur, ea porro, super os pubis pressa, in serius magis protuberat, quo inter prostatam et sinistri reteris insertionem, aeuariquetra cannula sulcata comprehensa perso diatur, et acu educta, super sulcum annulae scalpello longo angusto, et inter laminam et manubrium non nihil incuruato, incisio vescae sat Ducto canali culatus duplex, forcipis in modum formatus, extensioni vulneris, si opus est, inseruit, et forcipem pd vesicam ducit Quomodo intestini recti laesio eui tari

437쪽

PARS II. R. V. ABDOMINIS MORBI. as

tari et aliae enchi reses praestari debeant, ipse Auctor luculentius descripsit ).

vid. Memoires dea'Aead Roy de Chirurgi a Paris. Tom. I. pag. 6 O seqq. ab. I. seqq. f. II 49. Haec ΟυBERTI methodus variis incommo.

dis stipata, neque ideo ab aliis probata aut excultaeli, videtur tamen occasionem dedisse inuentioni lithotomi occulti. Lamina nimirum cultri quatuor pollices cum dimidio longa, sed angusta in vaginar tinetur, et continuatio eius in manubrio versatili ita disposita est, ut egressus laminae, dum elatere urgetur, ad de ita distantiam fiat. Postquam igitur integumenta alio scalpello longo vulnere incisa fuerunt, apex lithotomi occulti in sulcum specilli caui ita introducitur, ut vesica apto loco pertundi possit, in hac vero lithotomus aperitur, et, dum extrorsum ducitur, vulnus calculi magnitudini proportionatum esscitur. Sed successus huius opu- rationis nondum satis confirmatus fuit ).

Ad apparatum altum sue ad extractionem calculi ex vesica, super ossa pubis incisa, nunc ac' Cedimus. Haec praestari nequit, nisi aegri vesica sana et versus superiorem partem satis extensa sit; cum vero ex stimulo calculi et urina crebrius reddita vesica contracta parua et saepe callosa sit, ea, si hac methodo uti libeat, vel aqua vel decocto emolliente immissa quodammodo distendenda est, antequam operatio instituatur Aeger tunc in le-

438쪽

ctulo, vel in mensa supinus collocetur, coxis elatioribus, et genua in ima parte lectuli firmentur. Minister cutim super penem deorsum extendit, et simul eo compress urinam retinet, chirurgus vero incisionem longitudinalem trium circiter pollicum per integumenta ad ductum lineae albae usque sd initia penis essicit, paulo post eodem scalpello simili incisione lineam albam ad ima abdominis caute diuidit quo vesica sine ulla peritonae laesione detegatur, et post ossa pubis quoque quodammodo

separetur index tunc igitus in vulnus immittatur, inciso in vesicam sub racho deorsum versus pubem efficiatur, et quantum fieri potest continuetur, quo digitus super vulnus collocatus mox in vescam immitti, et vel eodem, vel variis serramentis calculus excuti queat. Haec calculi extrahendi methodus etsi multis

incommodis, tum propter vesicam angustam, tum propter anationem vulneris,obnoxia est, interdum tamen necessitate urgente tentata et a variis emendata fuit. Ιnprimis vero LE A et in apparatu ser- Tamentorum, et in secandi ratione varia addidit,

quae si quando illa administranda sit, negligi non debent ).

Foeminae quidem rarius calculo laborant licet enim in his eius genesis ut in viris fieri possit, ille tamen rarius increscit, quoniam per breuem et amplamvrethram lacilius excernitur, et haec excretio iuuari potest.

439쪽

PARS II. R. . ABDOMINIS MORBI. r

potest. Si vero subsistit, rethra variis serramentis dilatanda est quod certe in laxitate harum partium ita feri potest ut peream sorcipe introducam tu et calculus eximatur, quo facto partibus per medicamenta applicata nouum robur addendum est, ne incontinentia Vrinae remaneat. Si vero eueniat, accidit autem non raro, Ut calculus, et maior quidem, nisibus aegrae in rethram depulsus ibidem immobilis haereat, ut nec remitti, nec porro promoueri possit, laterali quadam in viam urinae incisione liberandus est. Quae res attenta chirurgi cura saepius sine remanente urinae incontinentia perfecta est. Cum calculus maior in

foeminis sub ossibus pubis educi nequeat, tentandum est, an apparatus altus applicari possit I. II so seqq.

De partu et secundinarum exclusione si m 9 377 seqq. nec non de morbis grauidarum, parturientium m. c. s. Io oo seqq. alibi proposuimus. Ab instituto nostro itaque alienum non foret, praemisia partus praeternaturali explicatione, auxilia in embryulcia adhibenda, quae vere chirurgica sunt, addere. Sed quoniam tam amplam do. ctrinam succincte vix tradere possumus, ad artis o stetriciae scriptores nostros ablegamus, et tantum de morbis in genitalibus foeminarum partibus obori. dis quaedam subiungimus.

440쪽

is PARS II. R. v. ABDOMINIS MORBI.

g. 36. De catamentorum ortu et morbosis mutationibus m. c. g. o I. seqq. et suure albo foeminarum m. c. g. 78 seqq. iam diximus. Quod si igitur

acrium humorum decubitus ad has partes vera medendi ratione non auertatur, in uter cauo inprimis circa orificium eius, nec non in vagina et pudendo externo, ulcera sordida oriuntur, quae quoad exinternis caussis venerea v. C. vel alia cacochymia proveniunt, ex variis symptomatibus diiudicantur, et internis remediis suo modo corriguntur cum autem haec saepius non susticiant, praeter balnea et iniectiones uterinas decoctis mundificantibus agrimoniae,

absinthii, marubii et cum aqua simplici vel calicis vivae vel ipsa phagedaenica paratis, vel melle vel digestiuis balsamis admistis depurantur et exsiccantur.

Quoniam autem in locis his absconditis, ob Iaxam potissimum et vasculosam teri fabricarn, Variae excrescentiae simul oriuntur, ad ea quoque respiciendum est Interdum enim verrucae in calloso facto utero progerminant, et, cum ex ipso ulcere pendeant, simul resoluuntur et secedunt, vel verae excrescentiae sungosae et polyposae, immo et sarco mata Oriuntur, ea, cum excrescunt, ligaturis vel aliis auxiliis coercenda sunt quae ex doctrina de polypo narium . 89s seqq. huc referri, et suo modo diiudicari et applicari debent. 9OS8.

E0rum neglectus, aut parum commodorum medicamentorum usus non raro indurationem et scirrhum teri relinquit, unde tandem ulcera carcinomatica generantur teri enim substantia vasculosa,