Quaestiones physicae

741쪽

μα DE M pet A Q. IS, xubra sanguinis floridi modo. Reseretur Inteetiam ua, ut haematites lapis: & contra sanguianis reiectiones innoxie intra corpus assumtitur. Sanguinem draconis a colore dictum puto,non quod tabum sit elisi ab elephanto dra eonis,ut Solinus & Plinius somniant. Arria. nus meminit eius in lustratione maris rubri

fitanus, & Aloitius mustus Venetus in suis

xn Africam nauigationibus. Vide etiam Bro-daeum lib. a miscet. cap. . Gomodo autemhrgentum uiuum ex cinnabari quom fiat, inindicat Theophrastus in lib. περὶ,ἱρον. γόδενα AR

αsi Significat igitur Theophrastus nonagesimo anno ante se natum minio demonstrato, facticium argentum uiuum aetate sua compos

742쪽

LIBER XXVI. γέ ni cepisse: dc propterea nondum aliud nomen illi indiderat, sed eodem quo natiuum, appellauit. Posterius uero cum lacticium magis innotesceret, hydrargyrum nominatum est:donee Dioscorides , parum sermonis puri obseruato riuoeem dimittens, pδαρα uoce in ambobus generibus usus est. Pinsci igitur Graeci lactitium argentum uiuum non cognouerunt: id enim posterius factitari ceptum est ex minio,quod a ,urbis conditae anno repertum est. mirabile autem est quod Ausonius scribit argento uiuo toxici uenenudebellari si post ipsum bibatutiquam rem exaemps' i ris,maritum ueneno tollere cupie' eis demonstrat:

He Zelobpo dedit uxor mota a marito Nee situ ad mortem credidit eis tuis. Mipuit argentiletbati pondera uiui,

cogeret ut Merem ingeminata rem

Ergo intersed noxia pocliserenant cest lethalia noxas Mene. Proti π saeuos alui petiere recessi Lubrica deiectu φι ut nota cibis. Qv ni piscura D troes crudelior uxor,

743쪽

7 6 PS METALLIS, CYANE VS lapis, est coloris caerule qui In. Menitur in aurarsit,aerarii S in metallis, quem Laetuli lapidem uocant officinae. Cranon seu

PSYMMITHIVM seu cerussa fit rametis pluh1 tenuissimis super uas aceti asperrimi positatis, atque ita distillantibus: quod ex eo ceci/sdit in acetum, areiactu mollitur cribratur iterum Q aceto mixto in pastillos diuiditur dc in sole siccatur aestate. PvRPURISSVΜ factitius color est ex creta argentaria cum purpuris pariter tineta: hibio

enim colorem eum celerius laniS. io S T R V M sanies uioracea,qus ex o streisseu conchylijs seu murice , seu purpura pisce conaeuia eximitur,purpurfarb.

Seriptorium seu librarium. Fuligin-, quo d fit fuligine , sua et

atramenia ardentes tedas vesina adielia:eo uia

tam η tuntur typographi in imprime is

libris. Τeistorium,piel oribus in usa est. Sutorium,Chalcanthum.

Atque hactenus de metallis : sequuntur

Lapides.

744쪽

LIBER XXVI. 7 s

a E LAPIDI RVs ET

Geminis.

ciosior est, ait Cardanus ,ut metallorum Preciosissimu est,quod maxime ductile est. Hine prouerbio locus factus est: Lapidem elixas. Lapides autem non tantum in terra, sed dc in animantibus nasci certum est. Sic erum in i testinis hominum perinde atque in uesicis to- Phacea materia reperitur imὁ Hippocrates in s. Epidem refert famulae Dyseridis in matrice Ia pidem enatum Quod nulla admiratione dignum est, si quibus causis renes dc uesica humores in lapideam compagem uertunt, aluntdc augent: iisdem alias quoque partes illud e ficere cofideremus. Lapides uero & Gemmas iureconsultus ini. 8c si non sunt. β.fin De auridc argentileg.fic distinguit: Gemmae sunt pellucidae materiae,ut Smaragdi, Chrysolithi dc Amethysti. Lapilli autem contraris superiori bus naturae,ut obsidiani, Veientani. margaritae autem nec gemmis,nec lapillis continentur quia concha apud rubrum mare dccrescit&coalescit.

745쪽

SILEX lapis durus es idictus qudd exilsae ex eo ignis: ferramenti enim incussu ignis scintillas edit Pauluntur eo lata δέ sternuntur uis Rem durissimam silice duriorem dicimus. P Υ RIT E s. vulgo: marchasita,& lapis Imminis,quod ignem ex tritu reddat. Nam thalybe percussus scintillas edit qus excepis sun igis sic sulphuratis, di sto celerius ignem trM

hunt.

Cos lapis est, marmori proximus, cuius in acuendo ferro usus est:unde Horatius: -- garuice eotis ι -

Variae eius species sunt, Aquari , seu ro

ria, quae in gyrum agitur. Cretica seu ole ... ria, quae oleo indiget in acuendo. Olearia enim lenem, aquaria acerrimam aciem reddit. Oinaria scalptores scalpra coela acuunt rqualis etiam selluaria est, quae saliua oris hvu

746쪽

L I B E R XXVI. I Iimectatur. Coticula est lapis index,quo auri, argenti experimentum fit. mira enim subii. Iitate metallorum colores refert. Tenuitate sua detrimentum non assert, ut liceat millies operiri, uel fine unius grani iactura. Vnde Prouerbio dicitur cotem alere de hominibus edacibus δέ plurimi cibi, qui nihilo tamen habitiores inde reddantur. Dicitur & Heras ritus aut Lydius Iapis: ab Heraclea Lydiae ciuitatς, in quem Battus ille pastor apud Oui dium transfiguratus est, manente nimirum ea etiamnum in lapide prodendi studio. Sunt modici,quaternas uncias Iongitudinis,hinas que altitudinis non excedentes. lis coliculis peo riti,cum4 uiua lima rapuerint experimetum, protinus dicunt,quantum auri sit in ea,quan- cum argenti uel aeris, scrupulari disserentia, mirabili ratione non fallente. Hinc Theocri tus in Aita:

t calearium.

G L A R E A terra struposa, qualem litus &, shabentruel calculi ipsi, quibus rivi abun

747쪽

43 DE LAPIDIBUS, dant. Hinc Glareanus, cuius familia Stetna, chera dicta fuit. ΤΟ ΡΗvS lapis arenarius facilὸ litabilis, a. lioqui asper & inaequalis: cuius generis Ostracites, quod similitudinem testae habeati usus eius uice pumicis est. P V M EX,lapis bibulus,spongis modo fistu losus,erosus 3,levigandis corporibus ac libris expetitus. Grscis sit νηρἰr, quota ueluti ad uermi culis , qui ἁμα dicuntur, sit exesus Theophrasto uocari putant, quod e marina spuma coactus sit. L A P ID E scaesos in Gallia dc Asia renasci. aitLC.in l. fructus. .f.si fundum. Soluto ma .l

trimonio.

TERRA mobilis & solubilis , paulatim

estnfusa, longissimo aevo in lapides durescit, diuersarumque rerum species intra lapidum uiscera unum corpus efficiuntur: i fimurque in omni aeternitate condensantur, ac diuersas facies quotidie artifex natura molitur. Quare diuerst coloris marmora , in quibus misturas inexplicabiles in Uno corpore concretas inspicimus , quandόque disiuncta 8c separara, multiplicium corporum fuisse facile creditu est i quae quidem res illius primae originis & coaceruationis indubia argumenta praebet is ue diuersis cardinibus inductis aquis, uel mari sedibus suis excito, seu nim-

748쪽

BIs effusis,diluuio quondam inundθrit muri

dus : postea cum fluentibus 8c mari omnia miscerentur, defitis tempestatibus 8c terrae situ desecato; post tot aquarum moles gitationes fluctuum, solidas apparuisse te ras : Propterea in montibus , quamuis Ionoge a mari, ea quae in litoralibus vadis cernuntur, nunc inueniri: 8c quamuis mediterranea, specie tamen litorali apparere. Sic Alexander ab Alexandro refert se lapidem duri marmoris, non unius coloris uidisse in montibus Calabris, longo a mari recessu, in quo multiplices conchae maris congestae &fimul concretae cum ipso marmore, in unum corpus coaluerint: quae quidem oneae, non

lapideae fuerint, Sc quales in litoralibus u dis inspiciutur. Quod profecto multum pri- stat argumenti, dissimilia corpora disiuncta

Prius, postea colIuuione rerum mista, & Iorigo suo coaceruata coaluisse. Quod genus marmoris in quo conchylia uidentur plurima,in Thessalia& Aemonia prscipuὰ apparere a tores memorat. Attin Aegypto salsedinem exudare Herodotus tradit,ita ut in collib. editioribus ea,qus mari incito expuuntur, facilὰ cospiciantur. Apud Megarenses quom Sc omnem Macedonia, ex rupiu praeruptis laxis lapides excavari testantur, in quibus plerique

specie litorali appareant, multa 3 aedificia dc

magnas

749쪽

so DE L APIDI B vi. magnas moles ex illis costrui. Iovianus ponatanus dixit se in promotorio Pausilypi iuxta Neapolim ui tepestatis ingenti lapsu proruapto mole,uidisse in medio abscissi collis trabe lignea, undi latere montis duro lapide citi,cta cum dorso motis concreuisse & in unum corpus coaluisse:& hac rem mirifica quae nominore miraculo fuit, P conchylia in monti hus no uni tantiim spectaculo fuisse. Scribitetia Alexander cu Neapoli martέora aedifici causa discinderentur,adamante mire splendidum, no natiuauena aut rudi 8c informi, sed absoluta arti cis manu cofectu dc perpolitu,

mira celatura & arte,in medio marmoris cod.

retu fabros inuenisse, eum. O miraculo rogi dono datn,inter cubiculi arcana conspicuuiuisse. Palamedes amicus Alexandri, calcariae fornacis praecipuus artiferi dixit sedum mati more discinderet, in medio filicis,quae nisi ui malleoru dirumpi haud facile poterat, olesi, quasi in vase coclusum inuenisse, odoris ima mensi dc aspectu iucsido,cui medica uis fuisse dicebatur: quo effuso, manus sibi diu truro odore fragrarint. Quod quo pacto stante semper solida illa materia, iIlle coagulari aut o cludi potuerit,non equidem scio. Nos etiam apud autores legimus, in Chioru lapidicinis

diffista saxo, caput effictu Panisci apparuisset S ad Baetim Hispaniae, lapides nasci, quibus

750쪽

L I B E R x x v I. 713scissis,ex puro auro Busta 3c Iapillos uideant:&ab Europo Elim uis quicquid orae mariatimae mari abluitur, in saxa mutarit aut quoade puluere Puteolano traditur, qui marinia aquis ractis, durescit in saxum & in mari r hro sylvas uiuere,oleam . & lauru,in quibus fungi enasclitur,qui mox Sode tacta,couertaritur in pumice. At in Lucania, Cappadociare Hierapoli Mysiae,nonullas esse aquas, quia hus uirgulta 8c ligna iniecta, breui pὀst lapidescunt.Quod si aquis hoc datum est, siue imge fatorum,sive consilio Dei, qui reliqua ma-di opera aeterni constitutione molitur,ut arenas S glaream alias 3 similes species consolia

det&indureliquantor probabilius est, parentem rerum naturam, longissimo aeuo ea quae disiuncta fuerarit,physica ui Sc ratione consealidare potuisse e cum praesertim montes.'apiis de in adolescere in dies . exhaustain effossio nib. loea,sua us rursus repleri, alia. attenuari S imminui,ac maria qus sempiterna agitatione mouetur,alia recedere,pleratu inundare ac locorct facies mutari quotidie spectemus.

MAGNES Iapis a Magnetibus populis, apud quos effoditur, dictus, ut Lucretio Placet. Sider1tes Plinio dicitur quod ferrum trahat:dicitur&Herculeus.Trahit ferrum & fer