장음표시 사용
61쪽
nes inuehitur,fulgurum enim monitus obseruabant.Nam&emersit ut obseruaὰ
re de coelo augures dicebantur,cum Uitium obtigisset statim obnuntiabant.& eb' mitia dirimebant,utdocet Cicero de prouinciisconsularibus. Obseruabat item generas gurum quae tria esse dicebant.Postularia, pestifera,peremptalia votorum aut sacrificiorum spretam religionem desiderabant. Pestifera morte, vel exstalium denunciabant. Peremptalia,superiorumfulgurum ac portentorum significationem perimenti vel quibus staficia intermissa aut non ritefacta repetantes. A RVSPI CUM PRAEDICTA ORACULORUM DRAM S C I T AA M. Haec concinniter prompsit in literas, qu1ZVrbs Romana tanti, prastigiis fuit adobruta,ut nullus magistratus inauspicato crearetur,sacrificantes enim olim exta aspiciebant extisprces,&sacrificanti futura prGicabant quos a maresetius quam possim interfari Augustinus libro septimo tacitatis dei. taxat. quae omnia haec ab externis gentibus ad Romanos deueneruntamc est, abs Hetruscis Aegiptiis,Dardanisque. m Tages primus auruspicii disciplinam. Hetruscis dedisse dicitu ed redeamusia reliquum. Atque ait Pli. p. PARVA DIC TU IN AUGURIIS S T E RN V T AEMENTA ET OFFENSIONES P E D V M , &c. In auguriis
hercle nec sternuere fas erat. nam ominosum prorsum &inauspicatum videbaὰ mr . Augusis enim stemutamenta in malam partem accipiendam putabant,ad quod allusisse videtur Catullus,hoc versu.Dextra stemuit approbatio .Et Pro, pertius: Num tibi nascenti primis mea vitale s. dus arguium stemuit odi, me amor. Putabant enim prisci stemmameta postmeridiem auspicatiora.ΑΙ, notandum quoque hie Alberti Magni dichum augurum scientia contineti ter, nutamentum e everitatis signum, S liberationis prognosticum ab insidiam diis scriminibus.Subdit Pli. δω ET OFFENSIONES PEDUM DIU VUS AUGUSTUS, &c. Hoc liquidius coprobatur assertione Suetonii, Tran iliata prodentis.Auspicia,I omnia quidem pro certissimis obseruaubat, si mane sibi calceus perperam 1nduceretur,Vt hic sinister pro dextro, ut dirusi terra mative ingrediente, si longiuqua prosectionem forte rorasset,ut istum, haec ille. γω PRODI DariSc. Calce induit vel proiecitaui insinua, uit,praepostere uerse. Caetera nihil fuscedinis habent,quanoniacisElector me inocriter inhumanioribus disciplinis exercitatus discutiat igitur me oper rectus churu rem si apposuero his nostrastholia,quo Pli. Verba exploratiora ac excessi Roms,est,qus menstruorum dea diceretur, & turpes deorum hic turbas enarrat.
IN C. REDEAMUS AD R E LI QUA . Nati s sydera. omam paululum ascopodeuiarat, Vt liquet mentioneab eo facta dei. Nunc item meminerat
prestigiarum quarundam, inccmmoniarum ac superstionum, MVercradinstitutum remeat errantium, 'desaeumnaturam Jertere licam. Putabat enim antiquitas
sedera paulum lucis habentia esse tanquam vulgus lagnobile,rutilantiora vero Haioris esse,& authoritatis & potem thus expressisse videtur his versibus. 1Stellarum Vulgus fugiunt sine nomine signata. in Sunt
62쪽
, Sunt star procerum similag sunt proxima mis, Sunsque gradus aeque omnia timcia moti. O i sciam hic Epicurii deliramentum,qui autumabat astra cum oriuntur a cessi, cum isoccidua essetis,exfingui. rinde ac si quis dicere cum homines conspiciuntur sci,cum non videntur,mori.Et vice melarii addam plero que hominu putasse sedera cadere quando scintillare conspicimus,in sententiam hanc pedibus tuisse videturVirgilius his., Sspe etiam stellas vento impellente videbis, Pr ipites coelo labi noctii ueper umbras'
, Flammarum Iongos a tergo ad creetractus.
Et Manilius stellarum scintillantiumst oc modo etiam meminit. q, Praecipites stellae passimque volare videntur i.ῆ- . . Cum vaga per liquidum lciniciant lumina mundum i, Et tenues longis iaculantur crinibus ignes
Exilim' procul tenues imitatas agittas. a Flaudquaquam credere enim fas est 'dera cadere, ut schola petipatetica docet, quia corpus coeleste.non graue est nec corruptioni obieehim.Mik enim suntlud Sydera, minis aggregationes, ut ait, stasseeudo Geli. item Se substantigiunt simpli cadet . , es Vt odit Pthotempus astrorum peritus.Et subiactat Ph. i IULA NIMIO ALIMENTO TRACT1 Humo. tet vulgus sa m. Physici enim ignem ethereum humorenutria quidam arbitratur,idebshbmna perusta,quam via solis diacus occupauit,oceanum Enaturaticarum, somnis stitudo,qua leum quinque vagis,&luna citro citroque discurruntiaberis iem humoris simonia,cu ergo calor assisnutriatur humore, Ercvicissitudo contigit,ut modo calorimo humor,emiberet.Euenitenim,ut ignis
usq; ad maximum multi augmetum, haustu Uincat humorem,&sic aeris motata temperies licentiam prmat incendio. Obigit nimium humoris alimentuquod vicinia ignis accenditur elis scintillant,qus cadere videtur.His igitur pensiculatius imaduersis,constat sydera curita scintillare videantur,ac quodammodo cadere. nec alienum erit adsequetia aduolare,quolibeti satisfecisse deam palato legentium,ait Pli. p, P O TE N TI A A UT EM AD ΤERRAM MAGNOPERE EORVM P E R II N ENS, M. Magna Ut pote errantium potentia sextu quare rasci planetas vocant,quod flaturorum quas interpretes sint, parem emnobis Vesprosperas, velit dices causas . erraticas stellas assertant,&quod multo admirabilius est,animam no parum energiae aberraticis Mutireautumarui Astronomis peritissimi. A sarum enim exercitio ratiocinationem a solis exercitidisentiens. opinandique naturam, a Μartis ardorem animositatis,a Iouis,inmagis,a Venetisvero desiderii motum,a Mercurii orbe pronuntiandi Scinterpretandi. Naturam verδ plantandiῆ& agendi eorupora lunaris exercet ingressus.Nec tame defuere qui ascripserint stellis fixis eminentiorem vim caeteris em plurimum autem communem isticitatem pro nas1centis modo mensuraque ab prosperioreplanetarum situ flatuque contribui sentiunt,a fixis veris incomparabile, &extra quae opinetur aliquis fortunς benigniuratem,qus sententia a Puiolamso c robatur,alis omnino planetas vi acesse
prspotentiores ostendere conantur,quaeincusasse mirandula minime deridet.
Subnectit Plinius. in TOTA SIGNIFERI A O D V L AE Zodiaul I O , M. Quia certe ignota diis ratione, ignorentur est preci opera cus. rae astrorum, & Uires, & rationes, cum is inces temporum moderetur, &e iii regat.
63쪽
reetat. Constat enim zodiacumdistinctum ordine planetarum,&unommerdi. ne inquam:q acuaties oritur,post lium Tauriis emergit.Hue Gemin1 MDu tur hos Cancero per ordinem reliqua, sole itaqueilla signa trasmeante nobis Epetitasiorum constitutionem, S Uina,&naturam. e Pl1.prodit Anaximandrumimum astrologiam ostendisse petitiores, Abraham alis Athlantasph mque Arietis & Capricorni inuenisse,& subdit RG SUMMUM E S 5 ESydui Q v OD VOCANT SATURNI SYDVS, M. Vim natuessatum iamque errantium stellarum dictur iure a Satumi situ auspicatus est, illo orbem ordinertique altiorem tinente. a Satum enim sphsra,quae est prima de septem Saturni inquetas sum lautia summo sicuti niuriecti spatii tanta distantia est. visDS diac1 ambitum superior triginta annis, duodecim Uerdamissubiecta cinciat. Rursum ratum . 1 es' a Martis recedit ut eudem cursum bimmo peragat, Venus Vero tanto regione Martisinferior, Vteiam satiret ad zodiacum seris agendum.Sammus enim,quamis maximum dicarur sydus,mnimum tamen nobis apparet,ob celsitudinem quae efficit ut paruulum rideatur.Subdit Pli. A filo. WN. IN M A V T E Μ E A T V S, SQ. Animaduertendae ἰ - i fila viserraticas ab occidente in orientem, Primum vero mctile, ab oriente. r tatam. 1 ueramoccidenter quod testatissimumfacit Pl1.cum a1t. -
C ON TRARIV Μ Μ V N D OA G E RE C VRSV Μ, &e. H est uum Mysidicat mundum 1oc est, coelum siue primum mobile moueri ab oriente in occidentem,erraticas vero ab occidente in orientem. Hinc subnex Gtώ-I LI O , SE A PER IN AD E X T RAM PRAECIPI G T I, 8α. H est primo mobili m dextram parte mouente. Hic enim locus exa natissimam poscit indaginem distoribus authorum classicorum opinioni DeXtra bus ancipitem aus apponentium assertioneaunt erum qui asserant sinistra ac dexSsni; pa elonon fleuibui, quoniasit orbicubris urs, necantica,n pinica nec stra in sup agire inferna.Verum si testatisssimorum aut xu opinionem pensiculate cos , amati fuerimus .non paulum lucis inferemus, coelo assignat dextras ac sint, stras parteia1oc carmine Ouidius. Vsquedus dextra coelum totidem que sinistra, Parte secant zons, quinta ardentior illis. . . si Verum uti, nobisvertius fiamttendendaest Geomedis opinio qui aut ς, ae mustar o nium de Iside lartes sinistras meridies, dextras septentrioni, anti partibus occiduis, stica rosue posteriores partes,otietatibus tribuit partibus.Varro autem,Sextolimus lating fragmento, diuersimode de his mundi I nibus sentit. Quocirca Ast, elum,qua tuimur dictum templum eius teph par, res quatuordicuntur, straab oriente,dextra ab occasu antica ad meridiemψpo Ah ad seprentrionem, ius insone sequi videtur Ph. ait. in E R R A NT.Ι A S TDE R A C O N T R ARI VA MVND O A G ERECV RSVM, HOC E S T , Ita AE V VM, M. L udi cit,hoc est, sinis strum.Nunc constat stellaserraticas moueri ab occidente in orientem.mundum Xero a cest,coelu,ab orientela occasis n. sergo antelatis pars Igua siue sinistra, diciturotientalis,dextra vero occidentalis:Pythagoras Plato & Aristoteles,Vt, ait Plutarchus,secundo deplacitisphilosophorum.Μundi dextras adoreum par, res edixerunt, a quibus sit principium motus,sinistras vero occiderales,quos, Tum opinio comprobanda est .Empedocles autem dextras in inlaum tropicum, , sinistras veris in hybemum reiecit.Tit lausus,dextrasad meridiem,adsepten, trionem sinistras natuit. Verum horum opinionibus ad perpendiculum excusesis Astruamus dextru in coelo, dein motus eius,qvia fit in omni animam tus ab
64쪽
i ab MYtra.Etenim cum motus reuolutioms vilius non sit,tempore infinitus. Nam nec circumferentia in ambit in ti, necessaritim est, inter coeli partes
esse at tam de fiat vertiginis exordium. Hunc coelum ab oriente in occidem rem mouetur ic vertiginis exordium accipi quoniam eapus dignior sit. Veis Him Plusianam sinem aggrediamur si quamis inquit.)δω ASSID V A C O N V E R SION E IMMEN SAE C AELER I TATIS A TTOLL A N T VR SQ. Abeo rapiuntur in occaetium aduerso tamen ire tu,sydera enim erratia attolluntur a primo mobili, Auerso tamen motu feruntur, quia ab occaenae in otientem mouentur.
RAR TEM AE T E. R NA VERTIGINE . IGNAVO
G Do B O T. O R Pii A T. 8α. Pigro orbe quiescat quod minime coelo
Cogrint illo semper mouete:s inquit. δω UT AER FINDATUR ADVERSO S yDERUM VERBERE, M. Hocin,Vt aer contradirio erraticarum motu acies diuidatur, quibus constat contratie ecesum stellatuet erraticas moueri: subnectat deinde. λω SATURNI AUTEM S y αDVS, &e. Stellati coeli&erraticarum motu iam discussorquas inpartes labi quodammodo Videantur dixit,quatiis diuersimode de hoc agitatum apud primae
notae aut res fuerit. Nam nonnulli astronomorum dextras partes occidentales vocant,sinistras vero orientales:hoc ita,astruentes.Si inquishomoversius metia
diem facie nimi, oriens erit sibi,a sinitas,&occidens a dextrinissattentiore aevmo in dygitos nussis. Nunc Saturni naturam enucleat eum frigorificae natuu Saturnirae asseverans, astrorum peritissimi ab unaquaque stella sinem rerum promam natura. Vsque H trema pendere, ostendere moliuntur, compati ratione 1 qualibet fi mamenti si per aliquem planetarum existimant contextum rerum gradam, sub illius proprietate descendere, ergo fusius erraticas nobis quid imprimere, , Pt semaeus. Lis smpositio primgPrtis, intumiesse, desiccare ac algere, scriptum reliquit. Aeraget,segnem planetam,magnum sessum,vilipensum, Sydus maxietatum dispensatorem prodit,&terrenremaei influxufietimseuolos,meis μῆrui lascholicds,segnes, pensi studos, parciloquaces,ar ni tacentes. Frigorificum autem sydus, Pomam multum ab solis sptaradisiet, de defluitcalor. Multo aute orbis Iouisesti in circulo martis, quo fit, ut celetiore motu cursum suu peraMt,hoc est uodecim annis, ille vero. XXX. Tertium Martis,quod quidam herculis ysicat. SU Martis masculinum esurrum meum,cholaticum, sicucum, uius influxuriti natus impostore iurgi offusoressanguinis martia dilia Dpit gentes, expilatoressi aeris.Si ei iungatur intumus, ferripercessore, si Iuppiter, My aeris,si Sol Aureorum nummorum,si Luna,percussionem librorum:et multaid geαnus,quorum eri memnit Pthola, Se Memages, &Alcabitius. . . I D. Sy D VS M ART IS V O C A N T, M. Macrobius sed Herculis solem appellitat, primo Sammatiorum,Vbi Ph. ait. Θω S A L VUT A RE M FIERI DEUM, SQ. Quare aute Iuppitersalutatis Mars saturnusque malefici dicantur ,vppiamemoria suntliabena curvesnotabilior benignitassessis, vel Veneris labeatur inter genethliacos,cum sitdiuinorum a natura, rationem. Ptho. Ita resere seruau) sunt numera, per quos inter omnia quae sibi conuemunt iunguntur, et aptantur sit iugabilis competentia, nec quicqpotest alteri,nisi pertas meros conuerere. Sunt utem Epiritus, Hemiolas, odus Duplaris,T lati Quadruplatis. Vitam autemnostras etluna modes rant .Nam cum sint caducorum corporum,hrc duo propria sentire&crescere, hoc estheticon,hoc est, sentitat natura desola hyMo,hoc est,crescedi natura de
65쪽
'unisad nos globositate perueniunt,sic indus luminis beneficio haec nobis eon statuita,qua rimur,conuersatio tamen nostra Sc peruemus actuum tam ad ipse duo lamina,quam ad qui ue vagas refertur sed harum stellarum alias instruem
tus numerorum cum luminibus bene iungitae sociat,alias nullus applicat numeri nex ad lumina,ergo Venerea est Iovis stella per hosnumeros lumini viti sociatur,sediovisis soli per omnes lung Uero per plures,&Venerea tuns per omnes, soliper pluresnumeros aggregatur. Huic licet Viriquebenefica credatur Iouis taumen stella cum sole accommodatior est, et Venerea cum luna, atque ideo malagis vitae nostre comodant:quasiluminibus vitaenostri authoribustiti merom tione concordes. AtSatunius &Μars non ita cum luminibus competentia habet. Vt tamen aliqua vel extrema merorum linea Saturnus ad Sole, Mars aspiciat adylammadeo in humanae minus commodi existimantur, quasi cum Wis autho ribus arcta numerorum rationem iuncti. has igitur causas,alia i tibilis iasalutaris est .Et quamisintumusnoxiaevis dicatur,temperatur tamen radio, aut aspeetii Iouis ,aut planetae alicuius contrario illi, ita Μ ars qui ardentis naturae γω- fertur,temperabituralia stella sibi confluxu contrario iocin Luna vel neris rae
ae ct iu dierumque mensore constat. Cuius umbras ne ignorare decet. Et quis motus coeli sit Huformis,non tamen est causa Vatietatis horarum, dierum no
mum, sed hoc sol emit motu suo per duodecim signa secundum diuersas ipsoru
ascensiones,ipsoruminisoccasum motuque diurnu &Umbras inspariles certe siliaculatur. Nam sole existente incapricomo,Vmbra nobisiacitur quando est me eisdies extensa magis Versus septentrione,quam,quado est in Cacro,et italarimae, litas Umbrarum noctiumq;,apparentnobis. Nam ut ait Mannilius. Nec simiuiis, simili toto nox redditur suo. bid signiferi obliquitas quam soluasi at,hoc efficit. 1inchora motus &occasus continuo, quolibeth partes' vatiatur ex centri varietate. Nam quandoque Sol in sublime fertur, ubi maioris temporis mora qugdam peragrat 'na,Ut geminos, Cancrum,3 c. Contra accidititi in tutaris & Capticorno an quibus minore ambitus ra terras rotatur. Breuior enim circulus,breuiori temporis interstitio voluituraet maior maiori , Solim ergo conustat ita metiri temporum vices,et Umbrarum dimesiones, prout se Eabent regio tam situs. m portio Arabiae pririque inter aequinoctialem circulum S tropicum a geographis fertur,in qua Solem gestate Cancro Vmbra plane in meridiem, hoc est,in simittas mundi partes mittit. Ob id carme hoc Lucani extat. Vmbras υ mirati nemorum nonire fusistras, notum bis Arabes venistis in orbem.
V mpys tas ergo Solis acuratissima perpensioneconsiderandae sunt,volentibus dierum noctauq horas ac inaequalitates percipere. Nam antiquitus motis erat distingue rediemin. X II . horas,diem dico artificialem, de quando Sol erat in directo capitis alicuius loci,erat sexta diei illius hora, similiter quando erat in directo peα dum nostrorum paribua spatiis occasus,qvia pariter remotus est ab otiente &oces dente: quoniam inmedio coeli nonaginta enim gradibus ab utroque distat, hoc ergo fit secundum ascensum,Vel descensum solis,& adsigna oblique, vel recte oriet . Nam qusdam signa ascendunt ad coeli medium malotibus ascensionibus,si
qua vero minoribus. Et cum coelum uniformiter moueatur &hic motus diurnus reguletur per circulu aequinoctialem,&sol moueatur sub Σodiaco,cui poli sunt Signa aliquando his o ontibus proximi, interdum remoti ,contingit umbrarum nos
recte oti Oreum ac dierum ingqualitatem fieri ad recte vel oblique orientia signa. Nam rearientia. cte orientias ponutinascensioni suis &ortu,quam quae oriri dirutur obli*
66쪽
Perrem Voco otiti quando maior pars oritur de circula sequatoris quam demmiferi. Recte enim oriuntur a principio Cancti,adfinem in quem narii: alia sex signa a Capricorno in finem usque geminorum oblique oriuntur. Nune ad Obliqsequentia se reflectat oratio. Vbi Ri.ait. in INDE SOLIS M E eua TVM ESSE ARTIVM Q VIDEM T R E C E N T A R V ΜLX, M. Animaduertendum hic, coelum signiferumque in partes distribui, CCCLX. quas graeci ἐπιχαt,nos vero gradus camus, in quibus deprehendiditasaneta in zodiaco qui induodecim aequales partes diuidi a Malemathicis e Ecundum circuli signorum diuisionem ,hesque duodecim partes dicuntur saegna zod1aci , S unumquodqueillorum diuiditurin. X X X.partes aequales,quas
gradusvocavimus,qui&in.LX.portiones quas msωτα idicunt sῆα, hoc est prioma minuta. Minutumautem m.LX. secunda diuiditur,&secundum in tertia&id genus.Qua ob causam inquitPh. QV IN T O ANNO UNUS DIE s I N T E R C A L ARI S A D D IT. M R, M.'Hierationem diei interealatis insinuat: si quem, et mensem intercalarem instituisse oportuit, quia cum Romani ex distributione Pompilii ad Lunae cursumsicut grais annum
proprium computarent. Necessatio&intercalarem mensem instituerunt,more Graxorum. Nam Graeci cum animaduerterent temere se. CC o LXV. diebus ordinasse annum,quoniam appareide solis cursu qui. CCCLXV. diebus&quaructante zodiacum conficit deesse annosito. NI.dres Se quadrantem. Intercalares enim ratione statuta commenti sunt: ita Vt octauo quoque anno. XC. dies e qui. bustres menses tricenum dierum composuerunt,intercalarent.UGNci fecerunt,qina erat difficile omnibus annis. ΣΙ .dies quadrantem intercalare. Itaque maluerunt huc numerui octies multiplicare, &nonaginta dies qui nascut si quari drans cum diebus duodecim octies componatur, inserere. Hunc ergo ordinem
Romanis placuit imitari , sedfrustra quippe: fugit eos diem unum additum a se intra λων um numerumearen per octennium conuenirenumerusasque ordo po Uxe d terat ita nondum errore comperto,per octo annos nonaginta quasi superfunderi, φδ' Os S mrum exemplocomputabanidies,altem que annisbinos Scince Maternis ternos vicenosque intercalares expensabant intercalationibus quatuor, sed octauo quoque anno octo intercalares affluebant dies eκ singulis, hoeque errore cognito, haec species emendationis inducta est. Tertio qu6que octemo ita inter calandos dispensabant dies divinon nonaginta sed.LXVI. intercalarent. X X. drebus compensatis.Omnia emintercalationimensis Februari d1spessitu est is, Vip Odit Macrobius. Hunc autem diem intercalaremn bissextum vocitat, i ' , dictusis intercesando, Hoc est,mterseredo:si intervocando. Etsubsequitis. φ 1 NER A SOL E N. ΑΜΒΙΓ'o IN G ENS SYDVS mss.
AP P ELL A T V Μ V ENE R I S, M.' Vmbrae solis ratione attenε tissime indigypos in Gaducsydus veneti annectit ratione no indigna: hoc aemulum solisiure vocitatiquem Sc sequitur vespere Sc matutino. Venus enim Se Μααe ius soli adeδβuntagines proximi. viij tres circumsuum pavit teporis spad - . cio, hoc est anno plus minusve circuneant. Orculus enim per quem Sol discurri Mercutii cisculo ut inferior ambitur; Illum quoques mox circulus Venerisim vere cludit atque stafit ut Maeduaestes cum per superiores circulorum Verticescit iunaeunt supra Solemloca intelligantur. Cum vero perlinferiora circulorum eo meant, Soleis superior issimatur. Venus erim dies altera Pli. fertur, quia turum pronuntiatsub Lucano orienstempore, Escitem Vicem Lunae reddi iam Veneata est claritudine ama,huiuspaulum me dire&calefacere est. Homine desidi ris natu a suo influxus 1epauculo nigro permista apillo nigricanti, Velsubrutilo, ra. vibranti ac
67쪽
vstranti ac crispati, oculis aspectuno aspemabilibus, paruis interdum, sed decore concinnatis musicς amantissimum, Vestimentorum ac mundici et gaudioloexultantem aiberalem, aphrodisioru diligetissimum facie orbicula laudi, amotisqueae cantilens studiosum quia Venus concupiscentis, resque hilars fertur prsesse,si
Lunam aut Iouem as ciatm horoscopo,iustitiae indulturum, si Martem rapinae cedique, Voluptificis,Venerem,si Mercurium eloquentis, potentiae, rationi,disciti
niam γλmlibet partem signi proprios mores habere influereque Iulius Matere, nus scriptu reliquit ultimo Matheseos,& Albumasar libro magnarum coniumctionum. Venim ne plusquam parsit evagem redeamus ad rem. ALII ENIM 'iέ - IUNONIS, ALII ISIDIS, MVeteribus memoriis proditum es. costat, nam variis cognominibus vocitata quamobrem Ph. Isidis de s usque quodammodo Lunam appebat. Verum quare Isidis nomen ei fuerit attributum, ignorat studiosorum bonarum literarumaxima portio. Hanc certe sibi Isidisnomenatauisse assit quoniam vii Isis qua εἰ alis Hecatem vocans terrestrium pariter asque coeli particeps creditasveritatare Lunaqusdictaest Sc Seleneauno, Proserpina,coiunguntautem poetς Iunonem cum Hecate, di stamque LunamHecatem,quὁd uniuscuiusque prouidetiam agat geram .Fertur item Diana triceps,quia triplicem visitationemfaciat cum .i cet surgit in coram, que tunc falcata fertur, cu que diuidua,& cu orbe circumeta ob id insemen Homerusisse Mantuanus ait., TergemmamqueHecatem trivirginis ora Dianae I riseri Huius naturae ait Pli. Cuncta generatur in tertis, quia Luna terrestrium naturam moderatur, curus natura Sc vi animantia Sc vivunt& vegetantur:huius est humeumre hocque vi in terrestri fit ab sole nunquam absistens partibus sex ac quaedraginta ongius non absistens a sole quam quadraginta gradibus sex, ideo pecuuliaris horumst derum statio est, stationes erraticarum,quas Mathematici,stati nes primas cant, spertinas,secundas cum starenobisspectantibus videantur: ex quibus alibi diffusius Leo itaposcente disseremus. Magni anni ratione dicem dos iuc locus accuratiorepe en11tae eget.Nam diuinimode de hoc fertur,di
que inter graues authores est ex hoc agitanam. Magnum enim Vocat alii annum eum, quem esse Voluerunt omnibus planetis in eundem locum recarrentibus, hocque fieri post annos duodecim millia nogentos quadraginta solstitialet Astrorupertissim erraticis maiores, maximos,medios, annos attribuu quare Alcabimauthor Gothicus,ac Barbarus,&latinarum literarum expers apud tamen Astrologos commendatus, tot antibui annos sydetibus vult. Annus enim magnus discrepantis multum a nostro habet, annus enim sngulorum luminum siue stetilarum emensio omni coeli circuitu a certo loco in eundem locum redditus annus suus est. - & a Luna mensis dicitur,quia graio nomine:minore Macrob.Luna, mene,dicitur. Uergilius itaque destriptione Lunaris anni,qui breuis est, annu qui cursu solis efficit significare voles ait.Interea magnu solcircumluitur annu, magnu Vocascoparatione natis. Nacursu de Veneris, atq; Mercurii pene par soli est, artis verb annus sex fere biennium tene tanto enim tempore coetu cirscuit, Iouis autem stes duodecim,o Saturni t inta annos in eadem circuitione coniumunt. Annus vero quem mundanum et magnum Vocant,quia conuersione ens Universitatis inicitur largissimis smulis explicatur,cuius ratio talis. StelΙgomnes, sedera quaefixa coelo videntur,quorum proprium motum nunquam sentire, vel deprehendere potest, moufitur tamen, Sc propter coerali 'olubilitatem,qua semper trahuntur suo quoque accessu,tam sero promouen; in tur,
68쪽
tur, Uinusius hominis ista,tam longua sit, quae obseruatione continuarictam de loco permutationem in quo eas primo Viderat,deprehendat.Mam ergo armi s estquando stellae omnes, omniaque s exa,qus aptanes habet a certo loco,iaeudem locum ita remeaverint, Ut ne una quidem stella coeli in alio loco 11 quam in quo fuit. Hoc autem a vico . Volunt annorum post.X V.millia peracta. Alii magnum annum esse in armis Vertetibus duobus:alis in multis aliis annorum millibus arbitrati sunt, ob id antiquitas cum animaduerteret dum Sol inrulo curusu orbem suum circuiret, nam nouam terdecies, interis oriri, idque saepe ali ter fieri est arbitrata lunares duodecim menses, &dimidiatum ad umin naturae
Iem cou re inque annos ciuiles siestatuit, ut intercalando faceretalaemos duo decim mensium,altemos. XIII. Vtrumque annum Vertentem separatum iunzctos ambo annum magnu vocans, idque tempus trieterida appellabat, quod rerutio quoque anno redibat. Penteletida, quod quinto anno, qui magnus annus ex quadriennio commodior Visus indolis annum constareex diebus. CC CLXV. Sc diei parte circiter quarta,quae primum quadrientum conficeret, clepus quod modo ad Solis cursum nec ad Lunς congruere videbatur,duplicatum est,& octoeαteris facta est,qugnuc inquit Ceso u emearetis Vocitata,quia primuseius a n nouo quoque anno redibat. Hunc verum circuitum magnum annum multiantumarut,has ob causes,magnos annos finitaemestorum argumento liquet.Hscannorum magnitudo, eo discrepat, quod inter Astrologos non couenit, quato vel Sol plusquam.CCCLXV. dies in anno cinciat, Vel na mitius quam .XX X. in mense. Item Aristoteles rerum naturae scientissimus, maximum potius quam magnum vocat armum,quem Solis et Luns Vagarum quaeque stellarum orbes coficiunt,cum adidem signum, ubi quondam sirpes fueruli a referutur. Hunc magnum annum Aristarchus putauit esse annorum vertentium duum missium. CCCLX XXIIII. Herodotus. X.millium.D. CCC. Orphaeus,centum.XX. Casandrust icies sexies centu Olliu,haec enim est diuersitas aut in loquacior.
ED OMNIUM ADMIRATIONEM,Scc. Cursu erraticarum explanato, Lunae natura elucidandi
est,cum eius beneficio non paulum terrestria indigeat. Luna. Nam & humorum conciliatricem generationisque Vim vocitandam cesent, aiunsque eam generatione, ac omneSpermutationes laetus ipsius in aluo regere, "ies ciae seiungitur, vivificaab eo virtutem recipere,quaminina
m liminuis dati moti. Nouissimum enim & terrisfamiliatissim .
Sydus Luna scitὸ appellita quoniam ea 11tcgtertierrat eisin a,nobisque mututo affinior, &peculiatior. Hae ue remedium tenebrarum apposite sertur, nam i&Sol nocturnus est. Haec enim ait Pli. in TORS 1 T 1NGENIA L δCONTE M P I A N T 1 V Μ E A Μ, M. N ultiformiambage ob in V RQ riam eius conuersioni rationem,celeremque meatum.Nam octo&.X X.prope diebus totius zodiaci ambitum conficit.Et si per.X XX. dies ad solem a quo proα secta est, remeat solos tamen viginti octo in tota zodiaci circuitione consumit. Reliquos Soleq; qui deloco, in quo eum reliquit abscesserat comprehendit.Inhac enim Lunae metione subeunt obseruata in Veteribus memoriis relatu haud quandi quam inamoena.Vitruvius libro nono, 3 iis libro de orbium coelestium eotemuplatione. Cleomedes, inter Berosi placita, contineri corpus Luns pilal essedimirum dia parte
69쪽
dia parte candidam,steracsruleam,se coitu verὁ solis ardore ripi,c erisque partem eius candentem, proprietate quadam naturae luminis ad lumen trahendi . Caeruleam vero dicunt: hoc est, Metiorem eius partem, quia candens non sit, propter aeris similitudinem obscuram videri. Senescens autem aut decrescens a
Ph. sertur scite quidem, quia dispensationibus hebdomadum sui luminis vices
Dichora ratalem variando disponit Primis enim septem Vsque ad medietatem velut AE tomm uisi orbi sexcrescit, quae tum dichotomos,hoc est,dimidio orbe caesa Vocatur, se lana. cundis,totum orbem renascentesignescolligendos tunc complet &plena tunc dies ei assuevit. Tertii dichotomos ruti efficitur cum ad medietatem decretando contrahitur. Quartis vltima sui luminis diminutioe tenuatur,e septem P ue permutationibus,quas Graeci phases Vocant, toto mense distinguitur, cum nasciatur,quam lucartiloconnucupent,cum fit escothomos,&cum fit amphicyrthos, , . hoc est,Utrimque gibbosa, cum plena,qustuc panseline, &rursus ampliacyrthos Ampira ac denuo Seothomos, Sc cum ad nos luminis uniuersitate prmatur. Amphicyr ςyxx00- toses autem,quando supradiametrum dichotomi est, antequam orbis conclusione cingatur, Vel de orbe tuc minuens inter medietatem ac plenitudinem, insuper mediam luminis curuat eminentiam. Conuersionesitem eius dispariles esse meumo mandarunt. Nam primahebdomas, primae lunae conuersione me fertur, quia nascens luna humorem selet concitare,secunda calida adolescente iam in ea luce,de solis aspectu,tertia sicca,quasi plus ab ortu remota quarta frigidad ficientes Iumine.Et subneetit Pli. λω ET MODO CURVATAI N C O R N V A, M. Quia tunc a sole emergit,quare solet corniculans u , Martiano vocari, ac repente nulla,cum est in coitu. ALIAS PER ae,N O γ, ALIAS SER A, . M. Hic Pli.Luna pernocte vocat,quasi Luna citam. Na pernox est,no solum quod tota nocte luceat, sed quia cita ac velox sit, pernox cum enim dicat alias pe-κ,alias sera,et sera idem sit quod tarda, mox,cita, siu, gnare covenit hoc est,modo ad sugendum cita,modo tarda. Item pemox luna, term quum totames elucet. hinc Uin libro quinto.Prseium antelucem, sed, luna mox eratcum commissum est,&haud incertiusdiumo pretium fuit. CVM LABORARE C REDIT V R, εα. Luna profecto circa proprium defectum,non accipiendo soliflumen cuius beneficio noctem colorat laborare dicitur,quod festiuiter fuit ab Homero Μantuano anmaduersum, hoc versu.Defectus Solis vati ,Lunaequelabores. Et subdit Ph. ,- VE O M N I A IN EAM DEPREHENDIT HO AIENUM PRIMUS EVDYMION, M. Lunam poetae ab Endyαmion amatam fabulantur, quoniam is& augmenta,&diminutiones altitudinem. ac humilitatem. R id genufamae animaduertisse dicatur,asque inde filias Messiu, sceptas quinquaginta. Ouid13 de Endymione carmen extat hoc Endymion in
Luna certe minimo amb1tu circumsium peragrat, qu1ambucius multo caeteris est minor,stellaeenim ρος maiores orbes habent dongiore circino rotantur. Cel
titatis autem ratio secundum orbis laxitatem, vel exiguitatem, M. Ob id stellae quae per grandiora spatia discurrunt,ambitum suum tempotis prol1xiore spatio
Neomei comicere infen Vil approbat. imaduertendum, nam diuersis par nia luna Ieror S,ratione certe probata. menim estin coitu uminis deficiens neomemnes, ni dicitur, deinde cumprimu apparet specie bicomi ac falcataΜenescies, semita ele .. plenZ dichotomoS, hoc est,sectilis,amphycyre plusquam plena.Hrciterum nomina in diminutione resumit,propter enim has tris irreas tria Dianae numina af dixerunt,
70쪽
dixerunt, Pasielinos dicitur plenilunium. Deineeps dicamus de motibus eius. Pansilio ibusque,quorum tristabet cum sese communes.videlicet duos eccentricosis nos. ter se simul autem concentricos mundo,qui deferentes Aposeon lans dicuntur. Αγα Apogeon Uoco quὁd Pli. Memrurbati aux oppositum, augis vocantLatinius geon. dixeris Hypogeon. Tertium in horum medio deferentem epicyclum mundo eo Hypoccentricum. besenim eccentricisunt,quorum Vnus alteri supereminens est om geon. nino super,extra ipsum, dumtaxat suo conuem,alterius convexum coligit instar orbes globi alteri superpositi,praeterea Huaentem notemus.Est enim Hums par quanti ecce late defereti eumque intersecaticirculus cogitatur,quoad reliquos primum pla trici. netasNt epicycli ac deseretist qualitasadequalitatem ac normam reducaturin Aedisquameenim normaliter sertur 1cyclus,cum in eccentrico diaco sit aequas quans.lis, quam causam non erat sequantem tu ponere, quod norma tuns in centro teres sit. Na c eri planetae,iam in eccentrico, quam in centro zodiaci,siue terrς, inaequalismi motu, quamobrem haec indigent aequante, sed ob caput draconis tantum lana squantem necessarium habet,qui quidem in ea solum mundo concen tricus, Scin superficie eclypticae est,in reliquis minime .D de orbem habet ex tremum mundo concentacum,actris alios orbes ambientem qui deferens caput draconis vocatur,postrem ὀ epicyclam morbe,tertio immersum in quo lans compus est afixum,motus autem horum sic se habent, deferentes Apogeon sive, Ut expertes bonarumliterarum dicunt, augem his enim interdum uti oportet, Fbniteant nostra scholia)eccentries contra successi em signorum simul supra cenutricu mundi ultra motum diurnum iu die naturali. XI. partibus,&. XII.mi αtis tantum mouentur,& axis motushuius axem zodiaci in centro mundi intersedicat,ac poli a zodiaci potas partibus sex declinant. Hoc igitur pacto hi deserentes tris habent motus,primum ac proprium supradicitam.Deinde diuinum ex mota primi mobilis.Τertium his contra m exmotu octa sph icuti caeteri tardidissimum. bis Uerδ epicyesum deferens mouet secundum successione signorum cotidie partibus. XIII. &minutis. XI. axis tamen huius motus per centrui ius orbis,qubd centrum dicitur eccentricisque dissans axi aposeon deserenti mouetur,ex quo poli etiam motus huius apolis Ipsorum ortium deferentium diGstabant, lunam quoque solam in epicyclo moueri opinio est,ac in parte quoque superiore contra moueri xpterea tardior fit,in parte autem inferiorecelarior, quod secundum eum moueatur,quae est causa totius equalitatis.Nam si lunanon moueretur, squalis perpetuo sphs ipsius motus foret, quod Arist. minime vidisse dicitur,deceptusipsius maculis sempereisdem parentibus nec mirum,cum etiaille non posuetite cyclum.positoautem epicyclo unam inea moueri ad seruandidam apparentem iusqualitatem necesseestansqualitas vero huiusmodi ad hanc reducitur aequalitatem,ut a puncto vom ipsi medio quodeutique illud sit cotidie. XIII. partibusprogrediendo recedat.Apogeon autem medium epicyes1 est pineium circunferentiae ipsius,quod ostendu linea a puncto,opposito centro e centrician circulo paruo per centrum epicycli ducta haec medium motum ostendidit.Sed ogeon, etsi permit m loqui,ao vera, in punctum eiusdem circues ferentis quod a centro mundi,per centrum epicycli ducta linea indicat. Haruduo remisum fiunt, quando centrum corporulunaris:in 'eo Vero epicycli.
vel hypogeo eccentrici fuerit,&cum luna in linea a centro mundi ad periphetiam se cli ducta forte fuerit.item no fuerit alienu meminisse draconis qui est huic proposito congruus, inclinus intelligatur Pli.dicis, 1 DXVI. huius libri ait. λ SOL DEINDE FERTUR MEDIO INTER DUAS PARTE f FL EX VOSO DRACONUM MEA TU, M.