Quaestiones physicae

471쪽

de ad decem millia passuum latere Rheni Rnistro : quanquam Pons bina connectit opapidula, sed maius cum arce a sinistris est. Hieminor est Rheni cataractes: no ita praeruptus, ut superior, rupe: decliuis tamen dc scopuli horridis,angustiam memorabili insignis: nee tamen minore altitudine si a su premo eius la hro ad saeuientis undae finem supputes. No.men inde Lausenbeet hahet, quasi Cataractae

mons cui insignis arx imposita est. Octo milialibus inde passuum insulam facit D. Eridoli ni qui ante Μ.annos in eam uenisse dicitur) lsepulchro nobilem: quod tertium Rauracota oppidum dc nobilium uirginum collegium es mecapud me dubium, quanquam in Ra

racis hic locus sit, a Sequanis tamen qui non longe nde absunonomen habere, nona facico ut uulgus uult. Quartum oppidum Rein etiden uocatur, quasi dicas stheni campum:quod a sinistris est. Hic quoque aliquid cataractae simile uidetur, nullo tamen magno nauium periculo , quippe quae cum hominibus, qui quidem uoluerint nam licet cuique paulor superius naui exire tuto transeant: cum in maiore cataracte nullae ProrsuS naues, in mino a

re uacuae per funes aliquando Sc cum hominibus audacibus uitam nihili facientibus qui ided uocantur transmittantur. Hpc autem, ut diximus, licet transire si uelis: uulgus

472쪽

L'I B E R x x L 473 uulgu methg teni est, Tartari uncum uocari Cum Rhenus paruus est, uidetur in medio

eius alueus aquyrus' inter rupeS, quem nauatae norunt φtiam turbulento amne . Post hoc

oppidum nihiI amplius in Rheno tumultus est: placidus inde adhuc ad duodecim aut circiter millia passuum meat, donec Basileam uenerit: ubi prorsus in septentrionem con-liertitur. Caeterum sub Rhein felden ad 4 M. passuum a sinistris Augusta Rauracoru fuit, in humilem hodie redacta uicum . Videntur

adhuc ueteres ruinae cloacarum, Pyramidum , numismata plurima aurea , ara gentea , ac aerea : ab Hunnis uulgd creditur diruta: alii malunt ab Alemanis sub Valentiniano tertio euersam. Totus ferme Rau racorum tractus hodie ditionis est ducum Austriae. Terminatur autem ad Birsam flumen , quod quingentis circiter passibus siti pra Basileam Rhenum influit. Nam Basileam recte in Sequanis constituimuS: arriningunt enim Sequani ea parte Rhenum, ut libro a. ait Caesar. Sundgoti hodie haud dubie pars sunt Sequanorum e quorum insigniores ciuitates sunt Dan imperiale oppiodum, d Ensis hemium . Infra Sequbrios sunt Alsates , quorum hae ciuitates praecipuae sunt, Colmaria, Selestadium, Reifersperga, Argentina , Tabernae, Hagenoia . His e re-

473쪽

gio ne ad dextram Rheni ripam habitant Bhlιgaui , qui in uererum Haret ungorum sede, successerunt: eorum in oppida sunt Nouum,hurgum, Brisa cum dc Friburgum: sequitutossem burgum, quod est in Orinam. Ad dex. tram Hagenotae per tria milliaria est ZUenii inferior, ubi Marchionis Badensis sedes est aetibi Therms nobiles sunt. Post Hagenota se. quitur Vueiffenburgii, Lando ia, Spira. Parii infra Spiram miscetur Neccarus Rheno: qui Nipse habet aliquot insignia oppida in suis ripis. Prima itaque ascendendo Neecarum oecurrit Heldelberga, ubi princeps Elector se. des habet. Sequitur Vuimpina, Helibrutina,

duo imperialia oppida. Hinc Eslinga imperiale quo e oppidum & Sturgardia sedes principis Muirrembergensis: a quo si per tria milIiaria ascendas , accurrit Tubinga di hinc uno milliari distat Roteliburgum : sequitur Hor ha, supra quam non procul a Rotuita prima Neccari stillicidia uidentur. Porta si i Mira per Rhenum descendas, occurrit Vormaria, Oppenhelmum, 'oguntia ubi Muenus Rhenum influit. Ιs Moenus originem feret ducit ex Bohemiae montibus:& sicut Nilus , exprimi

numerum dierum anni:

474쪽

. I B E R. XXI.

Hic Moenus 1nsignes urbes habet,Franc ordiam celeberrimum Germaniae emporium, Blittenburgu,Vvertham, Erebipolim,KIain. gam,Toetielbachium, Hassurdiam & Bam, hergam, ubi recipit Regnesum. Sed redeami ad moguntiam: i qua Bingam usque in dextra parte Rheni est Rhingauia seu Rheni pagus,terra ab optimo uino etiam apud Britana nos celeberrima. Apud Bingam Naha fl ingreditur Rhenum, qui ex Hunnorum praeli. dio uulgd moruct prorumpit,unum habens insigne oppidum Cruanacum. Post Bingam est Bachracum,quasi Bacchi ara, Mesalia superior, D. Goarus uulgor Sana Gemer, Boparda, LandRela: ubi ex media Hassia amr is Lana fluens iungitur Rheno, habet. multa oppida & uillas in suis ripis sitas: Proximum ad Rhenum oppidum est Limpurium. Post Lanae ostia occurrit Confluentia, ubi Mosella miscetur Rheno. Hunc st. si ascendas, uenies Treverim, vetustissimam illam urbem quam βbrahae teporibus conditam asserunsi Tre.

475쪽

heta Nini Babylonici regis filio. Scribit Aoneas Sylvius eam i3oo annis Roma esse uetuis

stiorem. Inter hanc urbem 3c Confluentiam ad Mosellae riuulum est Cusa habet autem surtum suum ferer in Elilia. Mox a Confluentiades ceditur per Rhenum ad Andernacum, in de Bonnam &Coloniam Agrippinam. Ad sinistram est regio Iuliacensis . in qua fere est Aqui ranu, ubi olim fuit sylva Arduenna: ad dextram est regio montesis. Sub Colonia est Nusia, quam ante aliquot annos Carqlus D Burgudis obstinatissime oppugnauit. Paul6 inseri, est Vesalia inferio Dubi Lippia Rheno miscetur. A' Vesalia descenditur Emrstha, quae occidentem uersus habet oppidum Cli uense , ubi Rhenus in duos scinditur rivos, valim 8c Rhenum. Vnde Virgil. lib.8. Aeneidos Rhenum bicornem uocat: dc sic ueteres ut Plinius lib. . cap.1ς. Caesar lib. 4 belli Gallici, Pomponius Mela lib. 4. Corn.Tacitus lib. a. illi duo ostia tribuue. Terrium enim ostium, quod hodie Ιsela dicitur , Ptolemaeo celebratum , antiquitus non fuit. Sed Drusi aduersus Germanos bellatis iussu, fossa in mare deducta, factum est, ut munimetum aduersus barbaros esset. Atin ideor Ptolemaeo tria sunt Rheni ostia, quae ueterib. duo. Ad V

lim iacet Neomagus 8c Bustu ducis, ubi mo sis fere iungitur Uvali. Post Emricam est Da

uentria,

476쪽

DE DAN UBIO. origo seu fontes,quora duos statuit Gl: Ieanus,ut Rheni. Insula Dbnamerd & aliae. vortex Fericulosus iuxta Iubς Cre s. In Danubio seu Istro Cataraistae quas Suidas describit.

der. Fluvii quos recipit: quorum numerat sexaginta. Pons Traiani.

t. Glareano suspectus uidetur sons ille,que hodie 1n uico Doneschinen hoc est Danubu E-ρbriem uel ut Cuspinianus interpretatur,Daanubri lotio non procul a Kotuita Sc Schamu-sia distante,6stendulicum duo alia sint flumina origine multo altiora, qua iste fons est. Aoristoteles in meteoris Danubiu ex Pyreneo monte labi scribit,sicut Zc Herodotus,qui tamen ex eo nomine urbem facita Aristotelis o. Pinioneat confirmant nomina, quae etiamnu manent

477쪽

4 8 o E HYDRO GRAPHIA, manent in nrotibus illo fonte altioribus. Bo. gen alterum appellat uulgo S, alterum Breviii regio autem Bor uocatur. Esth; illorum monatium altitudo non magna, Strabo uocat με sue est, iugum mediocriter excel.

sum : ubi hodie oriuntur duo illa gumina. Quare iuste moveor , ut uel Brygen uel Breges Danubii fontes credam. 1. Danubii cursus & c eitates. Danubius igitur in nigra sylva seu in Hegauia initium sumit: sensim 3 perlabens oppida. Simrmae Riedimen&Ebingeniaugescit donec ueniat Ulmam Sueuis,ibi accepto Blauo amne, pergit GunΣpurgum,Lauingam,Dillingam, erdam ubi insulam essicit) Ratham, ubi recipit Lycum,qui ex Alpibus per Augustam Vindelicorum descedit. Hinc quit Ingol stadium: inde Lethaimam,ubi Alimula,quem alii Alemannum uocant, augetur. Hic amnis fere carituri rubro castro,uulgd Rotenburg, imperiali ciuitate, quae ad fl. Tuberam fita est, sed is in septentripnem nitens, a m eno prope VVer tham absumitur. Porro ad Alimulam condies sunt ciuitates,Gunsenhaufen,Vveissenburgsi, dc Aistadia episcopalis ciuitas. A' Melibem per Danubium descenditur Ratisponam urbem imperialem&uetustam, ubi Nabus &Rengus fluuii Danubium augent. Hinc passim innumeri affluunt amnes , partim ex Alpi-

478쪽

L I B E R X X r. hus, partim ex Bohemiae montibus r inter quos hi duo, Isara & Oenus, insigniores hahenturilsara alluit monaca, Frisinga, Lands-hutam dc Lando iam. Oenus descedit ab Oeani ponte per Uvasserburgum, Bruna, dc Scherdinga, Patauq 3 miscetur Danubio. A' Patauio Vienna Austriae us* ad utramcpripam Danubij multae occurrui urbes dc multi amnes: praesertim Peurbachium, Lineta, Ens, Metha, Ipsa & Crembsa: iuxta Cremb-sam uortex Danubij periculosissim' est, quo naues , nisi summa adhibeatur cautio, ceta abysso obsorbentur dc demerguntur: qiuama obrem uectores periculi uitandi, s* saIutis

gratia ubi ad illum locum peruenerint, naui hus exire, terra in iter facere consueuerunta

Quod si Vienna descendas uersus Buda Vnisigariae, occurrit primdansignis ciuitas Possenium uulgo Prciburg deinde Iaurinum uulgo Rali hinc Strigonium cArchiepiscopalis ciuitas, uillo Gran) ad cuius dextram est Alba regalis a Danubio aliquantum distans, uulgd

nari 6c inungi solent γ Buda, uulo Ofen, regia est Ungariae ad ripam Danubii. Hinc si proaficiscaris fere ad ostium fi Murae,uenies ad locum ubi Ludovicus R.Vngariae anno Christi as x s. st Turcis caesus est. Caeterum in confluente Sal n. &Danubq sua est Alba Graeca

quae

479쪽

48o DE HYDROGRAPHIA quae ueteribus Taurinii, Belgradu & Non. deralba est quam Turca anno 3437 oppugna lint: sed anno is axeXPugnarit. Post Bel graddsequitur Calombecium,ubi strages Christia norum facta est anno et os sub Sigismundo Imp. Infra Bel gradu Traiani pontis uestigia uisuntur,que eleganter describit Dion in uiti Traiani. Hinc uenitur ad urbem Nicopolim,

Bulgarim metropolim, a cuius obsidione Si. gismundus Imperi eodem anno per Turcas reiectus est. Similis clades contigit Christia nis prope Varnam,quae parum a mari distat:

cibi enim Ladisi aus R. Polonis & Vngaris in.

terqt cum Cardinate Iuliano ann.r444. 3. Fluust, quos recipit Danubius, sunt citiciter sexaginta: unde o b tot amnium cum Danubio coniunctionem Danubius omniu stu. minum coniunx appellatur:

Ister cunctiorsum fumori iure uocatur . coniunx,cui iubenus iure maritis erit.

Nam.ut Cuspinianus describit, Danubius

mox paululum infra suos fontes, duobus ain getur fluminibus, quorum origo altius ex iugo Hercyniae syluse derivatur: quorum alte rum Perch, alterum Perschlingen uocant a

colae,duobus millib. passuum Alemanicis supra

480쪽

LIBER XX I. 48ipra VImam imperialem urbe, prope multa-doris Vadit aurem pri md lentus, antequa au geatur prope Vlmam Ilaro, quia Campiduano nauigabilis in Danubiui meridie descendit. E 'regione Vlmae alter flu. Danubium ira rumpit a septentrione Blatius: ubi monast rium Blambeureniff. cognominatum. Porst permarchionatum Burgouiae a dextris ingredi tur Danubium a meridie flv. Gins , ad cuius ostium oppida Ginetburg. Pdst alter R. pereuna dem Marchionatu a meridie. Mainluch dictus, prope Ofngen, oppidum Burgam allues. A si nistris intrat Prent; praeterfluens, Haiden Gengen, 8 Gunde ingen. Prope Lauingam i septentrione Nirci, R. inter Oillingam Sc Hochitat oppida, prope uillam Stainam a septentrionestu. Egua: paulo pors: ab eo de latere Zuzum. Se quitur Vuerni prope Thian emerda: &Schmut- teri meridie supra Augusta. Dehinc amnis notus aquis diues,rapidus praeterienS Scho am, messen Land perg, Augusi am,Rainiam oppida ameridie,Lycus nomine: prope ostium Uillam habet,ubi fuit olim comitatus insignis,cuius

Graecis, Latinis ostium Lycimon longe ab Augusta Vindelicorum . Circa Ingo ista dium a septe trione influit Schiateri paulo post Ingol stadium praeterit fluvius Alaben &Sehrs-