장음표시 사용
121쪽
is propose de vanger les Mysteres augustes de la Religion d' un Saint
,, d'autres armes que celles que leuta Humoissoli la Religion meme . Quoniam ergo plurimi sunt hominum αννοδοξοι, propterea ne
quis alius ab iisdem stimulari, & pungi debeat, hi nunc mihi scrupuli co vellendi i quo nihil sane Ecilius . Percommodum tamen istud mihi accidit, ut ad Te scribam , qui & Theologicis disciplinis optime imbutus
es , & Graecam calles linguam: ob haec enim duo perpaucis verbis, ut rem conficiam, indigebo . . Scrupulus itaque e Socratis voce ἐλλογιμοι onus ita facilem vellitur, ut mirum sit, cuiquam in mentem venire potuisse. Quamvis enim apud Graecos latius pateat ἐλλογιμος, ut Tute nosti NI MITMER , adhuc tamen ejus notio ab eloquentia perita , quam Valesius ibi sequutus est, & aqua non ego urique abhorreo , persuadere numquam poterit Didymum, utpote ἐψόγι-ον, esse non posse Auctorem Librorum de Dinitate, quos ego eidem asserui. Erat profecto Didymus meus ἐλλόγιμος per Socratem Num m XXVIL At erat etiam per Hieronymum Num. m. XXIII. imperisus sermone , sed non scientia; Aposvicum virum emprimens tam sensuum lumine, quam'mplicitate verborum. Eloque tia scilicet Patrum Ecclesiae sententiis rebusque continetur non verbis, nec ullum sequitur orationis storem, verborumve delectum , & sucum. Quim , em Hieronymus ipse Num m.M. Sancti Didymi pauca transtiniit volens ex parte ostendere quid graeca doctrina retineret . Didymi certe Librum de Sp.S. quamvis sermonis peritia caruerit, sententiarumtamen acumine, rerumque gravitate disertissimum esse qui nego, is luci lamum substituere non vetetur . An igitur Anonymus ille, cujus
Tres de Trinitate Libros Eruditis Viris monstravit Aloysius stater sua ad Archinium Epistola, ανιλ- μυς putandus est , quod plures habeat
Voc o particolari, o Uate almeno da lui in senso particolare Fr ter meus pag. 8 s. . An vero ob varia loca ita constructa, ut non nisi aegre eorum vis dignoscatur ego Animadv.IV. pag. s 3. ineloquens
Anonimus idem pronuntiandus cst , quamvis omni ubique culpa vacareto
122쪽
putemus Amanuensem Inspice, morosissime Censor , id Anonymi sui specimen , quod meus Frater exhibuit pag. 3 8. & inficiare, si potes, disertiisimum esse, qui ea scripserit: aut illud omnium primus decerne, quaslibet Graecae Linguae voces, earumque notiones a Lexicographis hactenus subactas fuisse; barbarumque omnino judicandum cile , qui vocabulis nondum cognitis utatur . s. Longe minus vero apud sapientem & eruditum Theologum poterit scrupulus alter, e vocibus ψ ἀνιέμας, atque άνελ σta deductus . Quam stupidos enim putemus necesse emapientissimos Ecclesiae Patres, si hujusmodi notionibus eorum Theologia caruiti Inopes certe Veteres Theologi fuerint, oportet, si temporibus Petri Lombardi haec reservata sunt . At arbitror equidem cuilibet, qui hisce Theologiae sentibus sitim suam expleverit,persuasum plane esse debere, Ecclesiae P, tres nulla caruisse ontologica notione, quae cum altissimis Fidei nostrae mysteriis vere consociata esset. Quamobrem Dionysius Areopagita 'st.
Theol. c. 3. ad disserendum proponit: τίνες α/-Θεολργίαι,τbu αἰ αποφατικαι ' quae sint a mantes de Deo locutiones , quae ne
ερο ν ως tu , Muς εγν . Plurimis ad haec aliis nιminibus divinam laudamus naturam ; eamque non ab iis filum rebus,
123쪽
quae illi infunt, sed ab iis etiam, quae non infunt, nom&amur. Nam ct principio carentem, O incorruptibilem, O immortalem, O infinitam,
O impassibilem, O inυ bilem, O formae ct figurae expertem, O incircumscriptam, ct incompresensibilem, O inaccessam υocamus; nomen edaturas hujusmodi ab rebus imponentes, quibus riυina caret natura:
quia enim υideri non potes , invisibilis appellatur , ωρ inaspeeyabilis to quod animi phantasiam transcendat, inaccesse vocat tir: ct in Dra, ut quae neque finem habet, neque principium. Similia vero etiam apud Basilium Caesaraeen.em L. I. adυ. Eunom. p.m. I9; Chrysostomum 1 om.m VI. H,m. 3 2 atque NicephorumConstan inopolit. in Actis Eph
sinae Synodi pag 3o7. Non est igitur haec Theologia coaeva Magistro
Sententiarum; verum eam a Patribus haereditario jure accepimus.
6. Sed jam de singulis vocibus, quae scrupulum genuerunt, aliquid dicamus. Deus ergo inprimis ψωγ dictus, Didymo Coeco ου νος agnoscendus est. Etenim Hesychio Presbytero, qui haud inultis post Didymum annis obiit, dicitur ἀπειρομεγελς Euas. Cent. I num 9 o. Eadem porro vim inesse conjicio & G ἀπκει αεγέθους. & - άμεγέθους : siquidem ἀπειρομεγέθης duo tandem significare potest , nempe veI infinitae magnitudinis , vel expertem magnitudinis. Trinitas a Nicephoro Comstantinopolit. citato dicitur c. . . ἀπειυγαῖος, infinities certe bona, non expers bonitatis ; eaque norio Theodoriti verbis nuper allatis vabde consentanea est. Et Dionysius Areopagita Celes. Hierarch. cap 1 4. Deum dicit ἀπειρογω ν σποMUM : & Div. Nom. cap. 8. S. 3. eidem dicitur e η α,ειροδ. - - Θιὰ δώδεστο. Contra vero Cyrillo Alexandrino in Isa. x s. ἀπειροον ς δάμωλις est-jugi expers j-enca &mm V. Paschali αγνος &απμε τακος est Sara infecus da, ac sine liberis ; & sic porro alia hujus generis plurima. Nunc vero & ἀμεγε ommilia menti meae exhibet, nimirum & quod nullam omnino habeat magnitudinem , veluti punctum Mathematicum , & quod incircumscriptam habeat, ac prometra infinitam, si de Deo ratiocinamur; masgnitudinem enim finitae rei affictionem esse intelligimus, quae limitibus definitis, quorum alii aliis ampliores, arctioresve comparatione perci' piuntur, concluditur; non magnitudinem autem vel puncti, vel incir cumscriptae substantiae, quae cum nulla alia majori vel minori co Diqiliaco by Corale
124쪽
eti potest: neque enim, ut docet idem Anonymus in Epistola Aloysi
fratris pag. 8 8.num. 2 9. excogitari in Deo potest ἡ ἀπι-ώμας imminutio stillicet aut simitum dilatatio , si quidem recte mentem ejus assequutus sum. Scite etiam inquit Dionysius Arccpagita Divnom e 9.
Magnus appellatur Deus secundum sibi propriam magnitudinem, magnis omnibus de se communicat, er omni magnitudini extrinsecus superfunditur , O supra-expanditur, locum omnem complectens, omnem transiens insinitatem haec magnitudo in ita es, er
plari non postumus; neque per ea, quae Upis O signis infirmantur , ea , quac simplicia sunt , ct Upis non signantur , neque per figuras corporum incorporea, quae neque sensum tactus subire , neque Aguram ct formam capere psunt: ita plane supra subsantias es illa suprassubsantialis Infinitas , ct supra mentes illa supra mentem
itas. Ac tandem, ne multus sim, Gregorius Nariangenus Orat. 43. pq m. 6 9 8. Deum dicit φλ- .... m --, lumen interminatum. Non est igitur cur a vice - μης abhorreamus tamquam posteriorum temporum , ns n ve ustiorum Theologiae con cntaneam . Immo hinc videat scrupulorum Auctor , quae fuerit Graeca, eaque Didymo meo linge M ustior Via is Theologia . Quam multa Recemltiores Scriptores a se excoὀitata existimant, quae Veteres novisse comperimus Iamdiu , ne multa afferam praeterea , ab Ecclesia canitur Rerum Deus tenax vigor ; ad hoc autem noscendum qui recenti me-mO.ia ie pervcnisse gloriati sunt, quantis intellectus laboribus lassati
125쪽
suerunti De voce tandem , ut aliquid dicam, eam protulerat Henricus Stephanus a. 83 6. g. sed sine exemplo. Itaque hoc jam non carebimus. . De ανώδες, autem non est , cur multa dicam ; cum aliqua at tigerim Animadu IV pag. 7 3. num. O nox. 7; cumque Theodorito etiam nuper allato Divina Natura dicta sit ἀνωδεω : & Dionysio Areopagitae neque figuram, neque formam, neque qualitatem , neque quantitatem , aut molem habens . Siquidem, ut dicebam , cum definita magnitudine , seu di ausione, quamcumque demum tibi finxeris, careat Deus, idcirco a creata natura hoc capi non potes aut susineri, ut
inquit Anonymus. cit. Animadυ. pag. 7 . Unde & dicit ; Angeli via dent , non quantus c, qualis es Deus , sed quantum ipsi capaces sunt. Unigenitus autem, O Spiritus Sanctus ob identitatem Deitatis, via dent ita uti es carent quantitate, O form i Deus: postrema qua de re & Cyrillus Alexandrinus Dial. 3. de Trin. inquit. M εώς
alterius imago ct figura, ut habemus Hebr. I. Igitur exceptis Divinis invicem Personis Deus, uti est ἀμεγέθης aut ἀπιερρειε Θης, ita est ἀνειδος. 8. Ast ob longe aliam rationem Sc originem sulpicor ab eodem Anonymo Verbum φῶς ἀγα ει dici potuisse. Frater meus pag. 8 I. I. Nimirum arbitror haec verba innuere posse, Divinum Verbum , quod est Lux vera , quae illuminat omnem hominem, producere etiam in nobis veluti bonum ardorem , seu charitatem. Hesychius enim ειδὸς explicat etiam-- , & affert coton, pro με συνοῦ, ut adnotavit Henricus Stephanus Append. 6 81 . a . Affert hie quidem ib. I. I 2.c αγαλει sic,& nullo producto exemplo explicat boni formam habens. verum notio a me proposita Anonymi scopo fortasse non repugnabit . Quod si cui magis Henrici Stephani expositio lubuerit, tunc advertendum, novam nunc non accidere eam vocem . Corderius in Onomastico Dionysii Areopagitae ait, Dionysium Div. m. cap. 3. dixisse Angelos αγι Messae, sed ibi aliud nihil videre potui , quam S. 3. pag. 3 4 Q.
τα fori . ex Bonitatis fonte cordinibus celestibus bonitatis
126쪽
forma data es . Et pag. 3 3 3. etiam hominum animas mc etsi ἀγκλαδουσι ρεῆς μετεχειν. Itaque iuxta hanc ninionem , Divinum Uerbum propterea dictum esset φῶ ἀγλειδὸς, quia cum sit splendis Patris, O μgura Iubs initae ejus c Hebri est Ctiam Lux, quae est Imago Bonitatis di siquidem νοη φ ἀγδης λ. εται , quι Bonus es, dicitu Lax intelligibilis, ut ait Dionysius Areopagita Div. Mm c. q. S. . . Demum & de voce μυθηλησία nonnihil adnotabo . Quam i scite autem Censori meo excidit, ut diceret vocabulum hujusmodi in
ipsum ex iis esse, quac Scholastici barbari obscurique Aevi excogitarunt lCyrillus prose sto Alexandrinus , quem a Didymi Alexandrini Coeci obitu annis plus minus XVI. ejusdem Urbis Episcopum delectum fuisse
novimus, & , ἀνεθε σιας & τῆς ιαβουλυ- vocabulis perlaepe usus est. Dialogo II.de Trinitate p. C. s φ. s .interrogat Orthodoxus, an intelli
λλοωι , Creator O Rex misericors quidem O bonus involuntaris , an voluntarie ; tum vero subdit: ει ἀνελλη r- εζουσι , πιπονωαι ἄμειτα 'AN ΕΘΕΛΗΣ1 AN αυάν, τῆ ωσόε ἀνάγκας πάλι . Si dicenι in. voluntaris , fatebuntur veluti necessitate quadam accidisse ei No-TATEM . Rursum quaerentibus ibi Arianis, genuerit ne Pater Alium v
pienter in his illud subjeceris , quod quidam canunt : Natura v luit , cui leges curae non sunt . Addiderim autem, quia voluntatis, O noluntatis ntillam plane rationem habet . H. in Thelauro A er. 7. in
admittunt: in rebus vero externis, O quae innofra sunt potesate, voluntas ct noluntas imperat. His profecto Cyrilli Alexandrini verbis quid luculentius ad Censorein meum revincendum ξ Et quamquam Th.' s Gala- Disiti od by Corale
127쪽
Gaiaherus AdversMyscellishum e. 8 p.m. 9 2. πλω,vel non ἀβουλησιαν legendum putet, hoc prosecto meum Censorem juvare non pItest , qui de ἀνελDiri & notione & voce scrupulum movet , quam Gaiaherus ibi lubens admittit. Sed neque desperata haec caussa juvari potest ait 'horitate Phγtii, qui in Cyrilli stylo pluries notat Oiam νI ,& Cod. 49. de ipso ait: ο δ λονγς μί-ως
Sermo illi factus ad propriam dicendi rationem contortus , acu tuti soluta ct mensuram negligens poesis. At verum hoc sane fuerit de Cyrillo ; atque etiam de plerisque Scriptoribus Alexandrinis, ut quidam arbitrantur : quoad Didymum certe haud semel adnotatum est , eumdem imperitum sermone esse. I O. Quamquam, ut verum fatear, graecam linguam, hujusmodi sane rerum locupletissimam, ῶς ανελλησἴας vocabulo haud ineleganter flando feriundo impotem fuisse, numquam putaverim: quin censeo voca hulum οωθελησία abs linguae cjus graecae indole & proprietate, qua Graeci Patres usi sunt, haud longius re ipsa abesse ; atque ab ingenio &subtilitate Graecorum Patrum ne hilum quidem, alienum . Certe idem
Cyrillus Alexandrinus τΩ -υε Θέλη Mν - ταυ 5βουλ ιυ condere minime
dubitavit, ut declararet identitatem voluntatis Filii & Patris Divini Inquit ipse Lib. IV. Cap. s. in D. VII. v. I7. pag. 61 . - , -'
ωωθέλ-ν, ψ ταυ63ουλι G ΠΗ . Ponit sud a me ipso pro peculiariter is pro rie omnino juxta conυoluntatem, O identitatem υoluntatis Patris. Unde ela Lib. II. in D. VIII. pag. 2 3 9. Filium vocabulo novo dicit
admodum dicendum hujusmodi vocabulis & notionibus, quae videntur Scholasticorum, Ueteres Graecos Patres caruisse ; & paullo recentioris ossicinae opus judicanda esse ea scripta, in quibus similia occurrant. Prinsecto Diony sius Areopagita & ἀμελξίαν dixit Div. Nom. c. a. q. s. &ολοτ ib. g. Io. & ονάτου ib. e. s. g. . ανυπιιβίαν Cel Her. c. 3 P. 3.3. II. & - ότί- ib.c. I .fi a. : imparticipationem, totalitatem,entitatem , intimitatem, annihilationem Scholastici dixissent , aliaquς hujuse
128쪽
huiusce generis plura. ita etiam ; τα rem: identitas in laudato Cyrillo ,
aliisque haud raro reperitur; &ενοπες unitas frequenter; & qa ς Νietas stequentiisme. Et sic porro alia plurima ne nimius sim. Immo postrema hac voce te Didymum C cum in Libro de Sp.S. u um fuisse, ubi Hier nymus sitietatem vertit, facillime quitque fatebitur. vid.Anima . IV p 6 6.n. q. Quamobrem longe morosior, quam esse decuit, meus noscitur
Censor, dum dubitavit, an ninYMus vingus de et λησίας & notione, & voce cogitare p3tuerit. Numquam certe ex una incognitae mihi
aetatis voce definiissem, aut se picatus essem, Scriptorem illum ad Scholasticorum tempora pertinere debere , qui in reliquis omnibus. lidam Theologiam, qualem in Anonymo, seu Didymo meo observamus, persequutus lit. Qui enim Scholastici otio & ingenii vi intemperantius abusi sunt, de solida doctrina exponenda parum solliciti, laxatis intellectui habenis in sutiles inanesque sub ilitates, & quaestiones declinarunt, quae
idcirco in desuetudinem tandem abierunt: quemadmodum sane plura ιMathematicorum ingenia, praetergressa illas speculationes, quae aut ad naturae investigationem , aut ad humanarum artium utilitatem condu cerent , inutilem quamdam , inanem,& scholasticam, sic enim dicam , Ma hesin coluerunt, atque amplificarunt, in oblivionem propterea &ipsam aliquando sine ullo detrimento abituram, si υolet usus, quem penes arbitrium es, ct jus ct norma loquendi. Loquendi autem immo Dinnium quoque humanarum artium & disciplimarum. Id certe qui ab hisce humani intellectus praestigiis liberati sunt, vehementer quidem exoptant, ut e sublimioribus ingeniis fructum aliquem hominum societas percipiat. II. Sed & Latinorum Scriptorum plures comperimus , qui haud
absimilem vocem condere veriti non sunt . Tertullianus Lib. I a . Marc. cap a s .nolentiam dixit: & Apolog cap s .alio sensu ait: ex inυ ιunxate seu necessitate delinquens. Salvianus quoque de Gubernatione Dei Lib. 7. inquit: et si inυolentia non carent , malevolentia carent. Paulus vero Merula, qui Annalium Ennii fragmenta collegit, & Commentario illustravit, in Librum XVI. tranieri istud ex Calpurnio Pilone. λ Vim tua noluntas facit imperiosa vetando ; itumque pag. 36 s. edit Lugd Bat. t 69 s. gloriatur se eam vocem pos,
liminio revocasse. Addit. Usus ea videtur Augusinus Cis.D. L i q.
129쪽
cap. 6. Itaque eum gentisus ab eo, quod accidere nolumus, tal ι n luntas metus est . cum autem dissentimus as eo , quod mlentibus ace dit , talis uoluntas tristitia es . Cur id ei visum fuerit, prorius ignoro, cum nullam aut viderim , aut ipse afferat editionem, Codicem de , in quo legatur Muntas. Vossio de Vitinerm Lib. 3. cap 19. haec nauntas sulpecta est. At ea voce utan fuisse Ennium dubitandum mihi non ubdetur , etsi e codice Pisenis, ut fatetur inrula, manifestum omnino non esset, magis litteram n , quam M scriptam fuisse : Carminis enim ratio postulat , ut nuuntas legatur, eamque sensius valde amat. August, num pariter ibi ea voce facile uti potuisse persuasum est mihi tum ex elusedem mente, tum quia etiam memini jamdiu me alio ipsius testimonio usium meis in Praelectionibus, in quo niauntas habetur; licet idem nunc reperire nequiverim, cum eodem iterum indigeo . Calepinus denique tum Chistetit, tum Passeratii Noluntatem ex Lucilio acta. I a. Hiice adnotatis, serupulorum Auctorem ita perstringere fas est. Divus ergo Cyrillus Alexandrinus e Graecis ut omittam quos de ἀμε
ἀμειδέου Θεου S 6. & 7. attuli ,& asserri adhuc potuissent e LM tinis vero & Ennius , & Lucilius , & Tertullianus , α D. Augustinus, Salianusque Presbyter Massiliensis obscuris ει barbaris Scholasticorum
temporibus floruerunt; neque eis amplius tribuenda veneranda illa ant,quitas , quam an ea puavimus ; insipientesque hactenus Eruditi Viri,
ιentia non didicerunt ad Scholasticorum tempestatem eos homines revera. pertinuisse . Sed illud hic peccavit scrupu orum Auctor, quia ex critices regulis ostendere prius debuit, quo aevo cula fuerit η ἀνελλησια. Si enim alibi ea vox non reperiretur , quam apud Anonymum , qui mihi Didymus Coecus est ; prosecto non ex ἀν- σίας, ignotae aetatis voce definiendum fuisset aevum Auctoris trium Librorum de Trinitate, quem meus quaesivit stater; sed magis ex ejusdem Auctoris aetate , determinanda fuisset aetas mi ἀνελλη-- . I aque cum omnia indicia Didymum C cum commostrarint mihi; Aloysio autem fiatri pag I 3 4. Saeculi V. ineuntis Scriptorem ; dixerim justius τίω ἀνελλησιαι eidem Did, mocta coaevam ; aut jam initio Saeculi U. adhibitam . Ac de his satis. II. Quoniam vero in id adductus fui, ut de quibuslam vocibus de
130쪽
dicendi rationibus ab Anonymo , seu Dilymo meo usurpatis verba sacerem ; non Te pigeat NI sΜiTΜER , nunc me aliquantulum digredi, & edi serere quasdam alias voces , de quibus Aloylius stater pag. 8 6. aliorum desideravit judicium . En autem symbola, quam ego contuli. a. 'A γειν. Affert hoc stater meus pag. 86. num. a. Hic autem nihil nisi conjiciendo assequi possum . An igitur dicam Amanuensis calamum tantillulum excurrisse; ac propterea visum postea ἀγήγειν pro ανῆγειν; Hoc multam veri similitudinem mihi videtur habere. b. ' Aδικύ ---plivin ρήμαm. ibid num s. Sunt haec sortasse verba dicta de aliquibus haereticis , qui non admissa λογίου Diυini eloquii verba proferebant. Hoc si verum fuerit, & cInstiterit, de quibus diistum illud sit; sciemus, quinam haeretici S Scrip uras adulterare consueverint, aut apocryphas proserre.
e. 'AMκινη ruc dicitur Deus ab Anonymo eodem ibid. num 6. Qui autem dici post Deus αεικi-5ς , quaerit ibi Aloysius stater. Ast id equidem percipere mihi videor . Scilicet illud Platonis τὰ -u κmουν, redindidit Cicero rufi I. quod seipsum m et: illud vero, Platonicum pariter
τὰ et εικι-βν , α ναύν, vertit idem Tullius, quod semper movetur, id aeternum es, nempe immortale . Hinc porro inserebat Cicero, hominis animum, neque crassum quid corporeumque esse posse , nec imterire unquam: animus enim hominis seipsum movet, neque impulsu agitatur externo ; unde neque a motu cellare unquam debet, cum a corporis compagibus solutus fuerit. Porro Platonicus iste animi motus aliud nihil est, quam percipiendi vis, quae animo inest , quamque a corporis carcere Iiberatus perpetuo suapte natura exercebit. Cum ergo Deus a cogitatione cessare numquam possit, rectissime , ac scienti sine dictus mihi Ipse videtur Gmω. Naturalis haec Platonis Theologia multo nobilius Ecclesiasticis ex sontibus locupletatur. Atque hoc eo lubentius facio , ne Censorem meum offendam , si ex Platone tantum ac Tullio tam sublimem ego hauserim doctrinam. Huc itaque transseras velim sΜITMER OPTIME illud Dionysi Areopagitae, quod nuper attuli S. 6.
ωος, εἰ - , cim δεους. neque vitae, neque rationis , neque mentis expers Deus est . Rursum Glast Hier. eap7. g. a. p.m. 8 I. docet
idem Dionylius, primas essentias ceteris praecellere , ως οἰκέας Diqitiam by Cooste