Quaestiones physicae

771쪽

LIBER XXVIIL DEDENDROGRAPHIAE Τ

A R B O R I B V S. Lantae seu stirpes fine sensu uiuut, anima, ut diximus,uegetatrice. Inl his duo consideranda in Partes, species.

lares,

Caules.

772쪽

DE DEND. LIB. XXVIII.

Nerui sunt partes plantarum oblonga continuae, fissiles, insociab1Ies,dc in foecundς Vens sunt partes plantarum caetera neruissimiles,sed maiores, crassiores. : 8c ramos,&humorem habent. Caro diuidi omnibus dimensionibus po*test ut terra, quae 3 terra constant: est. inter neruos & uenas media.

Liquores,oni, sunt crassi 8c Ienti qui uel ex Incisa radice,uel caule secto, terebrato aut cain strato essivunt sponte. Succi,avrioi, colliguntur explantis totis aut earum partibus concisis,tusis,& torculari,manu uel aliter expressis: aqua, uino aut alio liquore asperso. Lacrymae, Galilia,sunt humores,qui eX platis nec incisis,nec co ntusis, co m p ressisu e, sua sponte exudant ac destillant, uel Solis calore educti, uel copia expressi , uel abs psis arbori bus aliqua occasione dehiscentibus expulsi. Sunt queuetudo: isy: id est, aqueae, ut quae in gummi concrescunt: uel ins flar:id est, Piceae, quae in ρε- ώ:id est,refinam coeunt.

773쪽

DE D NDROGRAPHIA PARTES ANN VAE. Partes annuae sunt quae annuatim rena

scuntur,ut folia, pediculi, flores,fructus,semina: quae partes in quibusdam plantis deflusscac pereunt omnes : iri quibusdam uero quaedam etiam permanent & perennant. integra.

Extremis oris, quae erea mala dicuntur.

Ambitu, ME serrata a similitudine densium serra dicunt . earne t i quae sunt i l Laeinlata. i rimbriata.

Pediculi seu petioli sunt partes, quibus ex ramulis dependent foIi , fructus aut flores. Flores arborum &he barsi Germani dua hias peculiaribus uocibus distinguunt: illos

enim bluet, hos Humen uocant. Fructus, uel poma sunt uel nuces. Poma, quae pulpa tota molli &adesum idonea con stanr.ut mala pyra,pruna. Nuces sunt qUae gyro puramine foris teguntur, inllis habent, Φ quod

stant hua inore

774쪽

LIBER XπVIII. 77squod esui est, ut iuglandes, auellanae, castaneae. Fructus autem ues totum dicitur, quoclPulpa, nucleo&semine constat: uel pro pridIn arborum seuctibus minutum illud nucleo inclusum, quod cum maturuit,terrae insitum plantulam arbori sus similem procreare potest: der Kem: Grscis Lapatu: at pulpa uocatur.

napetris.Nam utTheophrastus ait, cofert sim περ καρπίη προς es ἡμετεραρποφας ,ε ara sigera siliquis ut leguminum e quali Semina leguminum, sunt,pia,Orobi,fabae, lente .ctugum, & minora fructuum, proprietvasculis, ut sesamum. dieuntur grana: quq dam autem ses spica ut fruges: Ec muniuntur gamina includuntur. ristis: ut hordeum, triticum. Os

Partes perennes sunt, que longQ tempore cym plantis durant. Radix est pars planis, qua alimentum attrahit dc terri cohsret. Radicum alis sunt e suitur rapum, rapunculi, napus, pastinaca uel

775쪽

DEDENDROGRAPHIA,

'staph1linum,raphanu. seu radicula,amoracia aliae medicamentiS congruunt,ut agailochus uel lignum aloes,rheon barbarum: item Zinis gibe quae est radiX plantae harundinaceae. i Caulis est pars plantae supra terram simpli citer assurgens, in quam alimentum defertur. In arboribus stipes,caudeX, truncus uocatur: caulis uocabulum herbis inhaesit , qui&sca pus dicitur.Striae sunt eminentes Sc oblongs lineae in caule, secundum eius rectitudinem

Rami sunt partes plantae, quae caudice utalut fisita in omnes partes multiplices sparguntur quanquam diligenter consideranti appas rebit quomodo hic quoque naturam ἀχοτο- moliaturi termites autem sunt rami cum fructibus auulsi: frondes, rami cum folijs uellfioribus decerpti Surculi sunt partes ramorum simplices&3ndiuiduae. ' Stolones sunt inutiles surculi eκ radice,rrunco, uel iam is prodeuntes. Nodi sunt articuli iamorum.Nodus p est in arbori, hus,genama in uitibus,geniculum in arundinibus, crade in ulnio & robore.' Theophra

matrix leu medulla in medio ligni residet

S tertium a cortice continetur: constat carne

humore.

776쪽

L I B TER XXVIII. II Lignum neruo constat & humore, inte dum 8c carne. Cortex est pars extima il subieeho corpore separabilis,uelut quaedam crusta ad tegedum dara:constat neruo,humore 3c carne. Exterior Pars corticis,tunica dicitur: interior, liber. Atin haec de partibus plantarum et sequuntur species.

t. reffrutex.s reregrina seu extera a.

marina planta est Corallus, quae arbuti instar in imo maris inter lapides 8c saxa oritur. Concrescit 8c duratur aere postquam e mari extracta fuerit. Cor & cerebrum confirmati& CC s mom

777쪽

rI DE DENDROGRAPHIA, morbo comiti pii aduersatur. Vide Plinium

sic O' corali in quo primum contigit 4uru

Tempore, durescit:moeu fuit berba sub undis.

Terrestris planta est uel Arbor uel Herba. Arbo est planta, quae ir dicς per caudicem assurgit Esth; duplex,Vera dc prutex. Vera a bor est planta a radice per caudicem simpli. em,ramosa dc surculosa assurgens.blam:

hus modis : aut enim sua sponte nascuntur, utex seminibus fortuito iacetibus surgunt. aut ex radicibus pullula it. Nam caetera usu inuςnit,fauente natura. DE PEREGRINI arboribus Arborum aliae sunt peregrinae, aliae domesticae . Peregrinarum pleraeque sunt aromatin dc odoris rae. Aroma aurem 1 roboranda nomen

778쪽

L I B E R XXVIII. yys nomen habet: ράννοιi enim est confirmo & roboro. Tribuitur illis plantis , quae saporis Sc odoris peculiari aliqua ui recreant Scroborant spiritus S prscipua corporiS mem-hra . Isidorus dicta aromata existimat, quod aris imposita in sacrificiis fuerint: seu qudd se se aeri misceant. Quid enim est odor, nisi agr

contactust

M A L V S Medica seu Assyria seu Citria quae de Citrus: quam describit Virgil. a. Georgici Pomum fert rhalum citrium seu medicum, po-rantsen. Oliret mediae solius. Citria dicitu'l quod pomum eius A folia cedri odorem fel ferant. Omni pene tempore plena est pomis, quae in ea partim acerba: partim matura, partim adhuc in flore sunt quod in esteris arboribus rarum est.

l EBENVS arbor est, quae caesa durescit in laqpidem. Vnde uidetur vox Hebraea esse, quas lignum lapideum, eben Eius enim lig- rium nigrum est , solidum, spissum S graue, ut 8c buxusineutra in aquis non stultat. Ebel num Virgilius & Theophrastus in India tan- tum nasci crediderunt, cum eam etiam in A rabia, Aethiopia Scalijsuarijs locis nasci. ex Dioscoride,Plinio, mela constet. Ebeni species est lignum Gualacu, uulgd nuntiosenboli, quodin tribus potissimum insulis nasci trai n imirum S. Crucis, S. Ioannis, S. Do.

779쪽

ni inies. Trunci magni illius ligni ab Arriano εc Plinio uocantur Phalanges.Traduiu enim phalangas Ebeninas, Sesaminas dc Acanthi, nas quae tria primae nobilitatis ligna exporatat India in exteras oras deferri olim soleret qui mos &nostra aetate durat. Siquidem &Εbeni Sc Z resilii truncos de nauigijs dc came,

lorum uectabulis in mercimoniorum usum convehi scimus. BRESILIUM lignum ex arbore eiusdem nominis,leres Sc enode, tenui uestitum cortia ce , subter materie dilutiore purpura rutilate CERATONI A arbor fert dulces filiquas, quae semen continent,quod nec ligneum est. nec carnesi, nec cartilagineum. Sant Iobans broti

PIPERIS arbor nascitur in India, folns ad iuniperi similitudinem: Triplex est,tongum, album,nigrum. Nam quod immaturum est piper longum uocatur: quod incorruptum ab igne est, album: quod uero cute rugosa &horrida est,ex calore ignis colorem & nomen trahit. Negat hoc qui piperis regiones adierunt, & singula genera in suis nasci arboribus affirmant.Pi per si leue est,uetustum est: si graue,recens. Cauenda autem fraus . Solent Gnim uetustissimo piperi humecto , argenti spumam aspergere aut plumbum, ut ponderosum fiat. MACIR

780쪽

M A CIR in India crescit: eius fructus nux myristica,uulgo muscamus: cuius exterior cortex,macis dicitur,uulgὰ mu blue. MALVS Punica, mala fert uulm Granata dicta,quod numerosis granorum acinis intita farcta sit, quam color ex rubore purpurasces, pellucidus S gradus admodum. Τ Η V S arbor est Arabiae immensa 6c ramosa longissimi corticis, ramis ad aceris qualitatem . Garaias ait thuris arbore humilem esse. & folia Ientisco similia habere. Eius Iacryma thus quom dicitur: candicans est &substantiae resinosae ac pinguis: masticatione uelut in puluerem resoluitur . Adulteratur admixta

resina siue gummi:sed dinoscitur sua proprie- eate. m thus igni impositum ardesciti rest-na fumescit. gummi uer3 liquescit. Alii a tunis dendo d1ctum uolunt: quia glebae cum quia hiis de arbore fluens concrescit ) tunduntur: inde. thus manibus legitur. AIq M o euer e thuris enim olim maximus in sacrificijs usua, fuit.: M Υ R R H A arbor itidem Indiae est ex qua Ial cryma eiusdem nominis destillae 8c concre i scit. calida, sicca, 3c amarar ided mortuorumi cadauera, myrrha ungi & repleri solebant Hal bet enim uim abstergendi& desiccandi

mores uitiosos, qui putrefactionem cienti&glutinandi ac digerendi sine ulla tamen arrosione