장음표시 사용
21쪽
Ε nitella aut Engnis peccatoribus conuenit. quas coiter philosophi tradideriit: tu quia virtutes morales de quib' philosophi, non
Prisupponunt cognitioilein supernaturale, quς ratione naturalem excedat : sed habentur. iunt conise iter ad prudentiam, &rationem, ius naturaliter haberi potest, ut patet discurrendo per eas:poenit Elia autem Praesupponii cognitione, qus ratione naturalem excedit, ex quo sidem reu latam pri supponit .set Deus per nostra peccata ossensus non placat, nec peccata remittit,nisi mediaii te actu poenitendi,quod per fidem p tius e per naturale rationem comoscimus, unde poenitere,est peccatacomitia detestari,ad satisfacitati Deo ossenso, enia cossequendii.Tuni deniq;,quia virtutes morales comuniteras,t ais,comunes sunt peccatoribus.Sinnocetibus,utconstat:poenitentia auid non ii isti eccatoribus couenit, non igitur est moralis virius poenitentia cordis, de qua loquimur, iii si moralis viri dicatur ea,rxi ex more,&cosuetudine acquiritur, nac moralis edet dicenda, si no de his,quet comuniter assignatur. Quod si velis me-F nitetiani ad aliqua virtutem notis reducere,id facile poteris,si obiectu ipsius poenit Eliae attendas simul, & finem, queprenitens principaliterint edit, ex parte OE obiecti, quod homo detellatur,d it ad illa viri te pertineticui cotrariat tyum peccatu, de quo poenitet homo. No Obstante,et sint habitus realiter disserentes,m parie etia finis ad illa reduciturvi te, ius ad illu fine directe inclinat, ut si homo de peccatis comissis doleat,intcdes principaliter in se punireqd' malefecit, ad iustitia pertinet: si vero principaliter intedat Deo recociliari, ad amicitia, seu Dei charitate videtur reduci: si aute principaliterint edat venia peccatoruimpetrare, ad charitate sui, seu eleemosylia, aut miseri, cor ba reduci vides,qua non solii proximis,
sed nobis ipsis debemus impedcreaut serispi uel LMiserere animetur places Ueo&c. Pro his facit quod Ambrosius ait, affectus' i quit operi tuo nome imponit. H cis
r facilia sunt rescideles,ad alia traseanc.
sitate poenit i solet similiterquiri, an st nccessariapilla cordis ad remissicis peceaola GO, 3Xerut ali3 qmon, sed satis eli, si pec
catorveterE vita in meliore cornutet: nam
Christiis noua vita videra peccatoribus eκigere,ut eis sua c5donet delicta.Vnde ad Galatas s.&6.ait Paulus : In Cliristo em Iesi nec circurisio aliud valet, nec pputium: sextnoua creatura .Paulus etia 'iri ad Clitis tu couersus est,nec pota itulisse legitur, nec Chimstem illi huiusmodi Poenitentiam ab eodε
ex ille videt,etiam si Christum inteiros uti vicens: Domine quid me vis sacere 3 De quo Actuum. s. Prieterea idem probant ex psalmo. 3i.Dixi confitebor aduersum me iniustitiam meam, d auremisisti. Vnde inparet susscere peccatori propositum constendi, de commissis non doleat. data Dei custodire iuxta verbuCluisti. Si vis ad vitam inredi,ser man ad ia=data.Cuni tamen in diuinis mandatis, sciliscet decalogi, de quibus Cliristus loquebannullade Poenitentia cordis sat mentio.
Iri, a sui scit dilectimet ad ha
ad obtinendum peccatorum remission iuxta illud Christi,qui diligit me, diligetur a P γιαμ
tremeo, Sad eum veniemus Sc. H
dem veram habeat, ripasiani docet Paulus ad Rom. S ad Galat.dices: Per si δε nos esse iustificatos, simul Saaluos, necholam saluari per legem fictoru: sed per i
gem sidci. Unde&Psar. . Proluerit meatuum Domine propitiaberis peccato meo.
habe intextu magistri. dist. et quarti.Vera poenitetia haec est,cessarea peccatis, J' nouitate vitae auibulare, unde&Paulus ad Roma. 6. docet nos ita a peccolis debere cum Christo resurgere: ut scilicet in nouitate vitae ambulemus,ac proinde vis detur excludi necessitas dolendi de peccatis comissis. His nonnulli haeresci suam senteni iam probatam esse putanta
Urie, i , in obstatib' tenella est 'opposita silatanileat bolim,etscilicet necessaria estpeccatoli, tat ede
lege ordinata,cordis poenitetia, utremissi nem Peccatorum consequatur. Non enim
legitur Deus salutem, d veniam peccatoribus promisisse, nisi poenitentibus, S sntritis. Dixit enim per Iohelem. 2. Conueseri mini ad me in ieiunio, fletu, Spunctis,dus dite corda vestra: ditur ibidem. conuerti
22쪽
Α CDucismini ad Dominu Deum vestriam; quia benignus, ct misericors est, ct praestabilis super malitia. Vnde patet Dominum non fore praestabilem super malitia hominum, nisi corde de peccatis doleant .Ezechi. etiam.i8.dicitur: Si impius egerit poenitentiam ab Oibus peccatis suis, vita vivet, Minorietur: ct postea. Conuertimini igitur, Sagite poenitentiam. Perlsaiam etiam dixit:
16. Ad quem respiciam, nisi ad pauperculum contritum corde,d rementem Lernaones meos ubi utrumque significat esse necessarium, scilicet de commissis dolere,&Praecepta Dei custodire, clarius quod dixerat per EZechielem, ubi supra. Idelira ςti P tςteX nouo testimento, ' na loanis i dicatio a pnia coepit, dicebat enim,agite Poenitentiam. Christiis etiam eiusdem poenitentiae necessitatem satis docuit, di praedicauit, dixit enim. No veni vocare iustos sed peccatores ad poenitentiam. Et alibi.Nisi poenitentiam egeritis omnes simul peribitis. Et iterii. Si peccauerat in te frater tuus, dimitte illi, si septies
Peccauerit,&Poenituerit,dimitte illi Sciamiu.; Poenitemini ergo,& couertimini,videleatur peccata vestra. Et Paud ad Ro.2. cornendans pacientiam Dei peccatores im- Poenitentes arguit,dicens. Ignoras quia benignitas Dei ad poenit etiam te adducit Z Ω-cundum duritiam tuam,ct impoenitens cor thesauri Eas tibi iram in die Domini. Ioanes etiam Apocalyp.r. ad angelum Ephesinum dicens. Memor esto unde excideris, Sage Poenitentiam,& priora Nera fac. Vbi rursus docemur,non satis elle bene operari, nisi de commissis doleamus. Rursus de muli re Ierabet,quo nomine nonnulli Iiaereticos
intelligunt, dicitur ibidem. Dedi illi tempus ut poenitentiam ageret,& non vult poenitere,&sequitur. Ecce ego mittam eam in
luctum, S qui moechantur cum ea, in tribulatione maxima erunt,nisi poenitentiam ab operibus suis egerint. Quibus omnibus, Sinnumeris aliis scripturae sacrae testimoniis
edocemur,non polle peccatores veniam co-
sequi peccatorum . nisi poeniteant de commissis,nec satis esse veterem vitam in meli rem commutare, unde Sougustini decretum apertum est, anoniZatum. Omnis qui suae voluntatis a iter costitutus est, noxiam vitam inchoare non potest, nisi poeni teat eum veteris vitaedii re tamen iam Pro
bata superuacaneum videtur sanctorum te- C stimonia asserre &c. De secicorationes,pro priore sentetia supra citatas respondeo. Ad primu die lut in illis locis Paulus non intendit excludere necessitatem poenitedi de commissis: sed potius Iudaeorum errorem explodere, qui adeo operibus legis fidebant, ut per ea se susscienter salutem astequuturos esse puta- a legem aboleuit. &ret: cum Deus veterem legem aboleuit, &noua data, nouam exigit ab hominibus vitam, quam tamen nemo inchoare potest, nisi poeniteat eu veteris vitae, ut patet ex decreto Augustini supra citato. Quod etia de Pauli conuersione citatum est,nil illis fusi agatur, nullo enim modo verisimile est Paulum in se omisisse, quod aliis peccatoribus necessarium esse docebat, cum sciret, Saateretur se peccatorem fuisse, docuit autem esse
hominibus necessariam poenitentiam,vt patet.Igitur, esto eXPresse non legatur, credendum est eum poenituisse. secundu ex psalmo allegatu. Dixi csistebor,dicendu,qi potius est coira arguentes,si enim peccator debet consiteri,ialtem Domino, sua peccata ipsamet cossessio Domino facienda praesupponit cordis poenitentiam, nil enim valet apud Deuconfessio, nisi ex corde contrito procedat, ct id sit ad mentem ipsiusmet dicendum, csistat ex psalmo.so.Miserere mei Deus Sta
Vbi docet quid sit sacrificium Deo acceptu,
dicens: Spiritus contribulatus cor contritum Deus acceptat. Constat etiam ex alio
Isaiae psal ubi dicit. Recogitabo tibi omnes
annos meos in amaritudine animae meae.
Et ex aliis multis: non igitur intellit David
excludere necessitatem poenitendi.
Ad xeritu,quartu, & quintu dicendii, nil pro illis facere: nam si per l,
excludunt necessitatem Poenit Edi: quia scilicet sussscit mandata seruare, dein nrodo deberent excrudere necessitatem credendi:
nam per eos ad vitam sustὶest seruare mandata in quib' de fide nulla fit metio, sc tra si suis; cit fides, non igitur esset necessarium mandata seruare, nec ulla opera fac
reid citerii si sola dilectio susticeret, pileri dicunt,eκcludaturnecessitas poenitendi, pari sorma excluderetur necessitas fidei, &mandatorum obseruantiae. Dico igitur, lnon Isim necessarium est mandata seruaere,quoad ea, se reste sonant: sed ultra n cessaria est fides credendoru,necessaria etiasint aliqua sacramenta, necessaria etiam est
23쪽
E eordis poenitentia, nulla alia etiam si de
illis expressa in decalogo mentio non satinam ad illorum omnium necessitatem asserendum, sussicit per alia scripturae testim nia doceamur. Adde q, virtualiter in praeceptis decalosi continetur Dei dilectio qui si vera sit,inchidit propositum seruandi quicquid Deus iubet, S reddedi quicquid Deus a nobis exigit in eo enim, quo praecipit, ut
Deum colamus, Stimeamus:tacite praxi pitur nobis,ut eum revereamur, eidem obediamus, Sobtemperemus, S ita cum ipse a nobis exigit laqc omnia, quae dicta sunt,similiter,ct pccnitent iam de commisiis,sequitur Peccatorem non plene diuina mandata decalogi adimplete,nisi de commissis doleat. Λ a sextii, id'ex Ambroso, SPaulo cio latu est: tespodeo, et nec Paulus ii ec Ambrosius excludiit necessitate poenitedide commisiis, id patet, coni ipsemet Ambrosius definiens paenitem iam, quam ad remissionem peccatorum neces lariam elledicit, ait qui d est prperita mala plagere, &Plangenda iterum non committere, ubi satis docet non satis esse a peccatis post in dum abstinere: sed de commissis etiam esse dolenduin. Quando istitur ait: vera poenitentia est a peccatis cenare, significat veram F non esse poenitentiam, si homo de commisss doleat, nisi a peccatis abstinere firmiter Proponat,quod longe aliud est quam dicere, et ad veram poenitentiam sustὶcit ces Iarea peccatis. Quod aut non satis sit a peccatis comittedis cessare madata custodiendo, sed etiam opus sit de commiliis dolere, ex dictis apertum esse puto, ex his, quae citauimus eκ echie. ex Isaia, Ap alyps, aliis: in quibus aperto Deus utrumque a Pec
tiva defendere, putantes in hoc seu doctore sanctu,ut dicebat. Quoru tandamentu hoc erat,quia in scriptura no imponit peccatori Pnia per modum pcepti obligantis: sed permodii statuti salutaris,seu coditionaliter. Si scilicet velit aliquis ingredi regnii Dei, aut peccarum remissione cosequi, agat pniam, alioqui venian5coseqtur decύmissis, qui Grum sententiae scriptura sancta quodaniodo fauere videLSicem Hiere.18.dixit Deus. Si enitentiam egerit sens ista de malo suo, agam & ego poenit etiam super malo quod
coFitaui,ut tacerem ei. Et Ezechie.18. ut supra citaui. Si impius egerit poenitentiam, vita viuet,ctam morietur:& postea. Conuertimini,& agite poenitentiam,& non erit vobis in ruina iniquitas, d Luz3. Nisi po nitentiam egeritis, omnes peribitis. In quibus, nullis aliis no videtur imposita peccatori poenitentia absolute:sed conditionaliter, scilicet si velit a peccatis liberari. Eκ quibus collistitur necessitas poenitentiae ad certu fine,scilicet ad assequendum remissionem commistarum,prout dixit Petrus: PC: - nitentiam agite,& baptizetur unusquisquo vel trum in remissionem peccatorum. Et ita putant id, quod praetendunt probare.
pi, nec sussci tersundare, qd'putant esse proba tu,quia tunc seciuit et non erset de poplo consiteri : sed pollet quis sinδnouo peccato consessione omittere, ex quo
etia est a Deo instituta ad findeonsequendi venia,qucadmodu & poenit Aia cordis. Sic
enim dixit Ioan. . Quoru remiseritis pec- cata,remittentur eis, quorum retinueritis, retenta erunt. Unde colligitur conditionalis haec:si peccator vult a Deo consequi Pe
catorum remissionem, eam a sacerdote consequatur.Sequitur etiam,*sine nouo peccato posset adultus baptismum non accipere:quia similiter ad finem consequendi voniam est institutus. Sic enim dixit Petrus: Poenitemini,& baptizetur unusquisque vostrum in remissionei eccatorum. Vbi ad Au eundem finem dicit esse necessarium poenitere, M aptizari: ac proinde idem ellet de utroq; iudicium. Sequitur etia, quὀd non esset nouum peccatum adultis,si fidem euangelicam auditam admittere nolunt: cum sinii liter ad finem habendi aeternam salutem si tradita,sic enim dixit Cluistus: qui crediderit,&baptizatus suerit,saluus erit.Et Paulus: oportet accedete ad Deu credere: quia Adiacrii est. Iniis amplius sequitur,l non esset nouupeccatu violare diuina mandata, aut saltem eoru obseruantia omittere: quia etia conditionaliter dictu est.Si vis ad vita in edi, ser minimua madata:quod tamen erroneuellenod
bitatur. Nec etiam puto diuum Thoinam, ut illi autumant, huiusinodi assertionem tenui si ut Palux ςXPri .P qua mouet de Pomitetia
24쪽
A poenitentia. distin .r4. in. q. ubi dicit. et poeni reuertiantur, quam lapprehederint modo Ctentia cordi est de praecepto legis Sc. cium, equiturrat tendi. ct auscultaui, ne-
Secundo imo quorionum est loquitura ullus est qui
ἡ 'Fuit,lpiata sit subpcepto agat poenit etiam super peccato suo dicens, tradita,si verba legis attedam':na per verbu Quid feci ξEx ciuibus anerip υIaeme inris seniinperadi tradita est, id patet ex Ioannis pricatione.Poenitetia agite. Matthet. De prenitetia,& baptismo,sinati iter loquutus eli Petrus,dicens: Poenitentiam agite, SPapti Zetur unusquisq; vestrum: & quis dicat,in remissione peccatorii, non tarnan e
cluditur per hoc quin peccatoribus iniungatur poenitelia priceptiue, sicut d apti Ginus,etia si utruq; si ad illu fine ordinatu. Apocal.ctia. et bo imperadi usus est Ioan.
quid secti Ex quibus apertὰ videtur nostru propositum colligi. Si dicas φ Deus hiemagis conquiritur de perseuerantia in peccato, si de non poenit o de comissis: ita pin praesenti non reuerti, Son Poenitere, idem sit quod a peccatis non cessare. Contra, quia si poenitere non esset nisi a peccatis cellare, no igitur esset cuiqua necessisium de conamissis dolere, quod est error contra therum damnatus, erit , Ut m praecedete quaestione patet. Aὸde q authoritas
dicens.Age poenitet iam,& prima opera sic. Ieremiae modo citata, aperte videtur oppod lare.1.dici LPoenit 'ini,d edite Eua stum sonare,dices: Nullus est,qui agat poegelio: ubi Hrunque eodem tenore, erbo Pinipitur,scilicet poenitere, S credere,cum tame credere, necessariu sit siti, poena noui peccati puta infidelitatis. Itaque passim inscriptura iniungitur peccatoribus poenitentia sub verbo imperativo.Quod si ratio haee non concludat uniuersaliter,eὁ quod verbii imperativi modi non semper obligationem inducit,ideo aliter propter contentioso seu B protervos, libetarguere. Tostri gui quia peccatu nouu est pro quo diis morte cominaἰ
ema,hac aute cominai liis,qui non poenit&:quia svocati a Domino non respodent, maximὰ ci in vocent ad id,quod illis est necessariti. Hoc patet Esai. 6s. Omnes in caede corruelis, P eo i vocavi, & norndillis,clamaui,d n5 audistis. Cliis aute vocavit pec eatores ad pniam,vi testat Luc.c. I. dices: noveni vocare iustos,sed peccatores ad pesam.
Illos aureuocauit ad piaram,rio modo perseipsit mi'dicado: sed etia per ministros silos: quia per Ioa. Bap. prscone situ. De quo seri- Ptii est,et erat vox clamantis in deserto: similiter per Petrum vicarium suum, similiter per Paulum vas situm, S per alios Pphetas, si scipulos silos,aliosq; doctores, S praedicatores verbi Dei. Praeterea idem vid tur eX Ieremia confirmari. c. 8. ubi Deus peccatoribus proon solum coquiritur de pi3 quod in peccatum lapsi
sunt: sed etiam Pro eo P no poenitent, nec couerisitur. Ait
enim:Hςc dicit Dominus, nunquid qui cadit non restimet &qui aversus est non reuertetur ubi directe conquiritur, eis T non conuertuntur, 'quit apprehen serunt mendacium, oluerunt reuerti: ubi rursus videtur quod directius coqueritur, et ire
nitentiam de peccato suo dicens, quid seci ubi poenitentia,quam Deus exigiti praeterita peccata respicit no fiatura,Saxa poenitentia aliud dicit in priesenti loco,quam cellarea peccatis, na cestatio huiusmodi sutura re- Dicit non praeterita. Facit etiam pro haesententia quod supra ex Apocalyp. z. citauimus de muliere Iezabel,de qua duitur. D di illi tempus ad poenitendum de semica tione sua, aio vult poenitere, & statim se- - Ecce ego mittam eam in lustrum, Dbi smificatur causam, quare in lumini 1ittebatur, esset in poenitentiam ipsius, dequitur.
ubi mitte fornicatione commissa. ii nosci ad id sit casus, quo peccator p dilectione Dei, vel alium bonum motum acquirat gratiam, non praeuia contritione peccatorii, eo quod
memoriae eius non occurrerint, occurrunt
tamen Postea : ex sententia omnium est illi necessarium de peccatis dolere, sicut Scia tempore debito confiteri. Quaero iam, vel est id necessarium ad sinem consequendi veniam peccatorum, bc gratiam: d dioc non,
quia iam supponitur eam per dilectionem Dei acquisitam, vel est id necellarita, ut prin et uni compleat de econitddo, SMsic,habebo intentum, quod poenitentia cadit si ibpraecepto obligante. od inde confirm tur,quia si talis postqua ad memoriam eius
peccata occurrat noluerit poenitere, diana abit poenitens decedat, damnabitur aeternaliter, on propter Peccata priora, quae fueriit Per gratiam praehabitam condonata, igitur propter Peccatum non poenitendi,&ita intentum. Potest etiam poni casus, quod peccator percontritionem, sacramentalem cosessionem fuerit veniam altequut &
25쪽
E tamen Poriandam commisserum oblitus, quae post assequutant gratiam sacramental Eeius memoriae occurrunt, non vult illorum poenitere,d secedat, lana ex sententiassim
eatis suis occultib' poenitere no vult,igitur. Λ 3 id dicebatur, in his casibus eo ipso, i peccator diligit Deu ni, habet virtualiter poenitentiam, quae in ipsa Dei dilectione includitur, ta satisfacit quis protommissis si virtualiter poeniteat, sicut Svirtualiter poenitet, Deum diligendo: itaq;s poenitentia cadit sub praecepto, intelligatur de poenitentia virtuali non de serinali, contra hoc procedit ratio:quia qucro, qua lis est illa dilectio Dei,in qua dicunt virtualiter poenit etiam contineri 3 Nam vel est sim
sex dilectio, aut alia sit a dilectione obedietiali,& tum Lisum est, quddin tali dilectione contineatur virtualiter poenitentia de comissis, quandoquidem cum tali dilectione se compatii nolle poenitere.Vel est dilectio, qui obedietialis dicit, qua scilicet homo ita Deu diligit,ut proponat Deo per ola obedire,& tunc sequitur poenitentiam formalem sub obedientia cadere,alioqui non continor retur virtualiter in dilectione obedietiali, sicut nec in ea virtualiter contineri dicuntur opera consili j, t a sequitur aperte sormalem poenitentiam cadere sub praecepto in sed . secundum se, quod est intentum Sc.
ad salutem sunt necessaria, negligit,uel omittit:cuigii poenitetia stad salute necessaria, ut eκ dictis constat, sequitur et peccat de novo,qui debito tempore de comissis no vult Poenitere. Si dicas Q praeceptum hoc, princeptum charitatis est ad se,& ad proximum habendae,sub quo cadit,ea curare,que ad saIutem sunt necessaria, dua vitare, quae sa- Iuli cotrariatur, sita in casu,quo quis poenitentiam negligit peccat, c5tra prsceptum de charitate ad se habedam, non tame quia non pwnitet, ita scilicet, quod non sit princeptu datu immediate de poenitedo, sed de seipsum diligendo: coua,esto id ita es Iesino potest nefari,quin de nouo peccet homo,si tempore debito monitere de comissis negligaticum huiusmodi negligentia contrari
tur ipsus spirituali saluti: ad prositu nostrum satis est aduersarios compellere,vifiteantur peccatum esse nouum in casu, enitentiam cordis de commissis negligere, eti se poenitentia cadat sub praecepto, siue ge i .
nerali,sue particulari,modo aute ostensum est supra,non sol sim generaliter per praecoptum charitatis iussam esse poenitetiam cordis:sed particulariter ipsa in se iussa est. CA. G Sulti indarguit: quia impore; peccatu est , ut docet Paulus aino.Lubi increpat holes duritia cordis habentes, smiliter, cor impoenitens,&sist finalis impoenitentia, dicitur peccarii in in spiritum sanctum ex sentetia communi. o dicas, id intelligi dein poenitetia postiua, quaqs proponit no agere Poenitetiam,no aut denegativa, qua.Laliquem non poenitetic5ua,quia si licita est impoenitetia negativa, etia erit licita impoenitentia positivam a s licitu est n5 poenitere,licitumelia erit velle no poenitere, i enim licitu est exteri' agere, aut no agere, etia erit licitu id ipsum velle,ut de se notum est, ac proinde si peccatum nouu est imp nitentia positiva, etiam erit peccatum suo tempore impoenitentia negativa.Cocluditur ergo cordis poenitentia non soli in esse peccatoribus necessariam conditionaliter:sed etiam esse simpliciter necessariam sub poena noui peccati.
uino,qrii: an sit similiter necessaria de iure naturi Et dicebat nonulli et sic.Primo, quia oliure positivo secluse, necessariu est voli tatem,quae se per vitium deordinauerat: per oppositam voluntatem reordinari. Nec videtur meli' reordinari, quam si displiceat ei id,quod male placuerat.Secundo, quia iure naturae tenetur is,qui iniuriam, seu danum alteri iniuste irrogauit,eidem satisfacere:no aute videtur quomodo conuenientius Deo ossiense ipsueccator satisfaciat, quam dolendo de ostensa comissa, & se Deo humili ter subiiciendo,quandoquidem, si alius ese set couenientior satisfaciendi modus,illum, ut videtur,Deus exegisset.Tereidaure nariitae omni etiam postilio secluso, iustum est delinquentem puniri,ex quo iustitia exigEte unicuiq; culpae sua debet respondere poena: cdm igitur huiusinodi iustitit punit his, saltem quo ad peccata cordis, nemo alius videatur esse minister,nis ipsemet,qui uit,consequens est eum teneri seipsum punire,pinnam pro commissis luendo, haec auia non nisi praeuia committarum detestatione
Quibus tamen n5 obstantib'vides oppostulentati sui nost necessariu de iure na-
26쪽
A turae strictὁ sumpto de comissis poenitere. Et probat primo,quia ius naturae ne lieni obligat ad impostibile,nec ad volendu, seu opiadum aliquod impossibile.Si enim quis velit impossibile perinictionem, seu desiderium,cum scitur esse impossibile,vanum vi dei, uperfluu stadia in selo lunaine naturali: si vero illud velit per electione, tenaerari una es Soltu.Cum igitur poenitere de comissis sit, vel salte praenipponit velle ii nunem non peccati quod costat sibi postupeccauiti inpossibile elle,sequitur &c.
vel hoc esset ad sinereordinandi volutatriqpvit tu silerat deordinata,vel ad fine satisfaciendi Deo per nos ostenso neutruin tamen videtur neces larium.No primit: quia voluntas aliter potest reordinari, et dolendo de' commissis,ut Patet,si a vitiis omnino absit Near inutu ora eXerceat, dic se virtutib ornet, oib vitiis a volutate Prius explosis. Nec etiam videtur secundit, scilicetquod sit necessiariu de iure naturae dolere de comitiis
sis ad finem satisfaciendi Deo offenso, tuna quia liuiusnodi dolor, & peccati detestatiora5 est a natura sua satisfactorius Deo pro offensi contra Deum commissa, ut suppono, alioqui pollet purus homo ex natura, seu B ex iustitiae rigore Deo pro peccatis satisficere,quod est absurdum. Tum etia,quia nullii opus nostru potest ud Deu satis si tortu elle, nisi quod ipse Deus dignatur acceptare, nobis loco satisfactionis pro peccatis contra e si comissis igere. lle enim Dei gratiosam, dini sericordem accaetationem , certe nullum nostrum opus estit, nec ineritorium, nec satisfactoriis, quatumuis alioqui iustum:ac proinde nisi deus statuisset modum, quo debeamus ei id sitisfacere, certe ius naturae nullutalon determinare potuisset, qui satisficere sufieci iter,unde ipse Deus modu satisfaciendi statuit si ilicet percontritionen , percon sessione,&per operis satisfactionem Quem 'uidem modum, nec ius naturae statuit, nec
illa attingere potuit,nili De' eu tradidisset. . Vertio idem apparet deost ensa, aut
iniuria proximo illata. Nam aus naturae non obligat nos detestati ostensam proximo illata Lac ratione, quia scilicet illum offendimus sed satis erit. si illi ope s tis amus iuxta qualitate,& quantitatem dant,aut iniuri tollensio illais , nec ad aliud
ollaunos ius naturet isteti si Deu offenderimus, ius naturae ns ad dot dum de hu- Clusinodi offensa nos obligat: sed ad Deo OG
senso sitissiciendia,Scium Deo Per natura satisfacere no possumus,nisi satisfactionena ipse De assignet,iabigitur ius naturς aliter obligabit sitis iacere,nis prout De a nobis exegerit, qui ipsum ostendimus: siue interiorem ex at satisfactionem, siue exteriorem. Quὀd si omne ius positiuum secludatur,&Dela peccatore nil loco satissimois exigat:
sed eum relinquar, ut lumen naturale sequatur, non video ad quid peccator iure naturali teneretur,nis ad corrigeduin vitam, &habendunt animi praeparationem, qua par
tus sit Deo redgere, quod ipse loco setis mctionis megerit.
Cori elarie si uix his Deu posse
cu Ireccatore dis pelare, ne tenea de peccatis dolere. Id patet, quia potest De dispesere in iure postilio a se volutaris tradito, seu a sua voluntate mancte,
cum igitur ius,quo astringimur de comisiis dolere,sit positiuum ex diuina voluntate ortum habens, sequitur intentum M.quiras, an dispessendocti peccatore, ne teneat de comissis poenitere, S eκe sequenti dicatur disp. sare in iure naturae hominem obligante ad setisfaci indu Deo pro peccatis Respodeo, q) non, nam ius naturae non obligat ad satisfaciendit Deo pro peccatis, certo,& determinato modo, nisi eo modo,quo Der latisfactione exegerit, si igitur Deus nullam talem exisat, sed spote velit peccata condonare:non ideo ius naturae reuocatur, nec in toto, nec in parte, ci in
semperidem ius maneat inuaria tu, scilicers alicui os in G,vel iniuria est irruata, sitis sectedum est ei, excepto, nisi velit ipse ossetisus remittere,&05te codonare. Accipe ad id exEplu, si a Petro abstuli iniuste dece aureos, ius naturae obligat me ad reddendum ei de illos decLiai si ipse Petrus delictu sponte remittat. Ponatur iam quod remittat, censit in me obligatio pr seta : non tamen ob id Petius dicetur di mensere in iure naturaedictante unicuiq; esse reddendum,quod illi debitum est. Itaq; videtur probabile, S. v
rum, non tenetur peccator puro iure na
turae itricte sumpto poenitere de comissis, nisi prisu pilosita Dei ordinatione, ut loco sati, tacti otiis sibi debiti, hanc imcnit dira a peccatoribus eXegit, qua proupposita,ius iraturae oblisat ad P mitentiam SciInmi m responsio Patet ex dictis ad Priman,
27쪽
E pHma,& secunda quod scilicet nec necessaria est poenitentia cordis ad reordinandam via utat nec ad Deo satisfaciendum. stando in solo lumine naturali, quis ad utrunq; ne celsalia sit. state Dei volutaria ordinatione. A I teri iam, etia dictati, qui, iustii st etiam omni iure posituo secluso, vi culpae cuilibet sita poena respondeat, non
tame de iure naturae cita de tesse cotestio, aut dolor de commissis, maxime cilinomni culpa secum habeat sitam poenamani exam, dicere Augustino: iussisti Domine, i aestivi poena sit sibi omnis inordinatus anim': sed nec ius naturae obligat peccatorem, vi ipse in se puniat culpa . alioqui si
homo clam conmaiiit,vir 'e n.ortem merere
tur ple sibi deberet mortem infligere, cum occultorum nemo alius iustitiae punitiuae videatur esse minister.
l let,de quibus peccatis siti neces ario poenitedu, aut de peccato originali, an de peccatis venialii, , an de mortalib' ante baptis multi comissis,an de oblitis, ct post adepta
gratia etia pocnitctiale memoriae occurrcti, Dus,an de omnibus mortalibus comissis in Particulari,anetia de peccatis suturis M. .
tione dictata,et entiatia accipitur dupliciter. Vno modo 'ipite, G l dolorde peccatis commissis ab ipso poenitete, &pnia hoc modo suinpta no est necessaria de peccato originali: quia ori inale peccatu non est de commissis ab ipso nomine poenitente, nonem a nobis comissiim est, sed propagatione contractialia. Alio modo accipitur largὰ, &est displicentia de peccato praeterito,siue contissum sit,sue contractunt. Et sic dixerunt
ruidam, ei sede peccato originali poepit enum,e5 quod de omni illo, auod est impeditiuu gloricassequendae, est displicendu, taleeli originale peccatu. Aliter tamen videtur respondiau, et siue sprie, siue lar, accipiatur poeniteila,prout dictu est,no est neces Iariu de origi nati peccato Poenitere. Quia, vel esset nece lari uex pcepto, hoc non,quia
non dabitur tale praeceptum,quandoquideauthoritates supra citatae,per quas ostes
est Deum a nobis exta emcnitent ,omnes de peccatis a nobisc5missisis procedunt, ovi patet eas intuent i. Vel esset id necessariuex suppositione,id est ad finem c5sequendi venia illius peccati, hoc etia rao,tum quia per baptismum,& per actum charitatis sunlicienter deletur tale peccatum, tum etiam
quia ad remissionem peccati,quod sine consensii proprio fuit contra iuni, seu per aliuesimi sitim, n5 requiritur proprius cosensus, tale est originale peccatum. Et in hoc ponit Innocetius disserentiam inter originale,&actuale peccatum, ut patet.c.maiores, de baptisino, dc ei essectu.Tum etia, quia pnia, siue proprie,siue large lampta, poma sensiis est: pro originali autem peccato non Poena sentus,sed sola poena damni debet, ut est comunior doctorum sentctia,quam etiam arprobat Innocentius,ubi sipra M.
probat esse necessariuile o inali poenitere,etia large, quias ob id esset de illo poenitendum, similiter esset poenis tedu de vita hac psenti, tua hic vivim , cum etiam hic vita mortalis ini pedi inclusit gloriae, quadoquide non potest homo hic vivore, Gyeum videre, ut tradiit doctores pol August.supet illud.Novidebit ille homo, Suhaei. Preterea 'et hac ratione sit de originali peccato dolendui ut quia est impedinidium Deloriae,apparentiam habet, d .vςrum esset:
si liuiusmodi impedimentii non posIet, nisi
mediame dolore de eo te remoueri, cum autem possit aliter, i per dolorem de illo habitum tolli, ut constat, conseques est, ut no sit
necessariu ob illa causam de illo dolere M. obstat quod dixit David Psal. so.
Ecce in misitatib'coceptus sum, iii peccaris c epit me mater mea, quod dixit,cu pniam ageret de peccatis suis Non enim obstat,quia non hoc dixit de hoc semitendo:sed suam fragilem conditione Deo reproentando,ut illum ad misericordiam faciliusinclinaret, nam etiam ibi id dixit. Eoce enim veritatem dilexisti, incerta. Socculta sapientiae tuae manifestasti mihi. Quod . non poenitendo diXit .sed Dei veracitatem, d nitatem confitendo ad eundem sinE.
cessariu de illo poenitere. Dixerut aliqui ipse, tum quia peccatu veniale propria volui atate comissum fuit, isitur propriae volutatalis aetii venit tollenduin, Sciron nis poeni flendo, tum etiam, quia peccato veniali dubetur Pana sensus, igitur de illo est pccn tendum
28쪽
A tendum necessariJ, salieni si homo vult in
hac vita consequi peccatorum venialium remissionem. Pro quo facit Augustinus libro de vera, alia Poenitetia sermoe.8. ubi ait, non posse nominem a peccato recedere,nisi per voluntate dolentem de illo. Et peliam de veniali loquatur,patet: quia ibidem ait, elle tam de maioribus, quam de minoribus Peccatis poenitendum.
devenialib' poenitere,quiavel id ellet necessariu necessitate pcepti, roc no: quia authoritates scripturae,ex qbus videi praecepti necessitas colligi node veni alii, sed demortalii, pcedere videntur,qua loqui id cominationes, i in scriptura cotra non poenitentes scriblitur ocii in venialibus habere non Pollunt, ut suppono: vel ellet id necessariunecessitate suppositionis. i.ad sine reordinadi voluntate, vel ad finem cosequ&ieotuin remissionem, vel ad finem satisfacimi Deo pro huiusnodi offensis St. Non primum, quia volutas aliter potest reordinari, quam devenialibus poenitendo. Non secundi na: quia venialia aliter po stiunt remitti etiam in
hac vita quam per i cnitentiam, crina eta comuni doctorum sententia multa sint remedia si, iritualia.&ecclesiastica, perq venialia V remittit tur.No etiam tertium: quia ut supra dicebatur, nil est neces Iariti ad satisfacie tu
Deo pro peccatis, nisi quod Deus ipse ossensus loco satisfactionis exegerit, cum igitur devenialibus non exigat a nobis pcenitentiam,sequitur Se. Adde v transeunte a Ieccati venialis nil in peccatore relinquir,ni reatus pocnae temporalis, hac igitur in se,
vel etqui ualenti Gluta, manet homo liber a
peccato veniali. Attamen quia de hac quaestiuncula alibi, quando de venialibus peccatis agebam latius, quod videbatur dictuin est, supersedeo.
Ad rationes in supra fastis dicetissum
ad primu , t quis venialia propria voluntate commista sint,nsi ideo ad eorum remissione es necessarius dolor de eisdem, cum Deus huiusmodi dolorem non exigat, alia sint ad venialium remissionem suis- cientia remedia Adsecundum, ruanuis pro peccato veniali poena sensus debeatur, non inde sit,ut huiusmodi pcinast cordis p nitentia, qua loquidem per aliam poenam insidiani, seu per aliud a Deo ad eundem sine acceptu potitat remitti venialia die. Quod et Dinait suilla ellescilicet' thinori
bus,' maioribus peccatis pernit um: non oportet accipere: quasi velit id elle ad salutem,seu ad eorum remissione necesssariunt sed veluti conueniens, Salalde congruum. An autem sit veniale peccatum non P nitere venialium comissorum, saltem in sine vitae, et ni venialia licet gloriam non impedient, aliciat retardat eam, vide ubi supra intractatu de venialibus peccatis.
de mortalibus commissis SciSed an sithmoi poenitelia necessaria decomissis ante baptismu Sc. Et videba quibus da putatil, se Scotti imitari, i no, eo quod comissa ante baptismum sui scienter delene per ipsum baptismum, nisi ipse baptigatus
obicem gratiae ponat, ergo omni P xialtentia seclusa,obice mal vovitatis secluso,consequitur baptigatus gratiam bapti sitialem, iuni quia alioqui baptismus non conferret gratia in opere operato,si ad eam obtinendum ellet necessariu proprium ituritum baptizati, tum etiam quia omne agens potes hintroducere esse tum suum in pallii in omni
impedimento,seu obice seclusi igitur, & baptismus potest suam gratiam baptizato pretilare obice malae voluntatis secluis Sc. l)ro quo etia videtur Ambrosius facere dicens, v gratia baptismalis non requirit gemitu, aut Placiti sed omnia gratis codonat, quod ait super liud ad Ro.1.Sine poenitentia sunt dona Dei,, ocatio Sc. dedi is no obstatibus tenedum est oppositum, scilicet 'i, nosoli in baptigatis: sed etiam baptirandis est nece issaria pocilitemia suoriun c5mi librum,
nec sine illa poterunt eorum veniam conse
qui . Tum quia his, qui baptizandi erant,d 'ndum baptizati, intimauit Ioannes Baptista, quid illis necessarium seret, dicens. Poenitentiam agite, appropinquauit . enim regnum caelorum. Ad eosdem etiam bapti Eandos, licebat Petrus. Poenitentiam
agite,& baptiaeetur unusquis'; vestrum. Ad eosdem etiam dixit Christus.Nisi poenitentiam egeritis, omnes simul peribitis die. Ad liunc modum pollam alia testimonia adduciaum etiam idem patet eK decreto Au- sulli .de consecra. di stin.4. omnis homo qui suae voluntatis arbiter nititutus est,no' uam vitam inchoare non potest, nisi poeniteat eum veteris vitet. Et ne per poenitet iani intelligamus non complacentiam in pecca-
iis, statim subnectit, aqua eniicita soli paruuli immunes sunt Sc. Et idem Augustin casa clauo.de vera , Misa P citctia alta
29쪽
E Sinὸ poenitentia nulli profuit bapti sinus,
oci I rioneSino fallunt,qui dic ut opillione Scoti si isse, baptis nati adultis peccatorii, aedeste, omnipnia,SJono motu voluntatis secluso Sc. od enim ipse vertit in dubium, hoc est, an sit necessaria bapti Eado ponit etia puta ad gratia suilὶcien s,d cuin de poenitetia distinguat seu de dispositione positiva volutatis,dicit este aliquam perseciam, seu sussicietem ad Gam,aliam vero no susticiente concludit non es le necellariani dispositione sufficientem,Scita per hoc q, ait, satis esse ba- pii Zando non ponere Obicem nialae voluntatis,no excludit r.ecessitate positivae disim sitionis,ut patet in quarto. liuinctione decima quarta. tu stio.ta libi: sed de hoc iis flea in parte dicetur. Ad rationdigitur, qua arguitur,leta parte baptigali satis est,quod non ponat obicem malae voluntatis, falcor, attamen eo ipso Q adultus suorum i eccat rum recordatus non prenitet quando baptizandus venit, ponit obicem, si non commi tendo , saltem omittendo praerequisitam dispositionem: alioqui etiam dabis, i, adultus cui fides Christi est sui licienterimi mala,&r non credit, si bapii Zetur, consequitur gratiam.quia non ponit obicem positu uni , ut suprotio.Consequens autem est falsum: cii
AdHeb.ii. impossibile sit Deo placere. Qui dde acquisita fide, se adultis elle intelliae
dia,patet ex Abacuc.Ldicetis: Iustus ex si de vivet,quod ad propositu citat Paulus in epistola ad Hebrsos. Et declaratInnocentius in cap. blatores. de baptismo Sc.
pilaret Gam ex opere operato Sc. Dictaucosequentia no valere:quia sacramenta gis, Pristare giam eri opere operato,no est eam pris lare omni bono opere ex parte suscipietis secluso. Clim certum sit pomitentiam sacramentum, Eucharistiam in suscipiente Pr requirere bonam voluntatis dispositi nem: sed est,sacramenta huiusmodi in pro stando gratiam, non inniti merito suscipientis,sed Christi,ct ecclest Sc.lta scilicet te vltra gratiam,quam baptiZatus eX , Pprio merito consequitur, acquirit aliam ratione sacranaemi susceptimec ad prisens vim facio, an huiusmodi gratiae specie disserat necne: aut si sacramenta pristent pratiam eam Praehabenti cic.De quibus sim Sc.
scit suu essectu in passium introducere, nodo impedimet uno reperiat Sta Resi eo, multa esse agetia, quae esse irem suum principale introducere in inistum n5lu fiunt, nisi passumsit positive dispositum. Ignis em se a substantiale inducere non potest, nisi passum sibi rius sussici eiercalefactu, nec natura anima in corpus inducit, nisi prius sus scienter siqualincatu, disrganiaatu Sc. Ita igitur sacramentum bFiis mi in adultis gratiam non operatur, nisi prius sint iusim cienterdispositi.
Ad ex Ambrosio citatu ell.Respondetur Q loqui de
gemitu,&placita teriore,ut exponit magister,iii quo notat disseremia inter baptis iiiv,S poenitentia sacramentalem, nam haec ultra interiore mitu requirit exteriore sati,ia tione,nisi interior cotritio lata sit, luet mccata omnino extinguat Sc.Bal, iis io' autem cum quantulacunq; ponitentia cordis suscepi', ulteriorem satisfactionem non exisit, oc significauit Ambrosius dices , l
ptismalis gla omnia gratis codonat Sci
missis in particulari, an sui liciat ingῖe pC nitere Sc. a quaestione nonnulli, cubus 'Ciletanus sub nomine cotritionis, mouentes: dixerunt non esse necessariam cotriti nem Oim mortalium commissorum in particulari: sed sufficere unicani contritionem generalem,Sor aserunt,tam pol sacra- metalem coiissione institutam , quam etiaante. Et loquuntur de contritione accepta Pro detestatione peccatorum sussiciente ad gratiam.Haec enim est,quae reccata comminuit, in omnia mortalia tollat, ideo S proprie contritio dicitur. Si tamen loquamur de detestatione peccatorum,qui ad gratiam est in suiliciens,qui nec contritio proprie dicitur: sed attritio,seu pomitentia saltem inseperiecta, hanc dicunt esse necessariam de omnibus comissis morialibus, saltem post institutam consessionem, licet non ante. Quod enim ante confessionem institutam Vnica peccatorum prenitentia in genere suffecerit,ideo dicunt, quia si necessaria est poenitentia particularis de sinpulis, est ratione confessionis, ius de singulis seri debet, saltem in specie. Quae coset,io csim ante legem euangelicam in particulari necessaria non
fuerit,sequitur M. Quod etia no sit, necanis telegem
30쪽
A te legem gelica nec post necessaria cottitio proprie sumpta de singulis, probant quia viii a detestatio propter Deum suinine dilectum susscit ad gratiam: dox consequenti
ad remissionem omnium mortalium, cum
ad id sussciat unica Dei dilectio,iuxta illud Cliristi de Magdalena. Remi ita sunt ei peccata multa: quoniam dilexit multum. Non dixit, quoniam poenituit de multis. Secundo idem probant ex eo, quod per Ezechie. dictu est Quacunq; hora ingemuerit peccas tornon recordabor suoruna peccatoru Sc. Vnde patet momentaneam poenitentiam sust cere ad generalem peccatorum remisisionem,&per consequens ito est necessaria Poenitentia particularis de singulis. NI-- alite subnotet nitentiae ad propositam quaestionem respondentes dicimus necessariam est e peccatori poenitentiam in particulari de conamissis me-
icitur, debet este de singulisnaortalib in specie:nec satis est in genere costeri, vin atebit quado de confessione Uetur Sc. go etiam poenit dii a cordis de ungulis habenda est, nec susiscit in genere do- C lere, Sapsequetia patet, quia confessio oris enitentia cordis praesupponit tanqua causam, ex quVrocedit si vera sit: aionscia confessio. Est enim consessio signum interioris poenitentiae, signum autem si verum est opus est suo signato correspondeat, ali qui non vera,sed falsa erit huiusmodi psita.
annos meos in amaritudine allinas meae Sc. Vnde docemur esse necessarium peccatori suae5scienti. 2,d vita exae Ediscutere, acre
cositare. Iani quaero ad quid requiritur in nobis haec exacta constientis, ct vitae dicusesila, seu examinatio An ut in ipsa recogitatione sistamus 3 An potius ut com peccata recogitauerimus de illis doleamus3 sic, sequitur necessari uelle peccatori de sing iis peccatis ad memoriam reuocatis dolere, nec valet ilicere non esse sistendunt in Praefata recogitatione: sed ad dolorem traseeundunt, sui licit ramen generaliter de illis omnibus occurrentibus dolere Sc. Non valet inqua: iuia ad dolendum de omnibus comis,is in generali non est necessaria illatam exacta conscientiae examinatio, post naus enim hunc actum p nitentiae in gen re habere.spoenitet me vicinat Deu ois mdisse, etiam si singula peccata ad me riam
non reuocemus. Cuigitur sit necessariu lingula peccata ad memoliam reuocare,S non
ut illic sistamus: sed ut de illis dolean .us,s,quitur esse necessari si de sinpulis poniterecte.Nec valet dicere singulae iste recogitanda,ut singula confiteamur. Nam propheta non de consessione paniculari loquutus es loco allegato, sed de cordis poenitentia, qua-do dixit: Recogitabo tibi oes annos meos in amaritudine avi mae Sc.
Υ epiri indide facit qd'ex Ezechielelaitat si est supra. Dixit em. Si
impius egerit piliam ab Omnibus peccatis suis, diacus odierit oia mandata mea, vita viuet, Ion morietur. In quo videtur P ria ter de duplici uniuersalitate loquutus. s. 'ς poenitentia agenda ab omnibus peccatis, &de omnibus mandatis custodiendis, sed non satis est homini omnia mandata Dei in tenerali proposito custodire, nisi particu l. ri
ter cum materia occurrerit, custodiantur:er
go nec sussicit in genere de onmibus comis sis dolere, nisi clim menti occurrerim de illis particulariterdoleatur.
Quarto, Vides cit Augustinus de
'vera, Saal a Pocmtemia, quacitat mapister in quarto. dist. 16.dicens. Peccatore de re cosiderare peccata omnia, Equi fecit,&cii super tempus, Sciocu,& caeteras circunuantias, Per qua peccatum,vel aggravatur,vel saltem nouam specie peccati induciit,d oddit et debet de his omnit, ct singulis dolere,vivere poenitere dicatur. - sequiἱ correlarie necessaria essς' coiritione de singulis mori alii, memoriae occurrentibus, accipiendo contritionEpro detestati Oe peccati propter Deu. id patet,quia necessaria est pocilatentia cordis de singulis, ut ex dicti Uatet. illa aute poenitentia cordis,quam Deus a nobis ex Ngit, est detestari peccatum propter Deum: nain si propter Deu no sat nutusinodi p*nitentia, non liberabitur homo a naorte, Vesupipono, & patebit etiam pollea, quando tractabitur de qualitate poenitentiae. Et Pa
tet etianNouia secundum comunena sentcn
tiam indefinitione poenitenti. ae includitur amor Dei Sc. Ergo ita de singulis occurrentibus est poeniteduin, quodipter Deum iasiat, taec est pro nunc dicenda contritio. Secudo etiam patet, quia ex scriptura, ct comuni sententia omni unecessaria est homini c5tritio suoru peccatoruin,haec autem de omnibus peccatis esse debet: vel seriar utero