장음표시 사용
121쪽
petuo nobis Alcedonia futura sint.Te uero obsecro, ut si quando apud eius san- Etitatem nostri inciderit mentio inciderit autem quoties tu voles hisce me, si ui detur,c5mendes uerbis: Angelus hic Politianus neq; malus homo est, iacin plane indoctus.Tibi uero, ancte pater,ita studet,ut non sit fortasse indignus, quem tu aliquando resipicias. Hoc satis est ipsi, caetera mando deo. Antonii aute Lollii familiaris tui orationem illam aureolam de circumcisione legi nuper iterum at iterum: quam magis legi,tam magis placuit Graecum aulcm est uerbum: Ter pulchrum esse, quod ter lectum placeat. Commendarem tibi eum homine,nisi abia surdum, praeposterum que uideretur, commendari a nobis illum tibi, quem ita habeas charum, Ut tibi me ab ipso uehementcr cupiam commendari. Vale
Μ. cc CCL π XXV. FRANCISCVS PICOLOMIMEvs CARDINALIS sENENSIS ANGELO POLITIANO S. D.
Onceperamus eam de Politiano opinionem, ut augeri illam posse mi i nime: putaremus, ad summu enim peruenerat, auxit tamen suis & orna tissimis &grauissimis literis,& ita auxit, ut nos, quirebamur anter de ipso omnia concepisse,ne attigisse quide qaanii ualeat, uideremur. Lau damus ingenii tui dexteritatem, concinnitate delectamur, miramur grauitatem. Sed haec omnia silentio potius, quam infirmo sermone obeunda Bnt. Nec putes in corum nos osse numero qui sub capite costuant puluinaria. Amor enim Verus adulari non nouit.Testis deus, testis conscientia nostra. Quod autem de Romae nis principibus aggressius es opus, et it puto absolutum, quia tuum erit: cXpecta
mUS Ultimam eius manum, quam fore non dubitamus consummatissimam. Nos quia uirtuti debemus, tibi debemus, cui opera di industria nunquam deerimuS- . Romae , VIPI.Idus Aprilis, Μ. CC CCLXXXV. ANGELUS FOLITIANVS PTONI OTTO GENTILI CAR DINALI SANCTAE ANASTASIAE S. D.
Rrtrum quidem tuo nomini libellΠ dedico, sed ut spero) nec inanem sis rerum,nec inopem .Multa et remotalceiio,multa illum formauit ope A ni 1 a Titulit Nutritia diximus, qua figura Sc Statius Soteria. Plenior hic
Gi cnim mihi uisus, re argumento coherentior, quam qui olim placuerat, Nutrix. Tu uero electus potissimis, in cuius appareat nomine, non quo rem tan tillam tantae uirtuti fortunaeq; couenire arbitrer, aut hoc esse deni in putem, quod tuis erga me meritis debeatur: uerum cum prodire nollet in publicum liber sine patrocinio, tuum praecipue sibi nomen inscripsit, ex quo tutior forci, atque honestior. Quare suscipe quaeso, quicquid hoc est mei foetus , qua me quoq; ipsum ib les humanitate. Deinceps autem plura, melioraq; forsitan accipies, modo hunc primum quasi gustum non asperneris Nec enim uel ignoro uel dissimulo, quan tum tua mihi apud Innocentium Pontificem maximum sir stragata sit autoritas. Cui quidem Nipsit quotidie a me, si non par gratia, certe aliqua tamen pro uirili parte scribendo saltem,l, neq; dc sentiendo δέ loquendo resertur. Vale, Florcia
riae V I. Cal.Iun. Μ. CC C CLππα I. ANGELUS POLITIANVS FRANCISCO EPISCOPO CE PHALE DENSI HISPANO S. D.
On causam dico, neq; absolui me postulo, quin ipse mihi nigrum appono calculum, quod me tibi scripturum aliquando pollicitus, fide quam ad mensam, etiam hospitalem dederam, non praestiterim. Ipsum tibi igitur memet nox e dedo. Abduc, uinci quasq; est comodii poenas irroga
122쪽
Sed quid agas ' No ego scilicet ex ingenio emigraui meo sum quippe homo omitium hominum ad scribendas cpistolas pigerrimus, diem ex die ducens, ac pro crastinator mirificus p aesertim si cum eis res amicis est, quorum mihi sit & humamias cognita, ec explorata facilitas.Tuter igitur accusiandus, qui ita me istic humane habueris,ut omnium quae facturus essem, ueniam mihi, oc impunitatem polli cerer. Sed non erit profecto cur mihi in posterum succenseas. Nam ita crebras It teras missculabo, ut cas propediem aut ne lecturus quidem sis, aut mihi siletium imperaturus: De Graeco autem adulescente haud sane fatis ex sententia res ceci dist. illis enim ipsis, quibus Rome eramus diebus, alium sibi patronum optauerat. Nos tramen haudquaquam destitimus, propter eos, quorum consilio fretus est, hominem illinc potioris spe conditionis electare. Sed uereor, ne si ad nos defecerit, tamen dies praeuertatur, qua tibi in Siciliam ad tua procuranda negotia sit ab cundum. Laurent us Medices noster magnopere his diebus ex intestinorum dol 'ribus laborauit, quin sicut plane liberatus est,ita non plane recreatus. De te uero apud illum statim ut ii hic peruenimus, multu simus diligentissime locuti, spe
ramusq; nos illius in te amori, etsi erat antea quo in maximus, nonnihil tamen ad didisse cumuli, tuis in nos officiis expone dis. Vale .Floretie, M. C c c C LXXX V.
T doctrina quaedam no uulgaris, cuius mihi haud dubium specimen,& singularis quaeda humanitas, cuius omnes impleuisti aduersum me numeros, eXigere quasi sto iure aliquid a nobis uidentur literarii, quae nostri apud te memoriam foueant, nec eam planer refrigescere patiantur. Nostra autem cautio esse debet,ne diutius quam par est, hominem scilicet oecupatissimum teneamus.Itaq; rem ipsam in pauca conferemus. Ego me praestan tiissimo domino Cardinali Olisipponensi, germano tuo,uiro excalentis ingen , doctrine atm humanitatis,tantum debere intellego, quantum nunquam sim per 1bluturus, etiam si me opposuerim pignori, aut si bonorum omnium meoru , aissi adeo ipsius capitis fecerim auctionem. Quare aut decidam cum ipse oportet, aut certe addicar . At* ego quidem addici malo, ut illius mihi periculo uiuendusit, non meo. Sed heus tu, agas cum eo tamen te rogo, Uti de nobis apud pontificem tibi occasio tulerit ita aliquam faciat mentione, ut intellegat eius sanctitas, nos etiam tanti uiri iudicio no improbari. Neq; tu autem absurdum ineptumi puta ueris, si quo magis debemus,magis etia debere nos postulamus. Mos hic uidelitaeet debitoribus, cum sint maxime obruti aere alieno, tum pecunias maximer mutatuantur. Sed haec hactenus. Nequeo autem, quin obiter comendem Phaedru nostrum, hominem candidissimi animi, eleganti itimi Q ingenii, tibiq; in primis de clitum. Scis cum minime dubitare, quin aliquando hortatu impulsui tuo adduci Cardinalis tuus possit,ut cu Pontifice de horologio illo aliquid explicet. Qus ne spes eunt frustra habeat si qua modo copia sit etiam atq; etia te rogo. Vale.
ANGELUS POLITIANUS IOANNI PETRO ARRIVABENoVRBINATI EPISCOPO S. D.
Tsi nunquam dubium fuerat, quin tibi omni laude prestanti uiro,nullis l non honores iampridem, dignitates Q deberentur, tame PosteaqUam - auditum est, prarsitilem te esse Vrbinatum factum, tanta uniuersi qui dem, sed praecipue qui literarsi sacra ueneramur, affecti laetitiaimus,
ut inexpectatum prope, nec sipe Ulla, quasi dixerim, praecontrectatum contigisse hoc nobis gaudium uideatur. E tenim cum timere iam inciperemus, quicunque
tibi inuice studemus, ne qui dilatus a fortuna fueras, etia plane praeteritus fuissest
123쪽
EPISTOLARUM quo grauior ille fuerat, at* indignior metus, co nunc Sc maior laetitia, di iustior, postquam is euanuit,Oborta est Ad hanc autem quasi publicam tanti gaudii priuata ctiam milai, dc pecUliaris accedit caus 1, quod eum prouehi ad ingentes titu Ios asipicio uirum, cuius mihi & autoritas et humanitas durissimis etiam meis te cripolibus ita susti agata est, ut tantum crescere spes mea, 8c fiducia, quantum tua uel sortuna uel dignitas merito debeat. Quapropter in hac animi mei praecipua qua dam uoluptate, praecipuam quoq; gratulandi rationem desiderarem, nisii tecum mihi, hoc est,ca homine peritissimo res esset: cuius insigitis prudriatia sicuti cre dimus quasi lynceis oculis in ipsa quo in hominum praecordia introspiciat. illud autem neutiquam omiserim,Videri mihi Innocentium Potiticem maximum ceu uia quadam regia, ad immortalem gloriam cotendere, qui uiros augeat honori bus 8c eruditos ec graues,nec delitescere sub modio quod dicitur praeclara uir tutis lumen patiatur. Nam ut omittam caeteros,inq; his Hermolaum Barbarum meum quem tanto studio Potifex ornandum sibi prius,mox autem ttienda quo que, defendedum Φ siscepit: etiam nuper Hieronymum ipsum Balbanum audio praestantem doeirina, di moribus hominem tecum pariter praesitilem esse fastiim, quo nobis excellentis huius laetitiae, ac Voluptatis ingens hinc etiam quasi cumulus accederet. Cui tu quidem uelim si pateris meo quoque nomine gratu-
Ieris. Vale. ANGELUS POL rΥI AN Vs LEO MELLO EpISCOPOcONCORDIENSI S. D.
Ranciscus Soderinus Volaterranus potis ex , cpistolam mihi nuper ad ipsum tuam super Miscellancis nostris ostendit, in qua certare dubia' palma inter se doctrina mihi ec humanitas uidebantur. Ac doctrinam quidem non modo ipse stylus exhibebat clegans, ornatuS, ec grauis: sed illa etia multo magis, quae mihi abs te de autore Stro matron Clemente obii ciebantur. Humanitatis autem certissima illa ius a sunt indicia, quod uir ecauto rit glis maximae, 8c sortis amplissimae, multi que8c magnis agendis rebus occv Patus, etiam nonihil ad te pertinere putasti, quid ego in meis aliquando libris te nui fortuna homuncio retulissem. Mitto autem quam benigne, qUam blande, qudm Uerecunde, quam amanter, quam lentd etiam δέ cunctanter erratu illud, ita cnim uidebatur, nostrum protulisti. Quam multis me prius laudibus, etiam si eloquentius l5gor, qu im uerius adobruisti.Mitto quod di Soderinum delegisti, qui mihi rem potissimum significaret: quo uiro nec graUior, nec prudelior, nec item humanior, sed nec mihi amicior quisquam deligi potuit: ut si me litorat ille tuae of sendere aliqua ratione potuissent, hac una tantum potuerint, quod nimium soli citus uidebaris, ne aliorsum fortasse accipere, quod obieceras. Ego mi Leonelle, non modo in iis quae hactenus edidi sed ec quae scribere deinceps conor, omni bus hoc testatum uolo,nihil mihi esse prius ueri studio, ec recti. Si sponte hoc as sequor,bene habet: sin minus, at ab ali js ec placide admoneri gaudeo, ec asipere castigari non recuso. Quin ut illis habeo gratiam, sic istis no irascor: honestius ducens aliquando doceri, quam semper nescire. non enim tam turpe refelli, quam pulchrum corrigi. Quod autem ad Clementem attinet,artificis librarii uitiit, non autoris est.ls in exemplaribus nostris quaedam male: ut st) aut inducta, aut dele ta repererat: caq; tamen pro rectis ac l egitimis inconsulto excudit. I ta necesse habui curare protinus,ut errata ipsius omnia, nisi quae relegentem fefellerat, primis ibidem paginis imprimerentur. In eas tu fortasse paginas nodum incideras, cum locum notasti: quas tamen se ait c uestigio misisse ad te Volaterraniis Pontifex,
124쪽
LIBER VIII. II 3 etiam ante quam tuas mihi literas ostenderet.Ibi igitur primo statim capite correctum hoc a nobis erratum reperieS. Nec uero ullis opus est ad hanc rem uel Eu
sebiis, uel Hieronymis. Ipsios enim & legimus Grscos, re excerpsimus octo Ale xandrini Clementis libros, qui πωματώρ appellantur. In queis alterius etiam Clementis quod uere ais ) Romani pontificis identidem testimonia citantur.Rcli quum est,ut agam tibi gratias. Ago igitur Φ possum maximas, ut tibi me deditissimum profitear, profiteor,& quidem eX animo. Sed δc rogo te etiam atq; etia ad huc, ut si quis locus apud te Vacat, numeres me quoq; inter tui studiosios. Postre
mo quoniam uerbis honorificentissimis in tua epistola Cardinalis Alexandrini fecisti mentio nem, cuius sepe mecum de literis 8c uita Ioannes Picus Mirandula
meus diuine loqui solet, ei me quoque si fas est ) ueliri des aliquo pacto in clientelam. Vale. ANG. POLITIANUS PAVLO CORTE SIO SUO S. D.
Emitto epistolas diligentia tua colle fias, in quibus legendis ut tib
re dica) pudet bonas horas male collocasse. Nam praeter omnino paucas,minime dignae sunt, quae uel a docto aliquo Iecsta uel a te collecte era aedicantur. Quas probem, quaS rursus improbem,rid explico.Nolo sibi quisquam uel placeat in his, autoa e me, uel displiceat. Est in quo tamen a te dissentiam de stylo nonnihil.Non enim probare soles ut accepi)nisi qui lineamenta Ciceronis eiungat. Mihi uero longe honestior tauri facies, aut item leonis, qu im si natae indetur, quae tamen homini similior est. Nec ii qui principatum tenuisse cre duntur eloquentiae similes inter se, quod Seneca prodidit.Ridentur a Quintilia no, qui se germanos Ciceronis putabant esse, quod his uerbis periodum claude
rent esse uideatur.Inclamat Horatius imitatores, ac nihil aliud quam imitatores.lHihi certe quicunque tantum componunt ex imitatione, similes esse uel psi taco uel picae uidentur, proferentibUS quae nec intellegunt. Carent enim quae scribunt isti, uiribus 8cuita, carent actu, carent asse Ru, carent indole, iacent, dormiunt, stertunt.Nihil enim uerum, nihil solidum, nihil emcax.No exprimis inquit aliquis Ciceronem. Quid tum Non enim sim Cicero, me tamen ut opinor eXprimo. Sunt quidam praeterea, mi Paule, qui tum quasi panem si ustillatim naddicant, nec ex die solum uiuunt, sed in diem: tum nisi liber ille praesto sit, ex quo quid excerpant , colligere tria uerba non pollunt, sed lizec ipse quoque, uel indo et a iun-etura uel barbaria inhonesta colaminant. Horum semper igitur oratio tremula uacillans, infirma,videlicet mater curata, mater pasta, quos ferre prosect sum: iudicare quoq; de doetis impudenter audentes, hoc est, de illis quolum recondita eruditio, multiplex lectio, longissimus Usius diu quasi fermeniau . Sed ut ad te redeam Paule, quem penitus amo, cui multum debeo, cuius inger 3 plurimu tribuo: quaeso ne superstitio e ista te alliges, ut nihil delectet, quod tuum plane sit,& ut oculos a Cicerone nunquam de icias.Sed cum Cicerone, cum bo nos alios multum diuo legeris, contriueris, edidiceris, concoxeris, dcreruni multarum cogniti Oe pectu S impleueris, ac iam componere aliquid ipse parabis, tum demum uelim quod dicitur) sine cortice nates, atq; ipse tibi sis aliquando in consilio, s licitudinem Ollam morosam nimis, Sc anxia deponas emngendi tantum modo Ciceronem, tuasq; deniq; uires uniuersias pericliteris. Nam qui tantum ridicula ista, quae uocatis lineamenta, contemplantur attoniti, nec illa ipsa mihi crede ) fatis repraesentant,&impetum quodammodo retardant ingenii sivi: curren- es que uelut obstant,& ut utar Plautino uerbo)remora faciunt. Sed ut bene cur xere non potest, qui pedem ponere studet in alienis tantum uestigiis: ita nec bene
125쪽
scribere, qui tanquam de praescripto non audet egredi. Postremo scias insaeliciste me ingeni nihil a se promere, sempcr imitari. Vale.
PAVLVs CORTES IUS ANGELO POLITIANO SUO S. D.
ihil unquam mihi tam praeter opinionem meam accidit, cli redditus i te liber epistolarum nostrarum. Putabam enim illum tibi in tantis oc cupationibus cxcidisse. Nunc autem lectis tuis literis, uideo illum nomodo a te gustatum, sed etiam plane deuoratum: quum re scripseris pudui me te in eo legedo bonas horas male collocasse,& eas ipsas minime tibi dia
nas uideri, quae uel ab aliquo docto lectae uel a me collcctae fuisse dicantur, pre ter ne cio quas hominum perpaucorum. Ego autem totii istud tibi remitto, nec plane iudicium meum interponam, cum iacias sit quodammodo a te dissentire: et
ego is sim, qui de altero iudicium facere ut ait M. Tullius ) nec uelim si possim, nec possim si uelim. Sed uenia ad illud in quo te dicis a me quam maxime dissentire. Scribis enim te accrpisse, me neminem probare, nisi qui lineamenta Cicero nis consectari uideantur. Ego uor3, quantu repetere memoria pollum nec istud recordor unquam dixisse, nec dictum uolo. Qtiae enim stultitia esset, cum tam Varia sint hominum ingenia, tam mul tiplices naturae, tam diuerse in ter se uoluntates, eaS uelle unius ingens j angustiis astringi, dc tanquam praefiniri Sed quoniam me in hanc disputationem uocas, non erit forta: Ie alienus tempus purgandi iudic nostri,& tuendi mei, cum planer cognoscam uerba tua esse suasoris, non lacessentis. Et primum de iudicio libenter fatebor, cum uiderem eloquentie studia
tamdiu deserta iacuisse, Sc sublatum usum forensem, ec quasi natiuam quandam Vocem deesse hominibus nostris,me saepe palam amrmasse, nihil his temporibus ornater uarie in dici possie, nisi ab his qui aliquem sibi praeponerent ad imitandum:
cum et peregrini expertes Germonis,alienas regio es male possnt sine duce pera gere, & anniculi infantes non nisi in curriculo, aut nutrice prseunte inambulenta Cum autem multi in omni et Qquentiae genere floruerint, memini me unum Marcum Tullium ex doctora acie abduxi sic, in quem omnium ingeniosorum homi num stadia coferenda putarem. Non quod ignorare multos dicendi gloria prae stitistis, qui θύ acuere industriam, multis oratoriis uirtutibus alere ingenia posta sent sed δύ quia uidebam hunc unum omnium seculorurn consensu principe esse iudicatum, ec quia a puero didiceram in omni numero semper optimum elue cli gendum: corrupti stomachi, 8c intemperantis aegri esse putabam, deteriorem ci hum seligere, salutarem, Θ optim si aspernari. Ausim nunc etiam amrmare id eniquod saepe nemine post M.Tullium in scribendo laudem consecuthi, praeter una aut alterum qui non sit ab co edos iu S,&tanquam laetis nutrimento educatus. Sed erat tum quaedam cci ta imitandi ratio, qua dc fastidio similitudinis occurre-hatur, ct nitidum illud genus hilaritate quadam aspersa condiebat ut nunc autem illa ab hominibus nostris aut neglecta cit, aut ignorata. Similcm uolo mi Politiane non ut simiam hominis,sed ut filium parontis. illa enim ridicula imitatrix tantatum deformitates ecuitia corporis deprauata similitudine e iungit: hi caute utiliatum incessum statum,motum,formam, Vocem deniq3 ec figuram corporis repraesentati θ tam e habet in hac similitudine aliquid suci, aliquid naturale,aliquid di Uersum, ita ut cum cd parentur, dis miles inter se esse uideantur. Dicam idem iterum: habere hoc dilucidam illam diuini hominis in dicedo copiam, ut existimatiti se imitabilem praebeat, experienti spem imitationis eripiat. Fit enim undiq; ad cum concursus, di quisq; arbitratur illo modo se poste dicere. Homines enim natura suauitatis auidiores,diis cillimam rem uoluntate. non facultate metiuntur.
126쪽
Itaq; dum abundantiam sermonis, S ut ipsi aiunt facilitateni imitantur neruos
aculeos deserunt, dc tum a Cicerone absunt longissime. Nec autem refert alie 'rio ornatu,& quibus da luminibus, ac quasi insignibus nostra scrinia explere nisi queamus id distincte ante* facere.Fit enim nescio quid monstrosium, cum memlara coli aeretia male dissipant. Quare ut de me loquar) nihil esit Politiane, quod me a Ciceronis imitatione deterreas: sed quod potius obiurges inscitiam, quod nequeam bene illum imitari: quant ego malo esse assecla,& simia Ciceronis, in alumnus, aut filius aliorum. Sed permagni interest, utrum quis uideatur quernae
Uelle imitari,aut neminem .Ego autem statuo non modo in eloquetia, sed in aliis etiam artibus necessariam esse imitationem. Nam & omnis doctrina ex antece
denti cognitione paratur,& nihil est in mente, quin fuerit in ius in sensibus perceptum. Ex quo intelligitur omnem artem naturae esse imitatione, sed natura fieri , ut ex eodem genere dissimilitudo nascatur. Homines enim cum inter se dissimi les sint, similitudine coniunguntur: ec quanquam alii coloratiores, alij pallidio res, alij uenustiores, alii proceriores sint, una tamen est omnibus figura & forma.
Illos aut quibus aut crus, aut manus, aut brachia desint, no omnino ex hominum genere excludendos, sed aut mancos, aut Claudos appellandos putarem. Sic eloquentiae una est ars, una forma, una imago Qui uero ab ea declinant, saepe distor ti,iaepe claudi reperiunt. Aspice nunc eos homines, qui sibi elegerunt M. Tulli a imitandii, quanta ab eo distent, quantu etiam inter se dissimiles sint Profluentem quanda me modestia ubertate Liuius arripuit, acumen Quintilianus, sonum Lac Iantius, lenitate Curtius, elegantiam Columella: quoru cum estet unum prope
imitandi propositii: nihil est tam dissimile j ipsi inter se, nihil tam distans si eoparentur δ ipsis a Cicerone.Ex quo intelligit maxime, & cuiudicio ponderandam
este imitatione,& eum ipsum homine mirabile fuisse, ex quo tam diuersia ingeniata n q, ex perenni quo da ion te defluxerint. Omnino Politiane certis autorii, insitastendum est, quibus ingenia formentur, & tant alantur. Relinquunt enim inanimis semina, quae in postersi per seipsa coalescat. Qui aut neminem imitari, & sine cuiusqua similitudine laude consequi uideri uolunt, nihil mihi crede ) roboris aut uirium scribendo prae se ferunt, di illi ipsi, qui se niti dicunt ingeni j sivi prae si di s dc uiribus, facere no possura quin ex alioru scriptis eruant sensus, re inferciat sitis,ex quo nascitur maxime uitiosum scribendi genus, cum modo sordidi,& in culti modo splendidi ct florentes appareant: Sc lic in toto genere, tanqua nunuagrum plura inter se inimicissima sparsa semina. Fieri enim no potest, quin uaria ciborii genera male concoquantur,& quin ex tanta colluuione dissimili mi generis inter se uerba collidantur.Nec minUS huiUS corruptae orationis asiper concuriasus aines ferit,i ruentium lapidii fragor, aut strepitus, aut quadrigae transcurre tes Quid enim uoluptatis afferre pol sunt ambiguae uocabuloria significationes, uerba transuersia, abruptae sententiae, structura salebrosia,audala translatio, nec sceIix ac intercist de industria numeri r Quod necesse est his omnibus accidere, qui ex singulis sensus ec uerba eruunt, di neminem imitantur. Horii sane omnis ora tio est tanquam Hebraeorum domus, quibus sunt ad quoddam tempus diuersio rum hominu bona oppignerata.Nam ibi δc lacerne,ct amictus, Sc penule,& multorum saepe pallia sus ensia internoscuntur. Ego autem tantum interesse puto in ter eum qui neminem imitatur,& qui certum ducem consectatur, quantum inter eum, qui temere vagetur, re qui recta proficiscatur. Ille deuius inter sipinas volu tatur, hic autem ex proposito itinere ad constitutu locum sine lapsiu&molestiaco tendit. Praeterea Politiane, sic habe, neminem eloquentita laude consecutum,
127쪽
116 EPISTOLARUM qui non sit in aliquo imitationis genere uersatus. Apud Graecos non modo ora tores Demosthenes, Hyperides, Lycurgus, Aeschines,& Demarchus sed etiam illi philosophi, uirtutum magistri, alicuius imitatores elle uoluerunt. De nostris hoc loco taceo, ne uidear tibi uni omnium doctissimo quasi scholam quandam explicare. Nec item aliquid de Marco Tullio dicendum puto, exploratu est iam illud omnibus, ut qui se ad M. Tullium estingendum cotulerit, si minus aliquam imitandi gloriam assequatur,in eo tamen ornetur, quod illum sibi elegerit exprimendum: ut illud fuisse naturae ec ingenii uideri possit, hoc iudici j. Vale.
ANGELUS POLITIANV S BAPTISTAE MANT VANO THEO LOGO CARΜELITAE SUO S. D.
Ec dubito quin amer abs te, nec exigo, quod sit incommodum sed nec
ossicio literarum metior amicos: quippe quod oc ab inimicis praestari solet. Gratulatione tua, quod philosophiae sim deditus, ipse milai me diusfidius ita gratulor, daturus ut operam sim, quo possis in dies magis merito milai gratulari. Sed adulescens hic tuus consilio nostro si fuisset usus, magis soriaste suis rationibus consuluisset.Nunc quoniam consilio noluit ni frustra augurium credo nec opera iam uolet uti. Veruntamen ei cUpio scribas, ut a me expectet omnia,tui quidem causa. Nihil enim molestius, q; fuisse hunc mihi ab te flustra comendatum. Vale.
LARUM LIBER N O N V S. ANGELVs POLITIANVS MATTHIAE DEI GRATIA IN VIAc TisSIMO PANNONIAE REGI S. D.
V M superioribus diebus ego oc Philippus Valor Florentinus,
praestans uir, tuaeque maiestati deditissimus, de nostri seculi princi R pibus casu loqueremur. ac tu primus nobis, inuicte rex, imo uero solus occurrit Ies, quem uideremur audacter cum quouis lauda tisinino ueterum poste conferre: castigauit ille me uerbis amicissi- ---l mi S, quod nunquam tibi aut lucubrationes ullas nominatim dita cauerim, aut epistolam saltem scripserim, quo tibi si non ingenium quodcunque,
do et rinal mea, certe animuS tamen ac uoluntas innotesceret. Etenim te regem
temporibus esse nostris aiebat unum quod ego illi facilime assentiebar in quo uel maxime: celebrado labores, industriam uigiliasq; suas omneis ponere literati homines certatim debeant: Ut in cuius egregiis innumerisq; laudibus habeat utriusin linguae facultas, ubi liberrime post ex ec uelut in patentibus campis exspatiat i Quare sumpsi animum fateor de sermone prudentis, re amici uiri, glorio sim me rex, cum panimo statim sumpsi calamum, uidelicet in hoc, ut tuas eximias uirtutes honore saltem quocunt styli mei prosequerer Sed cum se mihi illae tam multae, tam magnae protinus obtulissent,ut facilius mundum pugillo poste crederem, quam eas epit Ohe breuitate complecti, mutato protinus cosilio, dilatis paulisiper tuae claritatis praeconiis, statui duntaxat in praesentia significare tibi, me q*unum rex, e multis esse, qui magno animi fauore te uenerer, dari imihi occasio nem celebrandi tui nominis concupiscam.Non quia me sperem naturali facti dia parem tuae laudi fore, sed quod est a sapientibus hominibus obseruatum, non minus animi uires aliquando cii ingeni j ualuisse. Quocirca si quid erit inclyte Rex, in quis
128쪽
i ea gratiscari pro sessio possit, rogo, obtestori, perinde utaris opera
unus ex eo lun numero, qui regni tui finibus contineatur. Vt autem
ille nobilis architectus Herculeo sese habitu ius dicenti obtulit Alexanaro, cunach se cogitationes ac formas afferre dignas illo rege, uidelicet Atho montem statuae uirilis emgie figurandum docuisset, ita regiam comendationem uidelicet adeptus est: idem mihi rgo quoi Usu uenturum speraui, rex madiae si Pro leonis pelle non obscuram indolem,pro claua non absurdum ingenium pro corona populea non incelebrem doctrinae mediocritatem, pro uastae illius molis
compositio e multiplices tibi lingus utriusq; figuras obtulissem Nec enim minor quovis at chitecto putandus, qm studiis istis liberalib. claruerit: nisi sorte diutius
marmora & coementa restitura uetustati, quam literaruin monimenta cofidimus. ec tu profecto Macedoni Alexadro sit uero uenia) iure cesseris, Matthia rex seu uicίotias eius,seu benescentiam consideres,qus duo prima tanto in repetiutrix miratur antiquitas: nisi forte credimus Arabas, indos, Armenios, Chaldeos
mollis limas iugacissimas Q gentes laboriosius uinci, quam Turcas,&Mysios re Triballos, di lilyricos, et Liburnos,&Boemos, ec Rhetos, ct Vindelicos, ec alias item bellicosistimas nationes quarum ipsa quoq; nomina Martium sonanti nisi taphis esse putamus, quod unum aut alterum donauit ille bene de se meritis honi nibus oppidum, quam quod in omnium pene sinus, quoscunq; dos aliqua in eisia 3 uirtutis in no balitat, e tuss istis beneficis manibus, quasi perenne fluit auru semper, at aqua de fontibus,&in minima uenire iam quaestionem ccepit illud, unde nam tibi tanta ista, tam linexhausta diuitiarum copia,sic omnibus usquequaque largienti: quanquam facile a prudentibus intelligitur, que plerique alti principes
in suas cupiditates ac libidines profunctant, ea te tantum uel in aedificiorum nobilii limas suosti uptiones,uel in usus publicos, uel in hanc postremo, de qua nunc ag1mus,hcneficentiam conferre. Quapropter Vehementer cupio labore aliquo meo tuam celsitudinem demereri: cupio studiis ingeniolo 4 meo, si detur, comis mendare me tibi rex inuicte. Qui sim uero, qUem'ue inter literatos locii teneam, malo equidem ex aliorum tibi, quam ex meis indicari uerbis, Tantii dixero me
Laurentii Medicis magni, sapientis Q Uiri, tuarum uirtutum studiosissimi non diligentia minus, quam liberalitate de Obscuro, tenuiq; loco, quina centem sitis ceperat, in aliquam certe lucem dignitatem que, nulliS adeo nisi literarum adminicutalis peruenisse, profiteri iam multos annos latinas Florentiae literas, magna quod omnibus notum est celebritate: sed θc Graecas ex pari cum Graecis, quod nescio an alteri Latinorum dicam enim auda fici mille circiter annos ante contigerit :stylum denique sic ipsum per omnia pene materiarum diuerticula duxisse felici ter,ut quod erubesco, quanquam pene testatum, reserre ) cunctos ferme, qui
cunque in literis aetate mea claruerunt, habere meruerim laudatores. Atque haec
ego de me, Rex indulgentissime, nouo scilicet, ecpericuloso more , multorum mreprehensionibus obnoxio, simpliciter tamen, sed &uere: nec enim hoc, nisi ocillud, ad te scribo, quo deliberare secum tua sapientia, uelut ii praescribere posse sit modo non haec aspernetur)ubi nos potissimum, scilicet in tus spem gratie nostri neruos ingenii contendamus. Si quid igitur ipse mandaueris, obibo libes': sinminus, et 1gam tamen pro iudicio, captu 3 meo, quod tibi fore arbitrer quam gratissim v. Bibliotheca uideo, iampridem comparas omni ii sicut expectamus) no ornatissimam solst, sed etia copiosissima. Possumus igitur multa si res postulet e. graeco Vertere in latinutii, multaq; rurium quasi noua cudere, quae nec ab eruditis sorsitan respuant. Regia confirmis ide longe magnificentissima, forsi* tuum simulachris Hi quo tibi renoma, quast
129쪽
simulaclaras omne genus uel aeneis, uel marmoreis exornas. Nec autem cessant ubique terrarum nobilissimi pictores, tabulas tibi pulcherrimas uitiis animare coloribus. Et ista ergo possumus, te iubente, non crubescendis illustrare caris minibus. lam bella, ct paces mandare uicturis utriusq; linguae monumentis, oc historiae molli filo contexere pridem didicimus: tum uel undanti solutae uocis eloquio , uel immortali Musarum cantu totam posteritate facris implere praeconus. Quin philosophiae seria ne desuerint cupieti, mil l ecp iocis taedium sibinde, mille prosecto argutiis fefellerimus. Nec autem uendito ista tibi, dum sic indico: nee mihi referri ob ea gratiam quaero, sed abunde relatam putabo, si placuerit ex me tibi non dicam res ipsa, sed animus. Vt autem gustum sumere aliquem iam nunc uigiliarum nostrarii postis, en poema tibi mul ta lima cruciatis, quod laudes poeticae, quod historiam continet omniu fere uatum. Sed Θc mittam comentarios paulo post in id opus copiosissimoson quibus quicquid de uaria multiplici ectioecddidimus, explicabitur. Ac nisi me dulcistimus amor suscepti laboris fallit) tantas eκ hoc libello uelut e thesauro diuitias proferemus, ut magna ex parte studi os eluuentutis quaedam ueluti inopia rei euetur: actum deni te puto quiuis intelleget, cj multis ista mihi lucubrationibus constiterint. Quare ne quasso numeret Angeli Politiani carmina lector, sed ponderet.TU Uero, Matthia reX regis pro sus omnium celeberrime, dum tibi comentarios quoq; multiplici pagina sit gentes euigilamus, accipe hunc interim rogo libellum,uultu quo regem decet, hoc est, sereno hilari, quem tibi uidelicet ego si non eruditissimus, at certer tuo nomini deuotissimus homo, quasi deo donum religiosa mentis atque animi pietate consecraui. Vale.
Ccepi uersiculos tuos ingeniosos, eleganteis,uenustos, facile , sed itatam pia affectibus plenos,ut cos non fictos, quemadmodum tu uis, sed ueros este amatorios existim em .D esectatus lectione sum,sed oc admi ratus admoda, superfuisse tibi tempus in hos tam delicatos Iusus a publico munere, quod & diligenter obire diceris, prudenter. Quod autem me rogaS,Ut eos angulo cuipiam secretiori sbius insit surrem, mox uero domi septouic inclusos habeam: quanquam tibi rebus omnibus obsequi studeo, tame in hoc Uno minus obtemperabo, ne quid amor succenseat, si retineam tam bellos ipsius ministros,&uelut in ergastulo supprimam. Sed deuersiculis alias. Scribis autem permultos isthic e fle, qui Ioannem Picii in Mirandulam 1 audari a nobis in cognitatione rerum,studio' que sapientiae non moleste ferant, 'dem tamen ornamenta dicendi, splendorem que illi quasi oratorium tribui uix patiantur. Itaque rogas, ut ipsius uel epistolam tibi mittam, uel breue aliquod omnino scriptum, quod cim
cum ferre tecum pos Iis, ostentare: ne tuis tantu uerbis, aut illius aestimatio propugnanda sit, aut nostra fides absoluenda. Gero equidem morem, descriptam otibi epistolam Pici mitto, qua barbaros plutosophos aduersus Hermolaum Barisbarum, sed nihil minus quam harbarum defendit, simul ipsius Hermolai respon sum luculente scriptum, quo conferre utriusq; stylum genusq; dicendi posssis. Aestimabis igitur ex hac epistola Picum,sed ut leonem quod Graeci dicunt) ab unguibus. E tenim solitus ille tractare ampla quaeda semper, oc scribere: quod o pera illius indicabunt,magnis de rebus, quae domi clausia cottidie maturesesit, ad argumeta deinde minora iis c 5c leuiora, uix exigua parte conferre suaru uirili diagnat. Quaspter hanc ipsam epistola tam plena,tam spistam,tam diuite,paucis an remetidianis horis extepore Ope dictauit. In qua tame ut uidebis clecta uerba, casta
130쪽
LIBER IX. M'casta latinitas, Atticus nitor,iunctura tenuis,numerosius ambitus, grata concinnitas,hilaris color,pura uenustaS, ornatus facilis, agentes figurae, sensius acres, apta exempla,multa fides,argumenta fortia, graue consilium, si ibtile iudicium, uis alta, indoles rara,mira maiestas.Sed hoc usu plerussi Venit, quod N M. Cicero quo dam loco scribit, ut in rebus diuersis eundem praecellere nolint homines. Itaque Picus noster, quoniam fidem fecit apud omnes diu, quantum emineat in studio sapietiae, pro quo sunt illi maxima bella pugnata: nunc impetrare no potest, cum sit eloquentissimus, ut in dicendo saltem nec incultus omnino, nec inclegans lia
beatur.Sed qui deinceps sequentur dies ut Pindarus inquit testes erunt sapientissmi Tibi tamen interim studioso uidelicet utriusi nostrum, quasi de lacu mu stum quod degustes, hanc eius epistolam propino. Quae displicere non debet, propterea quod eloquentiam destruit. Destruit enim sic eloquenter, ut adstruat hoc ipso quod destruit. Ita nihil eloquentiam destruere praeter eloquentiam po test: ideo que nec ipsa potest, quoniam scilicet hoc quoque potest, quod omnino
non potest. Vale. HERMOLAV S BARBARVS VENETUS IOANNI PICO
On possitin tibi non uideri plane barbarus, Sc ingratus, qui tibi toties,lc tam multa de me non minus scribenti semper, dc praedicanti Ged sentienti quoq; gratias agere distulerim. Nullae enim unquam uenerunt huc a te literae, ex quo sum tibi cognitus, quin mentione in illis de me illustrem, & honorificam habueris. Sed uide quanti faciam testimonium tuum de me, siue id iudicio agas, siue propensione uoluntatis. Ego alioqui modestus, imo timidus, Sc parum mihi fidens,uideor aliquid esse, quod tu me laudas, quod mea probas, quod in Thcmistio nostro, quemadmodum scribis, tanquam in iucundissimo diuersorio saepe conquiescis .Quid quod in litetis tuis pleruqr mere cognosco Ecquid arbitraris quicquam nobis esse posse iucundius, quam cum te uel nostrum aliquod incisum,uel circuitum,uel figuram dicendi non adeo notasse,sed imitatum esse perspicio Et nisi quod ad multos scribendo non uideris
hoc facere simulanter,&ex composito, magnae mihi sese rationes Offersit, quam ob rem hoc a te repertum putem ad gratiam.Nec enim uidere poteram, quare tu genus illud tuum dicendi fluens, ac floridum frangeres,&ad me deficeres, qui fi luna orationis aridum, oc praetenue sequutus humi serpO, nunquam assurgo, non inspiro, non circumduco,no elevo,non abincio, inuita scilicet, ct repugnante na tura. Omnino deme nescio quid in me laboris di diligentie, caetera nihil sum,nisi cum a te, uel similibus tui q: pauci immis comendor, aut cum placere tibi mea, uel ad imitationem usq; comperio. O praeclarum,& plane diuinum ingenium tuum Pice, qui cum optima sint ca, quae tu scribis ta tame exprimas, ec effingas aliena, quae sunt pessima, ut uideantur esse tua, quae sunt optima nam demittere se, ac de scedere pluris esse deputo, quam in ardua conari.Vt enim sit hoc honestius, illud certe lasoriosius,& operae maioriS.Proiride siue tu talia credis esse nostra, quib imitandis opera impendas: siue hoc agis demerendi mei causa, utrol modo tibi plurimum debeo: relaturus aliquando gratiam,nolo dicere, cum potero nun pem potero sed cu tu ipse, uel tui posse me putabitis: tanta em est familie totius uestrae bonitas θύ humanitas,ut beneficui quod no est,imputare M beneficio sole tis: quamobre ex usu meo fecero, si uobis ec modu dc lepus reposcedae gratiae re liquero, ut in expunctio erationsi paralogismus omnis, & impostura no a me secla uobis tota proficiscat. Que uero de ratione studiorii tu orii ad Scytha sicripsisti,