장음표시 사용
341쪽
LIBER XIV. CAP. 61 5. 281 et milites, praesagio malorum iam vitae exempta, nondum tamen morte adquiescebat paucis dehinc interiectis diebus mori iubetur, cum iam viduam se et tantum sororem testaretur communesque Germanicos et postremo Agrip spinae nomen cieret, qua incolumi infelix quidem matrimonium sed sine exitio pertulisset restringitur inclis venaeque eius per omnes artus exsolvuntur et quia pressus pavore sanguis tardius labebatur, praefervidi balnei vapore enecatur additurque atrocior saevitia, quod caput amputa-10 tum latumque in urbem Poppaea vidit dona ob haec templis decreta quem ad finem memorabimus quicumque casus temporum illorum nobis vel aliis auctoribus noscent, praesumptum habeant, quotiens fugas et caedes iussit princeps, totiens grates deis actas, quaeque rerum secundarum olim, 15 tum publicae cladis insignia fuisse aeque tamen silebimus, si quod 'natus consultum adulatione novum aut patientia postremum fuit. 65. Eodem anno libertorum potissimos veneno interfecisse creditus est, Doryphorum quasi adversatum nuptiis Poppaeae, Pallantem, quod inmensam pecuniam longa se necta detineret Romanus secretis criminationibus incusaverat Senecam ut C. Pisonis socium, sed validius a Seneca eodem crimine perculsus est unde Pisoni timor et orta insidiarum in eronem magna moles et inprospera.
342쪽
BREVIARIUM. Cap. 1. 2. Vologeses rex Parthorum bellum mentis volvit, instigantibus fratre Tiridate et Μonobazo Adiabeno, quem Tigranes exarat. 3. Corbulo Syriae tuendae providet. 4. Parthi Μones duce Tigranocerta obsident. 5. Vologesi Corbulo indutias offert et impetrM. 6 B. Caesennii Paeti Armeniae recens praefecti vanitas, ferocia, imperitia, laetantia. - 11 Ab invadenda Syria corbulo absterret Parthos, qui Armeniae et Paeto incumbunt. Hic aegre Corbulonem auxilio vocat Parthis prerhentibus. 12. Is in Armeniam profectus rugientes obiurgat, suos horiatur. 13. Vologeses instat Paeto 14. 15. Disceptatio inter Romanos et Parthos, ex qua Paeti foeda compositio 16 corbulo in Armeniam venit. 17. Paeto increpito Syriam repetit. 18. Romae inania de Parthis tropaea. Frumentum plebis. Vectigalia. 10. S. c. de simulatis adoptionibus. 20. 21. Claudius Timarchus Cretensis accusatur, quod Thrasea Paetus ad bonum publicum vertit. 22. Decretum grates praesidibi non agendas. Portenta. 23. Ob filiam eroni natam immodica gaudia et frustranea. In Thraseam principis odium. 24. Aegati Parthorum Romae irrisores. 25. Bello Armeniaco praeficitur Corbulo Paetum Caesar facetiis insectatur. 26. 27 Corbulo in Armeniam ducit exercitum, legatos Parthorum audit, defectores A menios ulciscitur. 28-30 Tiridates a Corbulone pacem petit, et posito apud effigiem Caesaris insigni regio impetrat comiterque excipitur a Corbulone. II. Vologesis pro fratre sollicitudo. 32. Alpinos maritimos ero in ius Latii transfert. Equitum Romanorum in circo locos sedilibus plebis anteponit Femina illustres senatoresque in arena. 33. ero ipse eapoli scaenam inscendit. 34. heatrum ruit. Beneventi Nero munus Vatinii spectat. 35. Torquatum Silanum mori adigit. 36. Iter frustra meditatur in orientem. 37. Convivia luxu foeda celebrat nilnistro Tigellino Pythagorae nubit. 38 30 clades Romae ex incendio, forte an dolo principis, qui in remedium multa popularia usurpat 40 41. Cladis magnitudo. ovae urbis condendae consilium. 2. Ex patriae minis immensam 'domum extruit ero. maiora rustra molitur. AR
343쪽
Novae urbis facies M. Petita diis piacula frustra. Incendii invidia in christianos devoluta misere excruciatos. b. Italiam, socios, templa spoliat ero aversantem id Senecam veneno petit. 46. Gladiatorum eruptio apud Praeneste classis admisenum amissa. 7. Prodigia G. coniuratio Pisonis in Neronem 49 50.
coniuratorum nomina, mores, odiorum in Neronem causae Iis accedit Rufus praefectus praetorio. Subri impetus. I. Epicharis classem tentans proditur. 52. coniuratorum impetus retardatus a Pisone ob sacra mensae. 53. Aliud coniuratorum consilium. 4. Scaevini imprudentia. Milichus servus herum defert, qui egregie se defendit, sed muliebri astutia deprehenditur. 5. 56. Nataliseoniurationem fatetur, Pisonem, Senecam nominat, Lucanus matrem. 57. Epicharis tormentis dilacerata mirum fidei exemplum praestat. M. Nero reos audit, quos Violenter urget Rufus dissimulata conscientia. s. Piso neglectis amicorum monitis occiditur. ius testamentum et uxor 60. 61. Caedes Laterani et Senecae Huius defensio spreta. 62. Supremi sermones. 63. Amica contentio cum uxore, cuius mortem inhiberi ero imperat Senecae cruciatus, mors, funus 65. Ipse destinatus imperator a Subrio. 66. Rufus proditur. 67 68. Subrii Flavii Aspri, aliorum constantes voces et exitus Rufi mollities. 69. ero Vestinum quamvis insontem interimit 70 71 mox Lucanum, Senecionem. Quinctianum, Scaevinum. Simillata per urbem gaudia. Indicibus praemia, suspectis militiae vacatio, aliis exilia. 72. urpiliano, Nervae, Tigellino triumphalia Nymphidi consularia insignia ditia. 73. ero adversum rumore so purgat. Gallionis periculum. 4. S. c. ob servatnm eronem Pugio Scaevini dicatus Iovi Vindici. Gεsta haec annis paulo amplius tribus, C. Μemmio Regulo Ver ginio Rufo, C. Laecanio Basso M. Licinio crasso P. Silio Nerva C. Iulio Attico Vestino coss.1. Interea rex Parthorum Vologeses cognitis Corbulonis rebus regemque alienigenam Tigranen Armeniae impositum, simul fratre Tiridate pulso spretum Arsacidarum fastigium ire ultum volens, magnitudine rursum Romana et continui foederis reverentia diversas ad curas trahebatur, cuncta 5 tor ingenio et desectione Hyrcanorum, gentis alidae, multisque ex eo bellis inligatus atque illum ambiguum novus insuper nuntius contumeliae exstimulat quippe egressus Armenia Tigranes Adiabenos, conterminam nationem, latius ac diutius quam per latrocinia vastaVerat, idque primores gen-1οtium aegre tolerabant e contemptionis descensum, ut ne duce quidem Romano incursarentur, sed temeritate obsidis tot per annos inter mancipia habiti. accendebat dolorem
344쪽
284 CORNELII TACITI ANNALI eorum Monobazus, quem penes Adiabenum regimen . quod 15 praesidium aut unde peteret rogitans iam de Armenia concessum, proxima trahi et nisi defendant Parthi, levius aer- vitium apud Romanos deditis quam captis esse TirIdates quoque regni profugus per silentium aut modice querendo gravior erat: non enim ignavia magna imperia contineri vi-2. rorum armorumque faciendum certamen id in summa fortuna aequius quod validius et sua retinere privatae domus, de alienis certare regiam laudem esse. 2. Igitur commotus his Vologeses concilium vocat et proximum sibi Tiridaten constituit atque ita orditur ' huno
ego eodem mecum patre genitum, cum mihi per aetatem summo nomine concessisset, in possessionem Armeniae de duxi, qui tertius potentiae gradus habetur: nam Medos Pu- corus ante ceperat. Videbarque contra vetera fratrum odia et certamina familiae nostrae penates rite composuisse pro hibent Romani et pacem numquam ipsis prospere lacessitam nunc quoque in exitium suum abrumpunt non ibo infitias: istaequitate quam sanguine, causa quam armis retinere parta maioribus malueram si cunctatione deliqui, virtute corrigam. vestra quidem vis et gloria in integro est, addita modestiae sama, quae neque summis mortalium spernenda est et a dis aestimatur. simul diademate caput Tiridatis evinxit proinibitam equitum manum, quae regem ex more sectatur, oneri
nobili vir tradidit, adiectis Adiabenorum auxiliis, mandavitque Tigranen Armenia exturbare, dum ipse positis adversus Hyrcanos discordiis vires intimas molemque belli ciet, provinciis Romanis minitans. 3. Quae ubi Corbuloni certis nuntiis audita sunt, legiones duas cum Verulano Severo et Vettio Bolano subsidium Tigranimittit, occulto praecepto, compositius cuncta quam festinantius agerent quippe bellum habere quam gerere malebat. 5 scripseratque caesari proprio duce opus esse, qui Armeniam defenderet Suriam ingruente Vologese acriore in discrimine esse atque interim reliquas legiones pro ripa Euphratis loca tumultuariam provincialium manum armat, hostiles ingressus praesidiis intercipit et quia egena aquarum regio est, castellato fontibus inposita; quosdam rivos congestu harenae abdidit.
345쪽
LIBER XV CAP. 1 - 6. 2854 Ea dum a Corbulone tuendae Suriae parantur, acto raptim agmine Moneses, ut famam sui praeiret, non ideo nescium aut incautum Tigranen offendit occupaverat Tigranocertam, urbem copia defensorum et magnitudine moenium
validam ad hoc Nicephorius amnis haud spernenda latitudine spartem murorum ambit et dueta ingens ossa, qua fluvi di fidebatur inerantque milites et provisi ante commeatus, quorum subvectu pauci avidius progressi et repentinis hostibus
circumventi ira magis quam metu ceteros accenderant sed Partho ad exsequendas obsidiones nulla comminus audacia id raris sagittis neque clausos exterret et semet rustratur. Adiabeni cum promovere scalas et machinamenta inciperent, lacilo detrusi, mox erumpentibus nostris caeduntur.5 Corbulo tamen, quamvis secundis rebus suis, moderandum fortunae ratus misit ad Vologesen qui expostularent vim provinciae inlatam socium amicumque regem, cohortes Romanas circumsideri omitteret potius obsidionem, aut se
quoque in agro hostili castra positurum. Casperius centuriora in eam legationem delectus apud oppidum Nisibin, septem et triginta milibus passuum a Tigranocerta distantem, adiit regem
et mandata ferociter edidit. Vologesi vetus et penitus infiixum erat arma Romana vitandi, nec praesentia prospere fluebant. inritum obsidium, tutus manu et copiis Tigranes, sugati qui id expugnationem sumpserant, missae in Armeniam legiones, et aliae pro Suria paratae ultro inrumpere sibi inbecillum equitem pabuli inopia nam exorta vis locustarum ambederat quidquid herbidum aut frondosum igitur metu abstruso mitiora obtendens, mihsurum ad imperatorem Romanum legatos super iopetenda Armenia et firmanda pace respondet. Monesen omiseter Tigranocertam iubet, ipse retro concedit. 6. Haec plures ut formidine regis et corbulonis minis patrata ac magnifica extollebant alii occulι pepigisse interpretabantur, ut omisso utrimque bello et abeunte Vologese Tigranes quoque Armenia abscederet cur enim exercitum Romanum a Tigranocertis dbductum ' cur deserta per otium aquae bello defenderant an melius hibernavisse in extrema cappadocia, raptim erectis tuguriis, quam in sede regni modo retenti dilata prorsus arma, ut Vologeses cum alio
346쪽
286 CORNELII TACITI ANNALIUM quam cum Corbulone certaret, Corbulo meritae tot per an- 10 nos gloriae non ultra perieulum saceret. nam, ut rettuli, proprium ducem tuendae Armeniae poposcerat, et adventare Caesennius Paetus audiebatur iamque aderat, copiis ita divisis, ut quarta et duodecuma legiones addita quinta, quae recens e Moesis excita erat, simul Pontica et Galatarum Cap-15padocumque auxilia Paeto oboedirent, tertia et sexta et decuma legiones priorque Suriae miles apud Corbulonem manerent cetera ex rerum usu sociarent partirenturve sed neque Corbulo aemuli patiens, et Paetus, cui satis ad gloriam erat, si proximus haberetur, despiciebat gesta, nihil caedis
20 aut praedae, usurpatas nomine tenus urbium expugnationes dictitans se tributa ac leges et pro umbra regis Romanum ius victis impositurum.
7. Sub idem tempus legati Vologesis, quos ad principem missos memoravi, revertere inriti bellumque propalam sumptum a Parthis.. nec Paetus detrectavit, sed duabus legionibus, quarum quartam Funisulanus Vettonianus eo in tem pore, duodecumam Calavius Sabinus regebant, Armeniam intrat tristi omine nam in transgressu Euphratis, quem ponte tramittebant, nulla palam causa turbatus equus, qui consularia insignia gestabat, retro evasit hostiaque, quae muniebantur hibernaculis adsistens, semifactu opera fuga perrupit 10 seque vallo extulit et pila militum arsere, magis insigni
prodigio, quia Parthus hostis missilibus telis decertat.
8. ceterum Paetus spretis ominibus, necdum satis firmatis hibernaculis, nullo rei frumentariae provisu, rapit exercitum trans montem Taurum reciperandis, ut serebat, Tigranocertis vastandisque regionibus, quas corbulo integras ο 5 sisset et capta quaedam castella, gloriaeque et praedae nonnihil partum, si aut gloriam cum modo aut praedam cum cura habuisset longinquis tineribus percursando quae obtineri nequibant, orrupto qui captus erat commeatu et instante iam hieme, reduxit exercitum conposuitque ad Caesarem li- 10 teras quasi consecto bello, Verbis magnificis, rerum Vacuas.
9. Interim corbulo numquam neglectam Euphratis ripam crebrioribus praesidiis insedit et ne ponti iniciendo impedimentum hostiles turmae adferrent iam enim subiectis campis
347쪽
LIBER XV CAP. 6-11. . 287 magna specie volitabant), naves magnitudine praestantes et conexas trabibus ac turribus auctas agit per amnem cataput suaque et balistis proturbat barbaros, in quos saxa et hastae longius stermeabant, quam ut contrario sagittarum iactu adaequarentur dein pons continuatus collesque adversi per socias cohortes, post legionum castris occupantur, tanta celeritate et ostentatione virium, ut Parthi omisso paratu inva-1οdendae Suriae spem omnem in Armeniam Verterent, ubi Paetus imminentium nescius quintam legionem procul in Ponto habebat, reliquas promiscis militum commeatibus infirmaverat, donec adventare Vologesen magno et infenso agmine auditum. 10. Aoeitur legio duodecuma et unde famam aucti exe citus speraverat, prodita infrequentia, qua tamen retineri castra et eludi Parthus tractu belli poterat, si Paeto aut in suis aut in alienis consiliis constantia fuisset verum ubi a viris militaribus adversus urguentes casus firmatus erat, rur 5sus, ne alienae sententiae indigens videretur, in diversa ac deteriora transibat et tunc relictis hibernis non fossam neque vallum sibi, sed corpora et arma in hostem data clamitans, duxit legione quasi proelio certaturus deinde amisso centurione et paucis militibus, quos visendis hostium copiis 1οPraemiserat, trepidus remeavit et quia minus acriter Vologeses institerat, vana rursus fiducia tria milia delecti peditis proximo Tauri iugo imposuit, quo transitum regis arcerent; alares quoque Pannonios, robur equitatus, in parte campi locat coniunx ac filius castello, cui Arsamosata nomen est, 15 abditi data in praesidium cohorte ac dispers milite, qui in uno habitus vagum hostem promptius sustentavisset et aegre compulsum ferunt, ut instantem Corbuloni lateretur. nec a Corbulone properatum, quo gliscentibus periculis etiam subsidii laus augeretur expediri tamen itineri singula miliarao ex tribus legionibus et alarios otingentos, parem numerum e cohortibus iussit. 11. At Vologeses, quamvis obsessa a Paeto itinera hinc peditatu inde equite accepisset, nihil mutato consilio, sed via minis lares exterruit, legionarios obtrivit, uno tantum centurione Tarquitio crescente turrim, in qua praesidium agitabat, defendere auso factaque saepius eruptione et cae S
348쪽
288 CORNEL TACITI ANNALIUM sis qui barbarorum propius suggrediebantur, donec igniviniaetu circumveniretur peditum si quis integer longinqua et avia, vulnerati castrari' epetivere, virtutem regis, saevitiam et copias gentium, euneta metu extollentes, facili oredulitate10 eorum . qui eadem pavebant ne dux quidem obuit adversis, sed uncta militiae munia deseruerat, missis iterum ad Combulonem precibus, Veniret propere, signa et aquilas et nomen reliquum infelieis exercitus neretur se fidem interim, done e vita subpeditet, retenturos. 12. Ille interritus et parte eopiarum apud Suriam relicta, ut munimenta Eu rati lysiosita retinerentur, qua proximum et commeatibus non egenum, regionem commagenam, exim Cappadociam, inde Armenios petivit. comitabantur exerci-5 tum praeter alia sueta bello magna is camelorum onusta
frumenti, ut simul hostem famemque depelleret primum e perculsis Paccium primi pili canturionem obvium habuit, dein plerosque militum quos diversas fugae causas obtendentes rodire ad signa et clementiam Paeti experiri monebat: 10 se nisi victoribus immitem esse simul suas legiones adire, hortari, priorum admonere, novam gloriam ostendere non vicos aut oppida Armeniorum, sed castra Romana duasque in iis legiones pretium laboris peti. si singulis manipulari bus praecipua servati civis corona imperatoria manu tribue-1s retur, quod illud et quantum decus, ubi par eorum numerus aspiceretur, qui adtulissent salutem et qui accepissent his atque talibus in ommune alacres et erant quos pericula fratrum aut propinquorum propriis sinulis incenderent continuum diu noctuque iter properabant. 13. Eoque intentius Vologeses premere obsessos, modo vallum legionum, modo castellum, quo inbellis aetas defendebatur, adpugnare, propius incedens quam mos Parthis, si ea temeritate hostem in proelium elice et at illi vix contu berniis extracti, nec aliud quam munimenta propugnabant, pars iussu ducis, et alii propria ignavia aut corbulonem opperientes, ac vis si ingrueret, provisis exemplis cladis audinae Numantinaeque neque eandem vim Samnitibus Italieo populo ae Parthis, Romani imperii aemulis. validam quoque 1ο et laudatam antiquitatem, quotiens fortuna contra daret, saluti
349쪽
conmiluisse qua desperatione exercitus dux subaetus primas tamen literas ad Vologesen non supplices, sed in modum querentis composuit, quod pro Armeniis semper Romanae dicionis aut subieetis regi, quem imperator delegisset, hosti- Ita faceret pacem ex aequo utilem ne praesentia tantum 15 spectaret ipsum adversius duas legiones totis regni viribus advenisse a Romanis orbem terrarum reliquum, quo bellum
14. Ad ea Vologeses nihil pro causa, sed opperiendos sibi fratres Pacorum ac Tiridaten reseripsit illum locum tempusque oonsilio destinatum, quid de Armenia cernerent adiecisse deos dignum Arsacidarum, simul ut de legionibus Romanis Maiserent missi posthac Paeto nuntii et regis con sloquium petitum, qui Vasacen praefectum equitatus ire u sit tum Paetus Lucullos Pompeios et si qua caesares optinendae donandaeve Armeniae egerant, Vasaces imaginem retinendi largiendive penes nos, vim penes Parthos memorat.
et multum in ieem disceptato, Monobazus Adiabenus in diem 16 posterum testis iis quae pepigissent adhibetur placuitque liberari obsidio legiones et decedere omnem militem finibus Armeniorum castellaque et ommeatus Parthis tradi, quihus perpetratis opia Vologesi fieret mittendi ad Neronem
15. Interim flumini Arsaniae is castra praefluebat pontem imposuit, specie sibi illud iter expedientis, sed Parthi
quasi documentum Victoriae iusserant namque iis usui fuit, nostri per diversum iere addidit rumor sub iugum missas Iegiones et alia ex rebus infaustis, quorum simulacrum ab sArmeniis usurpatum est namque et munimenta ingressi sunt, antequam agmen Romanum excederet, et circumstetere vias, captiva olim mancipia au iumenta adgnoscentes abstrahentesque raptae etiam vestes retenta arma, pavido milite et coneedente, ne qua proelii causa exicteret Vologeses ar-1omis et corporibus eaesorum aggeratis, quo cladem nostram testaretur, visu fugientium legionum abstinuit fama moderationis quaerebatur, postquam superbiam expleverat flumen Arsaniam elephanto insidens, proximus quisque regem Viequorum perrupere, quia rumor incesserat pontem cessurum 15
350쪽
290 CORNELII TACITI ANNALIUM oneri dolo fabricanthum sed qui ingredi si simι, validum et fidum intellexere. 16. Ceterum obsessis adeo suppeditavisse rem immentariam constitit, ut horreis ignem inicerent eonisaque prodiderit corbulo Partho inopea copiarum et pabulo attrito relieturos oppugnationem, neqae se plus oriam itinere aluisse. sadiei iure iurando Paeti mutum apud signa, adstantibus iis
quos testificando rex misisset, neminem Romanum Armeniam ingressurum, donec referrentur literae Neronis, an paci adnueret quae ut augendae infamiae colaposita, si reliqua non in obscuro habentur, una die quadraginta milium spatium 10 emensum esse Paetum, desertis passim sauciis, neque minus deformem illam fugiistium trepidationem quam si terga in acie Vertissent Corbulo cum suis copiis apud ripam Euphe tis obvius non eam speciem insiguium et armorum metulit, ut diversitatem exprobrare . maesti manipuli a vicem -- 15 militonum miserantes ne lacrimis quidem temperare vix praesset usurpata onsalutatio decesserat e tamen artuus et ambitio gloriae, feliciam hominum adsectus sola misericordia valebat, et apud minores magis. 17. Ducum inter se brevis sermo Mentus est, hos com
querente iam inritum laborem, potuisse bellum Iuga Parthorum itiniri ille integra utrique cuncta respondit converterent aquilas et iuncti invaderent Armeniam abscessu Vologesisi infirmatam non ea imperatoris habere mandata CorbuIO: periculo legionae commotum e provincia egressum Mando in inceris habeantne Parthorum conatus, Suriam repetiturum: si quoque optimam Fortunam orandam, ut pedes consectus spatiis itinerum alacrem et lacilitate eamporum praevenien-aotem equitem adsequeretur exim aerus per cappadociam hibernavit at Vologesis ad corbulonem missi nuntii, deum here eastella trans Euphraten amnemque, ut olim, medium faceret ille Armeniam quoque diversis praesidiis vacuam fieri expostulabat et postremo ooncessit rex dirutaque quae Is Euphraten ulla communiverat corbulo, et Armenii sine adibitro relicti sunt. 18 At Roma tropaea de Parthis arcusque medio capitolini montis sistebantur, deoreta ab senatu integro adhuc