장음표시 사용
421쪽
PARS II TR. V. ABDOMINIS MORBI. Moy
contrahentium, post nimiam distensionem inducta,
auxiliis aptis interdum corrigitur senilis tamen inertia et paralysis harum fibrarum raro auxilium admittit sed post molestam saepe stranguriam tandem velisthuriam, ceu plenariam urinae retentionem. velis continentiam eius relinquit. Contra impedimenta aut in cauo vesicae, aut in ulteriore urinae via, si recte cognosci et tolli possunt, remedium parari potest, saepe tamen in absconditis his viis nec dignoscenda, nec remouenda tristia et habitualia in urina reddenda relinquunt incommoda, mortemque adeo accelerantig III .
In cura suscipienda do diureticis vulgo se dictis
medicamentis, praecipue acrioribus, quorum usus in expedienda urinae se et excretione salutaris inuentus fuit, i. m. f. I 6o . vix cogitandum est, cum et blanda diluentia, et resoluentia, ob nimium urinae augmentum interdum usurpari nequeant. Externa emollientia dolorem atque spasmum, si adsit, quodammodo leuant sed morbum suo modo augent, roborantia vero et frictio vix adhiberi possunt, nisi urinae reddendae impedimenta remota sint. De urina itaque subducenda primum sollicitus si chirurgus, quod quidem vel per catheteres, vel per incisionem aut perforationem vesicae fieri solet.
f. III S.Catheteres sunt fistulae argentoas, vel ex alio metallo confectae, et vario modo incuruatae, quaOper rethram in vescam ingeruntur, quo urina per canalem medium essiuat Crassities, longitudo et incuruatio casteterum diuersae esse debent, quatenus
vel breuis foeminarum via, vel longior et inflexa virorum rethra requiriti Orificium sit coecum,
422쪽
1, PARS II. R. V. ABDOMINI MORBI.
laevigatum, et a latere vel perforatum, vel sulco incisum, quo urina expeditius transeat. Canalis semper istum metallicum contineat, quod eundem purum seruat, et cathetere in vesicam immicto educitur illud vero genus catheterum, qui extremum orificium apertum habent, globulo munitum sit, quo in canali aperiendo introrsum protrudi possit. Sunt etiam flexiles catheteres sicile in vesicam adigendi, et is opus est in rethra relinquendi. Hi ex argento fabrefacti sunt, vel ex tela serice cerata super chordam suo tempore remouendam conuoluuntur, et filis ceratis circumductis in canalis formam ess-ciuntur. g. III 6. In viris dissicilius introducitur catheter, quam ii Reminis, inprimis si angustia viae, inflammatio et tumor obstruens, in urethra obicem ponant. Aeger supinus iaceat, et chirurgus fistulam oleo inunctam, cute penis adducta, in rethram immittat, et parte
gibba pubi hominis obuersa illum usque ad collum vesicae urgeat, quo facto colem leniter trahendo instTumentum inuertat, ut ulterius sub osse pubis in vesicam propellatur. Si vero fistulae, ut interdum fieri solet, partem gibbam perinae obvertat chirutagus, tunc illa ad collum vesicae deducta, cole non nihil eleuato blande ad vescam dirigitur. Qua in
Te tamen ut decet perscienda exercitio opus est et attentione, ne rethra et collum vesicae vulneretur, vel nimium irritetur, et haemorrhagia ac inflammatio moueantur.
Fistulasse in vesicam introducta, filum educatur, vel si huius apex globulo munitus est, . IlIS non nihil protrudatur. quo urina effluat, qua emissa
423쪽
ΡARS II. R. V. ABDOMINIS MORBI. si
fistula quoque educatur. Cum autem remota fistula impedimentum urinae reddendae saepiri reuertatur, sexilem catheterem interdum relinquere C muenit Caussa vero distensionis sublata, inertia vesicae vel
sponte cessat, vel roborantibus med camenti externe applicati corrigitur, porro etiam via urinaes blandis diureticis eluitur, ne acer stimum tensionem excitet, et spasmo Oborto rana denuo Cossi latur,
ac nouam molestamque catheteris applicationern exigat. f. III 8. Quod si vero catheter nec applieari, nec auxilium, eo applicato, afferri possit, de para centesivesicae cogitandum erit. Ac quidem triquetra nonnulli chirurgi tumorem, super os pubis natum, perfodiunt; sed cum a lenta nimis aquarum subductione in contextu celluloso saepe ulcera subnascantur, tutius videtur, aut in perinae scalpello ancipiti.
aut a latere potius acu triquetra cum annula vesicam pertundere, cuius rei ratio ex percepto vesicae tumore, et ex iis, quae de lithotomia dictitri stimus, patet. Urina autem per consuetam viam secedente, vulnus, ne ulcus fistulosum remaneat, caute comsolidandum est.
Cum calculi aliaque urinae reddendae impedimenta haud raro in ipsis renibus haereant, in nostra traitatione ad renes, ceu viscera secretionis rinae, recurrendum, et quaesti mouenda est, num
renes in lumbis incidi, et peregrina corpora ex seximi queant Nephrotomiam hanc administratam fuisse, nonnullae quidem obseruationes confirmare videntur re autem accuratius perpensa facile perspicimus, eandem non nisi tum locum habere, cum
424쪽
abscessus, ad lumbos natus et eleuatus docum incisio nis accuratius definit sed et in his curationibus vlcera relicta saepe noua incommoda asserunt.
Calculi, sanguis et purulenta materia, in reteribus retenta, vel lente saepiusque cum magnis spasmis et doloribus, ad vesicam propelluntur, velint ammatione mota tandem gangraenam inducunt. Fomentis externis, et, si opus videtur venaesectione, tunc succurrendum est aegris, quae quid om auxilia etiam in vesicae inflammationibus, et tumoribus in ea natis adhibenda sunt. Tubercula in vesica orta, nec non ulcera callosa et impura, incisione vesicae salta detegere et vel separare, vel medicamentis applicatis detergere et ad suppurationem perducere, ardua res est, non nisi mutationibus morbi in quibusdam aesris ex voto accidentibus perficienda.
In calculosis, sed magis in iis, qui onorrhoea inueterata laborant, in quibus purulenta, saniosa et acris materia crebrius effluit, haud raro mala ulcera generantur, quae ex negligentia aegri et peruersa medendi ratione saepius impura fiunt, putri carne scatent, tubercula callosa et angustationem viae essiciunt, interdum etiam, cum circa has partes intem dum vasa varicos turgent et rumpuntur, haemorrhagias molestas inducunt. In omnibus his symptomatibus morbus praegressus, et materia excreta, bene ex minanda sunt, quo ex illis varia laesionis indoles aut ad collum vesicae, aut in vetethra inde continuata detegatur et diiudicetur.
Perspectis nimirum morbi indole et gradu, medicamenta emollientia, suppurantia, mundificantia, leni
425쪽
PARS II TR. V. ABDOMINIS MORBI. Ai 3
leniter erodentia roborantia ceti ex indicatione therapeutica seligantur et applicentur, ut ex effectu cognoscatur, quaenam prosint vel laedant, hisque tentaminibus in locis, visu non diiudicandis, vera medendi rati inueniatur Medicamenta quidem
stringa excipi et blande iniici postunt tutius tamen est, inprimis si spissiora sint, canali argenteo
excipere, et filo metallico per illum medium protruso accurate gylocum affectum applicare vel bacillus variae crassitiei ex linteo cerato conuoluto sommare illisque medicamenta illinire, quo iis et via urinae libera reddatur, et indicatio curatoria varionaodo attingaturi calculo vel alia caussa, inprimis venerea, ausrethram vel ceruicem vesicae applicata et rodente, non nunquam inflammationes et abscessus generantur.
Si itaque inflammatio in principio omentis discuti
nequit, humores stagitantes per emollientia remedia mouentur, et abscessus ad maturitatem ducitur, quo incisione asta, res peregrinae eximantur, et depurato ulcere consolidatio emetiatur. Cum autem urinae effluxus Itaque incommoda in hac re perficienda nos saepius impediant non raro ulcera relin quuntur, quae in sinus et fistulas mutantur, longasque et taediolas curationes minantur. Cum etiam utplurimum impura corpora hi mor- his assiciantur,de curatione interna, quae externam iugat, per diaetam et medicamenta serio cogitandum est. Interdum conuenit, urinam per Catheterent sexilem in vescam introductum subducere, eumque ibi relinquere, ne ista externas curationes impediat; praeterea omnia auxilia, quae in ulcerum et fistin
426쪽
i PARS II. R. V. ABDOMINIS MORBI
fistularum curatione alibi proposuimus, ad dissiculter
ractandas et corruptioni sacile obnoxias has partes maxima cum cura applicanda sunt. Remanent tamen nonnunquam fistulae, quae non sine incommodo feruntur, cum Omnem medelam respuant.
g. Das. De genesi calculi eiusque curatione alibi disseruimus, i. m. f. O 66 seqq. m. c. f. 938 seqq. de chirurgicis vero, calculum per incisionem vesicae vel urethrae extrahendi, auxiliis, siue de lithotomia nunc demum agendum est. Succinctam operationis huius historiam GuNΥΣ1us dedit, ' et laudatis praestantissimis scriptoribus, qui de ea egerunt, hoc caput chirurgiae egregie declarauit. Nos vero praecipuas operationi differentias, et ratione methodi incidendi, et ratione loci, ubi incisio administranda est, indicabimus, et varia monita in curatione calculi attendenda adspergemus. I vid. PLATNERI Inst. Chirurg rat A. I 3 6. g. II et QSi urina cum dolore redditur, et in ea, vel aquo vel citrina, mucus subsidet, cui quamulae quaedam tartareae inhaerent vel sabulum tenue in matula subsidens conspicitur dispositio ad genes in calculi in aegris cognoscitur. Quando autem cum dissicultate urinam mittendi vario gradu molesta, pondus
427쪽
PARS II TR. V. ABDOMINIS MORBI H
ad perinaeum, et inprimis post motum fortiorem tenesmus, et dolor ad pubem et glandem penis, potissimum emissa urina auctus , percipiuntur. quando tenso penis et eius molesta strictura praesertim in pueris obseruatur, suspicio calculi iam geniti mouetur. Calculum insuper inprimis asperiorem, in vesica natum esse, urina cum cruore reddita indicat. S. II 27. His aliisque incommodis semel iterumque Obseruatis, in calculi praesentiam et varietatem. ECCu ratius indagandum est. Digitus oleo inunctias in intestinum rectum ingeratur, et corpus peregrinUm in vesica haerens disquiratur Paulo post cathetere in vescam introducto, I S. seqq. exploretur, num corpus durum et asperum in vesica reperiatur, mollioribus quoque tumoribus in ea excrescentibus distinguendum. Haec ipsa vero disquisitio aliquoties repetatur, Ut, quantum quidem fieri potest, figura, magnitudo et numerus Calculorum in vesica haerentium cognoscantur. Interea tem poris variae medendi rationes internae tentantur,
m. c. g. seqq, . g. II 28. Interno remediorum usu non succedente, de Curatione calculi per incisionem vesicae et viarum uri nariarum cogitandum est. Ea vero non nisi in sanis de reliquo hominibus, inprimis in principio, ubi calculus nondum mole auctus est, et vesica praecipue sana deprehenditur institui potest. Si vero corpora cachexi et morbo diuturno debilitata sunt; si calculus nimis magnus, vesicae adhaerens, vel prae ternaturali eius extensione seu processu intercentu cognoscitur; si pus ut carunculae cum urina excernua tur:
428쪽
1 6 PARS II. R. V. ABDOMINIS MORBI.
tur disseilis haec operatio, de cuius euentu nunquam certi sumus, hisce contraindicantibus se ostendentibus tentanda non est. Interdum tamen, cum
aeger nimii doloribus excruciatur, dubium hoc po. tius, quam nullum eligendum est auxilium. II 29. Aeger autem ad hanc operationem cum fructu suscipiendam victu apto, et reliquo regimine diaete-ti eo dispositioni corporis uniuersali accommodato, Iraeparetur Venaesecti et alui ductiones, si ex
ignis occurrentibus necessariae iudicantur, minime negligantur. Tempus dies et hora operationis ex conditione aegri definiantur, et quaecunque ad hanc operationem requiruntur ferramenta, aliaque subsidia recte disponantur. Ante operationem autem clysma iniiciatur, ut intestinum rectum a sty-balis liberum reddatur. . II O. Cum vero calculus in varia partium dispositiona
varias medendi methodos exigat, in iis examinandis hunc ordinem seruabimus. De calculo vel ex rethra, vel ex vesicae ceruice, exscindendo primum agamus, quo postea veterum methodum cum apparatu paruo, deinde apparatum magnum ducentis eirciter abhinc annis additum, plenius deseribere queamus. Lateralem porro dictam methodum, a recentioribus quibusdam magis excultam, declarabimus et eam, quae acu triquetra fit, subiungamus, deinde de apparatu alto quaedam exponemus, et tandem, cum plurima virorum organis tanturnaccommodata describantur, aliquas animaduersiones, quae laminarum partes concernunt, se nectemuS.
429쪽
PARS II. R. . ABDOMIN IS MORBI. Mi
II 3I. Si calculus minor variae figurae, in rethram iam propulsus, ibidem haeret, penis in lae, oleum et emollientia decocta calida immergendus, partibusque vicinis similia medicamenta in epithematibus applicanda, vel in cauum meatus urinarii iniicienda sunt, praeterea quoque in f alio rethrae per tubulum tentanda est, tandem specillo admoto , calculus e loco, cui fixus inhaeret, dimouendus est. Si his auxiliis calculus mole ultus, vel nimis asper, e sede dimoueri nequit, exscindi debet, qua in re cutis tendenda. eaque sola incidenda est,urethra postea super calculum incisa, hic vel premone vel specillis variis leuatus eximatur, cute tunc adducta vulnus uret irae ob
tegatur et linteis carptis et fascia applicatis sanatio vulneris succedit, nec urinae Ruxu impeditur.
Calculi saepe oblongo cuspidati sunt et ceruici
vesicae inhaerentes, accedentibu Calcarei particulis, urina praeterfluente ita mole Ugentur, ut neque ulterius in rethram progredi, neque in vesi-Cam recedere queant. Hi super ceruicem simili modo exscindendi sunt, in quo tame . maiori attentione opus est, ne continuus urinae es Auxus fistulo si ulceribus occasionem praebeat; quod quideme magis metuendum est, si ex calculo ibidem haerente, et partes sensiles irritante, abscessus et ulcera iam nata fuerunt, quae et calculo remoto difficilius depurantur et sanantur.
Ex hac se 1tione methodus veterum, Uae paruo apparatu constat. et g 1 sc d citur, Jacile in- te uas itur, et primo describenda est Monemus utem eam in pueris melius, quam in adultis adhi-
430쪽
14 AEMS II. R. V. ABDOMINIS MORBI.
beri posse. Aegro intra crura ministri vel alio modo paulo post describendo, rite disposito, chirurgus indicem et medium digitum, oleo inunctos, in anum illius immittit et calculum in vesica repertum
ita versus eius ceruicem premit, Vt super eum ab ano usque ad vesicae ceruicem integumenta primum longitudinali incisione diuidat, iisdem paululum didu-
res, aliam transuersam incisionem essiciat, quo cal. eulus sine magna vi expellatur, vel volsellis et uneis applicatis eximatur. g. II 3 . Cum vero nec in calculo maiore, nec in adultis haec secandi methodus apte adrninistrari queat, achirurgis peritioribus iam sere duobus abhinc seculis calculi sectio, quam vulgo Marianam dicunt, instituta fuit Requiritur ad hanc lithotomiae operationem maior ferramentorum apparatus, quem breuiter indicabimus, itemque modum collocandi aegrum, denique
de nonnullis ministris chirurgi simili ratione dicemus ).
Ferramenta, quae ad apparatum sic dictum magnum pertinent, sunt i specilla utplurimum itineraria dicta, catheteribus cauis . ii Is quoad fguram serme similia, sed solida, magis sirma, ex chalybe confecta, magisque inflexa, in convexa parte sulco, et in media huius parte Pissura et apice obtuso, in altera extremitate anuulo, quo firmius teneri possint, instructa a Scalpellum anceps, lanceolae ferme simile, sed maius, firmius et latius, quod du rante operatione fascioli linea circumligandum