장음표시 사용
371쪽
LIBER XV CAP. 61 7 311 promptum, non defuere qui crederent, done inplacabilem s ieronem timuerit, famam sociatae cum marito mortis petivisse, deinde oblata mitiore spe blandimentis vitae evictam: cui addidit paucos postea annos, laudabili in maritum memoria et ore a membris in eum pallorem albentibus, ut ostentui esset multum vitalis spiritus egestum. Seneca inte iorim, durante tractu et lentitudine mortis, Statium Annaeum, diu sibi amicitiae fide et arte medicinae probatum, orat provisum pridem venenum, quo damnati publico Atheniensium iudicio extinguerentur, promeret adlatumque hausit rustra, frigidus iam artus et cluso corpore adversum vim veneni. 15 postrem stagnum calidae aquae introiit, respergens prox, mos servorum addita voce, libare se liquorem illum Iovi liberatori exim balneo inlatus et vapore eius exanimatus, sine ullo luneris sollemni crematur cita codicillis praeseripserat, cum etiam tum praedives et praep6tens supremis suis 20
65. Fama luit Subrium Flavum cum centurionibus c- eulto consilio, neque tamen ignorante Seneca, destinavisse, ut post occisim opera Pisonis Neronem Piso quoque interificeretur tradereturque imperium Senecae, quasi insontibus claritudine virtutum ad summum fastigium delecto quin et sverba Flavi vulgabantur, non referre dedecoris, si citharoedus demoveretur et tragoedus succederet, quia ut Nero cithara, ua Piso tragico ornatu canebat. 66. Ceterum militaris quoque conspiratio non ultra fe- sellit, accensis indicibus ad prodendum Faenium Rufum, quem eundem conscium et inquisitorem non tolerabant ergo instanti minitantique renidens Scaevinus neminem ait plura scire quam ipsum, hortaturque ultro redderet tam bono principi vicem non Vox adversum ea Faenio, non silentium, sed verba sua praepedieps et pavoris manissestus, ceterisque et maxime Cervari Procul equite Romano ad convincendum eum conisis, iussu imperatoris a Cassi milite, qui ob insigne corporis robur adstabat, corripitur vinciturque. 1067. Mox eorundem indicio Subrius Flavus tribunus pervertitur, primo dissimilitudinem morum ad defensionem trahens, neque se armatum oum inermibus et effeminatis tantum
372쪽
312 CORNELII TACITI ANNALIUM lacinus consociaturum dein, postquam Iebatur, confes-5 sionis gloriam amplexus. interrogatusque a Nerone, quibus causis ad oblivionem sacramenti processisset, ' Oderam te inquit, ne quisquam tibi fidelior militum fuit, dum amari meruisti. Odisse coepi, postquam parricida matris et uxoris, auriga et histri et incendiarius extitisti. ipsa rettuli10 verba, quia non, ut Senecae, Volgata erant, eo minus nosci decebat militaris viri sensus incomptos et validos nihil in illa coniuratione gravius auribus Neronis accidIsse constitit, qui ut laciendis sceleribus promptus, ita audiendi quae faceret insolens erat. poena Flavi Veianio Nigro tri-15buno mandatur is proximo in agro scrobem effodi iussit, quam visam Flavus ut humilem et angustam increpans, circumstantibus militibus, ne hoc quidem . inquit ex disciplina. admonitusque sortiter protendere cervicem, utinam ait tu tam fortiter feriast et ille multum tremens, cum Vix et duobus ictibus caput amputavisset, saevitiam apud Neronem iactavit, sesquiplaga interfectum a se dicendo. 68. Proximum constantiae exemplum Sulpicius Asper centuri praebuit, percontanti Neroni, cur in caedem suam conspiravisset, breviter respondens non aliter tot flagitiis
eius subveniri potuisse. tum iussam poenam subiit. nec ce- teri centuriones in perpetiendis suppliciis degeneravere: at non Faenio Rufo par animus, sed lamentationes suas etiam in testamentum contulit. opperiebatur Nero, ut Vestinus quoque consul in crimen attraheretur, violentum et intensum ratus sed ex comi iuratis consilia cum Vestino non miscuerant, quidam vetustis in eum, simultatibus, plures, quia praecipitem et insociabilem credebant ceterum Ne oni odium adversus Vestinum ex imtima sodalitate coeperat, dii hic ignaviam principis penitus cognitam despieit, ille feroetam amici metuit, saepe asperisi facetiis inlusus, quae ubi multum ex vero traxere, acrem su memoriam relinquunt aecesserat repens causa, quod Vestinus Statiliam Messalinam matrimonio sibi iunxerat, haud nescius inter adulteros eius et caesarem esse. 69. Igitur non crimine, non accusatore exsistente, quia speciem iudicis induere non poterat, ad vim dominationis
373쪽
LIBER XV CAP. 67 71. 313 conversus Gerellanum tribunum cum cohorte militum inmittit iubetque praevenire conatus consulis occuparet velut arcem eius, opprimere delectam iuventutem, quia Vestinus inminente foro aedes decoraque servitia et pari aetate habebat. iuncta eo die munia consulis impleverat conviviumque celebrabat, nihil metuens an dissimulando metu, cum ingressi milites vocari eum a tribuno dixere cillo nihil demoratus exsurgit et omnia simul properantur clauditur cub, ioculo, praesto est medicus, abscinduntur venae, vigens adhuc balneo insertur, calida aqua mersatur, uva edita Voce qua semet miseraretur circumdati interim custodia qui simul discubuerant, nec nisi provecta nocte missi sunt, postquam pavorem eorum, ex mensa exitium opperientium, et imagi- i5
natus et inridens Nero satis supplicii luisse ait pro epulis
consularibus.70. Exim Annaei Lucani caedem imperat is proflgente sanguine ubi frigescere pedes manusque et paulatim ab extremis cedere spiritum fervido adhuc et compote mentis pectore intellegit, recordatus carmen a se compositum, quo volneratum militem per eius modi mortis imaginem obisse tradiderat, versus ipsos rettulit, eaque illi suprema vox suit. Seneci posthae et Quintianus et soaevinus non ex priore vitae mollitia, mox reliqui coniuratorum periere, nullo tacto
71. Sed compleri interim urbs funeribus, capitolium victimis alius filio, fratre alius aut propinquo aut amico interfectis, agere grates deis, ornare lauru domum, genua ipsius advolvi et dextram osculis fatigare atque ille gaudium id credens Antonii Natalis et cervarii Procul festinata sindicia inpunitate remuneratur. Milthhus praemiis ditatus conservatoris sibi nomen Graeco eius rei vocabulo, adsumpsit. tribunis Gamus Silvanus, quamvis absolutus, sua manu cecidit Statius Proxiinus veniam, quam ab imperatore acceperat, Vanitate exitus corrupit exuti dehino tribunat o
Pompeius, Cornelius Martialis, Flavius Nepos, statius Domitius, quasi principem non quidem odissent, sed tamen existimarentur. Novio Prisco per amicitiam Senecae, et Glitio Gallo atque Annio Pollioni infamatis magis quam convictis
374쪽
314 ORNELII TACITI ANNALIUM is data exilia Priscum Artoria Flaccilla coniunx comitata est, Gallum Egnatia Maximilla, magnis primum et integris opibus, post ademptis, quae utraque gloriam eius auxere pellitur et Rufrius Crispinus occasione coniurationis, sed Neroni invisus, quod Poppaeam quondam matrimonio tenuerat. Veris ginium Flavum et Musonium Rufum claritudo nominis e pulit: nam Verginius studia iuvenum eloquentia, Musonius
praeceptis sapientiae fovebat Cluvidieno Quieto, Iulio Agrippae, Blitio Catulino, Petronio Prisco, Iulio Altino, velut in
agmen et numerum, Aegaei maris insulae permittuntur. at et Caedicia uxor Scaevini et Caesonius Maximus Italia prohibentur, reos luisse se tantum poena experti. Acilia mater Annaei Lucani sine absolutione, sine supplicio dissimulata.
72. Quibus perpetratis Ner et contione militum habita bina nummum milia viritim manipularibus divisit addiditque
sine aretio frumentum, quo ante e modo annonae utebantur. tum, quasi gesta bello expositurus, vocat senatum et trium
phale decus Petroni Turpiliano consulari, Cocceio Nervae praetori designato, Tigellino praefecto praetorii tribuit, Tigellinum et Nervam ita extollens, ut super triumphales in foro imagines apud Palatium quoque effigies eorum sisteret. consularia insignia Nymphidio, qui quia nunc primum obla-
10 tus est, pauca repetam: nam et ipse pars Romanarum cladium erit igitur matre libertina ortus, quae corpus decorum inter servos libertosque principum vulgaverat, ex Gaio caesare se genitum ferebat, quoniam sorte quadam habitu prο- cerus et torvo vultu erat, sive Gaius Caesar, scortorum quo-ioque cupiens, etiam matri eius inlusit 73. Sed Nero vocato senatu, oratione inter patres habita, edictum apud populum et conlata in libros indicia confessionesque damnatorum adiunxit etenim crebro vulgi rumore lacerabatur, tamquam viros claros et insontes ob in-s vidiam aut metum extinxisset ceterum coeptam adultamque et revictam coniurationem neque tunc dubitavere quibus Verum noscendi cura erat, et latentur qui post interitum Neronis in urbem regressi sunt. at in senatu cunctis, ut cuique plurimum maeroris, in adulationem demissis, Iunium Gallio- a nem, Senecae fratris morte pavidum et pro sua incolumitato
375쪽
LIBER H. CAP. 1 - 74. a15 supplicem, inerepuit salienus clemens, hostem et parricidam vocans, donec consensu patrum deterritus est, ne pu-hlicis malis abuti ad occasionem privati odii videretur, neu composita aut bliterata mansuetudine principis novam ad
saevitiam retraheret. . 1574. Tum indiscreta dona et grates deis decernuntur, propriusque honos Soli, cui est vetus aedes apud circum, in quo acinus parabatur, qui occulta coniurationis numine retexisset utque circensium Cerealium ludicrum pluribus equorum cursibus celebraretur mensisque Aprilis erynis 5 cognomentum acciperet templum Saluti exstrueretur e loci, ex quo Scaevinus ferrum prompserat ipse eum pugionem apud Capitolium sacravit inscripsitque Iovi Vindici in praesens haud animadversum post arma Iulii Vindicis ad auspicium et praesagium suturae ultionis trahebatur reperio imio commentariis senatus Cerialem Anicium consulem designatum pro sententia dixisse, ut templum divo Neroniis iam maturrime publica pecunia poneretur quod quidem ille decernebat tamquam mortale fastigium egresso et venerationem hominum merito, sed ipse prohibuit, ne interpretatione 15 quorundam ad omen dirum sui exitus verteretur: nam deum honor principi non ante habetur quam agere inter homines destorii.
376쪽
BREVIARI . cap. 1 3. Illudit ortuna vanitati eronis per Ba sum, qui thesaurum in Numidia defossum iactat, quem ero, Duram quaerit. 4. Lustrali certamine victoria cantus obtria Neroni et corona facundiae. 5. In eo spectaculo auditorum molestia et Vespasiani periculum. 6. Poppaeam mortuam laudat ero apud rostra. 7 s. ulsi Cassius et Silanu necantur. 10. 1 l. L. Vetus cum Sextia socru et pollitta filia perit. 12. Accusatoris praemia. Me sium nova nomina. 14. urbine ventorum vastata Campania Pest lentia Lugdunensem cladem princeps solatur. 14. 15. Sosiani fraude Chaldaeorum consultores, P. Anteius et Ostorius ScUula, delai mortem iussi properant. 16. Taciti super tot cladibus u relae. 17. Rutrius Crispinus coactus se interficit. ela falsis literis circumventus, similique arte Cerialis. 18 19. C. Petronius, erudito Iuxu notus, Tigellini invidia exosus, venas sibi incidit. Flagitia principi codicillis exprobrat. 20. Inde Siliae exilium. 21 - 23. Thraseam aetum accusant Cossutianus et Eprius, Baream Oranumistorius Sabinus 24. Ad eronem codicillos dat Thrasea. Is patres vocari iubet. 25. 26. consultat Thrasea an in curiata fensionem tentet. 27. hiero senatum armis obsidet, infrequentiam patrum arguit 28-30. arcellus prius Thraseam, Helvidium, Agrippinum,montanum Ostorius Baream cum filia Servilia accusant l. orum miserabilis defonsio in senatu. 32 33. Egnatius pseudostoicus perfide in Soranum agit oui Cassius Asclepiodotus egregiam fidem praestat Thraseae Sorano, Serviliae datur mortis arbitrium melvidius, Paconius Italia pulsi montanus patri co cessus Accusatores remunerati. 34. Thrasea libat Iovi liberatori. Anni unius haec gesta, quia reliqua libri fatum invidit, C. Suetonio Luccio Telesino coss.1. Inlusit dehinc eroni fortuna per vanitatem ipsius et promissa Caeselli Bassi, qui Origine Poenus, mente turbida, nocturnae quietis imaginem ad spem haud dubiae rei
traxit, vectusque Romam, principis aditum emercatus, X-
377쪽
LIBER XVI. CAP. 1-4. 317. Promit repertum an agro suo specum altithdine inmensa, quo smagna vis avri contineretur, non in formam pecuniae, sed rudi et antiquo pondere lateres quippe praegraves iacere, adstantibus parte alia columnis; quae per tanium aevi o culta augendis praesentibus bonis ceterum, ut coniectura demonstrat, Dido Phoenissam Tyro profugam condita Car 10 thagine illas opes abdidisse, ne novus populus nimia pec nia lasciviret, aut reges Numidarum, et alias infensi, cupidino auri ad bellum accenderentur. 2. Igitur Nero, non auctoris, non ipsius negotii fide satis spectata nec missis per quos nosceret an Vera adferrentur, auget ultro rumorem mittitque qui velut paratam praedam adveherent dantur triremes et delectum remigium iuvandae festinationi nec aliud per illos dies populus credu- Iitate, prudentes diversa fama tulere ac forte quinquennale rediorum secundo lustro celebrabatur, ab oratoribusque praecipua materia in laudem principis adsumpν est non enim Molitas tantum fruges nec confusum metallis aurum gigni, sed nova ubertate provenire terram et Obvias opes de erre deos 10 quaeque alia summa facundia nec minore adulatione servilia fingebant, securi de lacilitate credentis. 3. Gliscebat interim luxuria spe inani, consumebanturque Veteres opes quasi oblatis quas multos per annos prodigeret. quin et inde iam largiebatur et divitiarum exspectatio inter causas paupertatis publicae erat nam Bassus, effosso agro suo latisque circum arvis, dum hunc vel illum locum pro bmissi specus adseverat, sequunturque non modo milites sed populus agrestium efficiendo operi adsumptus, tandem posita vaecordia, non salsa antea somnia sua seque tunc primum elusum admirans, pudorem et metum morte voluntaria effugit. quidam vinctum ac mox dimissum tradidere ademptis bonis io in locum regiae gazae. 4. Interea senatus, propinquo iam australi certamine, ut dedecus averteret, offert imperatori victoriam cantus adici que facundiae oronam, qua ludicra deformitas velaretur. sed Nero nihil ambitu nec potestate senatus opus esse dictitans, se aequum adversum aemulos et religione iudicum me oritam laudem adsecuturum, primo carmen in scaena recitat;
378쪽
318 CORNELII TACITI ANNALIUM mox flagitante vulgo ut omnia studia sua publiearet haeo enim verba dixere) ingreditur theatrum, cunctis citharae legibus obtemperans, ne fessus resideret, ne sudorem nisi eas quam indutui gerebat veste detergeret, ut nulla oris aut narium excrementa Viserentur postrem flexus genu et coetum illum manu veneratus sententias iudicum opperiebatur ficto. pavore et plebs quidem urbis, histrionum quoque gestus iuvare solita, personabat certis modis plausuque com- i5 posito crederes laetari, ac fortasse laetabantur per incuriam
5. Sed qui remotis e municipiis se seramque adhuc et antiqui moris retinentes Italiam, quique per longinquas ' vincias lascivia inexperti officio legationum aut privata utilitate adVenerant, neque aspectum illum tolerare neque labori 5 inhonest sufficere, cum manibus nesciis fatiscerent, turbarent gnaros ac saepe a militibus verberarentur, qui per cuneos stabant, ne quod temporis momentum inpari clamore aut silentio segni praeteriret constitit plerosque equitum, dum per angustias aditus et ingruentem multitudinem enitun- 10 tur obtritos, et alios, dum diem noctemque sedilibus conti- nugni, morbo exitiabili correptos quippe gravior inerat metus, si spectaculo defuissent, multis palam et pluribus Oe- cultis, ut nomina ac Voltus, alacritatem tristitiamque coeuntium scrutarentur. unde tenuioribus statim inrogata supplicia, ad-15 versum inlustres dissimulatum ad praesens et mox redditum odium ferebantque Vespasianum, tamquam somno coniveret, a Phqeb liberto increpitum aegreque meliorum precibus obtectum, mox inminentem perniciem maiore fato effugisse. 6. Post finem ludicri Poppaea mortem obiit, fortuita mariti iracundia, a quo gravida, et calcis adflicta est. neque enim Venenum crediderim, quamvis quidam scriptores tradant, odio magis quam ex fide quippe liberorum cupiens et amori uxoris obnoxius erat corpus non igni abolitum, ut Romanus mos, sed regum externorum consuetudine differtum odoribus conditur tumuloque Iuliorum indirtur ductae tamen piiblicae exsequiae, laudavitque ipse apud rostra formam eius et quod divinae infantis parens fuisset aliaque fodiis tunae munera pro virtutibus.
379쪽
LIBER XVI. CAP. 4-9. 3197. Mortem Poppaeae ut palam tristem, ita recordantibus laetam ob inpudicitiam eius saevitiamque nova insuper invidia Nero complevit prohibendo C. Cassium officio exsequiarum, quod primum indicium mali neque in longum dilatum est, sed Silanus additur, nullo crimine, nisi quod Cas baius opibus vetustis et gravitate morum, Silanus claritudine generis et modesta iuventa praecellebant igitur missa ad
senatum ratione removendos a re publica utrosque di
seruit, obiectavitque cassio quod inter imagines maiorum tiam c. cassi effigiem coluisset, ita inscriptam duci par-iotium' quippe semina belli ivilis et defectionem a domo
Caesarum quaesitam ac ne memoria tantum infensi nominis ad discordias uteretur, adsumpsisse L. Silanum, iuvenem genere nobilem, animo praeruptum, quem novis rebus ostentaret.
8. Ipsum dehinc Silanum increpuit isdem quibus patruum eius Torquatum, tamquam disponeret iam imperii curas praeficeretque rationibus et libellis et epistulis libertos, inania simul et falsa nam Silanus intentior metu et exitio patrui ad praeeavendum exterritus erat inducit posthac vocabulo indicum, qui in Lepidam, Cassii uxorem, Silani amitam, incestum cum fratris filio et diros sacrorum ritus confingerent. trahebantur ut conscii Volcatius Tullinus ac Marcellus cornelius senatores et calpurnius Fabatus eques Romanus qui appellat principe instantem damnationem frustrati, mox Ne loronem irca summa scelera distentum quasi minores evasere. s. Tunc consulto senatus cassio et Silano exilia decemnuntur de Lepida caesar statueret deportatusque in ins lam Sardiniam cassius, et senectus eius exspectabatur. Silanus, tamquam Naxum deveheretur, ostiam amotus post munieipio Apuliae, eui nomen Barium est, clauditur illic in odignissimum casum sapienter tolerans, a centurione ad caedem misso corripitur suadentique venas abrumpere, animum quidem morti destinatum ait, sed non remittere percussori gloriam ministerii. at centurio quamvis inermem, praevalidum tamen et irae quam timori propiorem cernens premiis 10 militibus iubet ne omisit Silanus obniti et intendere ictus, quantum manibus nudis valebat, donec a centurione Volneribus adversis tamquam in pugna caderet.
380쪽
320 CORNEL TACITI ANNALIUM 10. Haud minus promμ L. Vetus socrusque eius Se tia et Pollina filia eoem subiere, invisi principi tamquam vivendo exprobrarent interfectum esse Rubellium Plautum, generum L. Veteris. sed initium detegendae saevitiae prae-εbuit interversis patroni rebus ad accusandum transgrediens Fortunatus libertus, adscito clavdi Demiano, quem ob flagitia vinctum a Vetere Asiae pro consule exsolvit Nero in praemium a Mationis quod ubi cognitum reo, seque et libertum pari sorte componi, Formianos in agros digreditur. 16 illi eum milites oeulta custodia circumdant aderat filia, super ingruens periculum longo dolore atrox, ex quo peroussores Plauti mariti sui viderat crueaetamque cervicem eius amplexa servabat sanguinem et vestes respersas, Vidua inpexa luctu continuo nec ullis alimentis nisi quae mortem 15 arcerent tum hortante patre Neapolim pergit et quia aditu Neronis prohibebatur, egressus obsidens, audiret insontem neve consulatus ut quondam collegam dederet liberto, modo muliebri eiulatu, aliquando sexum egressa voce infensa clamitabat, donec princeps inmobilem se precibus et invidiae ad iuxta ostendit. 11. Ergo nuntiat patri abicere spem et uti necessitate: simul adsertur parari cognitionem senatus et trucem sente itiam meo defuere qui monerent magna ex parte heredem Caesarem nuncupare atque ita nepotibus de reliquo consu- lere quod aspernatus, ne vitam proxime libertatem actam novissimo servitio foedaret, largi.ur in servos quantum aderat pecuniae; et si qua asportari possent, sibi quemque deducere, tris modo lectulos ad suprema retineri iubet tune eodem in cubiculo, eodem ferro abscindunt Venafl, properi-10que et singulis vestibus ad verecundiam velati balineis inseruntur, pater filiam, avia neptem, illa utrosque intuens, et
certatim precantes labenti animae celerem exitum, ut relinquerent suos superstites et morituros servavitque ordinem fortuna, ac seniores prius, tum cui prima aetas extinguuntur. 15 accusau post sepulturam decretumque ut more maiorum punirentur et Ner intercessit, mortem sine arbitro permittens. ea caedibus peractis ludibria adiciebantur.