장음표시 사용
71쪽
Hicenim draco sieshabet orbes ogeon deserentes a polis eclypticae sex parEtibus, ut iam ostensum est, Vmnque declinant, eiusque superficiem supra dia metrum mundi intersecant, isqvans cum deserente connectitur, ex quo una pars versus aquilonem, altera Uersus austrum tendit, quae intersectio dicitur dineo, k sim ilitudine,quare Plinius, p. FLEXUOSO MEA TU, &c. In quo dracone, cum centrum epicycli fuerit; ersus aquilon pergem,caput draconis dicitur,cauda vero versus meridiem mouetur ante, hes interseetiones ab orbe extimo,qui deferens caput draὰ conis fertur, couasuccessione signoru quotidie minutis tribus,moueturn, ac D
pellatur hic motus latitudinis.Haec enim suntaduerteda,quo haec fieri possint distiora bonaru studiosis literam,oportuit enim me in hac philosophis distinctione uti verbis tritis philosophisno quide mere latinis.Praeterea non semper superflacies eccentrici superficie eclypties in partes squales secabit Sed Vogeo siue augemesis appellare, cuiuis orbibus deferetibus cotra successione signoru quotidie minutu tribus moueri diximus,Madoque eueni violao sub ecliptica sit,iue aequa reat,triplex fertur is,prima obliquitas orizontis,& zodiaci.Nasi sit coimetio sub ecliptica k fine sagittaris adfinem geminorum,tunc cum sol occidendo inori, zonae fuerit plures erunt gradus in circulo reuolutionis lunae,&ab ipsa luna ad ipὰ sum orizontem,quam de zodiaco h luna ad solem, quoniam signa illius partis zodiaci oblique descendunt,ex quo a septetrionalibus videri potetit. Secuda causia, latitudo tune ab eclyptica est: Nam si post coitum mouetur in altitudinem septentrionalem iterum citius potetit videri quas in meridionalem, quonia oueton obliquus magis versus septentrionem deprimitur Nersus Uerb austrum,magis eleuatitur.Tertia ratio,velocitas Veri motus lunarmam si velox est motu,citius apparet, quam, si tarda foret.fit igitur, Ut omnes Escaussconcurrant tunc termino horas rum.X XIIII. vetus,&noua apparet Fandoque dus tantum, &tunc altero post coitum die quandoque una sola,& tunc tertio videbitur die,interdum etiam omunium horum contrarium accidi timcquarto die eam apparere continget ,omniano autem citius,quam,partibus.XIΙ.procul ktae videri nequit, ortusque hic heliacus dicitur. Postremum non ignorandum,semetipsam in quolibet signo coire, in geminis tantum bis,quod apogeon soli aduersum habens in sagittario diutius in geminis minimum moretur.Sol autem con geminos diebus. XXXIII. Saugittarium.X XVII I.percurrit,prpterea luna essem diebus.XXIIII.&besse absoluit.Sed solem. XXIX. Ssemis consequitur, sed dehu nec copiosius aliubi multbfusius de his pertractat . de tamen hic antequam ab hisdiuerti videamur, i cyclum lunae non superare motu eccentrici, nec sibi aequari, e est enim cur nunquam luna est retrograda, vel stationi obiecta, sed semper secundum secescessionem signorum ambulare ut a nobis ostensum est, costat.Nunc ad primum institutum redeamus. Est igitur in aperto sph a lunae multo minorem esse sphgra Saturau,quamobrem celeriori ambitu voluitur.Subdit demde Plimus.
λ IN HAC LUCE MIRA a V O V E . &e. Quia luna lus, cente misertims clades consects sunt,ut liquet testimonio Titi Livii libro quinto,uum iu Et subsequitur. sOLIS FULGORE EAM UT REL DR VA SYDERA TEGI, M. Palam est, utpote splendore ses
tu omnia sydera obscurari,csdemque lamini solis, tanquam ei mancipantia, ap quo fulgorem mutuant,quaquam inter testatissimos aut res mira dehoc ur
, Midisceptatio. Macrobius rerum naturae consultissimus, suo praeterea tu , cere lumine prodidit, quδd supra solem locata, in putissimo sint aethere, in quo
72쪽
, serunt;&ob H Arist.secivio antasses dies patrem deorum,Sc vivorinquos; niam ab eo sydera,quae antiqui deos putabat ucem mutuent.idem Metrodor έ sentit apud Plutarchum. Albertum magnum secundo coeli. Aristotelam sequus tum constat,qui stellam quamlibet eiusdem esse naturi, iussit corpus,in quo ei testatissimum reliquit, ea vero est, inquit:essentia quinta ab quatuorsimplicibus corporibushoc est elemetis distincta, ri 'teli Ptholoengus astipulatur,vinetiai eiusdem interpres. Sed&Aulae a,Nbertus item secindo coeli,cum illustriu. bus Viris inquit,stellam quamlibetastruimus ab sole illuminari, sed aliam plaurius,aliam minus, pro naturς nobilitate siquidem inimas esse ,est mainesin. Proinde lumlae excepto perfunduntur protinus a superficie soli aduersa,vsu ad auersam, 't stellae corpus integruitIustret omnino elantas nihil a candore degeneransintimo,quod Sin Ioue insimus.Sednunc redeamus ad lunam, hanc ab sole lumen mutulire astruunturum naturalium peritimini.qmanon suapte natura fulgeat.sed tanti talumininessesubiectam ferunt.ine enim ratio facit lunam non proprium habere lumen alias vero aut re acrobesellas. lucere pmprio,quod
ills supra vidiximus sole loratum ipso prefissimosthere11M.Lunaverδ quia ipssa sola sub sole est,&eataeorum regioni proxima lucesua carenti,lucem nasi desuper leposito, cui rest, delitabere Bonfitest. Denique quia totius indi una 'Adii pars terrain: thetis autem luna pars est Iunam quoque terram,sed heream voα rem Pinauit antiquitas, quia illa aetis,&aqus,quae per se concretae:&densa sunt xlia in M,
betur ideo extrema Vassitate densata est,secundum ergo rationis asserta, conssat lanam non lucere proprio lumine,sed mutuato a sola beneficio, esseque vetus speculum,S a solis 1mpetu splendorem accipere, HAristarcho placuit, quare
D E I E C T A, εα. Nuncadseptentrionem vel occidentem indeatur, ratiostiem attulimus,sed forsan obscuriuscula,quare pauld famigerati id promenius Biliteras.L Merte de septem erraticis circulum teres proximam habet, vidiὰ -ctum est,itique quod,mensibus sub rotam solis ,radios'que, primo die antequam steriens latens obscuras ,&quando est cum sole in vocatur postero aulam die quo numeratur secunda, Vstenens a sole instasollem ficu tamen extremae rotundanorumcum triduo recessit; crescit illaminatur plus otidie vela δ distedens eum peruenit ad dremseptimum distatis asinoccidente circiter medias coeli regiones vi viaelucet,&eius v ladsoleparsspectat, ea est illuminata. Qua vi autem decimo die quuminiametral pacio totius effabst ab soli:perficitur
plena,&oritur, cum solyt ad occidentem deoque quod serum spatium munes,ssisans risistit:Contra,& impetu sori missis orbis anserecip1t1keridorem, septimodecimodae cum Ior rea est pressa,adloccidentem, ingesimo Nysero dis
tonsessoὴ lunam non solum terram sed ferme Vmersae illummam posse sed
73쪽
itin in- ratri nesque item Dicothomos vesdiuiduaterre lucem infum dereliquando quae reflexuilluminant adrech angulos, lucem promunt. Verum
humoris concipit copiam lare illa lib. olei maton ta enim cat lium quoq
Irit nisu mi in, in ei antibiis iciinc mstralatiar: Iucere conueniatmodi, eum caloris quem quasi per accidens affirmant euenire. Vbi antemPli est. EX ADVERSO DEMVΜ PLENA, ET PAVLoά MOX IN Co I TV VERO, Sec. Hic Pli. uerse caduerse, ea bulis Graphie titur. Nam auersa dicunt,eaquae non visimtur,quaeque latent, , 'χη ' quae verbiotaeonspiciposi indue adicuntur,quvenormesticodices deI D
rege t,unde acceperit, legendum enim contenderim auersa non aduersa, visen sinsit, retribuataereuomatillum haustum lucis quem acceperat. I LUO REGERAT, Sce. Ad alium lacum aliam ue partem restiutuatac retribuat 1 quo acceperit Beest,a solean coitu enim renituere videtur lu=mta illud Ddda sole mutuaratame enim, cest,quando estin coitu, inauersa, SVera hoc est,n via.Etsubnectit Ph. SYDERA HAUD DUBIE pasei. Tri RRTHO H UMORE P ASCI, M. Phrique philosophorum. , poetarisi, pariterisque oratorum imangsententiae applasenmt.Potissimu, Pthes msh b.antela'.Tulli etiam litaseeundoxat stiorum,suntanquit, stellae naturarummes quocirca terrenarum uam Uaporibus almin, item, ineam it pedibussentedum Senecasextonaturalium.itemstoici, testplutar, in author plurimς,Sc quidem politioris eruditionis .inlibro deiside, eontra Nopis Aristo.quia inquit.Si mundus pascita ergo corrumpetur .cuius opinioni Avicentatur. na suffragatur sol oribus argumentiscoelum nutriri non posse confirmans. Plo mutas , tinus tem coelo simoniam non posse addi prodit. Albumasar Ptholammmporem. Album sar hoc effici non posse comprobat, quodspacium quδd in ter finem teres,&viciniorem locum in quo est lana,st .sa RQ riorumsere a mensura quasit unum Ut hoc inamur verbo poscente loco Μειharium 3ooo.Μ. culatorum.Haud quaquam enim sumuntur Vapores a s perficie teresquam .16. stad.secunduvis viquida m volunt ladium quadrino
ni itidiaescendit.b Pt Iemsum haud vitellexisse fumositatem xmidam ast lare ad lunam
posse,&M,Mgs ns vaporis,quiversus lunam est oeerenosvu attrahat lim ἡ morem terrRSinonini eorporum eam sequenti Sicut adamas attrahit ferru.
Ν os mJvite Pli humoribus raptisterulieri minuat, de hac re diuersi tradum
larum diuersimode fieri qui uepersuasum habet in quibusdam erum palescit, Vt, inVenere, intaininoobsicutior at in lactei circuli stellis albescit, Luna Vero .. -, quaererrestrisinnat s,Vt docet Aristo. nestadeopura,Pam mmoso , muri tuamen non quit admodum ad umma penetrare,quae ratio illi reddit maculosam
74쪽
nucleaturus miram reni horam 'derum deliquium con* sexta,
ommmcoaPoralislineamest quaeua mente eone itur,ut talangitudine haberelatu optassit:Sedmetolam rapacilas signorumlatitudinem exigebat. Qua tum igitur spinilam dimensiti porrecti; syderi Eempstas,duabus lineis limidi Ecliptitatum est,&tertia ducta permessium eclipticaappellatur;wacum cursum suum ta. in eadem linea pariter sol lunaeUintaint,alterius eorum defectum est hecesse euenire, lis: si ei tunc luna succedat img:si tunc solli,sit admissi.Heb nunquam sol deficit,nisi cutricesimus dies luὴς est. Et rusi quintodecimo die cursus si ne rustillana defectum, sic enim euenin aut tuns contra solem posits ad mutuandum ab eo solitum lumen sub eadem inuentus 1 interesconus obsistat aut soli ipsa succedens obiectu suo ab humano aspectu lamen eius repellat defectu ergo sol hidihil patit ,sed nos ex fraudatur aspectus.Habent aulam quid discemiculi lune, sostis sue, defectus.Nam cum luna tota defectum patiturun nicilio coeli tota via uene adterram,ac propter locorumssistantiam interuentutu solem.defectum Gli est in aperto. Lunam vero obscurari obiectu teriae eam non Vidi, propter terys rumorem,quamobrem quibusdam videtur,aliis vero non. Hoc est quod ait
VEI P P E M A N I F E S T V Μ , QVII A S OULE II I N TERVENT V L V-AE O G C V LT ARI, L VmNAM VAE TERRAE OBIECF vj AC VI RES, M. Reddi eosdem solis radios linea interpositus auferente terrae,terraque tuns Luna Vero subeunte sole repentinas obducere tenebraspalam est rursum Vmbra ter - , Isimam hebetariacobscurati. 1 cento obiecturalis non apparet,ut prodit, etiam Μarnanus Capetalib. VIII. Et in e comperti haberiscito terrani
esserotundam, quodliquet eleuatione obhaesto eni quis sit se mutnoctiali Micneutrum polorum Videbit. Verum si Versus septentionem tenda polus ille senis per sublimior supra orizontae apparebit ε quanto plusis quinoctiali recedet, eo dem modosequelisitatisrecedac ab squihoctiali tendens versus austrum, foliis enim ille antareὰς regionis e altabitur polus septem natis deprimetur sub ovrizonte. Obigitur antela quypiam syriia,terrae obiectu occultarinbbis est mocesse,ac lunam obscurativmbra terrae Subnectitaeinde minius N E QUE ALI MI .ES S E M OCTEM Q. V A'ΜDTER E, UMBRAM,&c. H quacdpositissime memoris madat.Nasi sol,&luna, suscedine caligine' cop1osa inici soleant hoc est,pati desectu inde euenire.d iij λω est necesse,
75쪽
est neeesse quae nissilest aliud quam tens umbra quae &nonnullis prout habitet
terre regiones,Veleisadparet Meldenegatur:quoniam quibusdam, i solis vel latins lux apparet quiusdi minime S Escadregionissitu. Vmbra igitur terrς tua sol post occasum Aemis prio inferiore currens cogit emitti fit obscuritaς quam in idem solis hasidcon pari modo inicitur Nam quisub squinoctiali adimpleum Vet Capric*ni habitant quatuorvmbras habere dicuntuFut quibus, IAhiautem tres umbrarum figuras statuunt. Hie modo auctioris sectionis adde lunam ole queus a que sedera, non se ingerere nostro intuites,propter no Maehabitationis locum quaquam videam p ulo superius attigisse,rem tamen fusus distutienὸam censuerim : tum quod haud quaquam inamoenum putem. tum quod rei instituisper comodum videatur,locus certς nostrae habitationi, ita positus est: Vt quiaam stelle ipso inquam possint inderi quia ipsa pars cc
his quassintnunquam potesthic habitatibus parere.Pars enim hae teres,quae incolitur ab v Iersishominishus,quam nosinuicem scire flumus:ad septentrior nis verticem surgit sin alisconuexitasaustrale nobis Uerticem in ima demergit. Cum uer , semper circa terram. ab ortu in occasum coeli sphera Voluatur, res t hic, Qui septentriones habet quoquo versum mundina Volubilitate Vertatur.
quoniam superis est,semper a nobis Videtur ac semper ostendit arctos oceani metuentes Nuora tingi. Australis cotra,quasi semelnobis pro habitationis stupositione demersus est,nec ipse quam Visetur, nec sedera sua quibus sine dubio insignitur,ostendit & est quod a Vergilio fuit animaduersum aroe versu. . Hae nobis semper sublimis ad illum, Pisi, Sub pedibus styx atra Videt, manes uen unctisquamsenlantiam it pedibus Nannilius his., Alteras rs orbis sub aquisiacet iunia nobis, Vnot ue hominum gentes nec transit a regna
, Commune ex uno lumenducentia sole
, Diuersasque umbras suaque cadentia signa. Subnemi deinde Plinius. FIGURA A ANTE ; μ B RES SIMILEM M Eis Meta. T AE AC T V R B I N I I N V E R S O, &e. Meta enim est turbo inὰ
uersus, conos a G cis appellatur, sicut turbo inuersus est. Nam quae figura coriumpiscitur,dicitur Cylindroidesnec aliter ergo se habet Umbrasinus hic meQminit i.Memergo struesest in acutum tendens quod,&facit turbo inuersus, est lustium instrumentum Me simile, modo fuerit inuersum. γω I N ΜΦ Menti CR O N EM DE FICIAT, εα. Inaculum STATI A Vα strui. 7 E Μ A Tu V E M ENSTRUI, M. Stati eterminati, menstrui, quia mensis lege fiunt.Menstruum Vocamus, quod unius est mensis, vel ad eum pertinet. desectus ergo lans ac sellis menstres,esse non possunt ob radiaci oblis quitatem. Sub enim obliquo circulo, accessus ac recessus solis fit sol autem sub ecliptica linea gladitur: quem necesse est cum caeteris stellis rotari, coelo sem: per voluente . Verum si Uberius, ac forsan compositius. de his voles, adeas Ptholemaeum Astronomis callentissimum, quinto quadnpartiti ,3c Mamili Obliis urn libro Astronom1con. Adde ex promptario , ac sacrario Ptholemati ob quitas qui atem zodiaci esse. ML VII. graduum,& minutorum . XL VII. obliquus zodiaci enim potissimum fertur, quado signa oblique inutis, ex quibus aliubi, i autem
76쪽
CIS PLENA . M. Atinam Ni peritissima rerumn turae astruunt. deorsum natura incipit caducorum. supra vero eam diuinosu.Nam immutabilia quide mundi asinae quae Aplanes vocatur in read oti limam exordiu sunt. Mutabilia vero a luna vin ad terras dixerunt antiquitatis obseruantissimi Aoque confinium, &animaside fluentes m n, quodctisonum est yadsuperavero
meates in vitam reuerti a be queexistimatum est9 Item supra lanam, omnia sunt plena lucis diutumae, quia purissimo aethere collustrantur .nec hue ascendit inpor, nec obscuritas, subdit item Pliniux -Α - N Q B I SE A V T E MPER NOCTEM CERNUNTUR S-Y D E R A. 6cc. Nam i
cessit solsis lumen, quod nocte fieri assueuit, 'dera pluma nobis apparenti quanquam nihilosecius hoc plenaequo aliquid limitationis ingesserit, sintne plane corporum sidera tuae a nobis Videntur, Platonisin stione ophilo,non eqvgvideamus syderum corpora, radiorum quasdam reflectiones in aere similem sederi speciem reserentes,sicut m profundo pisces agentes videant in Mugis e malacie non sydera,sed imagines sedersio visic dicam radiosas umbras, ad Pli. contextum NON SE ΜὶR E RA ait MI Ni s C RMPVLI SP A R T TV M C O N G R M E N T E S Y D E R V M M o T V, M.
Hoc est,motus erum non paribus graduum minutis conuente quianon dem modo,nec aequali pariu lege,nec ortas era occiduioaec oriuntur, evices sua eodem metiuntur motu, nec regunt, alia enim segnius,alia emergunt oeyum
AE C RATIO M ORT ALES, M. Ratio 1iqvidem 'derum,quae tantis mitis,tantis virtutiu
s bus, tanta dote ac tam immensa pulchfitudine scatet, in i eorum inde mortalessubducant, ac extollant, erigantque
ill inς lum dotes, re quod miri ingerit mortalibus sydem N ς m gnitias , qu in Scipio ille apud Tulliu:In eius ma
gus iure admiratur, quoniam Videlicet, globi stellarum, ij terrae magnitudinem vincebant. Homo certe nisi quem doctrina philosophiae supra hominem, utita loquar mmo Verd hominemfecit, suspicari potest unam stellam, omni terra esse maiorem, quem vulgo singulae vix iacis ius flammam aequare posse videatur.Ergo tunc earum stellarum πια re magnitudo asserta credetur,si maioressingulas, quam est omnis terra,esse constiterit,maius Ut pote corpus omnium corporum uniuersis, e Ursunt Muit, Alcabiti fretusauthoritate Alfragani maximgsteli g, quam Unaqueque capit orspus terrae centies septies. Tertius magnitudineIuppiter, quartus Saturnus, post eum, stellae secundi ordinis, quarum quaelibet capit terram nonagesies, posthas, quarti ordinis,quarum quaelibet capit terram. XXX VII .sequetessexties terra. π VIII. capientes:post has, Mars deinde terra:post hane, Venus:post eam, na: postremo Mercuri', quso iaplerique tumultuatie esse asserta protat. Verum
antequam ab hoc proposito discedamus discutiamus, quae Plinius hic tradat mea motiae, qui conspicue Solis immensitatem hic pandit, in hoc finiquehallucinati lac citanter dehood eruerutanter enim septe erraticas speciosissimus,lo ageque mortalibus utilissimus solesse dignoscitur. Hunc Epicurus pedaneum emedixit, sensu deceptus, viait Aristoteles. me autem terra maiorem declarat ip s
77쪽
sux ferreumbrassi conifiguram terminaris, ex Euclis sententia lut ait, Mino, res corporum vistas seri huando illuminantia maiora suerunt: ultimos erum radio . dererisdemex quo ei uereum,as. Maiores Vero fieri corporibus umbras. eum illum tantia fuerint Onora, vicini enim radios in his extenuari;
Sleam se metieafigura:torum αodiacum operiret . & sic mensibus si lys, tuis eclipsissontingeret abra se opponente.Praeterea stellae ipsae quandoque lucissiores meis piscinbras, quibus remotis persolis aut lunae splendolatri Hebruteis. Sive Iadbres essentis fine Vmbris terrae, non sesum ridiaesi sed alia Θυque astis fixa operirent: Shiclunatota nocte, sine luce remaneret. De ipsius intur cer lagnitudine diueris sunt sentenae,mexta disses sere 6mεhes . Macrobius asseuera epraehensum Meillum ducetesimam sexi in lingpartem sui estes habere. Etis Erast, visententia aiorem tetra esse septies.
I vines ex alliorumverum Moesi,o statum,ex quibus paul insetius disEstremus.Τerram auremalunt. C C LIII .milliastadiorum complecti euius diaὰ metrosint non multo amplror. LXXX mihi factorum. Cleomedes autem dixit Solem; Lunamque. D-CG L .partem essessiorum circularum, Solem vero Diadiatrum. D. xx .milli stadiorum habere , esse autem ter decies1una maes hem, vero lunaterra dimidio ni pre:terra denique circiter millia XX XIII.
ambire . Idem ait Martialius Capella alta' octauo de terra, sed lunam sexies dixit
minorema autem circulo sexcelles quumhydrologa ratione compertum esse
assielepsydrisduabus superpositis altera Vacua inferius,alaera aqua plena supinust seruatio lunae ortu cum stella fixa et cum tota sit orta,tollendo sepsydram i seriorem ei aliam ponendo donec. X x Π IJ .horarum spatio luna, seu stella eadem fixa,ad eundem redeat Ioeum. Solarem Pueque circulum duodecies quam Luns
ponit maiorem, manifesta ratione, tum quod illa mense ille. XII. mensibus per currat. Martis autem circulum eadem computatione cursus Vices quaterpotiore
inueniri Iouis centies& quadragies quater. Sanu ni trecenties,tricies & sexies. Si quis aut nς olis i a terra nosse cupiat mesura,facile fisetitex supradi incalculo indagareaeddeltas paulo mox.Nunc ad alias solis veniam proprietates si emi sic lat solem ea magnitudine essestatuunt qua videtur , csterum non peris iusse illas quanta inde consequeretur absurditas adminatione dignum quod Cleo medes prompsit in literas. Men inquitCleomedes n coelestium orbium conutemplatione,tant stSol, quantus apparet,profecto multς simul erutin ipso malgnitudinesiquidem oriens&occidens mas videtur,& ti bicuiator,tum etiam
longinquioriquam cum in medio coeli, ratio quod vapor Scaer, in ortu,&occasu crassior is medio verδ subtilior videtur, ex quo refractus per nebulas laquis per speculum,aut aquasvis Niquadrantem in catino maiorem quam Quid re videtur. c videbis in otiente aut occidente solem Sc maiorem 3c longinquiore apparere. Hic insupersol poetarum commento quadriga inuehitur, cuius equi, Phlegon,Pyrois, Aethon Aerus. Ex hoc ortus&occasus signorum auspicamur. Nam ex radiis ei primumemergentia apparere incipiunt in oriente, aut in oci, casu,& tuc Heli ac dicitur. Hinc Ouidius ait.Iam grauis obliqua subsedit aquais, rius Vrm,aut oriuntur cum eo pariter: loccidunt,Vocaiuxque tunc Cosmicus,
, hinc vergilius. Candidus auratis, appetit cum comissius armum .Taurus &iar. uerso cedens canis occidit astro aut occidente sole apparere incipiunt in oriente, . Scrursus eo occidente occidere, & tanc chronicus iure vocabitur, quare ait Ovia, diusquatuor aut os e1as orta dabit. Almathematici alio habent ortus, cus quidemsgna orizonte emergunt, quae insphaerare tare: pascendunt,alibi
78쪽
oblique recte enim ascederes occidere signum fertur quum paramaior squaumtis, hoe est, quum plusqukm portiones. XXX. simul cum eo conscendunt &descendunt. lique vero cum pars minor aequatoris,h est,mmus quam poris siones. XXX.cum eo simul descedunt ae ascendunt. Hinc ait Lucanus. Nune obliqua meant, nec tauro rectior exit. Scorpius, deinde quo magis polus artieus nesmatur, tanto maior est dies, & contra, in quolibet mundi angula integrum Mes lintersum aspicitur a quouis breuissimodi sex item signa,atquein maxima scendunt. Deincepsia motu solis, ipsius sphaeris, plures cuique sphaerae or bes ad seruandas motuum epiphanias tribuunt Aristotes eos autem orbes quos medios Aetiam Uniformes concentricos, centri S.Item 'ea,hypogea δύquos ita vocant,mbuunt Ptholemaeo, Motus insuperdiuetiitatem esse in eadem sphaeramlasme est ineremum, quum unum quaedam propriumlabeat a sua
octaua sphaera seeundum signorum suecessionem tardissimus, veluti lii ris geontagit. Nam hine tantum tres orbes cum totidem motibus ponunt duos, primum inter se eccent eos,ac aduersos simul autem positos modo concentricos, quos solis summam apsdem deferentes vocant, est autem apsty,ut iam diximus, circulus currus as attingendo terra Uerbum defluxum, quoad eccetricum piamnetarum in quo Voluuntur transtertur,summa enim altitudo solis apsis vocatur,am limaeo Apogeon, d Barbaris Aux,Ut iamdustum est a nobis.Nec vitio noti--Meeruieohor quispiam,ncrebrius quod inretitum estrepetatur, hocium secimus,mo lectorumvoto copiosius satistaciamus,nam &hoc caput& sequen is , smilia admodum sunt. Videre est rosque ilia Ha insignes eiusmo , έgnorasse, alli paru&oscitanter de his disseruisse.Plinisque locum sequeatem, ho celi, . XV, illentio prsis e. me est erum curiae, Suiubi lege mammos demorari moliantico quidem hoc poscentesciotamen Hermolaumpsi;
moribus labris antelatum cap1m. solum attigisse. 'Verum Ubenus de Solis madignit medicamus . Sque a mutis magistris carptimacceperimus in meditulliuafferamus, quanquam fatis dixisse Videamur, tamen quo uatigiis ingenium, discamus puncium esse a Geometris dictum quod ob incomprehensibilem brevitautem tin partes dividinon possit ci uin parsasquased intummodo signum Τessed i cterram certa ad magnitudinemgirciter quem solvoluitur pucii mo s
solis Decia mam iacima partem ere magnituditus circi, per quem sui ediscurrit. Cum sol ad circum certa pars G, terra verisad circum solis punctum sit Fqdparine nonpossitiquare minals em esse rem amavrem,si maior est pars, eo quod partis nomen ruma, Ita non capit. Verumcirco solis superiorum stellarum circos certum est esse maiore seo quod continetur, id quod continet, usin. midsit c stium phyammor ,yta siletiore aqueque insestior ambiatus. Unde&lunariph mquasi a Meso ultimam&vis torrari minimam prodiderunt. Si ergo stellarum superiorum circi, tiam ostensum est. circo solis sunt grandiores, singulae autem magnitudinishinus Vt ad circum avsque suum modumni auudisv mmobtineat; ne didilo singuissum tini mpliore mamadi sor inqui inpetiori busn ore punctum esse predia
79쪽
intionis examine , quum de duobus orbibus altera diametros duplo alteram inniscit issum orbem', cuius diametros dupla est, orbe altero octies eue maioremaure igitur eo viro lem terra octies maiorem. Haec nunc de Solis magnitudine Umbra sumiant. Nunc est habed sermo deeius Vmbra ad cuius notionem perpede solis. Miuntquςsumus dicturi. uertedum Vmbramterrae quὲm sol pinoceasum, ut iam diximus, inhemisphae infriore currens sursum cogit emitti . Ex hoe super terra fit ealigo,ac sicutitas, quamnoctem vocavimus, sexagesies in altu multiplicatur,ab eamesura quam terrς diametros habet, Se hac longitudine ad ipsum circulum,per quem sol currit erecta est,exclusioe luminis tenebras in terra reiandit .Perpnetita itur, ut plataque astruunt,t quanta diametros terrae sit vico
stet quid possit sexageses multiplicata colligere. scitore o. ambitum primo aeri Ambi* tmius icin queineolitur,vel inhabitabilis celataberestadiorum millia ductae
s lGIS uririnil ut imi ci Cum ergo tantum ambit teneat,sine dubio octaginta miliva diorum Uesnon multo amplius diametros habet secundum triplicationem. eumseptimphanisadiectione.Etquiaadessiciendum terrenaeumbiselongitudiriem nonambitusterrae, stadiametrimensistamultiplicanda est. Estenim ipsa quis sursum constat excrescere sexagies, multiplicandriunt octagiria,Pς fers
raediamereos magnitudinem habet, quae faciunt quadragies octies centena Miltiastudiorum esse a terra usque adsolis cursim,quo umbra terasperuenitaraec certe nonoesum saritudinis di Minima inferimi. Ubi est ca. superiore. - s P ACQ C O N S V Μ I V A BRAS I v DIC I O sv N PMO E V G1R V M PRAELATI VOLATUS, M. Ergoc a finium illisestretis terminus initium siritis.nunciaPlinii contextum redeas
OMNIAVS IN MERIDIANA PLAGA, &c. mnstrauimus umbram s moriere inoecasum deflem,oeciaeme vero in orstum. Medio autem die,qui 1mesidieni senes, in septentrionem depellit. in abstin ero, caeca nostram tabitationem impossibile est umbram euiuslibet corusoris cadere,quia semper maduersiam ses partem umbra iactatur. Aduersus austem austro pud nos sol esse non potetit. cumhunquam MesseptentMhales aes imgat,sane quoniam pars illaper fugiempera vicinaest,admittithabit testerras adtiopicu,quaerique habitatur spatia umbram mittunt in austrum eo' rempore quo Sol cancrum tesset. Tine esui Sol fit λ,tentrionalis ei,cum tropi*
Heri geritis propterid elatis in se Sinumast. '
80쪽
-- ptholemaeum aliosque astroruperitissimos dixisse lunam terrammorem. Nam si umbra terrae, in quam incidens luna obscuratur, vel aequalis est, vel exu Contra ceditiunae mammdine alioquin teres no posset tota tenebris abscondi eande m Mi. rem umbram a terra missam, cum sol cinque obiicie terra umbram iacit, maesgnitudine terre exuperet, necesseest in vertice extenuari, quibus causis astruiditur, latitudinis umbrae lunam obscurantis diametrum multom rem flati aeris diametro. Quod si umbrae latitudo ellans latitudinem adaequat, vel superat, sequitur necessatio lunam terra esse norem. Porro, quod Plinius ni fieri non posse, ut totus sol intercedente luna tertis adimatur, si maior sitierra quam luna. Na non deficit Sol totus,Lunae interuetu'q; tertis adimit sed pro Uarietate te
rarum si alicubi deficit totus, alicubi pars una solam, alicubi non deficit. Qui busdam autem terris deficere totum, quamis luna sit minor terra, nihil prohibet, quando perspectiva ratiocinatioprobet corpora inaequalia aeuiusmodi sunt selis.&lunae, propter inaequalem a terra distantia aequalia apparere.quita perpensis constat Plinium deceptum istac mathesi. Cur enim ait Pli. Partibus vicibus anni brumalis abscedit Ses, haud dubie temporum rationem moderatur, Se regit. Abscedere autem a nobis videtur quando Capticomum subierit,in quo dies fiunt
breuiores, quando autem Cancrum,logiores, signa utpote sunt mm partibus αmbuta,prout solea moderatur. Nam vivetissime inquit Mamilius.. Temporibus quoque sunt propriis pollentia signa, i S mat, Aestas a geminis,autumnus Uergine surgit tributa, Bruma sagittario,ver piscibus incipit esse, anni Gὰ, Quatuor in partes scribuntur sedera terra: porib',
, Hubema aestiuis, tumnus verea epugnant. Cur autem partitis Ustibus anni sol ascendat, rationem subnectit is. λω UT NOCTIUM OPACI TATE TERRAs REF I EC I A T , EXUSTVRVS H A Vt D D v B I E' E T si C ME Q UE EXURENS RV ADANI IN PARTE, &c. Opacitate equidem noctium brumalium,terrae iam tortido sole inihiseentes, Ochiulcae, radioquesolari iam saburra diocest, inebriatae,plensque reficiuntur, ac integrantur,&quod algore fatigatum erat, aloris vires illiatum sit,coua,qubdolore exustum,&quasi absumptum humectatione interpoliatum sit, longitudo enim harum noctium dierum prolixitatem aestuatium repeditfuturo anno pers. accommodam. EXUSTVRVS inquis. Nam si illa opacitate terrae non integrarentur, heae pertores , ac plus nimio aestuentes efficerentur. SIC Q V Ο V E EXURENS ses0 SQ. Ut lamna perusta. Hic enim modo metatis, aduerte, solem neque sursum, neque intra Cancrum, neque citra Capricomum deorsum meare, seacum ad tropica solstitia signa peruuentat,moxreuerti, de Solstitia vocantur. Eiquia aestiuus tropicus temporis nostrae regioni est terminus confinis ,ideo cum Sol adipium venerit, facitnobis gestiuos calores devicino Vrens sensu maiore, teque subiectos. Constatuem solem non fines perustae in egredi,quia de tropico intropicum radiacus obli, quatus est. Haec enim flaminisobnoxia est,quippe quam Sol totius aethras flant, mr, etfons,et administrator,nunquam relinquat.