M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 623페이지

출처: archive.org

분류: 범죄와 처벌

141쪽

M. FAB. QVINTILIAM

SERMO

Secundo loco quaerimus , an abdicari posset propter id , quod sacere vult e lege.

DECLAMATIO

Postea videbimus ius istud: utrum tale sit, ut permittat mihi pugnare: an tale, ut iubeat etiam interimere. Si utor mea potestate, non debeo tamen incidere in poenam huius offensionis.

Tertio hoc loco quaerimus illud , an pugnare va is sortibus etiam necesse sit. Haec quoque quaestio in multis controversiis tractata est. Secundum nos erit -riptum legis.

DECLAMATIO

Si plures sortiter fecerint, de proelnio armis Contendant: iubemur pugnare: cogimur etiam, si ego noluero. Hoc unum acturi sumus, ut me adversarius timere putet. At enim de praemio iubet contendere : et si praemium remittitur, non est necessaria pugna. At id ipsum lex complexa est, ne praemium remittatur, quum de praemio contendere armis iubet.

Videbimus ius ὶ Videbimias quid iussisti utrum, Aerod. et in Marg. debimus lusisti inrum , et uι

Permittat mihi pugnara Non pu

142쪽

SERMO

Post haec dicemus , domi etiam honestam esse hanc contentionem : adiuvabimus propositionem nostram , ipsius patris iudicio.

Primo filio pugnare permisisti: iterum quamvis experimentum triste, quod nunc maxime mihi oppones, iam haberes, pugnare tamen permisisti. Quid est, cur de me pessime sentiast Omnis abdicationis causa ex timore tuo pendet: et est quidem istud inconsultum, et sibi repugnans, abdicari silium indulgentia patris; et aliquem carere liberis, orbitatis metu. Verum hanc quoque detrahere tibi sollicitudinem volo: erat illud, quod a bono patre et a pio dici posset, etiam si pericu-Iosum sit, tanti est mihi. Non tam me ducit gloria militaris, nec fama victoriae: vindicandi mihi fratres sunt. An ego, qui paulo ante arma, ignoscat patria, ignoscant. leges, minore SaCramento tuli, et contra hostes sine re

spectu meo sanguinisque pugnavi; ubi mihi vindicandi. sunt fratres, et duo fratres, non pugnabot non vel di

Domi etiam in Domui; id est similiae, ex qua occisi fratres. Mi v LT. Quod nune maxime mihi γρones Scripsit opinor auetor: quod cum maxime mihi onmnis. GRON. OPmnis etiam Schuliingius. Cur de me Quod de me. Aerod. Detrahet e Vid. ad lib. Vi liastit., r. Erat illi, ἐν Erat, et verba sunt, quibus aliquem vita defunctum signifieabant. PITH. . Quod a bono 'iure et a pio Legendum: Erat illud, quod bono patri etrio dici msse D Etiamsi periodosum xit. lianti est mihi. Suiit enim vertia silii ad patiem, non Patris ad filium. Tun i est mihi i tamen operae pretium estia Ne quum Aerodio facias: Non tanti est praemium. GhbNov. Quod bono patri et a pio flio diei, Obr. Nota tanti est mihi Praemium , Aerod. indieandi Sed Mindierandi. Aerod. Ignoscant leges , minore) Lego et

distingito, ignoscant leges . minor sacramento tuli et contra hostes etc Iurn. Ttili leges minore sacramento, Aerodii S.

Sine res retti me Sine res metum ei sanguinisqtie, Λerod. puto recte, vide ad decl. 9, 5. Non Pelὶ Non Molens, ut declam. Praecedent. SCRvLT.

143쪽

Μ. FAB. QVINTILIA M

scrimen vitae subibo' ego accederem tuo consilio, si timerem. Sed multa sunt, quae me faciant fortiorem: ante omnia adversarius iam saligatus est: cogita quoties pugnaverit: non dico quid secerint hostes: non indoceciderunt fratres mei: sortiorem me iaciet melior conscientia r sortiorem me iaciet et causa pugnae. Ille pro praemio 'pugnaturus est, quod iam bis accepit: ego pugnaturus sum Pro fratribus, pro pietate: sortiorem me iaciet et fortuna: solet saligari; solet, postea quam nimium indulsit, in sine deficere. Facit me sortiorem etiamia sus quidam : pugnantem illum saepius vidi: scio quid maximum fratrem meum se fellerit; quomodo is, qui secundo loco pugnabat, deceptus sit. Illud autem plus quam verecundum et erubescendum nobis est: pauper pugnare filium suum non velat. Quantum tu adiicis illi

animi, quod limest sed forsitan et incautiorem illum faciat haec ipsa fiducia. Illud scio, savebit pugnanti mihi populus: scio futurum, ut Dii immortales stent pro

mea parte: non solus mihi stare videbor: habebo in commilitio fratrum meorum animas: si quid est in ani- .mo praesagii, si quid in mente ipsa spei, concipio victoriam : neque aliunde haec Pertinacia venit: non pre-

Quiιὶ seeerint hostes Fortasse: Non Aleo. quid fecerim in hostes; non inde

ceciderunt Ira res mei. Vt bene speri sile meae pugnae eventu, non allegabo Pud te, q ine nil versus hostes dedi sortitudinis speciminii: nam tib illiseit Otiue fratres victores redierunt. GaoXoV. Non inde Non unde, Arrod.

Portiorem me Iaraci melior con

scientia) Haee desunt editioni Aeto- dii. Pro Pietate in Proprietatena Iorti

Dii immortales ) Dii mihi morta

144쪽

DECLAM. CCLXXI

cibus tuis, non minis terreor. Alioqui quid agis abdicando me, nisi ut non pugnem incolumi rerum mearum statui cogitabo de victoria, cogitabo de vindicta: si vero cum hac me infamia dimittis, iam nunc dico, arma dimittam.

CCLXXII.

ORBATA PRODITRIX.

colligent tin fili cor us nocte Processit mal re a Con rct honsa ab hostibus , et torta , iudica it at ilia monim rquibus o Pressis , do et inculis effugit , et nuntiavit cunicultιtu agi : mPressis hostibus, rea est quod consilia uolica nuntiaMorit. CD.

SERMO

Potior in hac causa controversia , quam lis est. Lis enim circa unum tactum versatur : in qua illae sunt quaestiones , an hoc onuntiaro sit 8 an etiam si hoc est enuntiare, quisquis nuntiavit , puniendus sit 3 an haec punienda , quod onuntiaverit ' Ceterae vero controversiae maiorem cumulum habent: Occisum praesidium , et oppressus hostis ; et filius illo ; et hac causa egressa portas. Haec lhPmata tractanda sunt omnia rscd curae habendum. , ut suo quidque loco tractetur.

DECLAMATIO

Ovi puBLICA CONSILIA ENUNTIAVERIT, CAPITE PUNIAT v R. 'Possum mirari, iudices, liac lege ream esse seminam:

145쪽

M. FAB. QVINTILI LM

neque ideo dico, quoniam non etiam gravius punienda sit, si mentem prodendae reipublicae, perdendae civitatis in hoc sexu deprehenderimus: sed publica consilia quomodo in feminam ceciderint, invenire non pos-Sum: quam quidem ego postea asseclus necessitate merito defendam, interim defendere . verbis legis volo. Nam ut confiterer sic enuntiari consilia, satis poterit tamen vindictae in eam expensum videri per tormenta: deinde nec consilia enuntiasse videtur, quae nobis rursus quid hostis ageret, nuntiavit: quid enim dicitur secisset indicasse venire auxilia: hoc neque nostrae civitatis est consilium, neque ullius alterius iam tantum consilium. Enuntiare vero aliud esse, quam confiteri, nemo adeo ignarus est loquendi, ut nesciat: enuntiatio voluntatem

habet, et animum non coactum: ConsesSio expressam

dolore multo necessitatem. Sed intelligo, non eam esse personam , de qua loquimur, ut satis sit eximere eam accusationi: volo ire per singula, quum tamen illud prius interrogavero vos, iudices, an eadem ira, eadem que poena dignos putetis eos, quos sortuna, quos vis, quos dolor coegerit constiteri aliquid; et eos, quos odium

Neque ideo duo Scripsit:

ideo dico. GROXO . Quoniam non Qvo' modo non, Aerod. Ageret, nuntiarit Ageret, enuntiaMit, Aerod.

. Quid enim dieitur Quod enim di

eittir, Aerod. Neque ullius alterius iam tantum

civitatis nostrae consilium fuit: externa enim erant auxilia . non domestica. Ergo publica consilia non enuntiavit: quum sua euiusque populi civitatisque sint publica eonsilia, civi-Itaque iura: nec sunt publica Romanorum, quae sunt Latinorum aut alio. rum sociorum publica consilia. At vero ait neque illius alterius civitatis, unde veniebant auxilia, iam lan uita consilium fuit. sed ad actum 'Erv nerui: veniebant socii, at lcrunt, ira ipsa erant expeditione. Prosectionem igitur, non eousilium prosectionis e-nui1tiavit. Hoe crimen apud Graecos τις ἐπαγγελίας appeIIatur. ΛΕROD.

Iam tantum constitiam ueritia. Iam Mero lantum consil iam eo item aLud esse , quam enuntiare , Nemo a

deo ete. ScuvLT. Neque illitis alterius iam tantum consilιtim sit. Aerod. Expressum dolore Expressi doloris multi necessitatem. Aerod. ubi doloris ab inrito neces. Marg.

146쪽

DIM LAM. CCLXXII

reipublicae, spes praedae, amor hostis in hanc egerit proditionem. Quod si nullo modo apud quemquam bonorum virorum potest videri simile, iam et quemadmodum iii hostes inciderit, videbimus, et quanta necessitate consessa sit: ac satis erat primum illud dicere, quae filium in proelium misit, cuius partus et sanguis in proditio stetit: cuius filius, dum nihil carius habet patria, dum propulsare hostem, vel morte sua, vel sanguine, vel postremo corpore ipso morari studet, spiritum pro nobis in certamine amisit, ita profecto institutus, ita a matre dimissus: hanc accusari aequum est, cui misereri satis non possumus t Nocte egressa est: quis hunc in matre, quis miratur asseclum, tanquam novum 8 Ego vero plura consitebor, et quae forsitan plane admiratione eius digna sint: noctem illam tenebrasque non ib. inuit; horridam ipsius loci, in quo Pugnatum erat, imaginem tulit: haec per sanguinem humanum, et perfracta tela , et per mixta virorum equorumque CorPOra quaesivit filium suum: et ne in totum nulla sua culpa incidisse in hostes videatur, planxit, et Deos invocavit. Neminem puto hactenus irasci calamitatibus: celera iam imputari ipsi non possunt: hostibus consessa est; nondum dico torta; illud satis est dicere, femina. Si mehercule primae tantum minae, ac timor ille exercitus, qui modo feliciter pugnaverat, confudisset feminam, or-

Potest Aderi simile Seribendum: od ai nullo modo ut d quemquam

honorum ε/rrorum Possunt haec Miderisimilia. Gao O . In eertamine amisit Ineertum in eam misit. Λer . . Gi misereri satia non possumus Imius clitus. Gnos. Non puto temere mutandum: nam et hoc aevo et

quenti dativum hule verbo addidisse, docere possunt Hyginus sati. 58. et quae ihi produeit exempla Munkerus. qnibiis hoc adiiciendunt. Bvari. Quis miratur Quis non miratur.

Admiratione eius digna aint Corti-ge: et quae forsitan plane admiratione etiam digna sint. GRO . Irasci ealamitatibtis r. Iamitati ius . A r. I leo torta Dico Ontra . Aer .

147쪽

M. FAB. QVINTILIAM ham, stupet lem malis ; erat tamen res digna venia. Consessa est, quum torqueretur: ubi tantum robur animi , ubi tam firmam solidamque mentem, quae non dolore vincatur, non ignibus cedat, non verberibus ingemiscat Z hanc vero satis sortiter, ac supra Sexum suum

secisse credo, quod nihil dixit, antequam torqueretur. In his tamen necessitatibus, in his malis, num demonstravit aditus, quibus in urbem venire possenti num proposita nostrat num occultam civitalis voluntatem patefecit Z quum torqueretur, minata est. At oppressa sunt auxilia a sociis missa: si damna hellorum deflere hic, iudices, vacat; plura perdidimus, et aciem illam, quae circa filium miserae huius iacet: tot sortissimi cives nostri ceciderunt: si vero lex ista belli est, si nulla unquam tam incruenta victoria contigit, quae non haberet aliquam tristitiae recordationem; pensavimus Omnia ista victoria. Recum ut possit videri secundis ominibus, et quadam providentia pro nobis Deorum immortalium iactum, ut haec caperetur: intrassent civitatem hostes: nobis et somno sepultis, et securitate ab omni cogitatione bellorum, tolus subito in visceribus ipsius urbis hostis apparuisset exercitus: nec prius de

Solidiam Die iωmὶ Ex Horati Et Mismιuam Videtur Iegendi i m. Od. 3 : Mente quatit solida. acia illa, et paulo post, Irie rectiso i iam torqueretur Dum lorquere- ut Possit. PITH. Sed, si et aciem stitur. Aerod. dicere licuerit Froiiuno i I. S. Venire i ossent Fraucius malebat, 3 cur non et Perdere aciem , tolerabi-

auxilia venire; nou prodidit hostibus famias. ScuvLT. consilia, sed minata est illis vindi- Omnibus Hominibus, Marg. Λerod. eram ab illis auxiliis; minaciter hoc Muritate El seetiris, Aerod. dixit. Hosι is reparuisset exercitias Lege. Desere hie) Desere hie , t., Maearet hostilis. GRONOv. Neqite titie mutem; laribus; perdidimus et aciem tuam ita enim et apud Stalium ex MSS. XI. etc. Mi v r. 22: Nec iam hostes turmae , aut ser-

148쪽

siisset, quam incenderet, opprimeret , diriperet. Hic, si placet, seminae animum, et in amore Patriae aSSUmplas culpate vires: discussit vincula illa , quae, ut parcissime dicam, hostis imposuerat, semina, anus, torta rupit. Quaeritis, quo animo secerit Z cogitate, quid passura fuerit deprehensa: toria est, antequam offenderet: iterum ingressa nocturnum iter, non confusa tenebris. non periculo, vicit cursu aetatem, sexum, infirmitatem : sequuti cives quidquid dixerat, quidquid fecerat mater: salus ergo civitatis et victoria, qua nunc gaudemus, huic debentur: hoc est enuntiaret '

CCLXXIII.

DEBITOR ADULTER.

rem suum in adiatorio d prehendit; hona omnia eae lego occiti akit: ρetit debitum ab sponsore. Illo CD.

Priusquam venimus ad causam, praeparare debebimus animum iudicis , pro ipsa persona sponsoris.

petam moriale limetur. Et deinde: Atque in re ali nostra Quo retrahis Germiane gna Iris. Bvari. ηIn amore patriae Franeius legebat,

in amorem.

149쪽

M. IAIs . QVINTILIA

DECLAMATIO

Potitur a nobis pecunia, quam non ne Cepimus, non consumpsimus, non in ullum rerum no Strarum usumi onvertimus: etiam quum istud periculum est sponsoris, miserabile est, honitate labitur, humanitate conturbat. Hoc quo pertinet' non ut extorqueam vobis, iudices, religionem; sed ut intelligatis, quod profecto

cognoscitis, non esse exigendum a sponsore Creditum,

nisi iure summo. De quo priusquam loquor, etiamnum ea. quae humanitatis et consuetudinis grtitia dici solent, non omitto. Debitorem appellasti: cum ipso, cui dederas pecuniam, egisti: non enim aliter salvo pudore ad Sponsorem venit creditor, quam si recipere a debitore

Non in ullum est.) Nee in risum

com et limus . Aerod.

6 iιὶ otium pecuuia Credita ad sponsoris fideiussor ve Periculum perti ae t. hoc ip siim, inquit, uiseruhiluest: 'iii quia nimium boniis, laeticii-etis ae liberalis suit, ideo suetiliati hiis labitur, et contuibat. I on ob suum debitum, sed alienum: et princis alis debitoris vel perfidia, vel eoiitumacia.

Conturbare autem is dieitur, Cuiussi actae su ut rati Oves, et illii Seu alicuuiii iuri: , Seu vitio suo, ad ege, talem redactus est. Hine nata locutio, quod tuum antiqui maguam diligentiam adlii herent tabulis et rationi hus constetendis uti ex Aseonio ipso videret: si in quibus nominum et obligatio

iuvi, cluiu etiam actiouum omnium quotidi una rntii, separata et disposita erant cui ita: qui iam in iis nullum Leti erct modum, et cuius accepti, quam expensi itanna Pliores cssv ut rutiones, ut nulla spes unquam Pariationis esset: tactum est ut is rationes conturbasse diceretur, eo exem Plo, quo sigua testamenti conturbata et totum ius conturbatum DP laeuulnus, 1. ad testium , S. si sigi ., tr. de testam. Pertinet potissimum haec locutio ad servos, qui Pecuniam praesentem udoitiinis acceptatu, ut particulati iii consecta ratione huc illucque imperidant, dissipant lamen , et nulla meri sura collocant. Vlpianus in I. cuicumque, g. item Labeo de instit. actio. ΛIphenus in I. cpiidam sundum, de in re verso, Cicero lib. II, epist. ad Q.

D. locum autem illius de stia egestute, ne sis aspernatus; ad qu zm Ego rescripsi, nillil esse quod postea areae nostrae fiducia conturbareti Caelius ad Cleoronis l. VII l. ep. penult. 2Si aliquid apud te nos, si Mir Ῥlimias gener tuus Malet , eortim fortunas non debes Mel conturbare. Graeci πειν appellant. ARROD. De VO α- turbare vid. ad Petron. c. 38.

150쪽

non possit. Inhumane exigῖs, iniuste petis: pecuniam quam credideras, recepisti: nihil mea interest, qua via quidquid est istud, quod a te ad debitorem tuum pervenit, penes te est: sponsor porro in hoci accipitur, ne creditor in damno sit. Vis scire, quam sponSOrem appellare non possisy debitorem appellare non potes: et quoniam coli fitendum est, eandem esse cauSam meam, quam

debitoris, nec tu aliud videri vis; volo sic agere, tan- qua in petas a debitore, semota illa ratione, quod hone Stior persona sponsoris est; detracto eo, quod debitor adulter est, quod deprehensus est, quod punitus est Fingamus ergo petere te a debitore, cuius nOS sponsores sumus: respondere pro debitore tuo volo: recepisti:

omnia quaecumque possedi, ad te transierunt: in his quae possedi, erat debitum tuum: totum habes, immo plus habes: adversum haec quid respondest Lege mihi bona debitoris tradita sunt, quoniam eum in adulterio deprehendi. Non facimus legi istam controversiam: quid tamen continet 8 ut ad te bona debitoris pertineant: h

nn porro quae SimtZ ut opinor, ea quae detractis ali nis deprehensa sunt. Finge alium creditorem fuisse eius, quem tu deprehendisti: num dubium est, quin, quamvis ad te bona pertinerent adulteri, recepturus tamen suum creditor fueriti ponamus enim nunc debitorem sine Sponsore: rationem, ut opinor, deponeres, detra-

Causam meam , quam debitores Quae debitoris. Aemiliis. Abii Delmus legi N. f. lege i. e. quod tamen continatur , Aerod. Fru eius legebat . Iegi isti eontroMersiam. In Hs quae possedi , erat debitram tutim Scribe, eredatim tuum. GnoXO . Detractis alienia de rehensa sum Deprehensi, id est rei, legit G. Her. seleel. lib. III, cap. 9. Dubium esι Debuum esι, Λerod. Rationem, ut omnor. deponeres Hoe quid esse vellet, vellem explicitis. set Pithoeus, qui fecit. Thaud leus:

Ponamus enim debitorem sine sponsororationem cui vinor) detraeto. Vnde Aerodius: Ponamus ciam debitore, sine syonsore. rationem : ut πιnor δε- tracto aere alieno. Quo nillil licites fieri commodius. GROIov. Ponamus etiam n. d. f. s. rvii nem , ut πιπρο , deduceres, vel depulare . vel Poueres.

SEARCH

MENU NAVIGATION