De honesta voluptate et valetudine

61쪽

Radu elua i aqua Meoeta eletrabit ossa:que Daeta

sunt.seme e uino potu i scorpionii venena valet plumui.3n condiendis obsoniis tanta e hinus herbe suauitasuit ea greci appellauerint me camircio. n Hstiureiu nomen accepit a narium tormentor

inde quoq3 vigoris signiscatio deprehendit. In arabia mire amplitudinisgigni ducitur.Docut peculiari cibo perse illi utebantur: ut ait Xenopho s sub Tyro militariit. Casturcii ris ignea est: Matia veneresi videtur ihibere. immitistosus ut eruce nocet:moderat'Ndefrica et anima exacuit et aluupurgat:ac biles detrahit.cialet ite ad primos medicinaru osus De Thymbra. t Ibmbra minio teste apud nos satureia dicitur: herba est aromatica et grauiter spiras:q6 et Uirgilius carmine explicat. ει grauiter spisrans copia thymbre. Sein Ne herba orsao emu/la niense ianuario.Satureia mina3 mouet: et ex vino pota lethargicos in morte dormientes excitat. Contra alalia quoq3:q aculeis seviunt non inutilie adhibet.Uenere facit hec herba: unde bene a saturitaten q libido test nonae accepit. 3 impita. n Epitas greci:calmiten nostro vulgo dici assematnmagne virtutis est: ae vehemens in calorer unde etiam nobilissimis antidotis meruit ascribi.Stomacho enim ae precordiis utilis habet rpituitas capitis trumcisq3 soluit ac purgat. Iecori medetur: duriciem lienis resoluit:calculii pellit urinam ciet Tam simplex que cum aliis herbis ad Neque diximus facientibus lusa cribrata pinsita mul

tum prodest. De Unitho.

62쪽

coetu gratia. uic calida vis me sse tradit nee Oino austera.3n se.n .habet aliqua molliendi pote. state:et si grecis aucumbus credimus: ita nutrito

athletaru3 cibit sine anitho ludo* magistri ee nullonio pateret. Egrotati prodest cu oleo tepefactumae cerebro isusus. redii et dare illio aliquas ex febre indutias moliries capitis mitigatuleruOF tei iura relaxaturo dormientes ad spes quietis multat Coctum in aqua cyathis tribus ac potui datio stomachi querelas miro modo metiat. Ructus preoterea moue et cococtione adiuuat.Torinia sedat et

aluus sistitisemen eius seruefactus et admotum naribus singultu sedat. . me Thymo. t Taym'herba dicissima Aarib ut ait maro amicissimar ut cernae galathea thymo mihi dulcior hyble. Sumptu hoc nome a redoletia videt. flore epithyinu hec herba generat:q collect' in umbra siccat .Eut at ei' o genera candidu raodice lignosari collimasceno:qd et psere. Hlterii nigrius forisq3 nigruutruq3 cibo et medicamelo conuenit. Est calide simul austereq3 virtutis. Thym' sumptus in cita caligine3 discutit: lubricos iterini iturina3 ipellit:mestrua seminis apirocalapari' emortuos exhitiinitus cir melle et i cibo datus pituitas soluit.mixtus polente et in vino maceratus coxesi diciq3 seruens superpositus schiaticis salutaris est, me origano.

coloret:υεμ si sic esset:origenu3Fnunciari Deberet. facta e in note huius herbe magna mutatiocu ey eradium et entin greci vocaverint. Emcas

63쪽

est oruanu in medicina magis q3 i cibo. ime mi

satiuu3 q3 siluestreinritu ex vino albo ac potui surptu:scorpionu et arachne venenis resistit:crudiatates discutit:morsus stomachi ex aqua calida datum lenit. De Teripholio. c Eripholio ignea vis et acerrima inesti tritus et haustu cu vis lateres mitigat:ex aq mulsa pituita resolait. Ex aceto lumbricos et tineas perimit:orma ciet:mestrua pellit Tritu cu cera et axis gia parotidas soluit. Eaenlarotida inor sis silia gladiatio:q circa aure nasci solent: unde et parotida Dicitur:* iusta aurem:quam Meci vocant nascatur: πη rimaraco.q God egyptus et syria sansucu appellaueret 'Mocles et sicula ges amaracu vocavit. arrat L fabulis hunc sui O puerit regili qui dii preciosa serret unguenta:casuq3 prolapsus: fracto vase tvehemeti illo ac suauissimo odore afflareturn odorisera herba puersus e.Dac Miata rides 'tacit a romanis persa appellaria eritur utroq3 irio sese et surculo:sed hec iuuatior et odore melior. acalidus est

amaracus et siccus. nariu meat'aperit:huores glutinosos a capite deiicit*rit'ex aceto ac ictu scor

pionis supposit groto: medet. De Ennula .e imule calida uis et sicca eta Radice eius in qbusda pulmentis utimur: hyeme preserti q salubrior haber.coam .mirifice inuat:pulmone a malis hiloribus defendit. schiaticis et articulo 'do lore laboratib3:ac egritudi a frigiditate narisIdest Eius succus pol' fugare lumbricos putatur ret venenatorum morsus abbigere. H ieiuno supta detes confirmat.

64쪽

r tant qui sisymbriu tri nil reua appellet. Surgit hec herba pedali altitudine. ruod in irriguis

locis natatur simile nasturcio e:sativa et siluestre reperitnr .citruque aduersus aculeata alalia: ut crabones:vespas:et similia efficax e:capitis uolimssedatit vinitus:singultustac tiramina reprimit. macha dissolutiones cohibet:siue in cibo sumptum: siue ursuccum potum. De marubio.m Hrubium est: qpyeci,ppter amaritudinem canna qmbus et iter primas herobas conumeratacuius semina soliaque trita catra spetes prosunt.Pectoris et lateris dolores: tus simile sedant. Castor marubii duo genera tradit:nisF quod magismbat et cadidit.Ex utroq3 minutati conciso:et farina subacto:fiut offelle qbus ex oleo in patella frictio in prima mensa ad salubritate vescimur:lumbricos fugare credimi: et ob hane re pueris apponi solent. Me Abrotano. a motanu3 iucundi odoris ae grauis herba e reicunt hoc nome ab abrotonio semina in heris 3 conuersa sumptu. flos eius aurei coloris Asponte,puenit:et in cacumine suo seipsusIpagat. Serit at semine meli 3 radice aut surculo. E seleno sine negocio plantaria trasserunt.Ledit abrota nu nimio sole.Uear ubi ex temperie pualuit uictu ritu fructicat. ' De Dyssopo. o paca et humida Iora amat by Dpus. Sunt qet hy sispu3 neutro genere pronunciant.ne. ret et saxis radice: ac caule . Gustatu feruens est.3n oleo contritumphithiriasi:boeest morbo pediculari resistit:et capitis prurigide3 trullit. optunu

65쪽

est cilicium e tauro monte: deinde pamplarium.

Sumptum cu3 fico farina:melle:ale:et cummo pectus et mmractuin iuuattisimplex omnino contrarium est. De Petrosellino.

q ma greci petroselinon nos petra pius possi mus appellare. Doc et columella hol' atriis

vocat:sunt et tame qui dicant holus atru3 ideesse:quod hi selmon. Hd macerias seri gaudet :vmbra enim lauetur. Si non radicitus euellitur et euo durat:et caules ad usum obsoniorum subminis strat.macedorticu3 a gustu suauitate et odore aramatico mirifice laudatur. cam improbatur etiam alexandrinum: et smirneum. Adversmir bee ber. ba scorpionibus: to semine torminibus intristia medetur. Ideni semen decoctum:et mulso potu3 dirlicultates urine tollit. dix eius in vino cocta calculos pellit:lubarus ac lateris dollares: canis rabiosi morsibus pota et illita medetur. Est et aliud gen' quod orthoselinon uocaturitae surgit recto fructice: semen habet cumino simile: menstruis et urine efficax. Hddidere quida3 oposelinon differens ab aliis generibus breuitate:caule satiuo: et radicis calore ruffo:eiusdem tamen virtutis est, cuius et prismurn illud genus. am et scorpionu ictibus: et morsui canio semen huius:quod et holus atrum licet appellare.ec vino datum occurrit. In mulso decoctu ac potui datu difficultatibus orine mede rimi na vetris: et ceteras stestino*qrelao eode modo sanat.Radix in vino cocta calculo lateris ae lumbo rum uolambus eadem potione succurrit . Succus algenti propinatus exoptatum calorem per mem/bra diffundit. De Hbsinthio. .

66쪽

a messissim sicce aeralide virtutis est, ob amaritudine eius sumptu in cibu3 va itudinis causa:et stomachia valentiore facit: et epatis fibras aperit. febres quoq3 logas utpote quartanas minuit. Est et abscinthrii romanu3:quod magis esui accomodatu credider0. Ex hoc eni3 conditu3 facit lapitius Liber Quartus.cribere queda prius necesse suiture cuse de obsonuo loqueremur earudes vim et natura explicare imguret a te ipsa sortasse alienum luderet adicedit erit deincepade his herbis et oleribus:qbus vel cii supradictis avet seorsu3 conditis in prima mensa si fruct' absint vescimur. eq3.mconsiliu esset post cerasa pruna ac cetera poma ad q appetentia serimur. Lactucas antista ac reliqua ole F herba*ue mitiua ee.facillime.n.ob frigiditate3 et humiditate tot simul diuersarii reu ingestav ois concoctio tolleret: quo nihil potest ee hos pnicitiosius. Et ergo poma abfuerit non iniucundii erit:estate tamen magis q3 hyeme set cena magis que prandio lactucas hoc modo edere. De Lactucis conditis. ι tactucam a lactis . i . humoris abundantiar vel φ lacte nutrientes seminas splet uicta putat Apulegius. auius oleris plura sunt genera.cieru ante ola lacticaulio:sessilis et crispa laudant. Serutur toto ano letis et irriguis:et stircoratisque locis legitimu3 tame est a briinia semen iacere. Plantas fauonio transse aut semen fauonio:platas equinoctio verno. Hibe i primis hyelires tolerant . quidem natura olbus refrigeratrix: si uide enim

67쪽

et humide habetur:et ob bae res effate ab stomae

fastidiu3 auserunt:cibiq3 appetentia inducunt. se

runt diuus augustus in egritudine usu lactuce conseruatii. Nec riuria cras et concoctiones adiuuet et melιoreque cetera olera sanguine generet.cocte ac crude eduntur.Lactucas crudas si lotione non indigebul:sic codies.sunt eius salubriores:q3 q aq lauancia patina ipones:sale coiritu isparges:olei pa*:ptu scutu aceti ilandes: ae stati devorabis. sunt qui hau codito pa*t mente et petroselisi addatvae olomaridii videat: neue nimia lactuce frigiditas stoacho noceat.coctas expsssa aq i patini indeo:sale oleo et aceto pallas conuiuis appones. sunt qui huic ispargant modicu cynnami vel pipis bene triti et crima insomnu3 hic cibus inducit:tussiue e calido hunio.

re generata mitigat:orma ciet: ueneres retardat: aluu3 mouet. Ei'in freques usus maxime vero recetiu ocuiloag acie hebetat. Est et aliud genus lactuce qua caprina vocat:bactunsa et in mare deiecta piis

stes:q sunt in proximo stati necas ide faciuiit et flauiales.serra ha lactucaret ea quide agreste3:q appellauere a serra:qua i dorso habet dicta putarui.Jaec fortassis endiuia edi conditura Endiuie. e cdmia ego inter lactucas conumeraueriaque uis de hoc note nulla apud vetereo mentio uat.sativa extat et agrestis:et utraq3 salubris. Hina/rior siluestrio:iucundior satiuaret ea lanxime:qcaule surgit crispo. codit et hec eode3 modorquo lactis ea ta cruda q3 elixa. Endiuia in cita sumpta es uantia pcordia refrigerat:epatis fibras et Ma* meanis nait.' abet Upecialiar ediuia: , estuatia fDigerat

et algetia calefac. Trica dic herba cuappa radice ta

68쪽

scorpionum et reliquov aiatiarq aeuleo noeent ictuirposita laboranti subuenit:Eiusdem quoq; succus potui dassi eiusmoi venea agit. codita bustos i. q Ua3 greci buglossum vocant:nos quod idem sonat lingua bubula ab asperitate appellabimus. calida est buglossus et humida:ta sati ua q3 siluestris. Sumpta in cibu3 quouis modo: sirpnues purgat hilarirate inducit:cardiacu pelledo.

cocta ex aqua et melle: ulceribus oris:tussiet rauo

redini auxiliu3 prestat.)n melancholia3 agit opti mi sanguis copia.condit et cruda et elixa . Trudas bene totam atque expressa reticulo ad id apte facto: eum nepita mensta et petrosellino in patina indes . Salo et oleii inspargescinuolue 3 quoad oleum ιbibam remolescat eius asperitas.Hoetu postremo infandes:ac conuiuio stati3 appones. Elixa condit ut lactuca. conditu3 Pandodopum .s Ditem 'ditu padodopu ex lactuca:bugios ornartha:nepita feniculo:petrosellis:sisymbrio et

culi flore:ac plerisq3 aliis odoriserio herbis:bene lotis:expressisq3 patinas ampla3 regi insale multo is spargiratq3 oleo inungi debent:aceto deinde super. fuso ubi paululii resederit:eau siluatica toricies comedendarac bene dentibus plerenda sunt. a V pditu plusculii olei et miti' aceti reqritix re ne magia u3 estate pueit: qa plus pcoctiois: que hyeme et ali da est requirit. conditura portulacris 3t bene tota portulaca:secretaq3 a pduro caule i patina reposita:cii cepa minutati pessa se

69쪽

porrulace pip tritu:ae cynnamomo ispargIt Por tulacam.qua popli licet appellare frigida e et hum

da:et ob hanc res no multu nutrire existimatur. Dimios tu stoachi renii ae oesice ardores extinguere putatur ratarim' eius usus oculos hebetat: vene re ibi noenerisq3 somnia .maducata ite cn polentantestimoF uomitiora sistit:aluit refrigerat: laborates podacra calida sanatini'radix suspela filo gestata ad collu3 oue morbii expellitiQuod aecidisse

torio viro scribit Du. Receo postremo masticataupore dentiu exesu acerboy stuetuit cotractu vis minuit ac tollit. Rosmarini conditura .q cii lautius ae salubrius ee consueuerint:e fio. rib' rosmarini coditura faciunt. uius fructicis duo sunt genera: alteu sterile:sativa alte ret eui cautio nos aestine resinaceu3 test folia odore thiaris preseserui. Eius radix viridis adhue uulneri iposita corpora sanat.Succ' fructicis et radicis regiu3 morbu pellit . oculos. acie e cuit. Eeme ad vellenda pectoris vicia potui daturi flores ei' mane collecti ac illoti ostro ne vi3 amittant: cu sale bene trito oleo et aceto coditi ad uoluptate et salubritate faciunt. a3 et stomachum concalefaciunt: et reumatismos tollunt:et asinaticis prosunt . De conditura malue. in Irabuntur finiasse qui naturo malue igno. rat:me hane herbam iter edulia posuisse. Ss desinant mirari:et quantis lauditas extollenda sit aiaduertat Maliae duo genera satina et siluestrior et utraq3 laudandarq altea dicit:* alte surgat; sin plitudie solii discematuri Saliua minor. Dac gre. ci a molliendo ventre vocavere .

70쪽

omne sola in quo serit malua piguescit. Valet die

herba p oes aculeatos ictus:ecipue vero scorpionuvespas:apu: nruris:arachnet . Quin et trita cu oleo cutiq3 extensa: mine ab iniuria taliu bestiolav d fendit.cruda illita vulneri aculeos oes extat. fert iri olymorbis eantu p:si qli die ex succo malne aliqd sorbeat. Galet ite in succus quaq3 stomacho aliquantulit intilis p bile atra:et ea maxie:q ias ad insania ducit.Elixas tenelle malae caulis ablata rima:et i patina more asparagi positus eii sale oleo et aceto comedis .condiuntur et eode modo funes . sine insalubre hoe genus coditure habeticu et catarissis:et innationi:et torminib':et sacris igni medeo tur. De conditura In M'. i Cuba spatientiora stimiis habens:caule is lus ac radice optima ad restauradu fastidini palatii sui.Est et erraticu:quod egyptii cycori mrnostri abula vocant:siluestre hoc qde habeficiere caules:estate soliathreme radices bene totas et excavaras.ppter uimae et amaritudine3: cum sale oleo et aceto salubriter edim'.ioa et stoachii cocalefactu et dissolutu astringui ac refrigerant: aluum sistunt: sentericis,ps t. coctu inlybu venere soluit:iecinorierem ac stoacho,pdest maxie at si cuaceto:cu passulis decocto comederis: aut aliqd defruti patule idideris:0mnam'3 triti qua tu vis modicu isparseris. Lycortu sida ob singulare salubritate chreston appellarui. a uda vo pacratio: qpoia bona conectatur.Duius usus et vesica3 adiuuat et genitura effluente morbo valitudinis sistit:et veneius ac peste laborantibus prodest. Hd par ta/men refrigeraudum ante omnia natum videtur .