De necessaria secessione ab ecclesia romana, disputationes: disputationum ...

31쪽

Respondente JOANNE Acono EsNERO Tigurino. I. Quo apud maia fidei possessores usu venire solet, ut solidi juris landamentis et justis caussa praesidii dostituti, in adversarii personam quibuseunque possunt modis invehantur, ut hoc modo suspectam et exosam illam reddendo iacilius omnem distis ejus fidem abrogent. Id ipsum in gravissimo quod inter no et ontificios agitur Religioni negotio experimur. Cum enim saede deprehendant, quotiescunque missis ambagibus jugulum causae petitur, et ad examen doctrinae deseenditur, ae longe inseriores ausa eadem, nec sententiam suam ex Scriptura, quae sola fidei est norma insallibilia, ut nos nostram comprobare possea huc omnes ingenii nervos intendunt, ut odiosis praejudiciis, et auspicionibus sinistris nostrum agendi modum gravent, quibus infimorem praeoccupatae et tantum non fascinatae mentes, Vel ad nos Meodere an pejus et angue osormident, si adhue a nobis sunt alieni, vel si in eastra nostra jam transierunt, a nobis recedere, et ad ipsos redire quae inque tandem ratione conentur. II. Inter varia autem hae praejudicia, nullum Minius ista 2 -i ridetur et periculosius, eo quod vulgo a Messione norimonis nostris in ah Meissis Romana peti solet, quasi ea injusta fuerit et Ecclesia -- sinismaticar nosque ada eum Besormatoribum nostris, summis illis ot invictis Hemibus Sohismatiuis et M ni a Mensendi Veniamus, qui vis ra Matria optimas dilaniando, et in-eonsutilem Christi tunicam Daeerando, sanetissimum charitatis inculum nefarie abruperimus, ne modo temere et sine noeessitate, sed perperam et injusta abaeologia discesserimus Hinc nulla gratias, spes nulla salutis nobis extra Eeclesiam positi reliqua dicitur osse, nisi amica paeo atriunt a denuo conciliati, eo, unde summo nostro malo egressi semel sumus, postliminio redeamus. III. Undo quivis Rosia deprobandit, qnantum intorsit Orthodoxos hae in parte bonae ausae non deesse, non modo ut a a gravissimum illud crimen, salaimimo sibi impactum, amoliantur, sed etiam ut pro Virili, quod

32쪽

debent veritati testimorum ultro perhibeant, et praejudicatarum haram opinionum, quibus variis infirmis remora in via salutis potes injici, vanitatem demonstrantea, illorum saluti non secus ac suae eant prospectum.

Quod eum jam saepe antea a plurimis viris doctissimis selieiter ait praestitum, nunc etiam omitti non debet hoc potissimum tempore, quo Sinonias istiusmodi artes, et pseudo-henotica Neutralium etiolaticorum consilia renovari subinde emimus. Nec dubitamus quin multi viri doetiet pii, necessitatem istius laboris agnoscentes, pro sancto zelo suo argumentum hoc sponte sint occupaturi. Nos interea, quod ingratum fore non putavimus, breviter ν Θιῆ hie contra Pontificios demonstrandum suscipiemus, uatissimam ac summe necessariam visae Secessionem nostram is Meloia Romana, et injustum ae impossibilem, re a iis tantibus, cum ea Syne etiamum.

IV. Anus hic antequam ulterius progrediamur, semel

TΤ.is .is Monere debemus; nos licet iecessionis justitiam, et

rotida, ad quae moeretismi ἀδυναμών tueamur, nihil tamon adueraus chaeomitem habeat ritatem admittere, nihil adversus pacem Ecclesiae nobis φ - ' ' unico a Christo commendatam, arc. ix. 50 Joann. xiV. 27, eoque modis omnibus procurandam et expetendam sal cxxii. 6, 7, 8, et

Oxxxiii. Absit a nobis tam durus et implacabilia animus, ut qui filii sumus

Ρrincipis pacis, a pace et concordia alienum peetus penitus geramus. Volumus sane et quaerimusiacem, sed Pacena, quae cum Veritate conjuncta

sit, et in ea fundata ex praescripto Zachar viii. 19, et Pauli Ephos iv. 4, 5, 15; pacem Christi, ut bene olim monuit Hilarius contra Auxent. Speciosum quidem est nomen pacis, et pulchra opinio unitatis, sed quis ambigat, eam solam Ecclesiae atque Evangeliorum unitam esse pacem, quae Christi εαγ' Et moron Epist. ad Theoph. contra errores Joh Hieros. Volumus et nos pacem, et non solum Volumus, sed et rogamus; sed pacem Christi, pacem eram, pacem sine inimicitiis, paeem in qua non sit bollum involutum, pacem, quae non ut advorsarios subjiciat, sed ut amicos ungat.' ano si nobis adversarii offerrent, se iniquissimi mortalium es-aemus, si eam rejiceremus. Sed si pax hic nulla, nisi eum veritatis aetura et momorabili detrimento detur, aleat tam infaustae pacis non libido tantum, sed et commemoratio : nullum dari potest bellum adeo serum, quod non onducibilius et melius sit sicata ista pace, quae blando nomino

quum arridet, insidiatur, ut hic vere aureum Maianaeni dictum usurpandum sit, ratione 1. de pace: Κρο- --αι- όρω-- η in δε---ς διώ--ι Μelius est dissidium, pietatis causa ortum, vitiosa concordia,' et ut idem, Orat. 12. dum ad pacem suos stimulabat, prudenter excipiebat, Ne auspicetur quispiam, quod pacem, omnem amandam et complectendam esse existimem, nam ut optimam quandam dissensionem, ita pomiciosam quandam osso concordiam perspectum habeo, Mia τὸ ν γε - ' Mia ira καλώ, ει λω συνά-- εν quae bona est, ad bonum, et quae Deo copulat,' alias ut ille ipso ait, αρο- ---- πόλεμ- eἡ- -ἐοί- ω' Satius eat bollum laudabile pace, quae nos a Deo separat. 'V. Nostrum est ergo pacem solidam et cum Veritate conjunctam, ut

novissimam Christi tesseram, omni modo fovere et procurare. Sed ubi sanonnisi veritatis dispendio redimi potest, nec conciliatio quaeritur, ae errorum tantum inomatatio Ecclesiae emicies, et Conscientiarum sanguino Christi redemptarum servitus, speciosa ista pacis et unionis nomina, sed nomina tantum, nunquam admittet vir ius imo potius infamem et perniciosam in malo conspirationem a Dei colesia pro Virili amolietur, eo

patietur unquam, ut sub insidiosas paei obtenta bellum ipsi veritati indi-

33쪽

eatur, Christus cum Belial, lux eum tenebris, Area cum Dagone om- ponatur, idolum denuo erigatur in domo Dei, et Conaesentiae iis compedibus illigentur, quibus divino beneficio semel fuerunt exolutae. VI. Eo ero respexisse malefida eorum consilia, qui et superiori seculo,

o hoe etiam nostro, Resormata Ecclesias cum Romana consociare studuerunt, caecus est qui non videat. Nam dum illi, vel controversias nostras imminuere et elevare subdole, dissimulata sententia sua, vel fucata et ineruatata speciosis pigmentis, sunt conati, vel simpliciter nostrum ad suos reditum urserunt ad pacem et unionem colendam, promissa et oblata a parto sua non abolitione eorum quae nos offendunt, et a communione susthactenus absterrent, sed evidentiori tantum explieatione et exeugatione Vesa Deo placet, aliqualem in ritibus extomis nonnullis reformationem sunt pollieiti nihil interim omittentes de praecipuis auctoritatis rintificia fundamentis, quibus salvis manentibus, nulla vel reformatio vora, vel solida reconciliatio expectari potest aut debet. Facile olliger est quid illi artibus auia moliti sint, si etiamnum moliantur, nihil scilicet aliud, quam ut

sileat pacis praetextu nos in pristinum servitutis jugum reducant, et eundem magnae meretricis oraterem, quo ima suum terrarum incolis propinat, auro quidem et melle initum, sed venenatum semper satem animarum dispendio, bibendum porrigant. Absit ut nos tam inauspicatae paeis amor unquam incessat, non si totus mundus lucrandus seret Quid enim juvat mundum lucrari, si animam perdas γ' inre. viii. 36. acem quidem cum omnibus colendam docuit aesua, sed Ῥο-- Rom. xii. 18. Quam autem fieri hoc non possit, quantumvis optari debeat, certissimus magisteroventus jam satis domit, et noru paueis demonstraturi sumus. o sto duplax, VII. Ut ergo Aellius rem totam persequi Valeamus, ante

οῦ - . ovi innis disputemus, quaedam de Secessione in thesi praemit-pabilis tenda sunt, ex quibus de illius vel necessitato vel temeritato judicam promptum erit. o autem ante omnia praestruendum est fundamentum quemadmodum Martyrem amara aris nori supplicium, sic non quaeris statim separati erimen inducit, et Sehisma facit, sed causa, ut

bene olim notabat Cassander de me viri pii. Ut ergo dupleae secessioniae in dari potest, vel j is, Vel iniqua ; ita duplex oecurrit aeremo, alia iamia o laudabilis, alia avia et culpabilia Boria est a salso et malo ad bonum et Verum, quae ex bono principio, gelo scilicet Dei gloriae, et odio non hominum, sed erroris et idololatriae, ad bonnm finem tendit, sollieet liberam consessionem veritatis, et puri ultus divini exorcitium. Mada contra, quae ex malis principiis oritur, et ad malum finem sertur, quae est a vero et bono ad salsum et malum. Illiu exemplum axis in Sectoriusque posteris a Ciani propagine se segregantibus, en iv. 26 in Abratiun o Chaldaea et patria sua divino mandato secedente Gen. xii. 1, 2, 3 Jos xxiv. 3 in Proselytis o Ethniciam ad populum Dei accedentibus in Apostolis aliisque fidelibus a Juda1smo ad Christianismum transeuntibus in vero fidelibus ex Babel exeuntibus, ad quam secoasionem nos vocat Dominus, Isa lii. 11 2 Cor. i. 17 Apoc. xviii. 4. Istius vero in secessione decem tribuum sub Ieroboam vitulos aureos in Dans Bethel eolentium 1 Reg. xii 28 Samaritanorum in templo Gingim; Judaeorum in templo Heliopolitano adorantium haereticorum ex Ecclesia Apostolis tempore Iohannis exeuntium 1 Johan. i. Is inmalium illorum de quibus Judas Is. Qui seipsos segregant, Spiritum non habentos.' Utriusque momini Paulus, 2 im. i. 18, 19, eum hine quidem impiam notat apostasiam Hymenaei ot mileti, qui a veritate recede-

34쪽

bant, re surrectionem jam saetam dicentes indo vero justam et anctam verorum Christianorum ἀπο--ἀν sigillo Dei expressam innuit, quorum est ἀ- ῶν--πε - ἀλώαι, qui unque nomen Christi nominat, ἀπιστητω, re-eedat ais imi state. Illa est a veritato et fido ad mendacium, ista ab errore et impietate ad veritatem et sanctitatem. o demum sensu Apost iam et abscessionem Sanctorum ab iniquitate agnoscimus, et nos Apostatas e Glibenter satemur, o do eo gloriamur. VIII. Unde colligitur omne quidem Sehisma separationem esse, sod non statim omnem separationem esse Sehisma Nam licet ex vi meis σμα, Graecia et Latinis Missura, quamlibet socessionem Videatur importare, cum partes inter se cohaerentes vi quadam vel dimisiunt vel divelluntur, sive de corpore naturali, sive de mystico et politico agatur, quo sensu dixit rigis, Minditur inestrum studia in contra ira iasua, tamen ut in caetoris bene multis vocabulis occurrit, quae jure quodam Eeologiae facta sunt Ecclesiastica, in usu Scriptorum Ecclesiasticorum strictiori paulo significatu, non tantum pro Moesaione in Religionis negotio, aedi malam pariem pro Messione, Vel tu is e temeraria usurpatur, quo aena Hesus, 1 Cor. i. 11. Corinthios arguit, quod inter ipsos audiat eam schismata plane ut vox idolam quae quamlibet imaginem in notatione nominia designat, peculiariter in Ecclesia restricta est a Limaginem signis ficandam oui dosortur honos religiosus. Et ut Mineris primario qua botopinionem innuit, quam quis eligit ut Verissimam, mox specialiter applieatur singulari opinioni, quam pro genio et arbitrio aliquis amplectitur et retinet, cum abhorreat tamen a norma veritatis Sio et schisma, quod socoasionem in genere dicit, secessioni vitiosae et illicitae vulgo solet tribui. Verum est, strictius adhuc usurpari aliquando contradistincte ad horrerin, quatenus has est coram Em illud vero eo era mores proprie, et Vinculum charitatis, ut loquitur Bonaventura in iv soni diat. 11, quo sensu διχοστα-, quae schismati aequiposset, haeresi contradistinguitur, Q. V. 20. Hoc sensu saepe do eo Patres, et Augustinus in primis, quamvis ex schismate sere postea fieri haeresin doceat contra Donatiatas, unum tamen ab altero distinguit, de fido ot symbolo. Quemadmodum h Brotici, de Deo sala sontiendo fidem ipsam violant, ita schismatici secessionibus iniquis a fratem charitate dissiliunt,quamvis a credunt quae credimus.' Sed laxiori sena ambitu suo comprehendit separationem quamcunque Ecclesiasticam per doctrime, aut Vitae, aut utriusque corruptelas, quomodo hi a nobis usurpatur. Sehiam non ciere X. Quid autem secessionem vitiosam et illicitam sa-ao otio a Pon ciat, quam Schisma Vocamus, operae pretium est eognos-

usto Rom-ο- er Sans s adversarios consulimus, ut Unitatem E elerio ex nione membromini sub uno Capite visibili et eaetereo, Ponti e scili- ea Romano, eique debita subjectione metiuntur, ut ossam lib. Iu de Eo si cap. v. observat; ita Schisma ex diseessione ab ejus obsequio et jurisdietion statim colligunt Thomas u 2 q. 39, art. 1. Schismatici dicuntur, qui subesse renuunt summo ontifici, et qui mombris Εoesosiae si subjectis communicare recusant.' Emanuel Sa Sehiam est nosse obedire ripae, ut Christi Vicario, aliisque ut ejus subditis communicare. ' Quo pertinet impium decretum Boni est viii in Extravagante de majoritato et obedientia, Cap. i. Unam innotam, 'M. ubi sub finem concludit, Porro subesse Romano Pontifici, omni humanae maturae, declaramus, dicimus, definimus et pronunciamus esse omnino de ne saltato salutis. ' Sod oum Paulus, qui sollicite omnes unitatis Ecelesiae rationes persequitur, Ε . iV.

35쪽

3, 4 5 nuspiam talis ommunionis eum ripa meminerit eum, piam gloriosa hinei rogativa Capitis euiquam, ex pto Christo, tribuatur, ut noe tribui potest sine immani in legio mirum videri non debet, si, -- illud --, quod 'Pο-- ολι-- excogitarunt, eadem tu ilitate reji- eisinua qua proporatur. Imo quod magis est praefidenter asserimus, ut inaequantibus sumus demonstraturi tantum abeas ut discessio ab obsequiorintifiei sit schisma, ut subjectio et uni sub ipso ait Verum et proprio dictum schisma, quando nemo potest uniri in ripa, et ipsisu iei ut a. piti, quin eo ipso discedat a Christo. X. Ut ergo ora Unctas colosiae a Christo domum uiae petenda est, in quo fideles uniuntur sancto fides et haritatis vinculo Eph. iv. 3, 13, 15 Col. iii 11, ita Sestiam non molius potest dignosci, quam ex ni-onia istiua abruptiono, quum seisieet a Christo, et vera ejus Eoesesia dia ditur. Porro dis amo duplex debet distingui, ut Urio duplex potest observari inter Eoesesias, alia λι- etformatis, alia emem et materi s. Illa Eoelasim invisibili Elaetorum et Mationi maei respondet, ista vi-

assulam Eeclesiam eonstituit, o voeationis externae huetus osti or illam fideles, tanquam Verum corpus, cum Christo Capito suo per eram fidem e-junguntur, et ut membra inter a mutuo charitatis inculo copulantur. Ista vero in extera ejusdam fidei et ultus professione eorundemque Sacramentorum participations posita ost. Et ad primam quidem quod attinet; eum eo tot ex Scriptura eos, qui semel vero uniti sunt Christo et insitie pori ejus mystim, nunquam ne per mortem quidem ab eo divolsi si so- parari posse, eum fundamentum mi firmum maneat, et dona Dei sint ιεταρι - 2 Tim ii. 19 Rom. i. 2s, certum est etiam nullam talom dari posse separationem, quae nos ab Melesia invisibili disjiingat et revellat. Neque do ista secessione quaeritur uno, de qua in loco de emoverantia Sanctorum disputatur, quaeritur ergo unica de Memasene eis a visibili Ecelesia, qua saerorum communio et Vinculum abrumpitur, ita ut

una pars cum altera communionem se olere Velit amplius, ne puto se salva conscientia posse.

mari morarium occasionem habet, Vel uuam, Vel μεα- et ne mariam;

M adustum iis divarsimodo do ea judicandum. Nam si nullam habet aut exiguam, et non valde momentosam, Schisma merito dicetur, vel injustum plano, vel saltem temerarium ; in Vero Mines subsunt et necessariae eausas, Seo si quidem erit, sed non schisma. Quando ea a nulla oecurrit legitima cur Meossio fiat, vel in Oetrina, e in cultu, Vel in regimine, tunc in eum est Sehisma, et merito culpandum, tanquam Vulnus Mariaώ-mum Ecclesia illatum, quo unitas corporis miritur, et salus eorum qui secedunt in praesentissimum discrimen adducitur; siquidem Deum in eoelo non potest habere ridiem, qui Ecelasiam in terra auem non agnoseit; nec cum evit uniri, qui membrorum communionem spemit et desint. Cum vero eausa quidem et Me io videtur aliqua dari, sed levia et exigua, quae tali remedio nondum egeat, tum a socessio fit, Sehisma dioetu teme-απέ- V. g. si error quissian in aliquo coetu foveatur in doctrina, sed qui non sit fundamentalis, qui haeresim saeit; si ritu occurrat in cultu superstitiosus et Vanus, sed tolerabilis tamen, qui conscientiam non omnino inhoiat; si morum dosormatio es eorruptelae quaedam dentur; si in regimino seu in diseiplinas administrations Meatum aliquod aut desectus notetur, non statim sat meodendum. Ut in eorpora natiuali, etsi uleus partem aliquam euparit, puta, Vel manum vel pedem, non statim dixeris rescindendam esse eam partem, sed vel remediis curanda erit, vel tolerandum erit malum,

36쪽

nec Viribus naturae expugnetur, aio in corpore hoe sacro, etsi aliquando opinionum oritur divortium aliquod non statim serrum adhibendum est aut ignis, sed fratem charitate vel sanandum et resarciendum, vel saltem

tolerantia Christiana serendum, done Deus ipse, plenius illuminando, ad sanctam unitatem fides dissontionis redueat, juxta praescriptum Pauli, Phil iii. 15 16 Quotquot sumus persecti idem sentiamus, et si quid aliter

aentius, Deus hoc etiam vobis revelabit. Attamen in eo ad quod usque pervenimus, eadem incedamus regula. ' Uno verbo, nisi morbus ait lethalis et contagiosus, non est deserendus aeger, imo ne tunc quidem nisi aegre admodum. Ita injustitiae et temeritatis vulgo arguitur Merario Don Mis-rum in Astica, qui non propter dogma aliquod periculosum, erius incusarent omnes Ecclesias, sed propter factum personale Felicis at Cascuismi se aegro-Mrunt, quod nec Verum erat, nec, si Vorum fuisset, poterat justam Meeasioni dare causam. His Meemio fuit Victoria ab Meseatis Asiaticis, cum quaeatio do Haetate non esset sundamentalis talis Latinorum a Graeola propter errorem eorum de processione Spiritus Sancti talia BrowmMarism et Separatistarum, et id genus fanaticorum, qui hodie aes a puriori Mesesia

segregant. Maiiam Moomio XII Verm ubi mVes et momentosisaimae Murrunt sit justa, tis seeedendi causae, tum non modo sica et usis, sed et ne s------ aris consonda est Secessio. Cujusmodi autem sint graves istae ea se melius aliunde innotescere non potest, quam ex principiis Verae

illius Communionis, quibus Ecesesia instituitur et conservatur. Cum ero tria sint praeespua, Doctrima Custus, Regimen; illa, quae fidem instruit or denda proponendo iste, qui mores informat acienda exigendo hoc,

quod εὐταξιαν conservat, circa utriusque legitimam administrationem versando tres etiam primariae causae Secessionis istius esse possunt, Nasoria

in Doctrina, Idololatria in Cestu, Tyranni in Regimino. Cum enim Haem- sis fundamentum fides overtat, Idololatria puritatem oestus penitus eorrumpat, et Tyrannis Verum Christi regnum destruat, nemo sanus ibit inficia voram Ecclesiam non posse cum his corruptelis a sistere, adeoque neminem in sin tali sino certissimo salutis dispendio morari posse. Si ergo vel in μα-- non modo sit error quidam levia, sed plures exitiales et capitales, qui cor salutis et fidei fundamentum petant Vel in mictu, non superstitio duntaxat, sed infamia etiam idololatria vel in Re --, non aliqua

domum ἀταξία, sed tyrannis durissima, et intolerabilis persecutio, tum eorporalis, tum spiritualis, ex eo coetu secedendum esse nemo negare potest. 1. Quia communionem colero ne possumus ne debemus eum hominibus,

nisi quatenus potest subsistere eum communione Dei, qui a nobis supra caetera omnia diligendus sat et colendus. At communio Dei non potesthabori, ubi haereses evitate eum Verbo Dei pugnantes grassantur, Vel ubi obtinet Idololatria, quae adulterium est spirituale, vel Tyrannia in conseientia usurpatur, quae crimen est laesae majestatis in Deum, et Christum unicum Ecclesiae Regem, ἀσώ-- eum obsequio illi debito. 2. Cum communio ista cum hominibus non alium in finem quaeratur, quam ad salutem obtinendam, ubi salus in diaerimon adduinur, quod fit ox causis praedictis, ratio salutis postulat, ut talia communio deseratur. 3. Quia talis Moemio Varam Eoclesiae unitatem consareat, quam communis eum Eooleaia haeretio et idololatrioadosiaeuit. 4. Quia ubicunque communio non potest habinniti injusta justissima eo onda ea ab ea separatio; sed communio eum a latate, quae fovet errorsa et oestus axitiales injusta eat, quia nomo debet errori et idololatrias adhaeroma ergo secessio ab ea juste potest fieri. XIII. Sed non tantum justa censetida est talis secessio, sed etiam

37쪽

DISPUT. I. NOSTRA AB AEC EAIA ROMANA. sne Maria et indispe atilis. Primo propter periculum praesentissimum, cui fideles exponere M oomimpendi fidem auam et cultum, manendo in isti modi haeretica et idololatris societato fieri enim vix a no vix quidem Potest, ut qui eum errantibus et idololatria manet, se purum ab omni eorruptela praestet, nec quicquam labis contrahat, quantacunque utatur cautela. Soeundo, propter liberos, qui eidem discrimini expositi manerent, imo Ionge majori, qualiscunque cura oorum educationi posset haberi. Cum orgo unusquisque non modo de salute sua Deo rationem reddere teneatur, ain etiam do saluto liberorum, tabo illis mature prospicere, ne prostituantur et alatis jacturam ituriant, manendo in tali societate. Tertio, nemo sine crimine potest habero pro seatribus, quos eredimus Deum non habere

pro filiis, quales sunt haeretici et idololatrae. Quarto, obligatio colendi communi om eum Christianis non eat illimitata, sed extis legibus adstricta, nimirum verae fidei professionis, quae saltem immunis sit ab erroribus capitalibus cultus puri et ab omni idololatria repurgati; et regiminis legitimi alieno ordinati. Dum istae leges et conditiones manent, perstat etiam

eommunio, sed ubi Masant, oessat etiam de jure communio, et locus datur justae aecessioni. erronius non potest justitiam talia secessioni negare in Ropli. lib. i. c. 83 unando oorruptio,' inquit est in doctrina, vel in sacramentis, via in ritibus universalibus Ecclesiae, nemo potest in ea communione illius Ecclesiae manere, quin participet ejus contagio. XIV. Eo autem justior et magis necessaria est ista secessio, quando nutium non modo est grave et periculosum, sed absolute Athais, quod non debilitat tantum, sed mortem et exitium necessario post se trahit, 2. -- ω --, quod instar gangraenae serpit, et iacile totum orpus potest inficere, . pullicum et commune, quod non in uno Vel auero tantum deprehenditur, o in phiribus, et in ipsa communitate, . i amisisse, quod nullis remediis potest curari, quando omnis cura, et secundum curam remedia omnia sunt adhibita, sed rugira imo aeger non modo noluito ari, sed in modicos ipsos insurgit et saevit, et pios monitores ferro et flammis persequitur. Quum illi, ad quos Resormationis cura speetat, quale sunt Rectorea Ecclesiae, non modo de ea non cogitant, ae illi modis omnibus se opponunt, corruptelarum autores et autores Merrimi, qui alios ad ea recipiendas et profitendas cogunt, etiam sub anathematis poena tunc sane quisquis de salute sua et Vita est sollicitus, ut omne esso tabent, sibi prospicere debet sine mora, ab eo coetu secedendo, ne morbo lato lethali et insanabili correptus pereat. XV. Fortius vero nocessitatis istius Vinculum adstringitur ex Dei mandato, qui talem secessionem non semel imperat, Isa sit. 11. Propheta

Judaeos Babylono degentes hortatur ad secessionem no ejus impietatibus et sordibus infiolantur Recedite de medio ejus, pollutum ne attingito, purificate vos, qui sortia vasa Domini. ' Quod Paulus, applicans Ecesesim Christianae 2 Cor. i. 16, 17 Quaenam communio,' inquit, justitiae et iniquitatis, luet eum tenebris p Quia eonsensus Christi cum Belial templi mi eum idolis Itaque exite e modio ipsorum, et ab ipsis secedite, pollutum ne attingite, si ego vos recipiam,' id est, ab omni inquinamento tam erroris quam idololatriae, et vitii infidolium, puros Vos praestate, et ego

vo in meam amicitiam et societatem recipiam. Sic Johannes in ' s, 10 11 vult fidelem recedore a communione et societate haereticorum, qua errore eorum probentur, vel dissimulando foveantur. μ Si quis vanit ad vos, et doctrinam istam non affert, ne recipite eum in aedes Vestras, neo salutate ipsum, quia qui illum salutat, communica ejus malis operibus. VN Apoc. xviii. , populus Dei jubetur exire Babylono, ne erroribus et

38쪽

idololatriis ejus participet Exit ex ea popule mi, ne participando Hunpeccatis, participetis ejus plagis. ' Hujusmodi autem extitisse nobis aecedendi ab Ecclesia Romana caligas, non seorsim tantum quasdam, quod tamen jam incere poterat sed conjunctim omnes in sequentibu probaturi sumus.

EM.,aio Mi P, SVI Priusquam Ver illud saetamus, notandae sunt Iitiea, alia Eo adhuc aliquot distinctionea, quae ad Siserem Quumtionis meis eis i Mis percipiendum apprimo sunt necessariae, tum ex parte μι-jecti, quod est Secessis, tum Proedicati, quod est Ecclesia Romana. I. Merario alia est Ecclesiastile et sacra, a Mearina et cultu. Alia Politio et civilia, ab hominibus et personis. De ista non loquimur, sed de illa. Possunt pii Oohabitare holerodoris et idololatria ut concivibus suis, sed non possunt nec debent eum illis eommunionem colere in sacris, ut eum fratribus. Prima est secessio quoad dem altera quoad charitatem ma licita est et necessaria, quia nulla est communio Christi cum Belial, luci eum tenebris; lata ero nequaquam, quandoquidem charitas ex praeseripto legis ad omnes homines extendi debet, modo ne quid dotrimonii veritas, aut fides per id patiatur. Hi namquo semper illud obtinere debet, usque ad Aras. Sic possunt foedera pangi cum iis etiam, qui a vertis cognition et cultu sunt alieni, ut Davidis Salomonis Macchabaeorum exempla docent. Sio humanitatis et haritatis ossicia nomini mortalium denegari possunt aut doboni. o. io saera, ait XVII 33 Seeeδεω sacra et eclesiastica, vel est Oe- Iatona, alta et latens, Vel Aperta et patens. Illa, qua fideles, tens alve multi sive pauci, qui in coetu aliquo impuro et idololatrico degunt, ita vivunt hominibus obscuri, et soli Deo cogniti, ut puros se et immunes ab erroribus illas et superstitionibus tueantur quales fuero soptem mille homines illi, qui Eliae tempore genua Baal non flexerunt; quales illi omnes pii, qui ante sublatum vangelii vexillum per Reformationem in ripatu morabantur et gemebant. Aperis est eorum, qui palam profitentur se ab illius costus doctrina, et cultu alienos, ut Elias, Daniel, et socii ejus, qui aperte cum idololatris communicare renuebant, in quorum ordinem referre debemus sancto illos Veritatis testea, qui ante Reformationem non tantum in corde clam Ecclesiae Romanae errores et corruptelas do. testabantur, sed et publice eas incusarunt et oppugnarunt, et fidem suam etiam proprio sanguine obsignarunt, ut constat ex Catalogo testium veritatis. XVΙΙL 1. Rursus Secessis alia est negativa, adiapositiva. Alio γε xi Negativa, quando cum aliquo coetu non communicamus, et ' stus elam, sive palam nos ab ejus fide et cultu Vertimus, sed ita tamen ut nondum propterea novum coetum constituamus, et altam

altari opponamus. Qualis sui patrum nostrorum, qui in Ecclesia Romana corrupta olim latuerunt, non adhaerendo tamen illius erroribus. Positima, quando non modo nos alienos ab aliquo coetu testamur, sed etiam coetus ab illo separatos habemus, priorem Ecclesiam deserendo, et novam instituendo, quae legibus colesiasticis, Dei Verbo Sacramentorum administratione et sacris latiusmodi separatim utatur. CH -nodi putabatur esse aecessio Rubenitarum et Gaditarum, exstructo prope ripam Jordanis altari praeter altare Dei, os xxii. Quaestio Vero nostra est, non de prima, sed de secunda. Neque enim disputamus tantum, an licita fuerit secessio illa negativa fidelium, qua portendimus pios omnes sese a ripatu sep

rame, Si enim nunquam exivissemus ex eo; sed an positiva, quaiatres nostri egressi sunt ex ripatu, et novas eclesia passim exstruxerunt, necessaria suerit et iista. Dj0jtirocli QOO JIC

39쪽

iatis hie non 'aedicatum, scilicet Ecclesia Romana, qui est terminus a iau. .' qu - 'st secessio. Ecclesicae uitem Romana nominati tio, si primo intelligitur ea, quae tempore Apostoli viguit, cujus-mina que fides ab eo celebratur Rom. i. et quae aliquan si Pos-toa in Metrinae integritate perstitit, quo sensu de ea non disputamus. I. Designatur ea, quae sequioribus seculis extitit, et etiamnum extat, ab illa suritate AE integritate plane degenerana, et hoc modo sumitur peculiariter, vel ir costu qui concluditur moenibus Romanis, vel pro Meleaia spraesentativa, Papa Milicet et Conciliis, vel pro ipso ontifieo ut Capito, vel denique pro iis omnibus coetibus, qui Romano ontifiei adhaerentis ab eo pendent ubicunque locorum sint, quae Ecclesia Oueetiva dicitur Quo respectu potissimum, non exclusis tamen aliis, celesiam

Romanam attendimus.

Non Moti,dum XX 80 in bisu rursus Eces Rom. consideratione dismato, , octinguendum est τὸ Maseris , et τὸ Formiae Materiale quoad somnie sunt homines ipsi qua tales, qui Ecclesiam istam constituunt. Formiae vero positum est in oculisve secundum quam in eam sociotatem Ecclesiasticam convenerunt. Ut ero illa duplex potest esse, via qua esta Christo, qui supremus est Ecclesiae Pastor et Dominus, vel qua a Papa, qui se Vicarium ejus esse salso gloriatur. Ita duplex est istius -- Εoelesiae, vel qua ad Christum resertur, Christiani nominis et veritatis aliquid adhuc retinendo, vel qua Papam respicit, illius domini et jugo sese subjiciendo. Unde olligimus in Ecclesia Romana tria haec imprimis esso distincte attendenda 1 Siajectum. 2. Accirim quoddam adnatum Subjecto. . Compositum ex utroque. I. AEdjectum sunt homines Christiani, in quibus nonnihil est adhuc vocationis et gratiae divinae, potius quam in Tureis et Judaeisa ut liquet ex eo quod symbola et sigilla foederis non plane abstularit Deus, quod retineantur aditu principia Theologiae, tum Essendi,

Deus unus essentia, trinus ergonis, utraque Christi natura tu unitate Personae, tum Cognoscend Verbum scilicet Dei, quamvis multiplici adjectione et substractione postea corruptum, quae argumento Eunt aliquid adhuc ex parte Dei romanere in illo coetu licet ex parte hominum nil nisi infidelitas supersit. XXI. Secundo, Aecidens sive adjunctum adnatum est Papatus, qui in Εoclesiam multiplices corruptelas tam quoad fidem, quam quoad cultum invexit, et merito censetur tanquam ulcus pestilentissimum, gangraena, et carcinoma in corpore Ecclesiae, et tota essentia disseri ab Ecclesia. eclosia enim est coetus vocatorum in unam fidem sub uno Christo, at apatus relationem habet ad Pontificem, et ἀπωπασιαν a Christo eatenus facit. Unde etsi Christianum nomen adhuc retinet, sub specioso tamen illo nomine Antichristi tyrannidem exercet, et virus a Venenum per totum corpus diffundit. XXII. Tertio, Compositum eae udroque ejusmodi est, ut quaedam ex Christianismo supersint, quae sunt institutionis Christi, multo plura vero ex Antichristianiam irrepserint, quae sunt corruptelarum Antichristi. Quonium enim Satan mysterium hoc iniquitatis sormam non potuisset, si Christianismum directe et νομνή - κεφαλῆ oppugnasset et extinguore suscepisset, ideo os draconis comubus et exuviis agni operim integit, ut sacilius incautos deciperet. Si ex doctrina Christiana, aliquid quidem a Pontifieiis retentum est, sed simul innumera alia huic doctrinae addita sunt, quibus ita adulteratur et corrumpitur, ut omnis ejus ossicacia enorvetur, plano ut olim idololaum in Iudaica Eoolesia Baalis cultum cum divino conjungebant, ut jurarent per Deum et Milchom Ammonitarum idolum, Sophon. 1 5, et ut

40쪽

Acha altare Damascenum in templo juxta aliare Dei collocavit, 2 Reg. xvi. 11 12. Ita in apatu ad principia Christianismi tot adjunxerunt d

praVationes et corruptelas, ut vere templum Dei cum idolia lux cum tenebris, et Veritas eum mendacio consociata dicantur, et ita conjuncta, ut quod malum est et exitialo quod reliquum est boni suffooet et extimmat. Atque hoc os discrimen quod inter hanc, et alia salsas religione haereses, et schismata observari potest, quod mueris , a medimus, Iudaismus, et si quae sunt aliae infidelium religiones, Christianismi fund menta negent mereses articulo singulares fidei laedant et pervertant; Sehis sa charitatis vinculum solvant sed hoc Anti ristia mi proprium, ut subjectum retineat, sine quo ipse constare non potes Ut enim gangraena tollitur corporis nece, et Veneni nulla est propinatio crudi, sed inelbo vel potu, si nulla esset Antietasti via, nisi templum Dei clamaret, hac specie populo illudendo, et hoc Vinculo conscientia illaqueando. XXIII. Ex quibus colligeremeet, quid do Eoolosia Romana judicandum ait. Nam qua Vocationis et veritatis divinae residuum adhue aliquid est in

ea, Ecclesiae nomen, sedlate sumptum, non putamus ei abaoluto denegandum. Qua Vero Papatus spectatur, quod est acciden et adjunctum adnatum et adhaerona illi celesiae, veram Ecclesiam esse negamus, sed Ecclesiae pestem, comptelam exitium Ecclesiam ex Apostolio et Christiana Apostaticam et Antiohristianam aciens. Qua cclesiam ex utroque eompositam et compactam attendimus, eam moribundam, tabescentem, peste insectam si intereuntem esse dicimus. Si quum Ecclesiae titulum concedere nolumus Ρontificus, non ideo aliquod ejus ostigium apud eos manere inficiamur, sed ut bene Calvinus l. iv. Instit. 2, a. 12, observat, tantum litigamus do vera et legitima Ecclesiae constitutione, quae in communione tum sacrorum, quae signa sim professionis, tum verae potissimum doctrinae requiritur.' Hic autem quando de secessione ab Ecclesia Romana agitur, certum est non intelligi secessionem ab Ecelesia Romana, qua Christiana,

sed qua Papaci Non qua aliquid vori otioni adhuc retinet a parte Christi,

sed quatenus mirum in modum corrupta est et adulterata per Antichristum. Non est desertio Ecologiae aut communionis saerae, sed desertio tantum. corruptionis, errorum apostasiae et discessionis saetae a Vera, antiqua,

Apostolica et Catholica fido si Ecclesia, H quo Capite Christo. - .......d. . XXJV- in pntet longum latumqua discrimin intoreo-

Issia, dere inter haec duo, quae tamen subinde turpissimo errore con-- ut ab unis funduntur ab adversariis di edere M Melesia, et discedere Melasis Romana. Nam cum Ecclesia, proprie ita diota, ait societas omnium fidelium per Verbum et Spiritum ad communionem Christi vocatorum, procul dubio nemo potest, sine gravissimo, imo certissimo salutis periculo, ab ea discedere, quandoquidem extra eam non potest dari salus. Sed Melaria Romana cum sit coetus particularia risibilis, non modo potest in periculo deseri, sed et debet, si ita corrupta est, ut sundamenta salutis in ea illibata non maneant amplius, ne ullus salva oonsolantia illius sacris interesso possit. Quod ergo adversarii subinde voeiserantur, salutem nostram conclamatam osse, quia celesiam deseruimus absurdissime petunt principium, et confundunt distinguenda, quasi Mesesia et Melesta Romana identificarentur, ita ut nemo possit ab ista secedere, quin illam simul et aemia deserat. Cum contra, ut antea dictum, contendamus, Ecclosiam Romanam per nuam apostasiam Ecclesiae verae et proprie ita dictis nomino excidisse. Ita secessimus quidem ab Ecclesia Romana, ut particulari coetu visibili, quia non potuit conscientia ejus abominationes serre, me ab Ecclesia nunquam, nunquam in Catholica illa