장음표시 사용
51쪽
lictorum vindictam susciperent, sed cognati et lamilia hominis intersecti ultionem persequerentur cf. intra a. 17. 3. Quam ob rem nobis mirum quodammodo potest videri, quod a veteribus scriptoribus proditum est, jam antiquissimis temporibus Athonis judicium illud Areopagi exstitisse, cujus rerum capitalium δικαὶ φονικαέ fuisset jurisdicti Quidquid hac de se statuimus, non dubium est, quin Sophocles, quemadmodum in ed. Col. v. 947 sqq. ejus fecit mentio
cura fuit Hanc autem ei a Solone demum tributam esse, certis testimoniis constat a). g. 16. Ut jam ad rations judicii instituendi accedamus, nobis h. l. id maxime videtur respiciendum, quomodo sententias ore solitas uorint. Quod heroica aetate erat simplicissimum, quum singuli judices, quid de re in jus vocata censerent, deinceps proferrent. Dilucidis hoc verbis It δω indicatum si, ubi legimus: τοῖσιν scit. τοι σκηπτροις επει ἰξῖσσον ἀμοιβηδις δε δέκαρον.
cf. omosth. adv. Aristocr. g. 24 δικάζειν δὲ την βουλην ἡνἐν χροίει πάγιν φονου καὶ τραυματος ἐκ προνοίας, καὶ πυρκαιὰς καὶ φαρμακυαν, ἐάν τις ἀποκτείνη δους. eursius, areopag. init. atthias,do judiciis Atheniensium p. 42 sqq. in miscellan philolog. Alienb. I 8083. meis ot Schomann ait Proces P. 10 c. n. 13. 2 cf. lut Sol. C. is την ἄνω βουλην scit. τὴν του Αρεικγπάγου ἐπίσκοπὴ πάντου καὶ φυλακα τῶν νομων ἐκάθισεν. f. Cap. 22. Isocrat Areop. g. 37. Schomann Antiq. jur publ. p. 300. C. M. Hermann Griech. Siaata-Αlterth. 09, 10.
52쪽
quo uno loco, cum versibus qui antecedunt conjuncto, dehoroum judicii instituendi ratione nonnulla nobis tradita sunt Neque vero ullum invenimus vestigium ejus rationis, quae posterioribus temporibus apud thonienses imprimis usitata fuit apud quos non modo in judiciis, sed haud raro etiam in populi contionibus calculis ψῆφος sententiae in rebantur i) Sophocles autem ea in re tempora confudit, quod hanc Atheniensium confusitudino jam heroicae aetati
tribuit Quod imprimis locus illo Macis v. 447 testatur, ubi Macum do injusto Atridarum judicio laci dicentem:
κεἰ μὴ τον ο/ιιιι καὶ φρενες διαστροφοι γνώ/ιης πῆξαν τῆς ἐμῆς, ουκ αν ποτε δίκην κατ αλλου φωτος εἴν ἐψήφισαν. Quam rem respiciens jam Eustathius adest B, 852 adnot vit: χρηφίζειν Ουπω ξδεσαν riscoες, αλλα ιεταχρονιον το των ψηφων ευρημα. Ac praeterea huc pertinet v. 1135, ubi Teucer enelao objicit:
quocum f. ind. m. ΙΙΙ, 26 κρυφίαισι γαρ εν ψάφοις 'Oδυσσῆ Λαναοὶ θεραπευσαν, quibus locis praeterea injusti illi judices cum praestigatoribus comparantur, qui calculos summa dexteritate ab alio loco in alium transferentes, spectantium culos fallunt a). Ac proximo ad hanc prim
riam vocabuli ψῆφος significationem in ed. Tyr. v. 607 accedendum est, ubi legimus: μὴ , Ἀπώην κτάναν ψήφc , atque in illa loquondi forma, quae in Phil. v. 1448 inveniatur κἀγω γνώμ ν ταυτy τίθεμαι, ubi ψηφον cogitatione Suν plendum est, ut proprius sit sensus si ipse huic sententiae calculum adjicio, i. e. in hanc sontentiam dico ) a-i os Pollux VIII, 6-l8. Petit lore Atticae p. 6 is, qui Rttulit logom ex Aesch. c. imarch. g. 79 τῶ ηνηφ- η τετρυπημένη, orc δοκε αδικῆσαι τον δεῖνα πεπορνευσθαι πριαρχον ὴ δὲ πλήρης, οτι μη eier et Schomann Att. Proc. p. 720 sqq. Schomano, Grioch Alterth. I, p. 399.2 os indors ad M. l. l. 3 cf. Herm. h. l. qui lectionem illam, ab aliis aliter mutatam, quamquam omnibus codicibus exhibetur et scholiastae interprω
53쪽
dom autem illa suffragiorum serendorum ratione vim tralaticiam vocabuli ψῆφοι, quae in Antig. v. 60 et 632 usurpata invenitur, esse repetendam, non est quod multis ostendam. Ρraeter calculos etiam sabae κυαμοι ad sententias serendas adhibebantur i. Quam rem Sophocles in Inachisem. 268 verbis κυα βολως δικι u sic legitur in codibus videtur tetigisse. Et certe poeta eam respexisse est accipiendus, si re vera indorfius usurum secutus, quum pro lectione illa aperte corrupta scripserit κυαμοβολον δικαστήν, ejus verba restituisse putandus est; quibus judex fabas ad inragia ferenda in urnam conjiciens esset significatus. Alius sensus efficitur, si cum Essendii retracto accentu legimus: κυαιιοβολον μαστην vel quod auchius proposuit: κι ιοβολῶ σε δικαστήν. Ad hujus vero lectionis significationem planius explicandam et cognoscendam ele gri segm. 370 huc videtur referendum, quum in additamento si adjecto Hesychius ea ipsa verba, de quibus agitur, nobis
τριφ Σοφοκλῆς Μελεάγρεν - καὶ των Αἰτωλευν τας αρχας κυαμευοντων διεκλήρουν δ αυτας κυδιι ν καὶ ὁ τον λευκον λαμυν ἐλάγχανε. ἀνάγει δἐ τους χρόνους, ω και ἐν 'o Fκυαριοβολως δικιστήν. Quod ad rem attinet, paucissimis verbis monendum videtur, id quod jam satis notum est, apud Athenienses e tempore, quo Summa rerum 90MStas omnino erat penes populum, omnes sere magistratus sorte esse lectos ). Atque eorum in numero non infimum locum obtinent ii, qui judicum munere ungebantur, inter quos praeter alios novem illi ἄρχοντες os . r. Hermanntatione συγκατατίθεμαι verbo τίθεμαι adjecta, similibusque locis do-sonditur, summo jure mihi videtur retinuisse. cf. Pollux VIII, 8 καὶ φρυκτοὶ scit. κυαμοι ἐκαλουντο αἱ νῆφοι αἱ δικαστικαί. eier et Schomann Att. roc. p. 720. Scho- mann Griech Alterih. I, p. 606. in s. Petitus, legg. Att. p. 303, qui legem attulit e Luciani reis πρῆσις C. 6, 26 Αθηναίοισι νοριος, κυαμοισι τας αρχας αἱρέεσθαι .Herod. VI, 109. Xen. Memorab. I, 2 s. c. r. Hermam, r. St. A.
54쪽
l. i. g. 138 οὶ ,δεκα cs. g. 139, 3 sqq. imprimis appel
landi sunt. Nec omittenda videntur illa o milia civium η Λασταὶ qui vocantur, eadem ratione, ut judicia exercerent unoquoque anno electi ). Ροstam igitur id, quod ipsius tempore apud Athenie se erat usitatum, alii atque heroicae quidem aetatis genti affinxisse, jam Hesychius eadem illa adnotatione testatur. Νon nim ante Clisthenis tempora magistratuum sortitionem esse institutam, omnes consentiunt a).
g. 17. Denique hoc loco, quo de judiciis disserimus, non alie
num videtur, accuratius de ea re inquirere, quemadmodum, cf. Arist. Ran. v. 661 c. schol ad v. 776. etitus lem. Att. p. 307. Ichomann do sortitione judicum, opusc. cadem p. 200 sqq. De sortiendi ratione, quam etiam Hesychius verbis supra laudatis significavit v. Petitus, legg. Attic. p. 303. Schomann Antiq. juria pubi. p. 237 No. . Et abis quidem tabellisque πω κω), quibus
singula competitorum nomina inscripta erant, in singulas mas conjectis, cujus nomen simul cum ab albi coloris extractum esset, is
pro creato erat o λευκον λαβών λαγχανεν Hesych. l. l. . 2 cf. . Curtius, Griech Gesch. Ι, p. 3l3, 646 sqq. Schomanu, ech. ltoris. I, p. 349. C. r. Hormann Gr. St. Alt. q. 12, 1,
multosque alios, quos hoc loco afferre longum est. Quum diversas verborum κυαμοβολως δικιστήν emendationes ab hominibus doctis propositas explicaverimus, quaeri fortasse potest, quaenam sit praeserenda. Quod ex Hesychii illa adnotatione videtur esse disceptandum. Qui quum primum verbis κυαμιν πατρί Sophoclem ad magistratuum sortitionem dicat respexisse, quam heroicae aetatis gonti eum tribuisse addit, atque tum simile hujus rei exemplum asserat, quo, si Verbis, quemadmodum nobis servata sunt, spectamus, aut res eadem aut prorsus alia potest esse significata, priori illi majorem tribuendam esse probabilitatem, per se intelligitur. Unde efficitur, ut eam emendationem accipiendam esse Putemus, quis ejusmodi sensus exprimitur. Itaque mihi non videtur dubium, quin id quod Ilendtius proposuit κυαμοβολον δικασrην, vel quod auchius conjecit κυαμοβολῶ σε δικαστήν ad verum proxime accedat. --tasse Schomi etiam emendatio: κυαμοβολεν δικαστὴ asserenda est, quacti utramque sententiam quadrat. -
55쪽
diversis temporibus malefici eorum atque legum potestati fuerint subjecti. Quamquam e Sophoclo ipso nihil aliud huc
pertinet, a quod eam rationem, qua ipsius tempore ei, qui hominem necaverat, Scelus erat expiandum, in heroum aetatem transtulit. Et jam supra os . 14. verbo monuimus, heroico ReVO civitatem nondum eam potestatem sibi sumpsisse, ut omnium, quibus cives laesi essent, delictorum
vindictam susciperet. Itaque de homicidio non publice judicabatur, sed privatim cum familia et propinquis hominis intersecti agebatur de satisfactione; qui aut pretio ποινή)culpam redimebant, aut in exilium homicidam abire cog bant ). Roctissimo igitur hucydides III, 45 monuisse putandus
est: και εἰκὸς το πάλαι των μεγίστων ἀδικημάτων μαλακι περας κεῖσθαι αυτάς scit. τας ηιμίας δ). Quibus ex verbis non minus, quam ex illo poenae repetendae more tiacet perspicere, minime illis temporibus hominis caedem sa- cinus tam nesarium esse existimatum, quam postea Graeci ipsa ejus vindicandae ratione eam sese habere testati sunt. Nondum enim tum ea valuit opinio, quam posteriore tempore in Graecorum religionis summi momenti esse inveniamus, eum qui tale scelus in se admisisset, non modo ipsum contaminari, Sed etiam Omnes eos, quorum consuetudine uteretur. Quae si jam tum viguisset, mihi quidem non vi-dstur dubium id, quod haud leve argumentum esse judico, quin civitas ob eam ipsam rem, quia niserε illo celere 3et Ouuta, poenas a male i repetendae potestatem sibi ipsi indi serit ) Quod non modo non actum esse vidi, of Ιl. I, 32 sqq. 2, 480 sqq. d. ρ, 18 sqq. c. Eustath. adnot ad, l20 τὸ δὲ φευγεσθαι τας πατρίδας π τῶν φονευσάντων καθωμίληται, εἰ μή τι αρα ποινὴν τίσει ὁ φονευς την ξ δοξασαν τοτε γαρυαται μένειν ἐν δημεν Terpsis antiq. hom. p. 88 sqq. latner, notiones juris et justitiae ex Homeri tmesiodi carminibus explicatae p. 18 sqq. a cf. M. Orest. V. 12 sqq. Hoc posteriore tompore fiebat, quamquam etiam tunc homicidae perseeutio ut sacrum officium cognatis hominis occisi erat pro-
56쪽
mus, sed neque cives domi, nec oris hospites cum talio mine societatem habere verebantur cf. Lobech, Aglaoph. p. 301.). Itaque verba qualia sunt: γος, μυσος, μίασμα Homero omnino ignota videntur fuisse, nisi forte nobis accipiendum est, eum, etiamsi ipse talia vel potius opinionem iis expressam jam noverit, heroibus tamen ea tribuere non esse ausum i). Quae cum ita sint, offendere non potest, quod ne unum quidem expiationis exemplum ab eodem i Venimus memoratum, cujus reiciam scholiasta ad L. A, V. 680 laci mentionem, cum dicat reae 'Oμηρεν ου οἴδαμεν φονέα καθαιροι ενον ἀλλ' ἀντιτινοντα καὶ φυγαδευόμενον ), quamquam non fuerunt, qui aliter hac de re sentirent δ);
3 cf. . uellor, oris I p. 335. Prologomone g. inΘ -Ssenscha u. ythol. p. 304 ad Aesch. Eumen. p. 36 sqq. s. p. 136 c. n. 0, ubi homo ille doctissimus, cum suam sententiam ipsius Homeri testimonio comprobrare studeat, Il. Ω, 82 pro codicum Verbis ανδρος ἐς ἀερνειου legendum proponit: ἀνδρος ἐς αγνίτεω, interpretationibus perductus scholiastarum . l. ευς ε φυγάς τις φονευς αἴφνης ἀπανιωτάμενος ἀπέρχεται προς τον ἁγνίσοντα - atque rσως δὲ ἀναχρονισμος ἐστιν, ως καὶ το Ιαχε σάλπιγξ ' ον δὲ καθαι- ροντα καὶ ἡγνίτην ἔλεγον. V. Etiamsi lectio illa recta putanda esset, nihil ea re efficeretur, quam ut Homero quidem ille expiationis usus jam cognitus fuisset. inime vero indo contendere liceret, poetam heroicae aetati hunc tribuisse, cujus illis verbis per comparationem tantum fecisset mentionem quamquam in contrariam sententiam Enit alter scholiasta, qui hac in re, ut in tubae commemoratione Il. X, V 2l μ), in temporis rationem poetam peccasse arbitratur omnino autem relegandum est ad aliorum hominum doctorum judicia, qui illam uelleri conjecturam non minus quam scholiastarum explicationem pror8us ejiciendam esse recte cognoverunt. s. s. Hermanu,
opusc. T. VI, p. 187. Nitsch ind. lect Κiliens. h. 18 44 p. m. Lobech, Aglaoph. p. 30 sqq. -
57쪽
qui eo maxime nituntur argumento, quod apud posterioris aetatis fabularum scriptores plurima inveniuntur exempla, quibus ille expiationis usus jam heroibus tribuitur; qua de re copiose disseruit Obech, Aglaoph. p. 301, 302 968 sqq. Jam Ver primum ejus vestigium nobis exsistit in II siodi catalog. apud schol. Il. B, 336: Ηρακλῆς γαρ επιστρατευσας τῆ Πυλφ δια το μὴ καθαρθηναι αυτον πο Νηλεως
apud Arctinum in Aethiopide, ubi Achilles propter Thersitae caedem purgatur ab Ulixe os Photii excerpta Aethiop. apud Duniger, Fragmente de epischen oesi d. GHechen p. 163.
Ροsteriore autem aetate cum ab aliis, tum a tragicis poetis non modo contaminatio homicidio concepta sed etiam e piati vel lustratio heroic aevo jam cognita saepissime fingitur. Itaque apud Sophoclem, de quo uno nobis dicendum est, heroes his de rebus non aliter sentiunt, atque ipsius
tempore de iis judicabatur. Cf. M. 654 sqq. Ant. 141 sqq. 776 sqq. 889. l. 70 275 445. Oed Col. 548. 1671. Oed. r. 7. 99 sqq. 101 138. 241. 256 313. 353. 402. 23. 1012. 1227 sqq. 1426 sqq. ubi Creon, ne ipAa terra, imber,
lumen Oedipodis sceleribus polluantur, providendum esse censet. tque tali rerum contemplationi lex illa Dracontis prorsu Videtur respondere, quam a Demosth. c. Lept. g. 158 allatam invenimus εν τοίνυν τοις περὶ τουτων διιοι ὁ ἄκων φοβερον κατασκευαὶ ων - καὶ γραφων χέρνιβος ἀργεσθαι τον ἀνδροφόνον, σπονδων, κρατηρων ἱερων, ἀγορας, στάντα ταλλα διελθουν li μάλιστ ἄν τινας ετ επισχεῖν
του τοιουτον τι ποιεῖν cf. Antiph. v. . χορευτ. g. 4.), qua
lege homicida ab omni hominum deorumque consuetudino excluditur. Quod quantum distat ab Homero, apud quemmeoclymenes ille, propter caedem fugiens, innoxius interest sacrificio ci. d. o 224 25 sqq.). Nihilominus vero non modo Sophocles, sed ceteri etiam tragici poeta illud γο- quo institutum, quamquam omnino abhorret ab heroicae aetatis moribus, huic tamen tribuerunt. Qua de re conserendi sunt Soph. Oed Tyr. v. 236 sqq.
τον ἄνδρο απαυδῶ τουτον, στις εστι, γῆς
58쪽
τῆς ἐς θι κράτη τε καὶ 'ec νους νέμω,
μητ' εἰσδέχεσθαι μητε προ- ωνεῖν τινά, D H ἐν θειον ευχαῖσι μητε θυιιασιν
κοινον ποιεῖσθαι, μητε χέρνιβας νέμειν
es. v. 35 sqq. 17 sqq. , ubi eadem fere Verba repetuntur. Aesch. Meph. 28 sqq. . lah. aur. 954 sqq. alchen. ad Eurip. Hippol. v. 946. O mellar, ad Aesch. Eum p. 13 qui alios ejusmodi locos ex Aeschylo et Euripide collegerunt. φ 18. Neque tamen in illis, quae supra commemoravimus aliisque expiationis exemplis, a sabularum scriptoribus in heroiacam aetatem illatis, id discrimen observatum videmus, quod postea inter ea apud Graecos legibus erat constitutum it que non disjungunt caedem consulto ab inconsulto patrata nec justum ab injusta, sed quamlibet lustratione expiatam faciunt; cujus rei exempla diligenter collegerunt omeler, de veterum gentilium lustrationibus p. 214 sqq. Ultraj. 1681), Lobeck, Aglaoph. p. 968 sqq. quem locum jam supra la davimus . Neque vero hoc idem in Sophoclem videtur convenire, qui hac quoque in re ea, quae apud Athenienses -- primis valebant instituta est secutus apud quos legibus erat sancitum, ut is, qui consulto hominem necasset, assic retur supplicio, nisi forte, id quod ei licsbat, fugiendo perpetuum exsilium in se susciperet i). Et his quidem e piationibus scelus exstinctum censebatur, nec alia ei admovebatur lustratio. Diligenter autem haec omnia poeta observasse putandus est, quum Creontem, ab Oedipo intere gatum, quale piaculum ποίφ καθαρμψ ei, qui rium occidisset, adhiberi Apollo Delphicus jussisset, faciat respo
Demosth. adv. Μid. g. 43 οἱ φονικοὶ τοῖς ριὲν ἐκ προνοίας ἀποκτιννυντας θανάτεν καὶ ἀωρυγιιν - ζημιουσι. . ueller ad Aesch. Eumon. p. 27. machsmuth, helten. Alterinh. II, p. 16.
59쪽
dentem: ἀνδρηλατουντας et φόνφ φονον πάλιν λυοντας Oed. yr. v. 99 sqq. f. 241 sqq. 30 sqq. 402 γηλατήσειν.Lustrationem autem ipsam institutam invenimus, si ca de inconsulto commissa judicata erat, praeterquam quod exsilium in corti cujusdam temporis spatium irrogabatur ). At quoniam exsilii poenas apud Graecos usitatissimae mentionem injecimus, non alienum videtur, hoc loco morem quendam afferre, quem Sophocles ed. Ol. v. 430 non locis significavit, ubi odipum facit dicentom: αλλ' ἀνάστατος τοῖς πεμφθην, κἀξεκηρυχ ν φυγάς. Quod ad rom attinet, ex institutis non modo Atheniensium
Verum etiam ceterorum Graecorum erat, ut nomen ejus, cui
illa poena ora irrogata, publice diceretur σκηρυττειν δ).Ejusmodi autem quidquam jam heroico aevo fuisse instit tum, hoc ab Homero non traditum accepimus. Ut jam ad propositum recedamus, prorsus aliter res Bhabebat, si quis contra vim illatam sese defendens caedem perpetraverat is enim non modo judicabatur impunitus ), sed ne lustratione quidem expiari coactus, certe non legibus erat ). Hoc vero idem Sophocles accipiendus est respexisso in Osd. Ol. v. 548 ):
Domosth. o. ristocr. g. 72 Plat legg. IX, p. 869.2 os Plut Arist. C. , ubi de Aristide tostarum suffragiis patria expulso sermo est Herod. III, 14 ἐξεκήρυξαν Μαιανδρων - .not. esselingit, Schweighaeuseri aliorumque interpretum, qui plura ejus rei exempla attulerunt. meier et Schomann au Proc. p. 741. 3 cf. Demosth. c. Aristocr. g. 60 καὶ ἐαν φέροντα et αροντα ἀδίκως ευθυς ἀμ-ηκενος κτεων, νηποινὶ τε ανας quae lex ab Apollodoro II, 4 9 jam adamantho judici illi antiquissimo adscribitur: -δαμανθύος oμ- δ αν ἀμυνηται τον χειρῶν ἀδίκων αρξαντα, ἀθῶονεὶ cf. Dem. o. Lept. g. 158. Plat legg. p. 874 o δὲ ὁ κτήμας ἐφ οἶς τε ρθῶς αν καθαρος Di, τάδ' ἔστω. . Hic orsus ex Sophocle petitus contra Schoemannum asserendus videtur esse, qui ad esch. Eum p. 6 apud poetas tragicos nullum locum invenisse se contendit, quo inter caedem Voluntariam t
60쪽
quibus verbis Oedipum parricidium lacit excusantem, quum LMum patrem esse ignorans lacessitus intersecisset. Secundum has igitur logos apud Graecos iis temporibus, quorum aliquanto accuratiorem cognitionem ex veteribus a natium scriptoribus possumus haurire, in eos, qui homicidiisse contaminaverant, animadversum esse invenimus nec desideramus in iis summam justitiam. Ut vero postremum ad heroes respiciamus, jam eorum aetate into diversa caedis genera similia quaedam discrimina fuisse constituta, minime credibile est iis certe, quae in Homeri carminibus memorantur, homicidarum domesticorum exemplis nihil ejusmodi comprobatur, Sed uno eorum, atrocli, potius contrarium; cui etiam puero, cum in ludendo sodalem quendam temere et invitus occidisset, in exilium absundum erat ). Quidquid hac do re censemus, id non videtur dubium, quin e tas et strictas leges, ut de multis aliis, ita etiam his de rebus posteriora demum tempora progenuerint. Jam restaret, ut ad hanc quaestionem, quam de homicidio ejusque expiatione instituimus, prorsus abfodiendam, de variis lustra bionum generibus ritibusquo sacris in iis o servatis, quae res etiam apud Sophoclem aliquoties significatae sunt, nonnulla adderemus. eque tamen earum tractatio argumento hujus capitis, quod de rebus publicis cin- scripsimus, Videtur accommodata. Itaque in capite quarto, ubi do robus sacris disseremus, ad illas res erit respicie
dum. non voluntariam discrimen factum esset hoc illo corto loco dilucido denotatum est, quamquam ego et ipse alia ejusmodi exempla sque apud Sophoclem nec apud ceteros poetas tragicos invenire memini.