장음표시 사용
41쪽
m COMMENTA. IN . II. PLINII, m
apparentis corporis comprehenderetur,cum Verd Porphyrius,a demonibus anuvios discerneret satuens in aere demonas per loca empyrea angelos non utique intellexit coelum, ut author est Thomas, sed syderum ponus globum,quem modire Platonis neum arbitrabatur i ' empyreum appellabat. Huius autem rei meminit Augustinus ecimo ciuitatis dei. Verum retaeamus adrem cosmtutam.
duo ergo motu coelum voluitur,quὀd ab Ouidio animaduersum constat ita
de quδd assidua, rapitur Vertigine coelum, , Sydera questa hit,cagetique Volum1ne torquet.
M s O NI T V S E Q V I DEM, M. Hic Plinius rerum omnium me timorabilium author, harmoniam coelo inesse insinuat. Ad cuius notionem libamdam .suggeruntsequmam nobis quae auribus desecatioribus mittenda sunt ind1Egitos.Et potissimum ea quae Pthotempus libro tertio musicae est prosecutus: qui
nedum coelo,Verum humans nature harmoniam assignauit. Igitur cum initia rerum dicat ex materia &secundum quidem subiectum,Ut ex quo &motu securitidum causam,ut a quo reforma secundum finem, Ut cuius gratia constare harmoniam ponit. Cum autem ttiplex causasit:Natura,qua sumuς: Ra clua re suis mus:Deus,quo semper sumus,harmoniam causam ponit esse qua vere sumus:h e est,secundum proportionem motuum:proportio enim simpliciter Sc in niueressum est ordinis & symmetris mater.Est naque prius in mente symmetriginum G, harmonis queiudicium, deinde in organica secundum artem monstrati esubiecta sensibus addita secundum practicem expetientia, ac exercitatione. Huuius igitur proportionem Sc continvitatem , animamus eius indagatrix in seipsa ac suis motibus conspicit.Nam cum tres sunt eius partes,ratio,sensus,& appetiatus,he tribus musicς diastematis,ac symphoniis respondent. apason ante omunia rationi cum haec pars sicuti illa reliq uas dura complaciatur, diapente sensui, diatessaron appetitui:Ut enim diapente propior est simphoniae diapason qua diatessaron ob excellentiam imparitatis sic sensus proprior est rationi quam appeutit .Prpterea intonis etiam respondent , Ut enim diatessaronitis habet tonoes rum mutationes scappetitus augescens primum Videtur eindefervescens loestremo senescens.At sensus quatuor aequas numero jpeciebus symphoniae di pente continet partes: ditum, Visum,gustum, odoratum.Nam tactum p t reo,tanquam communem ominus, aliter aliis deprehensum:rationi vero uti numero aequales diapason speciessentasia,mem,cogitatio,memoria laurea,opinio scientia siue velis aliam animς diuisionem, Videlicet rationem,iram, concupidiscentiam,easdemptates respondere Videbis,diatessaron tres partes concupiscenatisvirtutibus sinuis sunt:temperentia in Voluptatibus. Patientia in tolere tia necessatiorum: Pudor in abstinendo a turpibus pars rursus Irascibilis quaestuor diapente retanet species, Mansuetudinem in ira, Constantiam in usu molatus, Fortitudinem in periculis , fleuerantiam in laboribus:pars rationalis item vi1 secundum diapason ordinem ,celeritas, ingenium,eubuha, sapientia, prudi dentia, experientia . Totus ita que perfectus animus Dilosophi systematis diagrammati estcomparandus, mores etiam secundum tonos aptarepsessum in 1ystemate, grauiores referunt segnitiem δέ tarditatem , secundum hypotidarium modum: acutiores secundum myxolylon, celeritatem , & audaciam in homine
42쪽
destiam inrebus.Nam &anum ipsi simile quid melodis patiuntur, & concordi
quadam rerum gestorum quemler se figmenti quando laetantur olent,quieαscunt, silent, loquuntur. Ex quo Pythagoras aliquid incepturus, sese lyrae, nam monia,Malacritatem, tum inanimum tum corpusexcitare solitus. His hauddubie sententissPtholaemei Aristoxenusadhaesit,qui animam harmonia constare assertain quem Pilato,insecutus.Ergo iure Ptholgemuscoso harmoniam assigna in quare coelestibus orbibus nausicam inesse pigrique memori mandarunt quo αrum coelestium interualladi stematis phthongorum inlyra compararunt, ita,Vt
Hypaten Iung tribuant,quς Vt Velociox cursu grauiori phthogo similis uidebatur, qui citius finit .Et deinceps vltimum Meten, Sammo, zodiacum Ptholg.pers fidicit systematis diagrammati similem reddit, In quo quatuor tetrachorda his ueniumr.Pryterea Dmphorus in eodem suntles per aspectus mutuos, primum tetragoni, quod diatessemn comparat, deinde trigora, Fbd diapente:diametri, quoddiapasompostremo Vniuersum circulum in se ductum bis diapason, referre imaginem monstratatam que coelum tris babeat cursus.logitudinis, latitudinis,& altitudinis. rationes tonorum,indicat oriens Sc occidens per longitudinem, ptincipium, Sc finem referum chordarum grauiorum quod iis partes obscurio re nobis inortu& occasu norum apparent. Obscura vero silentibus similia. grauisenim X ad silentiumriopi accedit. Acutiore aut chor g meridies perlatitudinem similat, quod impare bis manifestior & clarior sit, prςterea meridies altior nobis acuitatem refert. Oriens vero. occidens, depressiores nostro aspectuivocis millime grauita representant, Altitudo quoque coeli in eo notatur cum planeton altiore,qubd Grmapogeaon, pertes robonarum artium nunc augem cant, Itemsi planete sint in humiliore ae loco de pressiore locique hypogς , inari vero oppositum augig. aphice igitur Pliniucdixit, M SONITUS EQUIDEM NON FACILE DIXERIM NON HERCLE MAGIS VAM CIRCUM AC TORVM TINI: Tvs Sy DERUM, &c. Sicuti enim ex circumductu collisione eorum vascularum sonitus quispiam nus,ac persuauis auditu emergit:saemotus grarum cosinium rite temperanterqueordinato rus memt,ac exoritur.quod
tament ellit Atistoteles,&jamque expuunt,deridentque.Sed quia res nata tulit ut in hane inciderimu,institutionemnynetit alienum pauca super his ann risissesonitus ergo suavitate concentu miro harmonia oppleto orbibus coelestinbux erederes fas si exoritur. Exerint vinimansnassertioni astipulari vide inire ipso ossifim coelestium circumduetam collisioe quadam genuina legeque
rata Scitato modulomini sonitus,eumque sonum rasci quodammodo necesseest:quiapercussus ripso interuentui us vim fragoris emitti ipse cogenterarum coelestium conuersione procedere 13c ratio us diuinis inest,fit sono causa modulaminis acdesci quid &in .ssibilis vitaine centus: quare liquetRi. incusse, pensiculae amisiam &canorusonum edo inesse dixissessioniis proti Idubio qui qualicunque ris ictu nascitur:aut dulce quoddam,aut musicum
inaures erea ineptum;aut perrum sonat. msuctiam certa numerorum
seruatiomoderetur compositum sibi*ae.coia,ties eruitur. At cuiscrepatru multuaria,&nullis modi colusio gi, prata or nubitas,&-ossit' ofindit' auditusn coelo autem nihil fortuitu fultumultuarium prouenire, sed iuersia ulladiummae busicrataratione pro Ereconstat itellisex ergo ille coeli cur oboth cup Uz in ius,curus
43쪽
sus,cuius concitatior est conuinis , acuto exesram Vtriunt) sono mouein. nisi aere percusso,Vt aut sonus acutior ipse. ut grauior prostraturactus e t :quidu inges S celerincidit, in acutum sonu praestat,si lentior tardior Ue,grauiore, iudicio estvirga,ρος dum auras percutit simpulsu sim feri sonum acuit, si lentio: rem grauius fetit auditum. In fidibus quoque idem videmus,qussi tractu armore tenduntur. acute sonant, talentiores sint,graui .Ergo S superiores orbes, dupro amplitudine sua impetu volvuntur grandiore,dumque spiritu in origine sua
fortiore tenduntur,propter ipsam celerem conuersionem, acute eXcitato mouen*.tur sono,grauissimoque vero lunatis ac infimus:quoniam spissiu, ut inextremititate languescente iam voluitur: & propter angustias quibus penultimus archatur orbisimpetu leuiore conuertitur: ergo orbis estissimus, & Ut immensum patens.& ut sp1titu fortiore eo quo otium suae vicimor est incitatus, sonorum de se acutimen emittit. Sph Mautem esse nouem tquibusdam placet, cognoscamus ouportet, prima stellifera,quae proprie elum dicitur,1 gre et uaepetitissimis.
lanes ἁπλανκt arcens,& continens caeteras.Haec ab oriente semper voluit in
occasum: subiectar septem quas vocitant Vagas,ab occidente in ortum ferunturr octo sunt ut ferintnonnulli quae mouentur, sed septem soni sunt,qui conficiunt concinnentiam, propterea quia mercutialis, Sc veneris orbis, pati ambitu comi tati solem, vique eius tanquam satellites assequutur , ob ergo antelatas caesas symphoniam coelo iure attribuit antiquitas.Nam Plato ille Quinioris visciplinae argutissimus, quum de coelestium Volubilitate traetaret,singulas aiebat syrenas singulis sphaetis ac orbibus insior significans sphaerarum motu cantum, numis nibus exhiberi. Theologi quo que nouem musas octo sph arum musicos cantus
S unam marimm concinnentiam , quae constat ex omnibus esse voluerunt. Vnde Hesiodus poetarum antiquissimus,octauam musam Vraniam vocat, quia
post septem vagas quae subiectae sunt, octaua sphaera stellisera superposita protiptio nomine,coelum vocatur .Nec laetit alienum modo superpondis addere py thagoram ptimum fuisse qui coelo harmoniam assignauerit. H hercle Sisertumus quis minii verba salabris scatentia exploratoria,ac exculcatiora lectoribus sese ingererent:nunc caetera discutiamus, his que Iriferamus lucem.
- ESSE INNU HERAS. M. Rerum certe naturaliumstudiosissi mi tantas superioribus eriles esse, quantas convisere liceat inferioribus, inferis nas que 1mpressiones ab superioribus demanare,astruunt. immo quas sca turas lapidibus,caeteris que sensu carentibus inesse videmus,lias fieti serunt quodam abdito supemorum fluxu. Coiicere licet canes terrestres,marinos que, leones, item tauros,Ursos,lepores,capras,cancros,quorum effigies apparent,Eicque delineatnhoe est coelestibus insunt,ac atas entadeo coelum Variegatum est. Expende,ine, quit puleius radientis deos quibuscoesum comptum, & chorum coronatum, suda tempestate insimus pictisnoctibus serena gratia,suspire inquam inquitil. leEnnius inhoc perfectissimo mundi clypeo miris fulgoribus Mincelamina, , Hocque tanta soliditate compactum,ut nomen sibi firmamentiatauerit. Hine, apud Homerum ura spolychalcos dicitur, quod ad soliditatem refert Euma, inius. δω NOBIS T ACITVS L ABITVR HVNDVS. M. Tacitus certe nobis labitur mundus,ac est senus,qui quamuis canorus viserunt quidam tamen haud audimus.Non enim occursat auribus nostris,nam maiorion est, quam humanarum aurium recipiatur anginiis tem&ob interstitium, subnertit: Deinde Plinius.
- NEC UT INVOLVC R VH No T A M V s. M. Non certeA quo modo
44쪽
quomodo autumo notantur impressiones que diue his insunt:coelum demneatum est. citasta turis dimetim. de hic vice metati succulentioris laetio loco,Democritum ac Pythagoram, primos oui nomine coelum appellasset Tener item actu cum a clarasdoctrina v propriogenuinoque epitheto appellatum est,hisque nominibus appositissime Martianus capessa coelum itu, lustrat sis lunare inquit)circulum ingressa virgo conspicatur globosum quod . dam tenerumque corpus Sc superioris leuitate compaehim, instar speculi prς α, nitentis Plato item mTimeo leuem prptereasnquitia globu extrinsecus diqueexpoliu nec immerito summa aequabilitate tomauit. Coelestis certe pro metans si quod exemplum aliquo modo valeat cogitati,non temere fuerit quam argentum viuum,quδd ab in desinente motu ita nuncupatum auguroron quo Vegetus calor cum multo humore sed tenaci motum ingeneratquietisnes , quod si subtiliorem Sc diaphanam lucidam que adhibueris naturam, habebis&coelum quod eo quem retulis modo)lubricum tenerumque 1star argenti viui quietis expertis,iure appellare poterimus. Non quod velim coelum vel mole vel dux rum astruere quum horum sit expers, Vt Peripatetici variis rationibus astramni, ut autem Plinius rem fusus palam nobis lacia hoc es ostendat coetu variis Dginibus decoratum subnectit. MA RGUMEN TI S. M. Testimonio utpote peripateticorumgenerationes etiam quantascun'que constat coelestibus procedere,1lla ueptimo natalem Vim rebus inserius redere,&ortis vitam elargiri semina ques in his mittere,quo esse 1ncipiant& durent quoad interituseorum 1egestata nerit. Udemus certe etiam ianimatis effigies rerum mirabilium impressasavices tantis, Iapidibus, ac pigrisque sensu carentibus , has quescalptuaras nulla hominis manu, industriaque, assermatas, sed fluxu coelestium quod Se
Astronomi comprobant.Haud quamquam Platonici non modo peripsos stellaαrum tactis sedetiam per coeli animam ubique prsentem in qua&cuiuslibet stelis ratio vige partim quidem seminalis ad generandum,partim exemplaris ad cognoscendum: illi etiam naturam ultra stellas figurasque in coelo partes Usarum tales,vtipse quoque figurs quaedam sint, impressaeque omnibus proprietates aseserunt. Bastellarum autem liguris,partibus,proprietatibus,omesinferiorum speαciescontineri dixerunt. Vnruetiales verὁ figuras elestes, nonnulli octo &quaudraginta videlicet in zodiaco duodecim, extra vero sex Sc triginta.Itemin et iaco triginta sex adnumerum facierum. Rursum indide ter centum atque sexagi ta ad numerum graduum ,in quovis enim gradu sunt stet pluresex quibus conficiunt imagines, similiter imagines extra zodiacum in plures diuidi figuras pro facierum ibidem graduum que suorum meso, astruunt astrorum peritissimi. Constituuntdenique ab imaginibus his uniuersalibus ad uniuersitates Nines, Sproportiones quasdam Stabitudines,qugi ς quoque imagines illiceristunt. Husinodi Verofigu continuitatem quaeque suam habent ex radiis stellarum suarum in se inuioem peculiari quadam proprietatemnisetis. A quibus formis ordi, dinatissimisdependentinferiorum formς, Scissi imprunis p parata sumad , illa,&γδd maximum essimundus animes ut quibusdam visum est)inse magis umest, qu quodvis aliud anu 1 i modo est animal perfectissimum, tquidem platonicorum coniectant, Mut Ut pote in nobis membri cuiuslibet pnn: alisqualitas, motus que,ad alia pertinet. Ita membrorum principalium actus: in mundo commouet omnia, μmoenbra insetipse facile capiunt vim mirama supremis Vlubdare paratis squq enim potentior causaest, eq est promptior ad agendum: eo igitur inpropensior addandum, uis que 1gitur persuasum habet, saltem musarum sacris mediocriter uatus, iure, 1. antelata propsissem literas aduerte
45쪽
aduerte item virtutes rerum occultas esse eas, quas medici speciales vocant: haeno ab elemeratiratura, sed coelica, fieri:possunt certe radii coelestes abditaq&mitabiles vltra notas imaginibus imprimere vires, Vimque Vehementissimam eκ affectu illorum valido motuque rapidissimo, figurae ergo coclestibussit:quamquam nulla ibi sustineatur materia quare esse substantiales videntur:atque uomni ordine rerumathematice formς physicas antecedunt, tanquam simplices qui dem magis S minus egentemerito que in antecedentibus gradibus mundi inchoaeritatem sibi maximam vendicant, ex quibus paulo mox disseremus. Videamus nuncuti vultus coelestes, quos circuspectius scitius figuras coelicas appellati: petas,uidemus certe plaustra, cest,septetriones,quos Vulam currum appellat,
coelo apparere. Sunt que plaustra nil aliud,quamseptem stelis,quas titionesquisdem vocant,quoniam sta sits sint,vtremae quaeque stellς proximgintertrigona, hoc est triangulum constituant.Ex septem certe stellis,ducepartes Uno in loco videntur,qus pro bobus accipiuntur:&reliquae quinque plaustri figuram designat. hoc etiam Graecorum multi hoc est 'inmum dixerunt. Subditidem Pli. in ALIBI URSI. palam est VHasesse syd coeleste figuram habens non absimilem plaustro, am maiorem, alteram mmorem: Illam dici Helyce hane vero cynosuram: subsequitur nunc nubilum paucis consultiore ingenio libatum,ac ad unguem discussum, quod diu anxitnostrum ingenis acumen hoc legendo. Nam 8c video paucos sequens nubilum etiamsi fuerint politioribus musis actiterariare exculti intellexisse, cetita se habet. λALI EI LITERAE FORMA CANDIDIORE MEDIO. M. Haud desunt qui non litem,sed litura legendum censeant conniventia ducti ut pote. nam &litera graphice legendum contei Plinius allusit ad sydus quoddam,quod Astronomi deItoto vocant,quod figura habetesquetram,sive triangularem, cuius medium albore insignitur. Et ne quis cervicosior hoc nostrum interpretamentum delirum putet, antelata comprobetimus testimonio authoris testatissimi, ac clarissimi,hoc est,Manilis ata canentis., C spicitur paribus delioton nomine sed . . Ex simili victum: citaafformatum est A. Vel Δ',& quia calti exposcebat, scrutinium,nec fueritalienum antelatadixisse, ad sequentia redituri, dehoc vis; sus est disseruisse Hermo.sedancipiti iudicio.
QUIDEM CONSENSU. Post ubi coeli formam notum, effigiesinnumeras,acharmonia,& id genus multari gemi acumine,Plimus explanavit. Nunc curnam mutasitadicat scitissime inuat.Mulis 11quidem muliebris
est ornatus,quo mundiores&forma elegantiores,acceptioresquefiunt se iugasino emersium est,ut mundus qui soleama,ssessisque constet disparibus,dicatur compari mo --do,Graecorurnsolerti u κωμον mundum appellasse videntur.Nam & Mercurius quod onia Vatietate generationisexornet, immo iu, sapientes catam Aterram Moi 3c homines quadam societate Scamicitia moα- λ desto que
46쪽
destoque ornatu& temperantia Sc iustitia continers. que id uniuersum propterea mundum ornatumque nominant non immunditiam, atque intemperatiam: h ille.In Gorgia onminocerete inessedi mons multum lataru apparet:quoniam, hominem rationis tum honeste,tum moderais quam elegatissime καυλio,hoc est. si um appellare possumus.Plutarchus mundum ob absolutassimam, quq in ipso est serie,ssimi, ait. 6 11, Whagora libro secudo,quem de philosopho rum placitis scriptum reliquit,commemorat.Ρulcherrimum autem mutatim austruuntnonnulli,quoniam sit orbicularis sinuς,quae omnium prima ac maxime capax sit. Item quaacyanei sit calatis, necnon& 1mmenss magnitudinis. Postremδ quando ex tottantorumque fUerum varietate niteat. Coelum autem quo niam tanta nitetsca turria coetando,siuescalpendo,dictum sensqueautumant: . Vnμφ' , quoniam Variisstellisadornatumst. Varro ille inter togatos ingenio celestis,
, a cauo, καλ. Uc est,concauum caelum deti t. Variegatumcerte, multipli
es rerum forma omatum est argumento signiferi, quem radiacum tritius quida vocant multifaria certe animalium effigie distinguitur, insignitusque,Vta Η, Leonis coepit GamRSagittaris imagine nhocen 11gnifero sol lunaque c ea que stellς vagς serunt .Hic item in duodecim partes totidem signis redditas squabiliter divisus est,eum zodiacum annuo spatio sol metitur ita,Vt in Vno quoque signo ferme mensem Vnum morem Usignum quodlibet cum eteris sinu gulis habet mutuum aspectum,non tame uniformem cu omnibus,per illas enim effigies signifero affixas, aliarum stellarum motus fiunt temporum dimensiones, diemque,& squalitates,&inequalitates:quae cursu solis per signiferi signa meaestis fiunt. Vnde ait Plinius. - PER ILLAS SOLIS.C V R S VCONGRUENS TOT SAECULIS RATIO, Sc. Hoc est, temporum annoruesque dimensionibus.
motuso Maevisa impressione eius enodatis, rem nunc in semina,hoc est,elamenta,qus pigrique exordia rerum πα
M bellativit se habentiquo ordine compacta,qua Virtute insi
t gesta,quibus ordinata Iocis lepide hic Ph.disserit, qui ab - .
i ' Myrystanaesimo elementorum orsus est, cui certe summa at i
tributa sedes est. m viperspicue ac copositissime Μ ', Ignis adstheras luere se sustulitauras . ,--
Summaque complexus,stellantis culmina mundi ' δ ἐ. Flammarum Vatibnat s moenia fecit. Iure ergo PE.abignis elemento csteroru altissimo,incipitnMusos Philosophoαrum animaduertimus,apud orbem lungignem morari scriptum reliquisse. Qui quid utpote ex omni materia equa omnia facta sunt, putissimum ac liquidissidimum fuit id tenuit summitatem,idque hera vocavit. Pars cui minor puritas S Ordo inerat aliquidleu ponderis aer exuti ei insecuta delapsus est Post haec quod ad limem hue liquidum,sed iam ad tactus inque offensam erat corpulentum, & in aque fim torum xum coalitum insatumque est iam vero quod de omn1 sylvestri tumultu varastum ampenetrabile insatum d gratis abrasum reseditelementis hintinimo, quod demersum est perpetuo constringente gela quo eluminatum in ultima muta' in longinquitas solis coaceruauit,quod ergo concretum est, teres nomen accepit. Haeeita victinim est elementorum seriesse habet. Hi autem Pli.est.
47쪽
TOT sTELLARUM COLLUCENTIUM ILL OsOCvDOs, M. Nec Utpote scite sunt perpendenda. Nec certe intelligaὰm omnino oportet,oculos illos stellam,hoc est,splendores,ab igne defluere, qff. Ph. abstruxisse quodamodo videtur.Nanec ignis ipse in sua sphrra lucet, ut Alexander testatissimu reliqui quare lamen ab eo non demanare produnt,quonia, si ab eo demanaret,stellas videri prohiberet, ut memoris Albertus ille magnus, mandauit,ptimo Meteororu, ignis no tegit corpora coclestia, no lueet enim aliquid nisi spissum ut prodit Avicenna. Vnde aer propter sui raritate,licet in Gha beat lume non tame lucet. Deprehenditur ire ratione, lume esse inaere ante oc
Ib nostros,& tamen aer no lucet nobis,si sui raritate uti fit,in sol occidit ad quatitate Vmus es,tunc enim a nobis radii solis,adhuc in nostro hemispatrio sunt, per quidque signa,& tamen nihil lucis nobis occursat. Orbes enim in lociastellaru haud magis sunt de natura ut ita dicam lucis,quam ignis, nec ills continent luce, ergo 1ec ignis.ite imo ipse ignis inferior no lucet,nisi materia aliena adhibita qua mediate diaphani colligit tune partes.Na luces,ut ait Aincenna nil aliud est, qua partes transparatis,si hoc permittitur verbo Uti,spula sibi cingrentes & colinunargumento christalli, nis subtilissim corporu, corporuinqua,specie,ab Aristo. dicitur,non in sua sph a lucens Mens quidem,extra propriu locumam sicut aecidit aquς extra prsarii collilanis
laudes. A L o Mi,extra lacu lucere, quare tot stes
illucentiu oculos scite Pli.protulit. de,hic lumen ignis esse, proprium quippe quo putius eo lucidius largitur calore ignis, at non largitur lumen,Vt pote, ingeni tu,& propriu. Vbi aute Plotinus ille ait potissimam ignis amonem esse, , calefactione, intellige ignis elemetatis,c istique,actione. Naprscipua ignis, coelesti fact1o ea est,quae coelestis animς Ut quida Platonicoru aiunt) prycipua refert actione idest intelligentia.Est porrδ 1gnis coelestis pqualis quietus,& astro Mnat s accomodatus.Sed quo nostru hoc institutu plausibilius sit studiosis bonam artiu, iquid loco auctatis adiicia.Huic equide elemento , rerum natura omu artifex no paulum honoris ididit iunt nobis argumeto receptissimi illi,&anti
, cisis,consultantibus respondisse Pythi Qui, in cuius tutela libertas stlatria es , se dicandam ne prius rem diuina esse faciendam,qua laesis regionis igne exes, tincto veluti h barbaris violatus iis fore puru a delphis velut a cominus laris, bus accessim intulissent, Ideosnuminis vice igneadorare solitos nonulli ins, corum produnt. λςtereo igne Uestale tem qua frequentissime delubris affiga, tur. Addamum Se illud scientissimum. Hominem quonia coeleste animal est,1gne sotu uti,qui nobis inimmortalitatis argumetu datus est,quia ignis e coelo est, cuae
ius natura,quonia mobilis est,& sursum nititur,m continet ratione, etera vero animalia,quum tota sint mortali tantumodo aqua Ullit ignis certe a sui leuisitate, tum subtilitate,summum sibi locum asciuit, de Ovidii carmen extat. IS a convexi vis Sc sine pondere coeli Adiiciam hunc insitis , coelum a se aeque oculatum dictum,ob Videlicet clariatates hoc est, stellassili xas, item Sc igneum quod phatonica consentit schola. Nam ubi Mosaica mysteria sic habent, In principio deus creauit coelum terra:
Plato.rit,deu primo igne fecisse,ac terra,igne certe pucipue intelligens elu torta Utique coeli molem calidam referunt,quia ignis tota est.Nam sicuti e vita anima constato motu, & intellectu. Sicct in coelo, haec tria recognoscuntur,calor tanquam vita, lumen intellaetus in . Utalis humor, perinde acin anima vitavlis motus: nec sane aliud esse humorem censueris, quam agilitatem quandam admotum
48쪽
ad motum.Proinde coelestis ignis no esse modo colligitur calidus, sed hume s. Insuper liquidus, Hus,agilisat que lubricus, errois,coelestia nulla inferre frie. gus sed orem prodit, quae vero frigiditatem conciliare opinemur,ea esse quς, minus caloris Ingerant. Albertus secundo coeli,calid1tatem ac lumen non videri causas idoneas cur coelum, i, stelle que videantur ignescere, ac ignita sydera res tulit.Neque dubio procul caliditas m proprietatenat s semper prouenit, sed eae motu interdumraliquando ex radiorum reflectione,ad locum vnum,ut in quibusdam mantastum est speculis. que certe stelis per aerem feruntur, sed in sphrara longe ab aere sequestrata. Ideo que non incenduntur stella fg aec calescunt, tu etiam quia externam non recipiunt impression sed de his nec verbosius,nue ad contextum redeamussimanum,ubi fertur. in P R O XI HvΜ-SPI R I TVS QV ER G R AE CI No sTRI ALIO VOCABULO AERA APPELLANT. Aer. Haec non illepide a Plinio prompta synt, quoniam prorimum clementum igni, est aer Droximum inquam loco,&leuitate, nem certe aer secutus est,remanansio paulo inferiore,qin illo leuiore er Uero paulo ponderosio sui enim leuita te subtilitate spiritu sibi nomen vindicat quamobrem aero e pro spiritu visueuit.Hunc Homeri mntuani carmen lat. . Aera dimouit tenebrosum distulit Umbras. . Aer certe medius est inter coelum & terram, cestanter sph a ivsso sphsu. ram terer. Aer aut re Possidonio,quadraginta stadiis a terra distat. qui&nou. bisfamiaris est,tensque deputatus,quia Mese riuunectis exhalationibus, eo orescit, qui & excitatus impensius quam licea tonitrua, ignem que faceredieitur,contractus verbalubit conspissatus,pluma congelatis nubibusmiuem enusiotibus rurbulentius, gratam hic calidus Staminias natura ignis calens &1icaeam,&quaris haec Scc exa elementa,quid Sscrepantis, dissidentimue habeant in aliquitas,in quibusdam tamen eis in iugabilis sectatio,&proximitas non ait ei na,&si enim ignis calidus&siccussit: humorem aeris respuit, sedi conne ritur caloris societate in enim elementa inter se diuersissima sunt.Deus tamen mira opum ruta te connexuit,ut facile iungerentur. Nam cum bing essent in singulis qualitates,talem Unicuique deductus alteram dedit,Utineo cui ad rei cognata sibi,&similem reptaret,terraenimisgida.&sicca est:aqua verbωgida Schumido, Ecduo elementa etsi per siccum&humectum contraria sint,perfiigidum tameniunguntur. Aer se idus &humectiuncum aqusfrigidς sit contrarius ea tre, conciliatione tamen socii copulatur humoris.Et ita fit,ut singula qusque eleumentorumduo sibi hineinde incina, singulisqualitatibus, velatisibusdaa lauctamr cinis. dehisantelatis,scite Uinium dixisse. l-R R Osca MVJ S PIRITUS, M. . Nam ut Verissime canit Mannuivis . Proximus m tenues distenditspiritus auraS 1 ε - 1i: . Aeraque extendit medium permama mundi, , Ignem flatus sit,intinis1 ffit a s. l .
Et ut diuinus ait Platonstus Time .Druini quit, decoris ratio postulaba talinerimudus visum sat etae mm . st atauineque videri posses iust st: ne ignis bineficio ae Flagi sine solido. solitan esse sine te . Husi oecorpus de ni terea latareres ricatorincipies. Vi duo cremavis mea
49쪽
nexuit, ita per omnia una Se sibi conueruens iugabilis comperentia eoneu helementorum diuersitatem ipsa differentiarum qualitate consociansita ergo apparet elamenta concordi concretione coalescere.Subditdeinde Plinius. Vitalis in v ITKLEM HUNC ET PER CUNCTA RERUM aer. M E A B I L E M . 3te. Haec rese quam appositissime,&scitissime retulit. Nam Galerius corpora nostra haudpaul uiuuari aere testatissimum reliquit. ae re inquὲmmon simplici,sia potius opportune permixto,quibus quidem si fidem adhibuerimus,necalimentorum,nec res vilius delectum magis myttam necessatiam quam aeris nobis accommodati esse censebim aer enim,& inferiorum Se coelestium qualitatibus1acissime semperqueassectus,&immesa ut ita dixerim amplitudine circumfusus perpetuo motumos Undique penetrans adsitam hos mirabiliter redigit qualitatem,prssertim spiritum,prseipue vitalem,&in cordevi,' genteman cuius penetralia tum assidue influit,tum repente. Aer Utiquetit spirare,cuius spiramine prscordia retaciliantur Uficiuntur que, integrantur,refiageaerantur,percuncta autem meabilem protulit.Nam & omnia forat aermee assignati potestticus,qui non eo planus sit,sua,Vtique subtilitate,ac tenuitate,omnia pednetrat seque omnibus commiscet.Pareiure Ri.toto que consertum vocavit, res sequitur. λω ET CVIVS V I, M. Haec certe haud quemquam ineruditer attexuit,sed festiuiter quidem,quia terram in aeris suspensam quodammodo cum elemento Hugine constat,quia &aere ambitur. e mirari subit tellurem suspensam diei,quu &msidus ipse pendeat:quod expressit Mamilius his., Nec verδ tibi natura admiranda videtiPendentis teres debet,quum pendeat ipse. Mundus,Ninnullo ponat'estigiarundo. Libratur ergo terra, hoc est, Udammodo sustinetur vi aerisAEeesemeto Rugam Bitur. HED I o S P A CII, &z. Aeeurate haec dixitquδd videliam tu ces mediam1edem sessorti est, ut concinne a Mamilio animaduersum fuisse
terra tera videm ame carmine. ζn x' , Imaque decunctis mediam tenet undiquesedem k hiquamis libus sententiam Pthole. primo A agessi,m.quinto, stat certe elementoruhinexum complexu mutuo diuersitatis essici, qui laesa ne surrigi videantur,pinderosis inhibentur,ne ultris citroque discurrant. ibus,&in sublime tendentitare ut ignisaeusum certe est ascendere, grauium verb descendere, Bamem est complexu terra aeris, ne aliubi magetur. bdit item Plinius - SIC p ARI DIVERSA NISU, M. Hoc est, conamine estinammia consistere&diuersa esse constricta ambitu coeli neruo.incini a Plinio propter elementoru connexionem dicuntur,quae sunt connexa ob motum perpetuum. Ut schola Peripareticorum refert. Terram item medium occupasse assertat Plinius.Nam naturas alius quam fieri potuit,omnia ratalaege moduloque congruentiore nolem hanc architetacta est.si dubio procul terra non mediam obtineret sedem,pI quedissentaneaaccidere oporteret Na Ptho P emgus libro quem a Vestiatistulauit, odit,si terra non medium obtineret, , esse ei sinan inuinoctium fieri:Item si massad unum polumquam; alium,eoti geret et des hesares nonfierim oppositionetis solis. Ite Ση1ςrumsnglialitas no quaretur cum noctab dignorum oppositorum . is ervo aptissime comems,stat terram medium tenere lorum. Et vi luculenter reas senerate ait Lucretius libroquinto,sic igitur terisconereto corpore Pondus, cons rixa lebi sinimi quasi liriusionum, confluxit. re
50쪽
renam,haudab nequidem, quia terra aer spissus,&terreno fit goti propior,qua solis calori stuporespiraminis densioris , dique visum fulsit,& eontinet: est ergo pendens,&per quae pendeat, peti videlicet,aeris vim. Subnexuit item Ri. ω EANDEM QUAE UNIVERSO CARDINE ST AERE, &e. Hoeest ab omnibus cardinibus mundi,ab ortu,scilicet, occasu loco medii coeli,& eius opposito,quod hypogeon Uocitant, siue punctum subterraneum, cenim sunt in cardines,quibus terra cingitur libratur.Et subsequitur. -- ITA SOLA' IMMOBILEM CIRCA EA H. Sce. Vbi ις δ terram librantem, pendentemque nobis exposuit, hic immobilem esse astruit. 's Terram mediusfidius mobilem oportuitfieti,quia r nec inrecessum,aut ac din 'cessum mouetieam patitur: vel vis circumuallentifex omni parte vigore simili
librantis aurςNesipia1 grati extremitas,quae si paululum i medio declinaue est,fit cuicunque vertici propior,Nimum reliquit, quod ideo in solo medio est: quia ipsa sola pars a quouissim g vertice pati spacio recedit, Mediam Pli.prius
dixit,quam, immobilem,&congruo duidem argumento. Nam quod medium est,centrum tite appellati merui insin a autem solum centrum non mouetur imam,deinde subnexuit,quiaquod cetrum est,medium est .in sph a vero hoc costatimum esse,quὁd messium est.Ergo scite & appositissime terram ima,Sc merudiam appellauit.si Orima est,&media ergo centrum est. Unde eam immobialam esse constat. xt item ita se habet. CIRCA EAM VOLUBILI UNI VERSIT A TE, &c. Hoc est, elocircaeam volubili: iscit item. δω OMNIBUS NEC TIE IDEMQUE OMNI A INNITI, 8α. F utique consilitissime reser quia eafieti necesse est. Terra media ima que Sc immobili existente,quia si ima est, sequitur verissime dictum sit in terram omnia inniti. Nam semper natu ra in imum pondera deducit,ut certe ipso mundo esset terraima,sie factum est in hancigitur &quae aest,&media,Sc centrum, omnia pondera grauia necese sum est ter inniti,siue adherere Sc ferti. Eiquiaes ala hunc locum, velut ponudus delapsa est,argumento sunt qui ahainnumera,tum prς ue imbres,qui in terram ex omni aeris parte labuntur, haec enim in hanc non solum quam habita mussuperficiem decidunt, sed in latera,quius in terra globositas sim alis effici tuti& in partem alteram quae ad nos habetur inferior imbrium casus est. Nam si aer terrenis otis densatus exhalatione innubem cogitur,&ita obrumpitinim
bres,aer autem Umuersam terram circunfusus ambit. Nisi ergo pondera omnia teres inniterentur,ac in hanc ferrent ambres,qui extra latera teres defluunt,non Mi. - OMNIA EI DE Μ INNITI ET EANDEM EXσMNIBUS NECTI, εχ. Quia omnia in hanc feruntur eamque caeditera elementa amplectuntur,quo argumeto constat ite haec a Pli.enunciata, qua Sc mortalibus peraccommodam constat,quaquamnon defuerint, qui eam et in elementis nobiliorem abstruxerint exquorum albotat Averrois,qui ea ex, Ati .petipateticorum argutissimisententia, mo coeli, inatus est, neque, illecpleberrimus tipateticorum Aristo.libro quem Manimabus scriptum re, liquit,lu naturam persimilemnatos terre assertauit. Caetem sicuti ignis natissius mobilitate,ratitate,&luciditate in mundi ratione,qui ambiret manu me contulit in Sc terra soliditate insita ad media mundi compingenda, utilis ac necessatia filisse, videtur. Eam certe deum,tanquam chorum aliquem diuisi nis demtis templique medium constituisse amplius animaduertenti patet.