장음표시 사용
121쪽
Hinc varius est parotidum exitus, nec ex Hip- Unrι uspocraticis locis, aut aliorum scriptis quidquam ce ti hac super re statui potest. Ex his enim appa- ret, silppurationem , quam magni faciunt , &ple sique eXOptant, neque ad morbi judicationem ne cessariam esse, neque certo judicationem afferre . Nam saepe resolutis parotidibus aegri convalescunt, ik suppuratis pereunt . Communior opinio est , exortam parotidem , si febrem dc dolores mitiget, salutarem fore , contra noxiam . Sed quandoquerebris, quae antea remiserat, paullopost vehementius exardescit, periculumque, quod abiisse vide batur, re ertitur. In unitereum, inquit DURAT Us
a) parotiis sperabi m vitae falutem non facit, quod
fit a cessus ἡπι ρροπος, neque ροπος , id est affluxus dimidiati, nec morbo paris. Cl. vero PUJΑΤ Is generatim parotides periculosas esse b) praedicat , quod in eas tumentes lympha ingredi non potens ad cerebrum cum sanguine feratur, serosaqtie colluvie obruat, tumore deinde sic jugulares venas e fauces comprimat, ut sanguinis refluxus e capite praepediatur, spirandique, aut deglutiendι facultas curia summo vitae discrimine fatiscat.
. CCCV. Ego vero, si libere quid sentio dicere liceat , s
putaverim in universum parotides, quae per diabo- ρn fiunt, salutiferas esse, quae vero per Epigen- i
122쪽
' 118 DE FEBRI RUst m , & convulorto modo superveniunt, aut Sympathicae sunt CCIII.), plerumque noxias &lethales . Experientia etiam compertum tarpe est , parotides, qu e cito, id est: intra duodecim et II viginti horarum spatium et a d I increscunt , mol-
Di sunt istar tumoris fatulenti s De cum , sino
absque in iammation0 , aut vehementem dolorem interui: t, perniCiosas Semper extitiste; contra eas,
quae statim ab initio durae, atque instar tendinis ridiae, ac oblongae erumpunt, & paullatim augentur, oc tolerabili dolore stipantur , salute in afferre coniuegisse, praecipud si accrescendo duritiem ilIam aliquamdiu ser Caverint. At, si duras istae parotides circuitum quemdam diῬ3s colori, instar irridis habeant, aut rubici indae, lividae aut nigrae fiant , malum indicium praebent ; veneno enim gangraenati
non modo. tian ris, Verum etiam vicinarum partium induci signum est a . Atque hinc non erit
arduum cognoscere, quando parotides ad suppurationem perduci debeant, quando eae discuti, re Quando solvique sine vitae periculo pollint . Sine pericu- ὰ ii itaὸ quaque ipQ: te eVanescunt, ut eκ Hippocratis: ItieuIO. obiervationibus constat, per alvos citatas, id est diarrhoeam, & dysenteriam, per urinas cum 1edi-1nento crasso , per tussim cum suppuratione copio sta, & demum, ut non nullorum experientia ostendit, per transpirationem etiam infelisibilem.
123쪽
Quam . primum se attollit parotis, disquirendum est, critica ne sit, an Symptotnaticae num caputila febrim levet, an morbum novo malo graviorem faciatJ Si primum, curandum est , ut malignus, noxiusque humor, qui in eam confluit, uni Uersus ibi accumuletur, coctione maturescat , refacto puri exitus cito paretur, Si alterum, utilius est , leniter resolutionem tumoris moliri, debitis que evacuationi ous naturam a sarcina sublevare Itaque simul ac tumor se prodit, duo in primis expetenda sunt, videlicet ne acerbius doleat , delente increscat. Quare ei admovendum est tomentum aut cataplasma , quod molliat, dc dolori leniendo vi anodyna par siit, cautione 'ad hibita, ne pondere noceat, aut pinguitudine aut glutine cutis meatus Occludat. Passim anteferri Q lent radices Altheae, dc Liliorum alborum ; quas tamen non nulli ob mucedinem, qua scatent, qua- quo cutis spiracula obstruere creduntur, reficiendas existimant . Opportuniora cataplasmata aut fomenta reputantur, ex floribus Violarum , Uerbasci, Papaveris rhoeados , Meliloti , Sambuci , Malvae, seminibus Lini, Papaveris albi, farina hor- dei, mica panis , atque aliis, quibus vis a nodyiaa, dc consopieus insit, parata. His Crocum, dc Cham omittat flores adjici interdum possunt, si r solvendi simul indicatio concurrat.
His de dolor avertitur , dc nimius humorum concursus, quo tumor cito nimis , dc vehementer
124쪽
augescat , praecavetur . Quod sit stippuratio lente procedat, promoveri ea etiam potest blando aliquo medicamento. Ceteris praeliare creditur a CLPGIATo Emplastrum Diachylon magnum . Fadio pure, tumor Haturius scalpello apcriendus est . Aperiri etiam tumor crudus debet, si mole fauces Coarctet, sanguinem e capite refluere impediat ,1 ustocationem minetur, aut pestiferus humor eum omodo gignat. Quo in casu igne potius, quam serro ape τὰ .h32 riendum jubent Complures . Sed tutius ferro id praestatur, citiusque e sinuente humore, quem vulnus allicit, parotis detumescit. Parato per inci sionem puri eXltu, quod superest crudi humoris con coquendum, digerendumque est, impossito vulneri unguento dissivo, & desuper adhibito aut em plastro Diachylo magno, aut cataplasmate emol , νὴ εἰ, liente e X iis, quae modo memoravi rinus. Si valen. quonam licis digerere oporteat, quod humor lentus, visci-Hdmo ς' frigidiorque sit, Uigestivo aliquid Mercurii dulcis adjicere plurimum confert. A , ubi puriS loco ichor acer, & saniosus effluit, vulneris labia pallent, aut livent, putridusque nidor cYhalans corruptionem, aut gangraenam prope esse significat, tum pulveris camphorae aliquid indere necesse est, aut toti tumori camphoram cum gummi ara dico subactam super dare , aut alia hujus in odianti septica , donec tumore penitus in pus conver 1b repurgatoque abicessus cavo, vulnuS Coeat.' M ira sane est observatio ECRELII , qua ostenditur , non semper tuto parotides , etsi perfecte supuratas aperiri.
Narrat enim milites Gallos ante aliquot annos in Bohemia
ob ingens frigui , immodicosque labores incidisse in febrem putridissimam , cui superυeniebant abscessus pone aures , sub axillis , aliisque in parri ι cmn manifesta f mnatum
omnium imminutione. Hos ab initio Medici ad plenam maturitatem per ludis , ut criticos , aperiebant . At postea in
125쪽
ctuans humor certo perceptus fuerat , materiam alvo, aut expuitione , aut uaribus excreverunt, atque omnes fere hi
Jervati sunt. Hinc a natura edocti medici, omissa abscessuum incissione , neque suppurationem eae ternis remediis , neque resoluet ionem evacuantibus ampi us moliti sunt. Verum quando abscessus ex toto maturuerant , dabant εgris purgans medicamfurtim ex m. nna, rhabarbaro, aut sale EUomensi . Post tertiam plerumque medicamenti dosim , alvi excrementa generatim purulenta prodibant ; agri recreaban rur; abscessus minuebantur , is tandem ebane ebant . Victu utebantur tenui , sine saD , ct a 'omatibus , ioe potu blando , demulcente . Vid. Colai n. societ. med. & philor. Edimb. T. I. P. 4. sedi. I. n. III. Si hgc vere dicun-xtir , ita rara tamen videntur , ut legem non sanciant. Auaditu adri aperto corruptio G gangrgna promovebatur 9 In aerem pest entem , qui tam forte aderat , caussam rejici Cl. VACCA BER LINGAERIIs Deli' Idropis. Sacat. p. I 2I.)An datis intrinsecus antisepticis , extrini ficusque adhibitis pracaυeri potuit vere pus per nares, per os , pqr vistis educitum, aut potius resoluta , ut par erat , parotis aliaque evacuatione natura levata p Nihil ρ, ofecto certo ἐε is ausim decernere .
Si vero anodyna, atque emollientia g. CCCV.)
nihil proficiant, tumorque ninuis increscat, di Ve hementer doleat, dc multo magis, si etiam rubeat, sanguis illico mittatur. Nec plet horae signa hic re quiruntur ad saliguinis missionem, quemadm iuri GALENO a) necessaria visa sunt, sed sum cit partis affectae magna tensio, irritatio, dc spasmus .
Nequa sangujs.s missionem prohibent pulsuum
126쪽
parvitaS, aut imbecillitas; nam saepe post paucas sanguinis uncias emissas pullus attollitur , elevatur , & validius micat . Vires quippe oppressae tunc potius, quam exsolutas, dc deficientes videntur . Id ipsum auxilii genus cito adhibendum est, quando parotis symptomatica est , aut per epi genesim oritur, aut a spasmis imi praesertim ventris est. RIVERIUS in epide mica constitutione febris illius, quae Mons pelli anno 1623. saevistimam stragern edidit adeo feliciter sanguinis missione
erumpentes parotides, quae, antequam hoc remedio uteretur, omnes aegros Occidebant, repressit, ut nemo ex iis, quibus vena etiam cum pulsu
Euo ἀο languidissimo secta est , obierit . TRA UERSARIUS IIς μ' apud LAMCIslUM c) testatur , felicissime in febribus ann. I71 I. grassantibus ad hosce in i dos tumores sanguinem detractum fuisse. Cl. item P03ΑΤυs d) idem a se factsum affirmat ; imo is non tantum in)fio erumpentis parotidis , Verum etiam in ejus augmento, dc progressu sanguinem mitti posse prolatis periclitationibus ostendit. Nec aliter parotidibus erumpentibus obviam ibat clarissimus, atque expertissimus olim apud Bononienses Medicus , dc Clinices Professor publicus Ios EPI 3ΑZZoGUIDIUS, qui simul ac apparebant, sangui Psmimonem imperabat , nec quidquam inde det timenti unquam vidis a in De composit. pharm. secund. loe. l. I. c. 2. b) Prax. med. lib. XVII. cap. I. p. 33 3. c) De nox. palud. effluviis l. 2. epid. q. ἐ in De Morb. Naron. sect. z. cap XII. Pag. I98. Jc
seq.' Sape in aliorum me corum Agris parotides obortas olf
fenia , rarissime tu iis , quibus ego medicinam feci ; cum tamen triginta annorum spatio quamplurimis fecerim. Hinc
127쪽
CONTI N. CONTINENT. εο adsicor , ur suspicer , parotiἐes f promaticat , Θιγ-niciosei, quibui sanguinis mi onem profui e legimus , ex eo natas fisisse quod vel sanguinis mysto perpstram omissasti inter initia, vel non satis sanguinis detractum ad eas
avertendas. S/pe enim parotides ista sanguinea, ut TRALLIANO Uocan ur , funt , is a phlogistica sanguinis /iathesi ,
cum qua creoro maligna febγes quibusdam in con titutioniabus complicantur , originem ducunt . Suspicioni mea faυet sanguinis missi consederatio. Is enim , ut RIvER Ius stile te .
statum facit , esse solet corruptus, putridus, id est, ut cum nostris isquar, inflammatorius, pleuriticus, albo , o
Quantum vero singuinis detrahi debeat, id pru- Saneuinis dentis, peritique medici est. In magna virium Oppreisione, aut imbecillitate tres, vel quatuor unia ' μ' - - ciae e venis brachii mitti poti unt . Si his arteriarum motuS reviviscat , iterari aliquot post horis sanguinis missionem licet ad eam quantitatem, quα opportunior videatur. Si quis tamen, cunistis rite pensitatis, non audeat venam secare , hirundines tumori circum admoveat, sicque dolorem leniat , suffocationisque periculum arceat. A sanguinis missione detumescit parotis, dolor imminuitur, caput relevatur, spiritus liberior, sed non semper tunaOris resolutio consequitur . Suppuratio enim , sed mitior, & melioris notae ejus locum tenet , quod minime malum cst . Quando vero nulla suppurationis futurae signa se produnt , aut parotis sym- proe ran. plomatica est , rit eam resolvere utilis videatur ; ψ' post sanguinis militonem leniter, di sensim tam internis, quam externis remediis resolutio tentanda eii , quo spectat etiam omne revulsionum genus .
RIVERI Us postero a venae sectione die catharticum
128쪽
cum medicamentum propinabat. Sic enim optimo effectu non modo revellebat a superioribus parti bus, sed etiam morbificae caussae portionem e cor pore ejiciebat. Aperientibus quoque, & diu reticis urinas ciere proficuum est; itemque iis uti , quae falivam movent , e Xpuitionemque proliciunt , & leniter gargari ZRre , ut glandulae omnes in os hiantes uberiorem humorem erili' ent. Extrinsecus emplastrum ex cicuta , aut unguentum arthanitae ,
aut sapo lacti incoctus, aliaque resolventia mitiora S, subito locum habent . Perspiratione etiam tbri interdum parotides resolvuntur; & quamquam per diadochὰκ υMandae. Ortae sunt , si tamen lente , dc paullatim evanescant, earum resblutio tum innoxia omnino deprehenditur. Contra si repente, & subito delitescant, periculum summum vitae imminet , nisi maligna materies per auctam aliquam excretionem eman detur . Tum ubi id timeri potest , attrahentibus, dc cucurbitulis imp3sitis re ocandus tumor , aut exulcerandus illico locus est, dc Cantharides , ut vesicam excitent , variis locis admoveri solent , aliaque revellentia utiliter adhiberi.
I. CCCX. hac febre suspect a esse alvum /ucentia supra
' ιι an monuimus g. CCLXXXV.) utpote quae diarrboeas colliquatitas , vix si stetidas facile accertunt. Morbo tamen ad finem vergente licet ilitestinorum sordes blando ecco protico medicamento, uti Rhabartaro, Cremore Tartari, Myrobalanis , aliove fimili subinde exturbare . interpositis pro re nata cardiacis , dc paregoricis ut nimia alvi solutio praecavea
tur. Sila enim non tum primae vise a recremeli
imorbidA naateriae ibi depositis expurgantur ,
129쪽
ve ruin etiam ei itur , ut saepe . febris ab initio continens demum fiat remittens, aut intermittens periodica, quae cortice peraviano pectus extingui possit.
Quod ad victus rationem pertinet, haec ea esse ,
debe , quae ceteris acutis morbis convenit, sed si1 R ''mul reficiens vires, & restaurans . Haec sola rite adhibita , & temporis spatium saepe magnam curationis partem implent . Plerumque pauperiores patientia, & ibi a victus exquisita ratione conten ii , s pretis quibziscumque Medicorum pharmacis , felicius evadunt . Ad virium in primis defectum , quem malignior morbi fomes , aut nimia aliquae vacuatio affert, sedulo respicere oportet. Utendum igitur o quido, tenui, sed restaurat ite alimen
to , quod etsi respuat aeger , saepius tamen id vel renitenti quasi per vim ingeri debet. Nullibi enim
magis nocet abstinentia , aut tenuistima diaeta , quam in hac febre. BUCHAN Us prae ceteris ad hunc unem quam maxime extollit vinum Burdigalense vulgo di bordeaux), narratque, aegros quasi pubsibus carentes , continuo delirio assectos cum eX- tremitatibus frigidis, aliisque proximae mortis indiciis, data quotidie istius vini vitrea lagena, quam Voc am Bottiglia, cum sero lactis, aut cremore hordei , aut avenae servatos fuisse non paucos a) . Interim quies cum animi, tum corporis, & perfect a tranquillitas imperanda . Cubiculi calor sit
temperatus , novoque subinde aere admisso vetus halitibus, vaporibusque infectus emendetur. CalO-rin. re enim , acrioribusque alexi pharmacis, quibus nonnulli promovent , ioventque ita lorem , resolvitur
130쪽
arger, non rescitur : Tanta autem vis aeris pii rioris , recentiique est, ut febris nautica, carcera ria, & nos com talis, aegris e navibus, Carceribu S, nos comiisve in salubrem locum transductis, mox saepe mitescat, & facilius citiusque curetur. a Medicin. Domestiq. T. capit. 8. p. I 67.
te ofer qua in Opus est , a SA VAGEsro specie; hujusce febris , sive Tubi, ut ipse vocat , propo
sitas video. Species enim tertia , quae Tysthus comatofus ah eo nominatur, si1vepe is maligna cum sopore RIVERII obfero. ab Anon Bo comm Vnicat ob f
ad differentiam spectat 1 bris Igniae nervosae exeontagio CCLXXIX. ) , in qua calor idem
seinper fuit ab initio ad finem , dc sexagesima de 1 num die solutio contigit per sputa multa ; oc viscida . Species a. ejus de iii , sive TVbus nervo us ;species i. , sive Trpbus car Brum; 1pec. g. sive mi- Iiaris nautica; spe . h. , miliaris purpura; spec. ue., sive Topbus castrensis; spec. 6., sive typhus aeg=ptiacus a CULLENIO a) Synonyma potius , qωam Oarietates habentur . De Topho Miserico verminoso SAUvAGESII pec. 7., de Typho exhaustorum spe . S.,& de Typho a Manipuera spe . 9. idem CULLENIUS dubitare videtur , cum de iis non fatis sibi liquerilmoneat . At timeo , ne ipsemet CULLENIUS ad Typhos multa febrium genera , quae a Iopho maxime distant, ibi retulerit, sicque in idem vitium cullenii inciderit . EXemplo sit Febris pestilens hectica Fo-L VI. obf 32. , quae nequaquam Iopbi species est, cum, ni valde fallor, manifestissime descriptionem ejus legenti pateat , Febrem loricam malignam eam suime, a qua continuitas continens.