장음표시 사용
21쪽
secundum anno I O6; tertium anno i II, si tu noingenti adeo clade, ut trium fere horarum spatio plureS Optimatum , plurimos plebejorum , imo 'in quibusdam oppidis dimidiam incolarum partem deleverit. Quartum rediit anno IJ28, tuncque aegri intra sex horai vita exuebantur, Rege ipso HEN Rico o TAVO in Ibmmum discrimen adducto, cum pluri1rii ex aulicis Proceribus interirent. Quintum , postquam δnno 13 29. totum Belgium, totam in se riorem Germaniam, Zelandiam, Brabantiam , Flandriam, Dania iii, Nor vegiam , Galliamque pera grallet, iterum in Angliam cum multorum pernicie pedem intulit.
Synonyma. Eplaemera Britannica SCHENCKII, observat. mediC. p. 763. Sudor anglicus WILI. Is II PharmaCOP. rational. Par. I. seci.
V. cap. pag. 473. Febris Anglica I ArMUND. Jo. FoRFIs , de Fabrib. pag. 333. Febris pestilentialis contagiosa unius diei CAJI ANGLa de Ephem. Britan. Hydronosti Fo-RΕsΤΙ, Obs. med. L. VI. Obs. 8. Hydropyreton , sudor Austicus , & febris in sudatoria SENNERTI de febrib. l. IV. cap. XU. Ephemera pestileni, & contagiosa FRA CASTORII, de inorb. contag. lib. a. cap. s. Ephemera pestilentialis quibusdam, & ptaecipue LIE UT AUDIO, precis de Med. Ρratiq. I. I. p. 6 I. Sudoriferus morbus BATA UI S. La sciette GAι-
Plerumque epide mice grassatur singulari hi ali
qua regione post humidum , caliginosumque CC ium , tempore in primis aestivo , aut autumnali , ioletque tres, vel quatuor menses tantummodo per-du rare . Incipit morbus a inagna virium jactura BUR ER. Vo . II. B
22쪽
DE FERRI A Us animique deliquiis . Interdum tremor ingens , &horror convellens antecedit, inde acer subsequitur cutis mador, qui a nox in sudores profusiissimos, dccontinuos Convertitur , saepe non prius desiituros , quam vita defecerit; quod ut plurimum intra qua tuor dc viginti horas contingit . Fere semper insolitus adest interiorum partium aestus , atque ardor , sitis inexplebilis , ingens cum desperatione timor, anxieta S summa praecordiorum, ventriculi aegritudo quaedam cardialgica, lumborumque dolor. Interdum accedit cephalalgia , cordis palpitatio , quae etiam morbo depulso , remanere diu ibi et . Septima ab ingressu morbi hora omnia increscunt. Tunc delirium supervenit, major virium dejectio, imo exiblutio , dc profundimnatis Quanus. Hora de cima quinta malum extremos habet labores. Ra rissi e vomitus insequitur, licet stomachum dolor vexet, quod in tanta ejus anxietate mirum ello.
oui Pulsus jam ab initio ceseritate, frequentia, ina' - - , V qualitate febrem testatur; interdiim etiam fit magnus, re vehemens. Respiratro citae est, atque anheloia . Robustiores maluar hoc praecipue adoritur infantibus, senibus,, pauperibusque saepe parcit ;reliquos ferme omnes oc corripit , dc enecat . Ina' a mrenae , et sit in exteras regiones emigrent , non
πιι. Nul- tamen fuga incolumes servantur: advenae contra
AE,' uis, unquam media in epidemica hac lue infici Visi
excinthe- sunt. In aper animadvertendum est, raro haemor ' rhagias aegrotantibus supervenire, neminemque ex
iis, qui hac febre correpti sunt , bubonibus , aut exanthematis obnoxium esse solere , dc si quae in summa cute pustulae erumpunt , morbillis similes
esse, Larissimeque id accidere , iisque dumtaxat , qui
23쪽
η ut jam e morbo evaser tint . Nam stipe per plures menses noctu fietis diis uunt sudoribus , unde cutis tubole suffunditur. Hinc aliquam similitudinern habere videtur cum febre miliari fudatoria; vulgo Iasuelle miliatre SAUvAGESII a) , quamquam haec ab eph,mera sudatoria vere diserepat, quod pustu las miliares citissime , & jam inter initia ad cutim propellit, atque ait septimam, aut decimana quar tam diem protrahit Vr aὶ Nosob niethod. cl. III. orde Gen. v. spe . sis caussa.
1probabile admodum videtur, subtilissimum , dc
summopere noxium venenum id eise , quod morbum esticit. Fortasse ali quid in ipsb aere incogns- tum , at venenatae indolis continerur , quomodo-lcunque natum aut a putridis terras e uviis suo
illedicatum. Quod vero simile redditur ab hum da nebulosa tempestate , quae morbum praecedere solet , atque a magna vi avium sub arboribus . cum in Anglia lues haec desaeviret, necatarum: inventa s, quae sub alis abscelius cicctis magnitudine 'tereoant. Potest etiam virus istud corporibus, quini iunde veniat, innasci; nam praegresta humidae , re calidae tempestates ; aerisque constitutioites Ia laando solidas partes , perspirationem cohibendo numoresque ad putredinem proclives reddendo sic universam oeconomiam animalem pervertunt , ve diquid intus gignatur , quod veneni instar agat , epide micamque perniciosissimam febrem invehat , non aliter iolvendam, quam profusb, & continua si λ. co
24쪽
ao DE FEBRIBUS to iudore qui nimirum illud noYium, dc subtiliis
Sarvissimum igitur malum est , di celerrime te thiserum , quippe quod , ubi primum iii aliquam civitatem impetum ficit, singulis diebus pestis instar quingoncos, aut 'sexcentos occupat ', & terme omnes intra quatuor , re viginti horas de medio tollit. Quidam intra 'Vel septeris horas in te rimuntur, dc si qui diem integram superant , eos convalitat ros esse, plerumqne licet sperare. In tuto tamen res esse nequit , laisi' elapsis viginti qua tuor horis; sed tunc etia in timori adhuc locus superest , no aeger in eum dens morbum relabatur . Qui morbi vim eludunt effugiuntque, alii luis pene, copiosisque sudoribus servantur : illi contra , quibus sudores non satis diu manant, vel illico pereunt, VCl in magnum discrimen ad ludi i febre pei-simi moris subsequente periclitantur . Sed id fortasse evenit iis , qui non ephemerae hac se l. alia febre mali moris, aliquid epide inicae constitutionis in se recondente corrept1 fuerint ; quod neque novum , neque difficile omnino putaverim.
LIE UT AUDI Us . Precis de Med. l. q. p. I. nescio quo fundamento schibi, non nullos ad diem quartam, friptimamque perve, re feliciter posse. Fatetur tamen ipse, iis
rarissimum esse . Nobis υero' etiam ab ephemerae sudatoriae natura omnino alienum videtur, cum unius diei morbus o CA JOANGLo esse d catur. Puto autem , LIE UT AUDIUM de
ceptum fuisse u scriptione , quam evulgavit BoYΕRus illius Memica febrii , qua Bellovacos
25쪽
CONT1N. CONT1NE Iu T. 21 Alteriat, de qua mentionem fecit Vi DERMONDrus in T. ino III. Diarii Medici , quastum neutra fuit .ephemera Sudatoria , ut mox in ira animadvertam, licet pro tali habita fuerit . Caratio.
. Experientia edocemur , non alia quam sponta- Q 'mo nea cutis eXCretione maligntim virus, unde huius oui te biis nascitur, melius, certiusque expelli .dς ς udores enim quocumque modo imminuti , abrupit, . aut iupprelli Nortem certissime afferunt. Ouaenitendum est, ut sudor libere
tam ,. uragulis impositis, diaphoreticis sue medica intentaS revocemur . Inter lisc primis illis rumpo-
d riuuS promovendis, sed etiam iii alignitati perdo non nutu x t ebantur : quorum tamen IIII nulla hodie ViX, ac ne vix quidem a nud nos
mum e C stra uia minuere , & sudores quam dili '
26쪽
ubri id inter sudandum prudenter viribus prospicere:4 re necesse est . Si hae langaere ob sudoris nimiam co-
incipiant, erigendae, reficiendae tie stanc Var-ciacis, alexi pharmacis, atque antii epticis medicamentis , uti vino, succo masi citrei, granatorum ,
acetosae, aliisque in peste, malignisque morbis adhiberi iblitis; sudorque ita gubernari debet, ne ei aeger pro rius succumbat , Observatum enim est , nimio 1 udores eliciendi studio , dum supra vires
stragulis onerabantur aegri , magnam eorum par nrdieit- tem sitffocaeam esse . Cardialgia quoque non pa-εin b negocii hoc in morbo facessit . Huic igitur occurrendum docet SAU VAGAsios ca) aqua floruimaurantiorum , cinnamomi, hordeata , inero, confectione hyacinthina, aut Kermelina, Theriaca , a quibus illud etiam boni praestatur, ut vireS reCrea ta sudori ferendo pares ova dant . Acetum quoque, aquae theriacales, omniaque acescentia videntur hic esse convenientissima . Fortasse non male cessissent camphora, and nus mineralis HOFFΜΑNNI , Moicus, Spiritus VINDERERI , aliaque hac aetate
summopere celebrata. a) L. sub fin. capit. de epheinera i
Quod attinet ad sanguinis imitisonem, noxia mrnet quam non deprehensa haec est in hujusmodi lue , inec ullo mudo per se opportuna esse posse vide tur, Neque audiendus BOYERUS, qui in ea conlii ' tutione , quae non multis ante annis Bellovacos 'misere afflixit , venae festionem non parum pro-
27쪽
fuisse narrat; nam idem auctor, re melius perpensa , fateri postea debuit , morbum illum ab ephemera fudatoria fuisse valde diversum a). Discri- mela elai in Vero cuique patebit, si descriptio fudoris Anglici sive ephdmerae fudatoriae conferatur cum te scriptione morbi Bellovacorum, a MALO VINIO in Historia morb rum ademicorum Acc. Parisiis obfer vatorum b) typis edita. Catharsis quoque nullum locum invenit , nisi interdum in morbi fine, eoque jam su peratu . Fortasse ingruente morbo non inutile fuisset leniter vomitum ciere. Notum enim est, quantum emetica morbidi fomitis partem ejicere in epide micis, contagiosisque morbis possint , quantumque iudoribus promovendis faveant . Magni etiam interest , quo regimine diaetetico uti Oxpediat. Generatim primis quinque ab ingressit morbi horis omnis potus proscribendus est , post has concedi quidem potest ; sed loco alimenti sit . Acarnibus omnino aegri abstineant, nec inter sudandum somno , in quem pronissimi sunt , indulgere unquam sinantur , nam nisi omni studio evigilare
cogantur, veterno Obruti extinguuntur. a) LIFUTAUD synops. univers. Prax. med. lib. I. Sest. I. sudor angite. p. 3I. edit. Patav. I 777. Febras autem , anno in Bellovaci, curavit, erat quo dam febris maligna putrida, genus , cui nomen miliaris s datoria impositum fuit a s A UYAGESIo . Nosol. method. Cl. III. spee. q.) A nostra di eri quoque ea, quam vidit, descripsitque anno VANDERMONDI Us Iournal de Med. 1. H. pdg. 3sq. Nam erar oe 'fa de genere miliarium, qua producebatuν μέ septimam usque diem, perperam voca
28쪽
Nolo quidquam hic desiiderari eorum , quae
testimen hujus acutissimi in orbi conferre usus com probavit . En POLYDORI VIRGILII in hanc rem saluberrima praecepta ἰ 'f'ost aegrotantium , inquit i pie , plurima e coertinenta, D' objortatio s , a Iuvanri bus , mentibus factas , ita ut venit, ut re mJ-.dium unicuique promptissimism invantum siit , quod bu ii modi est . Si quis interdiu sudore cyrripiatur , cum mestitu protinus cubatu/n eat nocte , in o , tum auiescat , nec Id H loco ni Teat, siqud ad vaganti quatuor horas exactas ; interim ita s stragulison ret , quo non Drovocetur sudor, sed sua sponte mo
liter stillet, cibi nihil capiat, si tamdiu fam)M tole-
Ware possit , nequo plus potionis consuetae , ac calefactae hauriat , quam modice fatis sit ad stim exim 'uendam . Inter hanc curation m imprimis caveat , ns manum quidem , aut pδdsm suum r frigerandi , νecreandi us caussa eestra fragula pro Orat, quod 1acere Dibale est a). Nostrum nequaquam esse ambitror quidquam in hac regiminiS ratione carpere, tamquam ad superstitionem usque evecta ; nec , quid hodie sudosis ero um vituperatores dicturi sint, sollicite inquirere ; cum una Omnes reliq i voce assirment , in hac pestilenti ephemera illud fuisse praesentissimum auxilium , quemadmodum In quam plurimis morbis virulentis ab eorum exordio ene consuevit, ut id quod noxium est, atque Uolatile,
citissime evaporetur. wILLIsIo referente Pharmac. Ration L P. V. cap. III. pag. mihi 473. col. n
29쪽
Ephemera fudatoria Doradica M. CCXIX. Rarisidie hic morbus f. CCX.) spuradicus
currit, vel saltem rarissime, quo dicta In apud me- spo dico. dicos de eo mentio facta invenitur . Unus LIEU TAUDIUS memoriae prodidit, se in homine triginta annorum , qui e levi morbo convalescens laete No 1bcomium deserere parti bat , eurndem semel vidisse. Is enim in hunc faedi ψmum fudorem hoc est, ephemera is fudatoriam ) subito incidit , quo. intra quattiordecim horas , vetriis frustra ten totis , .raptus fuit a). Curatio Doradicae non erit , i q* a qW-m supra g. CCXV. ad CXVIII.) recensui ; donec experientia, oc ratio
meliorein, emcacioremqtie detexerit. A) Sysops. cit. l. I. Se t. I. p. 3I
Ephemera gangraenofA CCXX. Ad ephemeram malignam g. CC IX.) reducenda quoque videtur rara quidem, sed non ita , ut
illa , quae ob gangraenam in aliqua exteriori parte citissime subsequentem , & praecipiti fato enecantem, gavrre fa dici potest . . Haec sporadica esse solet , nunquam , quoad mihi hactenus licuit cognoicere, epide mica. Primus omnium eam descripsit HIPPOCRATEs brevi quidem, ut solet, at luculentissima historia a). En ejus ipsissima verba ocritoni in Thasio pociis dolor incepit fortis a digitu
30쪽
Dn FEBRIBUS m gno erectd ambulanti; decubuit eadem die , 'rri. dus , anxiosus , parum subcaldfactus; nocte dθlira it.
Silcianda tumor per totum pedὀm , Ori circa taIum subrubdr cum conte οπ': phbctaenae parvae , nigrae ffebris acuta: furebat: ab alvo autem sincera , bilio
s ς' veneficum aliquid a natura incrus protrusum, un-
ς' ' ' - , tumor, & pustulae nigrae orirentur, e i stimat, sed tanta copia, ut ea pars o ne vitium recipere nequiverit; ideoque reliquurn ad caput de- Mercuri' desipientiam, & mortem perpetrasse . Non valde a GALENI sententia abest Cl. MERCURIALIs, qui itidem venenum quoddam in corpore genitum arguit, quod pedem in primis occuparit, gravissi-naumque dolorem, deinde gangraenosas etiam phlyctaenas in eo procreaverit, & demum venenatos , putridosque halitus ad praecordia, cerebrum transmiterit, atque illa, quae memoravimuS, teterri ma, exitiosaque symptomata induxerit. Utcunque res sit, certum , ratumque habendum esse puto , febrem hoc malum ephemerae malignae in. m Idum, comitatam esse ; incertum vero , ac dubium, an primariae , vel f=mptomatica exstiterit, cum npia satis ex historia constet, doloriae, an febris anteces serit, quamquam vero simile sit, eodem tempore ,