장음표시 사용
61쪽
dant, vel in extrema tantum, vel denique etiam in quibusdam tunicis exterioribus p
II. Doctos Ioannis Bes, Exempla
Promi Ua Num. 42. quibus ostendatur eommercium Medullae Ligni, cum Semine Planiae; in Corticis vel succi in cortice eum pulpa fructus, vel qgadam ambiente siliqua vel putamine semen continente. A Uthor praemisia praefatione, quod ne queat promittere methodum in sequentibus communicationibus, exhibet haec exempla. Primo, inquit, erat mihi egregia pomur aestiva, continens copiam Gavissimi succi. Erat istius generis, quod nunquam magnum evadit. Truncus fruetironustus semper humum versus contorsus s rami omnes
nirsuti, plenique nodis ad singulos gyros s& hi rami possunt crescere , ii bonus nodus iuerit plantatus in solum , simul ac resectus est, inprimis circa festum Purificationis.
Haec arbor erat cava, di firme omne lignum putredine corruptum a vertice trunci usque ad radicem , dc omnis surculus, quantumcunque exilis , apparebat colore subereo, eratque putrefactus usque ad medietatem ligni. Eadem erat ejus coaditici per
62쪽
per radices penitus omnes; verisimile quoque est, multis annis ita filisse: nihilominus tamen arbor fructum copiosum ferebat alterna quiete, secundo, tertiove quoque anno. Fructui ferme nullum erat putamen ; nuclei erant valde e Xigui, tenues& vaeui ; nihilominus tamen rami a nodis satis bene crescebant ad replendum meum hortum nutritium. Hoc videtur in .dicare Commercium inter partem Medullosam, Cor seu lignum solidum , & semina. Et in majorem hujus rei confirma tionem, arbor tenerae aetatis crescebat instar stolonis luxuriantis ex sola sana radice dicta pomi. Haec arbor directius crescebat, quam aliae eiusdem generis crescere solent. cujus rei hanc arbitror causam csse. Stolones luxuriantes satis diu solent esse steriles , ista vero permansit sterilis, donec truncus satis firmus erat serendis fructibus, qui-Ἐus onerabantur rami. Sed hoc ad rem nostram facit ; omnis fructus huius recentis arboris habebat plenos & sanos nucleos ; α quamquam erat idem fructus, crescens ex radice ejusdem arboris , tamen non crat omnino ita mollis, delicatus de succi plenus, ac fructus veteris arboris; neque ipsa arbor adeo sertilis erat. Succus in vetere arbore videtur minus fuisse diversus ad sustinendam vitam in ligno, quod jam fuerat consumptum i itaque totus erat ad-
63쪽
dictus frondibus, floribus & pulpae fructus.
Non enim contendo, succum nihil commodi conferre ad sustinendam vitam di incrementum ligni ordinariὸ , & quamdiu lignum est integrum ; sed potius opinor , esse magis immediatam & peculiarem relationem inter succum & pulposum fructum, di similiter inter lignum, vel integrum stipitem. & radicem arboris, ad transmittendum eundem spiritum & naturam ad semen, cujuscunque fuerit generis. Quidam arbitrantur, nihil merae terrae transire in lignum ad sustinendam vitam αincrementum plantae, sed quod saltem e
dem nutriatur ex parte succulenta ascendente per radices ta ex aere, ac humore ,
quem gignunt ros coeli , pluviae tempestates&aer. Et si consideremus , quasdam ingentes arbores crescere in rupibus, ubi parum vel nihil terrae reperiatur; nec non quam ample quercus & pyrus crescant Ze 'extendantur, & quot annos ista ferat glandes, haec pyra, nonnunquam usque ad quantitatem quinque, sexve amphorarum in singulos annos, sprout mihi compertum est, & quantulae, ex comparatione, appareant expensae terrae circa radices ; majorem rationem inveniamus attribuendi has fusas expensas materiae perpetuo supplemento humoris, quam multae terrae. Proponam tibi experimentum, quod videatur
64쪽
hanc rem determinare , quamvis adhuc
siispendam judicium meum. Maxima poma cantiana quae Anglice
vocantur codrins , Pearmins, Pepius de
Deuxans, marcida feci quod cito pluribus modis fieri potest, deinde secui ea
transversa per medium nucleorum, post' quam ea aliquandiu in crumenis meis meis Cum portaveram: quotquot ea videbant,
habebant pro ligno, di profecto similia erant solidissimo suberi. Et quidam Philosophi quanquam nihil talsi asserui , sed
totum negotium reticui, postquam ea viderunt, divulgarunt, me scire Artem eonvertendi omnem fructam in lignum ;pulpa , nuclei & omnia erant lignum. Idem fieri potest in pyris, cucumeribus, rapis, omnibusque granis di vegetabilibus seminibus, quae in illis continentur ..& foventur supplemento aquae margosae ἰba habui gladiolos tritici di capitula pisorum , quae ex iis eXcreverant in longitudinem unius pedis, quae omnia suspensa in cellula, eonvertuntur in lignum i ta aliquandiu post omnia convertuntur in pulverem & terram. Et ut bene docti su mus a D. Iule, pura liquida posse eon verti in terram , ita hae terrestres tartu fructda possunt esse ex liquoribus eoHol. lecti, ei derivati ex massa terrae. Ad ut redeam ad elucidationem assini, C 6 inum:
65쪽
tatum supra memoratarum, praebeo exemplum in radicibus tinae acidae, a me perforatis, quae ferebant baccas destitutas penitus granis. Et in excavatis pomis nuclei erunt valde tenues, vacua tegumenta cicincapacia incrementi. Audivi ex hortu-
Ianis, quod si extrahas durum bacillum
ex petroselini radice, non ferre semen pulchrum. Sed forsitan objiciatur, eum valde cavam , di inmum cavam ferre praesnantia semina. Respondeo, remum penitus esse lignum usque ad corticem ;& auercum, quando penitus putrida est in corde , posse nihilominus habere satis firmi ligni ad derivandum spiritum ex radice in glandes & radices possunt esse
sanae, quando truncus arboris multum detrimenti accepit ex pluvia, illabente per apices amputatos, vel alia via per corticem. Videmus fabas, triticum, & alia grana optime vigere, si oculi & partes proxime sitae fuerint integrae, licet faba sine plenae magnorum fbraminnm in aliis partibus, & licet praecipuum corpus Tritici fuerit resectum sorfice. At quomodocunque sit, objectio certe illa nos magis cautos reddat, ut, si desideramus fructum sine nucleis , perforatio fiat liberior de persinior. Et ut ulterius progrediamur, quaedam arbores sunt minus fertiles, vel omnino steri-
66쪽
ti. st riles, per immodicum incrementum de e. firmitatem ligni ; dc hae restituuntur pro- .. fundis ic transversis caesuris per corticem:
lii di his injuriis illatis ligno tam in stipite.
, quam in radicibus findendae sunt radices, iij. di lapis intra fissuram imponendus, ne fisi, sura nimis cito coeat vel claudatur. Nisi is haec violentia fuerit illata tam trunco. iis quam radicibus, remedium forte inutile iii sit.. Videmus etiam vites esse minus fertiis les, quando permittuntur excrestere ia,i Plures ligneos ramos. i II, Ostendenda est quoque assinitas in- , ter Sueram contris de Pulpam fructks; i. aEstate feci receptacula aquae in corpori- ε bus pomorum Cantianorum, quae ferunt, poma Anglice dicta codlins, & aquam frequenter eavitatibus istis in sudi. Esse eius hic erat, quod poma crescebant in insolitam magnitudinem, erantque admo. dum insipida, & plura eorum habebanti partes multum reserentes pulpam malorum Aurantiorum: quaedam eorum peris . misi pendere de arboribus , quamdiu poterant, dc haec adipistebantur densas maeulas coloris suberet, vel putredini pomisimiles. Omittet alia, & sestino ad repetitionem Observationis maximi usus, qui potest haberi ex praecipuo experimento. cIσvola, P zcipuam virtute ducit ex ιrηnco ad
67쪽
pulpam fructus. Ita ut exigua spes sit magnae alterationis ex meris i uoculationibus, quantumcunque rei teratiς. Sed si post plures, miras & seledris inoculationes imponas nucleum, granum , vel semen in oeulati fructus in fertilem terram exspectes licet novum quoddam vel mixtum genus plantae, ut femi pruna Armeniaca me. Et sic gdala & Persear per varias mutationes in inoculationibus, di per intenerationem granorum Persicorum malorum de putaminum Amygdalorum , & per terebrationes trunci ci
radicis passim factaς, alterent forsitan suas 'figuras, sic ut tegumentum Amygdali assine sit pulpae Persici mali, & nucleus Persici mali acquirat magnitudinem generis Amygdalini: &plurimae meliores inven- Noaes hine derivari possunt.
III. Excerpta ex Epipola D. de la Quintine, exhibentia ulteriores in ormationes ct observationes de Melonibus, promissa Nu
mero proxime pracedente. 4 Agna cura noviΩ me epistola δε- mo Mense stu- ta Iait Parisiis dui omnino omnea de- Imitiales.
68쪽
biles ramos rcsecare, quos non erat verisimile producturos vel AEum , vel ut tamnum fructum ,) nec nisi bonos relinquere. Quandocunque habes melonem bene vigentem , & nodo connexum ramo, ne omittas resecare residuum rami citra Ductum, ut O in ne nutrimentum, quod fuisset dispergendum per totum ramum, transeat in fructum illum, qui reperitur iuxta extremitatem rami ue cures tamen, ut
fructus tegatur quibusdam foliis alterius rami, quo eo melius crescat s ub umbra, in locis valde calidis. QiSod attinet ad tempus maturitatis melouum, dicendum est, quod incepissem edere quosdam abhinc 8. vel Io. diebus, nisi statio tempestatis suisset nimis aspera per tres menses, quibus dominabatur Madhuc dominatur ventus borealis , frigidas causans noctes s adeo ut nondum removerim ab iis vitra mea, quae alias removissem abhinc tribus septimanis Habui aliquando iam sub finem mensis Aprilis Melones nodatos, sic ut, cum non requirantur fures quam M. dies a tempore nodationes Melonum ad usque eorum maturitatem, iam ante hoc tempus eos edere convenisset. Sed ut veritatem tibi dicam scias me habere Melones tribus septimanis citius nodatos , quam quisquam , quod sciam , in hac regione. Pro
69쪽
Pro semine non alia asserves, quam quae reperiuntur in ea parte Melonis, quae Soli fuit adversa: & quando edis Melones, bene purga semina, & Diea eadem linteo, donec sint satis pura & sicca; deinde repone eadem in quandam eellulam idoneam , ibi servanda usque ad tempus f
Memineris, ne comedas Melones nimad et . horas post earum collectionem 3 dicolloces eosdem interea in locum siccum, nec nimis calidum, nec nimis frigidum,& liberum ab omni odore sicco, seu scetido, seu fragrante. Observa etiam ut eos tempestive colli
gas, nec nimis maturos, nec nimis virides : quod poteris cognoscere ex eorum. colore flavente, di ex eorum caudice, qui solet esse fissus, ta ex eorum colore. Melones ordinarie requirunt unum diem i
terstitii a tempore, quo incipiunt ostendere suam. naturitatem per colorem aliquem flaventem qui appareat sorte alicubi in eis, usque ad tempus, quo carpuntur colliguntur. Propterea leueris ut in praecedente epistola te admonui in ambulare in horto Melonario bis., tervd tu diem, mane, meridie & vesperi. Melo, qui nimis cito maturescit. nunquam bonus est, ctim talis maturitas non
sit bona, ceu procedeas solum ex defectu
70쪽
de imbecillitate pedis, quare tam cito ma- turescit. . Melonem oportet esse plenum, sine ulla , vacuitate, quae, ut nosti, detegitur pulsa- tione digiti. Et pulpa debet esse sicca, neque aquosia ; sed tantum exiguus ros ap- pareat licet, promanans ex pulpa, quem decet esse colore pumiceo admodum. Ne tibi tanta sit cura magnitudinis, quam bonitatis melonum. Qui concupiscunt ma-i gnos melones, vel serant semina magnaeir speciei, vel multum irrigent alia, qua in
re magna cura Zc moderatio adhibenda est. Prout hactenus servavi vitra mea su-Per melonibus meis, ita tamen ut intra -ὶ hujus mens; spatium excreverint a solo ist in altitudinem 4. digitorum, suffulta parra vis furcis, ita rard eos irrigo, nec nisi parva quantitate aquae singulis vicibus, i. e. si 4: gulis septimanis. Ut brevibus dicam, ju-it dicare convenit de necessitate Irrigationis tr ex vigore, qui requiritur in pede M soliis, ili' sine quo fructus nequit esse bonus propter DEtam boni nutrimenti.