장음표시 사용
21쪽
nomen e=ὶ imponitur ab actu essendi et hoc nomen unum ab ordine vel indivisione. At enim unum ens indivisum. Idem autem est quod habet essentiam et quod est in se indivisum. Unde tria ista, eS, IIS, Unum, Significant omnino idem, Sed Secundum diverSa ratio
Quod autem docuit, en propriissime dici de substantiis subsistentibus, idem confirmat alendo forma materiales et materiam dici u entia in quantum eis aliquid
si Dicendum quod sormae et accidentia n0n sunt entiae Ompleta, cum n0n Subsistant Sed quodlibet eorum est aliquid entis: sic enim ens dicitur quia eo aliquid est. γEt alibi de Veritate q. 21 a. 4 ad 4 In formis, inquit,g0neralibus hujusmodi praedicatio concreti de abstract0,
quae non locum habet in specialibus , recipitur. Dicimus enim quod essentia est ens, et b0nita est b0na, et unita una et Sic de aliis. Cujus ratio est, quia illud quod primo cadit in apprehensione intellectus est ens piande op0rtet qu0d cuicumque apprehenso per intellectum intellectus attribuat hoc quod est enS. Et ideo, cum apprehendit essentiam alicujus entis, dicit illam essentiam esse ens et Similiter unam quamque formam generalem vel specialem, ut bonitas Si ens, albedo S ens, et sic de aliis. Et quia quaedam sunt quae communicant rationem entis inseparabiliter, ut unum bonum et hujusm0di, op0rtet quod haec de quolibet apprehenso praedicentur eadem ratione qua ens unde dicimus essentiaeS Una et bona. . . En autem, et Unum, et bonum, et
alia hujusmodi quae de quolibet apprehenS necesse est dici multipliciter dicuntur. Aliquid enim dicitur ens, quia in se subsistit aliquid, quia est principium Sub-
22쪽
sist0ndi, scilicet forma aliquid, quia est dispositio subsistentis, ut qualitas aliquid, quia est privatio dispositi0nis subsistentis i. o. in subsiStente , ut caecitas. Et ideo, cum dicimus SSentia St en ergo Stali 0 en S, vel se vel alio processu non equitur, quia essentia
n0n dicebatur hoc modo esse ens, sicut aliquid subsistens in esse Suo est ens, Sed Sicut quo aliquid est. Unde, 0n 090rtet quaerere quomodo ipsa essentia aliquo sit, sed luomod0 aliquid alterum Sit per essentiam s. Conclusio Si in promptu. Illud est iis sensu maximo proprio m0d in esse suo subsistit, Seu quod est substantia in esse suo exiStens. Reliqua Vero, quaecumque sunt in natura rerum, entia dicuntur in quantum
eis aliquid St. Quid subsistere 3 si Subsistere dieitur aliquid inquantum est sub Sse Suo, n0n quod habeat ess0 in alio
sicut in subjecto η li. 23 q. 14. 1 ad 3) u Sunt tamen
quaedam in praedicament substantiae per reductionem, ut principia substantiae Subsistentis qualia sunt in compositis corporeis materia et sorma materialis , in suibus praedicta compositio ex esse et quod est non invenitur. Non enim subsistunt, ideo proprium esse non habent D de Verit. q. 27, . , ad 8 . si SubStantia quae est Subjectum, duo habet propria. u0rum primum est quod non indiget extrinsec sundament in quo SuStentetur sed sustentatur in seipso et ideo dicitur subsistere, quasi per se et non in alio existens. Aliud vero est quod est sundamentum accidentibus u Stentan ipsa, et pro tanto dicitur substare Unde si aliqua substantia eSSet qua0 per Se QSSet, n0n tamen ASet alicujus accidentis subjectum, posset proprie dici Subsistentia, non tamen Substantia Μ de Ρ0t. q. 4. 1 ad 4 et in corp. col. a. 3 ad 6 .
23쪽
Η0c igitur est subsistere quod est esse substantiam habente=n propriwn SSe, exi Stentemque no) in alio sed per e, Seu quod perinde St, libeSSe Suo . Pr0pterea anima humana, quia per Se et in se existit Subsistens St e conVel SO, tam animae brutorum per se non operentur, non lant Sub Si Stentes Similiter enim unumquodque habet esse et operari s 1 p. q. 54. 24 3
quae enim per Se non perantur, neque per Se et in e Sunt, et Vice Vel Sa.
Sed ipsum subsistere duobus modis, uno lati0ri, Strictior altero, quandoque Significatur Ad objectionem enim qua negabatur anima humana Subsistere, quia quidquid subsistit, dicitur hoc aliquid anima ver non est hoc aliquid Sed compo Si tum ex anima et corpore reSpondet S. Doctor Dicendum, quod hoc aliquid potest accipi dupliciter uno m0d pro qu0cumque Subsistente alio modo pro Subsistente completo in natura alicujus Spe ciet. Prim modo excludit inhaerentiam accidentis et 0rmae etiam materialis et Secundo modo excludit etiam imperfecti0nem parti S. Unde manus posset dici hoc aliquid primo modo, sed non Secundo modo. Sic igitur cum anima humana Sit pars speciei humanae, potest dici hoc aliquid s)rim modo quaSi SubsiSten M: Sed non secundo modo. Sic enim compositum ex anima et corpore dicitur hoc aliquid spectecte subsistens s ibid. a. 2 ad l).
Et iterum ib. ad 2 er se existen quand0que O-test dici aliquid si non sit inhaerens ut accidens et forma materialis, etiamsi Sit pars Sed proprie et per se subsistens dicitur quod neque praedicto modo est inhaerens
neque S pars D. Insertu autem Sten Suri Sumus qu0d,
ut aliquid sit hypostasis vel persona, requiritur p0Sterior hic m0dus subsistendi. Dicendum qu0d anima rationalis
24쪽
dicitur hoc aliquid per modum quod esse subsistens est hoc aliquid, etiamsi habeat rationem partis; sed ad rationem personae requiritur ulterius quod sit t0tum et completum is in II D. H. 34 2 ad ). s. de Anima
0uid subsistentia Z uae de verbo subsistere dicta Sunt, satis innuunt quid in doctrina . Thomae nomino Subsistentiae denotetur, quaeque sit ejus ad Substantiam habitudo Subsistentia potest accipi dupliciter tum sensu nempe concreto, tum abstracto. Significatione concreta denotat substantiam non utcumque, Sed ut Xistentemper se Secundum quod per Se existit, et non in alio, realitas substantialis v0catur subsistentia illa enim subsistere dicimus quae in se et non in alio existunt is 1 p. q. 29, a. ). 0dem en Su de Di. q. 0, a. l , scripserat Ang0licias Substantia quae est Subjectum, in quantum sub Si Stit, dicitur Subsistentia D. SubStantia vero si signiscat essentiam cui competit Sic esse, id St, Per Se esSe quod tamen e SSe 0n St
dentia eucharistica, quantitatem in primiS, 0n 0SSe conservari in ullo subjecto, quin iant substantia si Non est, inquit, desinitio Substantiae, en per Se Sine subject0, nec desinitio accidentis, en in Subjecto ; sed quid litati seu essentiae substantiae competit habere esse non in subjectori quidditati autem Sive essentiae accidentis competit habere esse in subject0. In hoc autem Sacrament0. . . non deSinunt SSe accidentia, nec
separatur ab eis desiniti accidentis, quae est aptitudo ad subjectum quae semper manet in eis, non actualis in-
25쪽
haerentia, nec competit ei desinitio Substantiae . u0didem repetit u0dl. 9, a b ad 2. Ex quo patet subsistentiam et substantiam inter sucomparari, Sicut ei Suna et Supp0Situm, animal et homo comparantur omnem nempe Sub Si Stentiam Ss substantiam, Sed n0n e con VerS SubStantiam omnem.eSse subsistentiam: cum ad hoc ut substantia dicatur et sit subsistentia, requiratur ut exi Stat per Se .
St/bsistentiain abstracte significatam appellat, S. Thomas m0dum illum sexistendi qui proprius est rebus in Susubsistentibus : qui quidem modus animae rationalic0mpetit, quamvis ista Sit incompletae naturae. 1 Opterea S. Doctor magnum ineommodum arbitr3tur, Si quis cum rigene p0suerit animam Christi a mundi principi fuisse creatam quia sequeretur quod anima illa aliquando habuisset propriam Stibyistentiam Sine Verbo et Sic, cum fuisset a Verbo assumpta, vel non SSet saeta uni Secundum subsistentiam, et 0rrupta suiSSet SubsiStentia animae prae existentis is 3 p. q. 64 3 . t haec quidem de subsistere et de subsistentia. Restat aliquid observandum de m0do existendi qui competit accidentibus. Accidentia, ut S. Thomam modo loquentem audiebamus, non eadem ratione habent esse qua substantiae hae enim, ut dictum est, habent esse in seipsis cilla ver0, in alio sicut in aliquo subjecto, qu0d in esse Suo primo jam constitutum est, cuique illa ipsa accidentis actualitas Superadditur. Quod quidem essendi discrimen . Doctor significat alendo id substantiis esse pr0prium, ut sub Si Stant accidentibus, ut insint vel nexistant et ita quidem ut 0SSe quod asserunt, non Sit ipsius accidentis, sed subjecti uia substantiae secundum sormam accidentalem neque enim intellectio V. g. ipsa est
26쪽
sed homo pei ipsam est actu intelligens. Cf. 12. q. 10 a 2 ad 3. Sed de his postea plenius. H0 etiam velim adnotari qu0d aliter subsistit Deus, aliter creatura Du0bus enim modis intelligi 0test substantiam aliquam
existere in se, Seu SubSi Ster Vel nempe quatenus est sua ipsius actualita et Suum Sse, Vel quatenus participat eSse, quod non e St sua essentia Prim modo subsistit Deus aliero, creatura. Et haec est rati cur esse divinum appellatur et est esse Subsistens; SS Verocreatum seri in se modum quemdam accidentis, uti dein ex D Thoma declarandum est C s. S. Doctorem seu 0di.
27쪽
Distinctio realis inter essentiam et ossa quom octo sit intelligoncta. Hoc caput non e Spectat ut probetur . Thomas essentiam ab esse realiter distinxisse I id elaim in capitibus proxime sequentibus perficiemus Sed tantum ut ostendatur uti seri titulus, quid hac distinctione sit, quidque non sit intelligendum inuae sane praeambula declaratio studiosum lectorem juvabit ad assequendam Angelici mentem, eamdemque facilius admittendam. Porro essentia et esse sub ratione duplici c0nsiderari possunt i nempe, quatenus reseruntur ad actualem substantiam quam physica Sua compositione c0nstituunt 2 qua-tunus altera ad alterum ol'dinatur atque comparatur. Considerati prima Substantia quaelibet creata duo prae se fert principia alterum quo est actu in rerum natura alterum quo in hac vel illa rerum specie c0nstituitur et est. Prius il id appellamus esse posterius istud quid ditatem, SSentiam Seu naturam. Utrumque
principium, etsi latiori significati0n dicatur ens de V0rit. q. 21 a 4 ad 4 l pressi 0ri tamen dicitur id quo est en h0 vel illud. Nimirum ens pr0prie et per Se praedicatur de c0mp0sit q/tod subsistit 2 essentia
autem et eSSe Sunt en In quantum eis aliquid, nempe
28쪽
quo est potest dici tripliciter. Potest enim dici quo est ipsa Drma partis quae dat esse materiae ut anima inh0mine ; 0test etiam dici quo est ipse actu essendi,
scilicet esse, Sicut quo curritur St actu currendi potest etiam dici quo est ipsa natura quae relinquitur ex c0njuncti0ne sormae cum materia D l . m. bla 2 . Habemus ergo Substantiam quamlibet actu existentum, si creata illa Sit, intrinsece compositam ex duobus principiis quae quidem Singulatim considerata inadaequato ab ipsa, inter se ver adaequat distinguuntur. Et quidem hic essentiam accipimus etiam quatenuS St Singularis et individua, puta, quatenu e Si haec humanitaS, ab aliis sub eadem specie numero distincta. Consideratio secunda ESsentia et esse ad invicem comparata se habent ut potentia subjectiva et actus in p0tentia receptu S. si Ipsum e SSe comparatur ad essentiam quae est aliud ab ipso, sicut actus ad potentiam η 1 p. q. 3 a. 4 . uae quidem habitudo non in s0lo statu existentiae invenitur, sed etiam pro statu objectivae possibilitatis . Ut enim res sunt in natura rerum, Sic erant in 0bjectiva possibilitate. Sive enim homo exi Stat, SiVen Ondum exiStat, Semper ex propria sua ratione est animal rati0nale, 0rpore ConStan et anima. uapropter, natura Vel Ssentia pro statu purae possibilitati est potentia in qua sub actione causae essicienti esse recipi poS- sit pro Statu existentiae seu actualitatis, potentia in
qua eSSe receptum est, Seu preSSi HS qua mediante, S-
Se recipitur ab ente quod subsistit. Aliter autem recipitur e SSe in natura vel essentia, aliter incompoSit quod constat ex SSentia et esse : nam uti supra n0tabatur, in illa
recipitur ut quid ad aequat distinctum in ist0, ut quid
29쪽
intrinsecum, Si comp0Si tum Spectetur sormaliter ut exis-
Diligenter observandum id qu0 de potentia subjecti
va diximus. Sunt enim qui imaginantur naturam, prout ab esse distinguitur, ut p0tentiam lyitre Objectivam, quae tunc habeat rationem p0tentiae Subjectivae, cum in aesse impr0prie recipitur quae magna allacia est. Et enim, ut modo dicebatur, S Sentia est potentia, et esse est actus ejuS, 0n in ordine actuali 0lum, sed et in 1 dine possibilium. Hoc autem interest inter ordinem seu statum possibilitati et ordinem Seu Statum actualitatis, quod in hoc statu SSentia et e SSe exerceant, ut ita dixerim, unctionem cuique pr0priam actu et potentiae, quam pro illo statu p0SSibilitati Sullam exercere p0terant, ac
cedent divina producti0ne 1 . Itaque quod essentia Sit Subjectiva p0tentia recipiendi
esse, hoc habet e natura Sua quia Scilicet est essentia rei c0ntingentis Similiter, quod QSSe Sit actus qui, cum
1 Quid potentia subjectiva sit, hi id actus, id est quod in capit sequenti nos docebit Angelicus Solemne autem apud ipsum os illud ossatum Potentia et actus dividunt en S. Quidquid enim est, quo eum qu modo sit, aut est actu aut potenti δέ aut ex actu et potentia compositum Aetu autem, non ille qui Si operatio et respondo activae potentiae, sed actu Spectatu ut resertur ad potentiam subjuctivam seu passivam, proprie desiniri non potest et Prima Simplicia, inquit S. Thomas, definiri non possunt, cum non sit in definitionibus abire in infinitum Actus autem de primis simplicibus est Pund desiniri non potest. Sed per proportionem aliquorum duorum ad invicem potest vi dori quid est actus η Metaphys L. IX, lect. 5). Generatim in quocumque inveniunt i r aliqua auo quorum unum est complementum alterius, proportio nitis ad alterum est sicut proportio potentiae adactum e Gent L. II, c. 53 . ctus igitur et potentia sunt principia intrinseca rerum alterum ut elementum determinabile seu perfectibile alterum ut elementum perficiens et determinans. Porro potentiudicitur subjectiva et receptiva, quia Subjicitur actu quem in se recipit passiva, quia recipere actum ab agente est quoddam pati realis, quia pertinet ad constitutionem ejus quod actu completur, et a potentia mere objectiva diStinguitur.
30쪽
in essentia tanquam in p0tentia Subjectiva recipitur, ipsam actuat hoc etiam habet ex Sua natura, qua est esse. Sed quod essentia vel potentia subjectiva in 'oniatur actu in rerum natura et Sit actu natura compositi quod existit, 0 habet dependenter ab SSe quocum componitur citem, quod esse Sit de saeto esSe quo actuatur et est compositum hujus naturae vel illius, hoc habet dependenter ab essentia in qua tanquam in potentia re eipitur. Quapropter neque e SSentia neque esse vel existentia sunt id quod Xistit, neque Seorsum inveniri possunt in
rerum natura, uti nec Corpti xi iam Sine anima, nec anima seu forma plantae Sine materia quam vegetet Fac
enim quod esse separatim existat, seu quod sit id qu0d existit, jam erit ipsum actus existendi purus et subsisten S, i. e. divinus u Sicut ergo non possumus dicere quod ipsum currere currat, ita non p0ssumus dicere quod ipsium esse sit , inquit S. Thom. in B0et de Hebdom. luet 2 . Simili prorsus ratione de eSSentia pronuncian dum est: nam si per seipsam solam esset id quod est frustra esse ei adjungeretur, Siquidem esset ipsa sibi
Suum esSe, non Secus ac ipsa sibi divina natura. Ex his quae modo tradita sunt, nonnulla quaesita Ol
Utrum et quomodo essentia in Statu actualitatis distinguatur a SeipS Spectata pro Statu possibilitati. Resp. Si consideretur sub pura rati0ne essentiae, nihil dissertissentia actuata ab essentia possibili i. e. SSentia quae e Si extra causa S, ab essentia quae Stin potentia creatoris iisdem enim n0tis hinc et inde constat, et est eadem persecti sive simplex, Sive composita. Et Sane existentia Sic accidit naturae creatae, Ut nec ipSa natura Sit, nec