장음표시 사용
11쪽
Vindiciar nomen ) V. quae dixi in comment. ad Instit. tit. v. libri I. Claudianus ) 1 v. de consulatu Honorii. In veteri T. Livio Libro II. capite v. ubi tamen oditio castigatissima v. c. & doctissimi Joannis Frederici Grononii vindictae retinet. At cum impositio &c. Hoc nori obstare quo minus sit actus legitimus manumissio docui ca' a . lib. 2. Sem. P. Faber.
Salapittae Glossae Philonexi: Salapitia, ρά-
Non numerari manumiff. ) Atqui non omnes ibi actus Iesitimi enumerantur e nos enim alios complures Indicavimus cap. Semest. 4 vide quae scripsi ad i. actus l. 7 . ubi his argu mentis respondeo. P. Fabet.
II. De testantentaria manumissione .
- Vide iit. 4. D. eodem tu ro. CAusia mortis fit manumissio suae sit testamento: haec relinquitur , illa imponitur, LI. f. pen. infide eom. ser. man. & haec, aia fit aure disecto, aut jure fideicommissi. directa , de qua est hic titulus, ex xII. tab. proficiscitur, fideicommissariam tuetur praetor & rursus directa non potest relinqui codicillis non confirmatis, fideicommissaria potest l. libcrtates D. eod. Item directa libertas testamento relicta a1ninore xx. an non valcr, fideicommissaria valet, si justam manumittendi causam habue- rit, quam & si inter vivos servum manumisisse set; approbaturus consito erat, i. s. tit. q. l. A.
supra de test. mil. l. 4. S. stem. si minor, de fid.
12쪽
lib. ' Et directa servis tantum propriis relinquitur , Ι 9. fideicommissaria etiam alienis l. 6. tit. , & pure directis verbis manumisius, nullo jure impcdicnte, libertus est Orcinus l. lo. per fideicommissum manumissus libertus est ejus a quo manumisius cst, 1. 7. tit. 4. Et si ib conditione, vel in diem dirino manuinissus, est statu liber, per speciem fideicommissi , quasi statu- liber. Et in directa libertate fraus creditorum aestimatur ex eventu & consilio , in fideicommissaria ex eventu solo , quia illa datur proprie , haec petitur, & ctiamsi cynslium fraudandi absit , praestari non debet, nisi doducto aere alieno , ut infra tit. II. & l. q. s. si quis autem, D. de fid.lib. mae autem directa libertas semel competit adita hereditate ab extraneo, vel silo herede existente statam a morte testatoris, non revocatur , etiamsi postea heres per in integrum restitutionem Lbstinuerit hereditate , l. 3. hoc titulo I. sciendum, D. cod. l. h. s. quid
zrgo , D. de sid. lib. etiam si postea ei qui prior
petiit bona sibi addici libertatum conservandarum catasa , & hereditatem adivit, bona abstrahantur ab alio, qui creditoribus & manumissis meliorem conditioncm offerat l. vlt. in fine hoc titulo , ctiamsi herodi qui semel ex testamento adivit postea Iesitimus heres eviscat hereditatem periusorio judicio , quod l. Ir. ait esse ex constitutione D. Pii , cujus etiani fit mentio in l. a sententia, & I. si perlusorio, D .
de appeli. Nihil est quod difficilius revocetur
quam libertas. Quamobrem nec olim testamento data adimi potuit. At si ideo non adeatur.hereditas, neque ex testamento , neque ab intestato, quod nunti ex aere alieno laboret ,
13쪽
I bertatum rclictarum conservandarum gratia. famul atque famae defuncti, quae Iaboraret si nomine ejus bona distraherentur , licet servo testamento manumisso satisdationem offerre creditoribus pecuniae debitae , vel partis pro ut ' . inter eum & illos convenerit , & polliceri manumissis libertates , atque ita hereditatem xlibertates obtinere, sisto excIuso , ex Constitutione D. Marci, de qua in I. o. & ult. hoc titulo, in qua & Oratio dicitur, ut plane videatur, & S.C. fuisse confirmata. Idem licet offer re , cuilibet extranco libero homini, & sic in
hereditatem adire. Imo & servo non manumisio , cui si bona addicantur , protinus heres aut tanquam heres & liber erit. FIec enim potest heres esse domini, aut bonorum possessirsiae libertate, & hi omnes admittuntur intra annum, etiamsi res non sit integra ex sentcntia Ulpiani comprobata a Justiniano, & con tra Constitutionem D. Severi quae non caret exemplis I. ult. sup. de rep. her. l. quod si minor M. Scaevola, D. de minor. In his vero quae exi. ult. resultant nova & inopinata , haec sunt, sui adire velut ex testamento possit qui scriptus
testamento non est, ut competat Velut CX testamento liberias ei cui testamento libertas relicta non est, & ut manumissi testamento,quibus
non placet sibi libertatem conservari remedio Conmtutionis D. Marci, inviti liberi non fiant,& cives. Romani , alias enim civitas Romana datur invito,ne spernattir dignitas tante civitati . quam alii magno rodimunt, & impetrant aegre. Nec ineleganter Leo No. Ioa. duplcx beneficium accipere eum, qui cogitur beneficiunt accipere.
14쪽
Fideicommiss tuetur Praetor J De quo Cujacius 3 I. Instit. de fideicommisi . heredit. & ad Ulpian. tir. 1 f. s. fideicommissa. L min. xx. non valet) Hodie valet, Novell-
Libortus est Orcinus ) Vide Cujacium ad s. 2. Instit. dc singui. reb. per fideic. rel. Quasistitvliber Nec en in sunt statutibcri, oui per fideicommissum manumittuntur , vel in diem V ide Cujacii Parat. D . de statui. & Obser-
Bona abstrahantur ab alio C ac ius in d. I. ult. g. uir. legit abstrahantur , ut habent quia dam codices. In vcteri tamen Menagii legitur , distrabantur.
Nec olim testam. adimi pol. I. si peculium
IO. S. uir. D. de manum. testam.
C ut si bona addicantur Vide Cujac ad tit. de
eo cui liberi. cau. Instit. Vt adire velut ex testamento Ut quilibet extraneus liber homo , & servus non manu-millus. Ut competat veIut ex testam. Servo non manumistis, cui si bona addicantur , protinus hereS, aut tanquam heres & liber erit.
Uberi non fiant) d. l. ult F. sin v cro quidam.
15쪽
III. De lege Fusia Caninia tollenda.
V. tit. q. libri. I. Institui. HIc titulus pertinet etiam ad relictas testamento libertates jure directo, quibus lex Fusia Caninia certum modum imposuit Augusti
temporibus, quem S manumiriendi modum ter 1ninasse Suetonias scribit, puta ut ne quis universam familiam suam manumitteret, , qui tamen vindicta universam manumitsAre potuit, quia quo liberaliores sunt qui moriuntur, quam qui vivunt, eo magis veluti freno quodam coer- cendi sunt, ne rem tuam omnem perdant, & suis heredibus parum, aut nihil relinquant. Ceteras manumissiones satis coercet naturalis hominum parsimonia & egestatis metus. Ad fideicommita sarias autem libertates Iex Caninia potest videri non pertinere, quia heredibus eae Don auferunt totum servum, quatenus jura patronatus heredum sunt. Verum legis Caniniae modum in dan- 'ἀa fideicommisaria l1bertate testatorem servare
video in l. 11. S. I. De fid. lib. & quae inscripta est ad legem Caniniam l. si quis D. de cond. 8c dem. de libertate fideicommissaria loqui, ut vere dici possit, quod communis esset lex Caninia superiori & sequenti titulo, positam eam fiuisein confinio utriusque. Hanc inrcllexit Plautus in Querulo, dum ait, Ad legem Portiam, Caniniam, Furiam, Fusiam, & l. pen. codic. Theod. de Iudaeis cum loquitur de legitimo numero manumittendorum. Quod si quis supra cum numerum servos manumittat , ut fit ex lego' AElia
Semia qui primi nominati sunt usque legi-
16쪽
timum rituracium soli perveniunt ad libertatem, vol si ometes in orbe tereti scribantur ; & in ejus area , litiexi sumo,nulli competit libertas,auctore Gaio,quia non apparet quis primus sit, aut imus, propterca quod, ut Plato ait in Timaeo: quod
H oc vovo caput legis Caniniae tollit Justinianus in hoc titulo, non totam legem Caniniam: nam ex ea illud remanet,ut libertates servis testamento nominatim dentur.
CErtum modum imposuit Ut est in tit. de lege Fus. scibi. Instit. Suetonius scribit Augusti capite xi Plauti Querulo I Haec comoedia falso Plauti
Auctore Gaio Instit lib. I. tit. II. Qitia non apparet quis primus Ocellus Lucanus de natura universi : ουτ γ ο i
Arnobius I v. ad vers. Genit. Stadquid enim teres est , atque ex omni parte rotunditatis connexiones οηclislim , nulli habet initium , nullum st-
Nominatim dentur J Nam lex Caninia cavet, ut libertates servis testamento nominatim dentur, Ulp. tit. I. S. ult. S. incertis, Instit. ος Ies
17쪽
IV. De fideicommissariis libertatibus.
Non tantum directae libertates testamento, vel co Z:cillis relinqui poliunt, sed etiatrifideicommisseriar. I. qtiae verbis precariis a Clinquuntur, dum tamen , ut ait l. 16. D. eod.ca verba sint vulgaria i. vulgo accepta pro precariis,& quibus voluntas testatoris exprimatur, qualia sunt peto,rogo, Volo,mando,fideicommitto,qua Ιe non est verbum commenEo, l. I x. hoc sit.quia
non satis exprimit fideicommissum aut preces, &arbitrium permittit potius quam preces adhibet, quae in testamentis necessitati permistae sunt: &quod ait l. ΙΣ. D.eod. his verbis, illos servos tibi commendo ne cui alii serviant, fideicommissam
libertatem relictam videri' etiam detracto ver- . 'bo commendo idem esset I. 9. l. IO. l. rogo. i. generaliter g .si petitum, D.eod Nihil igitur potest, nihil adjicit, nihil essicit in eam rem commendovcrbum. Porro directae liberta es statim ab adita hereditate,vel si necessariushqrcs sit,a morte tes ratoris, ipso jure competunt veIuti testamento sine ullo facto aut voluntate heredis,non tamen sine herede: nam ab licredibus relinquuntur, &ut legare ab herede dicimus, ita manumittere. Uintilianus Declamatione 388. Hunc etiamd filio manumisit. & post mortem heredis oliminutiliter relinquebantur. Fideicommisseriae autem libertates praestantur ab herede , vel legatario , vel fideicommissario , qui rogatus est servum defuncti aut suum , aut ali num 'manumittere , nec sine illius manuinisi
18쪽
sone is servus ex judicio defuncti fieri liber
potest , l. II. hoc tit. nisi latitet,ut ait, vel absit, non iusta ex cauta. quo casu contra latitante in& absentem interposito decreto t. si causa co gnita praetor , vel praeses pronuntiaverit libertatem deberi, continuo fit liber, & libertus Orcinus, si servus defuncti fuerit ex Senatusconsulto Rubriano : Si heredis, qui rogatus est, libertus heredis ex Senatusconsulto Iunciano. Quod dixi de latitante veΙ absente ., idem obtinet ex Constitutione Iustiniani in eo qui neque latitat, neque abest si moram sectat libertati,nimirum ut ex sententia praetoris vel praesidis cripiatur in libertatem , 8c fiat libertus Orcinus l. I s. hoc titulo. Et moram facit, qui petitam suo tempore libertatem non praestat,l. hoc titulo si sit relicta, majori xxv. an. nam minori mora sit ex die quo peti potuit , majori ex die quo petita est, i. cum ero f. apparet, D. eod. nec dies interpellat pro homine, nisi in poenalibus causis. Caetera quae sunt in hoc titulo, vel in Observationibus exposui, vel facilia perceptu sunt. & hoc unum m do addidisse satis crit, quod l. 1o. objicitur l. . tit. seq ita discriminari quod sit in l. Io. expressa certa dies,ini. R. non item, sed casus nuptiarum tantum, sive dies nuptiarum, qui cum sit
I V. Enarratio. EA verba sint vulgaria ) Graeci ad d. leg. I .
verbis usitatis, & quibus evidenter voluntar
19쪽
testatoris ostendatur , libertates fideicommisse relidquantur. Et arbitrium permittitur potius L. Thais 4 I. 3ν Lucius Τitius s. D. Cod. Commendo verbum ) Thalel iis ad d. leg.
nisi probetur pam fuisse voluntatem defuncti, ut liber feret. Statim ab adita hereditate l. testamento Σ3.& l. testamento 23. D. de manum. test. l. nam cum libertas 8. D. que di. Ic g. ced. &L directis
Et post mortem haeredis. Vlp. tit. I. g. post
Ex Senatusconsulto Rubriano Sic l. cum velo 26. g. subventum, & l. si eum servum 28. g. si quis servum, D. cod l. q. hoc tit.
Nisi in psnalibus causis) vide Cujacium ad
-In observationibus libro xvm. ue R eto.
V. De dedititia libertate tollenda.
V. tit. s. sib I. institui . DE fideicommissaria libertate hoc etiam legimus in I. 43. D. cod. fideicommissa- tiam libertatem testamento, veΙ codicillis relictam , quae utique censetur esse relicta optimo jure , l. generaliter s. hostium, D. eod. nisi add1tum sit, ut Latinus feret, g. illo proculdubio tit. seq. non deberi ei quem dominus postea in ergastulo vinxit poenae causa, nimirum quia ex lege Alia Sentia ad civitatem Ro-
20쪽
manam pervenire non potest , qui domino vinctus est poenae causa , vel qui coin punctcis est notis, qui stigmatias & subverbustus dicitur ,- . vel qui propter noxam tortus nocensque inventus est, vel datus ad serrum, aut bestias , vel conjectus in publicam custodiam , sed quo- ἡ quomodo manumisius sit, neque Civis fit, neque Latinus , sed deditiorum numero habetur, auctore Vlp. tir. I. & Theophilo tit. s. lib. I. id eoque ad legem AEliam Sentiam scribens Vlpianus desinit quis dicatur vinctus, i. verum , D. de ver. si g. quae nisi coangustetur ad caput illud legis Ariae Sentiae, pugnabit cum l. succurritur, D. ex quibus causis malo. lata fuit ea lex auctore Augusto, sicut lex Fusia Caninia, ut Suetonius aperte demonstrat. Et ir deditiorum numero, quod codem jure & conditione essent qua peregrini, qui se & sita victi dedidissent in ditionem populi Romani, qui parum aberant a servis, & infami nomine Dediti vocabantur. Certe deteriore conditione Desiti ex lege RΙia Scntia sunt, quam Latini ex lege Iunia Norbana, quia nec commercium habent, nec cum eis testamenti factio est, inccultam spem habent adipiscendae civitatis Roma nae : Latini eam poterant adipisci variis modis, quos refert Vlpianus lib. Reg. & inter caeteros uno relato in l. 1. Cod Theto d. de rap. virg. At
caput illud legis AEliae Sentiae abrogat hic titu- tua , quod etiam in usu esse desierat.