장음표시 사용
781쪽
f32 D E D END R O s R A p Iri AIsione aut exasperatione. Electa ad nos adueuhitur myrrha, quae dc legitima,& probatissima esse censeturi uerum ea tam rara est, ut noni nisi ad ostetationem asseruetur dc ad aliarum clinoscendarum regulam Langio epistola 63. myrrha electa uidetur esse Belzoin officinae . rum, ab aliis Ben Iudaeum dicta. Stacte est pinguedo recentis myrrhae cum exigua aquatusae ac postea praelo expressae, quae hodie mi iuria Serapionem imitantium sententia, est storax liquida uulgddicta, odoratissima, pretiosissima que ad paranda porta a odorata dc suffitus. ι tB A L S AM V M, eius que arb6t uni Iudaeae concussa sunt. Inciditur ultro lapide,osseis uecul rellis,ferro laesum emori tui . Stirpe similis est uiti, sol is rutae,sed cadidioribus & semper manentibus. Arbor autem balsamum lignum eius xylobalsamum i fructus siue seamen carpobalsamum : succus opobalsamum dicitur. Adulteratur admixto Cyprino oleo uel melle. Sincera a melle deprshenditur,si cum lacte coagulauerit : ab oleo, si instillata aut admixta aqua fatile fuerit resoluta I praeterea fi laneae uestes ex ipso pollutae non m a culantur . Adulteratum quidem neque cum lacte coagulaturo ut oleum in aqua super tiarato uestem maculat. Balsama si pura fuerrmittantam uim habent, ut si Sol incaduerit;
782쪽
L I B s R. Y X V III. iustineri manu non possint.
PALMIS quoque inclyta est Iudaea. Est
cta stirpe ac ramis in altum tendentibus , ex quibus folia semper uirentia 6c hyeme etiam non decidentia & aculeata nascuntur. Fructus eius dicuntur palmulae , qui non inter folia, sed in summo palmitum fastigio racematim cohaerent,oblongi S dulucissimi ex quibus & panis, Ac uinum , mel conficitur. Vt autem commodius ascendi in fastigium excelsae arboris possit, natura cor licem trunci uelut gradibus orbiculatis diastinxit. Laudatissimae palmulae in Phoeni cia quae nomen inde accepit 3 Sc in Iudaeae campis,urbi Iericho uicinis. Eae quae ad nos afferuntur, Aegyptiae sunt. Ideo autem in triumphis , inter uietoriae signa rami palmarum usurpati sunt: quia perpetuo uirerit, depondere aliquo imposito contra nituntur rectius assurgunt. Plut. lib. quarto Sympos
ΤΗΥA arbor circa templum Iouis Harmmonis 8c in Cyrenaicae regionis parte intrariore nasci &in contignationibus domuum
783쪽
7 D, Ξ DENDROGRA pHIA aut templorum, contra omnia uitia incorru pia dc immortalis manere fertur. Ligni Thyi nil mentio est Apocal 18. Lo Tos arbor Africae & Italiae nota, seu ictu praedulci:qui ab obliuione prouerbio io,
cum feeit. Vide Home . Odyssis. Plin.lib.13.
STYRAX arbor Arabiae, similis malo Cndoniae: eius lac yma styrax quoque & uulgo Storax calamita dicitur Ex styrace olim sussi, tus fiebant,ait Plinius,ad myrrhae alc, thuris nidoretri molestum sananduri. LENTISCVS arbor est cuius lacryma est mastix: quae adulteratur interdum resina uel thure. Ex lentisco autem dentifricium fieri consueuit. Hic est puluisculus quidam candia dandis dentibus comparatus. Fiebant & defitiscalpia ex lentisco: id est, cuspides quaedam purgandis dentibus accommodς.Vnde prouerb. Lentiscum mandere &CAΡΡ ARIS arbor fructum rotundum coώgnominem fer similem haccis olearum, quiabus lathiscetibus flos emicat. Hic postquam decidit excussis,glans extubeiat obIonga, se mine acino plena. Condiuntur sale quod Graecis est σαπιεών ut asseruari possint : loccondita hoc modo Graeci, Latini sal-
784쪽
boribM. Domest1cae & nostrates arbores Fructiferae sunt, aliae Steriles : quarum plerasque Ouid.to metamor. nominauit: --non chronis ab ilit arbor,
Non nemuε Heliadis,non stondibuτ aesculus altis, Non filiae molles, nec fagus Cr innuba laurus, Et coolistagiles, si axinus utilis hastis, Enodisj abies,curuatus glandibus ilex, Et platanus genialis,acer, coloribus impar, Amnicolas simulsalices,Gr aquatica lotos, Perpetuo uirens buxm,tinues in ricae, Et bicolor mγrtus,er baccis caerula ficu Vos quos flexibiles hederae uenistis,oe lina Pampineae vites,Cr amictae uitibuε ulmi, Orni, piceae,pomos onerata rubenti Arbutus,m lentae uictoris praemia palmae, Et succincta coma birsuta, uertice pinus, fuit bula turbae metus imitatu cupresos. ηFructiferae arbores ferunt fructum tegua merito uel molli,uel duro. Fructus molli regumento est aut pomum aut bacca. Quae arbores pomum ferunt, Pomiferae dicantur: quae baccam Bacciferae. Poma sucit mala, Pura
785쪽
tis D ENDROcRA PRIAI Cerasa, Pruna, Cotonea, Persica, Vnedo, pucus, Mespila, Sorba, Oliva. MALVS arbor fert mala, quibus ceu propria inest rotunditas, ct eorum uariae species sunt: mustea, curtipendia, orbiculata, sylve, stria, praecocia dcc.
PYRVS arbor fert pyra, quibus figura tura hinatior est Vnde pyrum dictum uidetur L sidoro, quὀd in ignis speciem formatum fit. Navi hoc genus pomi ab amplo incipit dc in angustum finit ut ignis eorum quoque uaria generat Crustumina gratissima furit & ex parte rubent. Volema Virgilio quae uolam implent, Catoni sumentina dc mustea. Falerna seu lactea quae largo lacco inundant. Μespulacea,qus duros intus nucleos habent me*ilorum instar. Praecocia,Turhinata. Sylvestria. Serotina, Mammosa,Oolabellina. C E R A S V s arbor fert cerasa seu cerasiad Cerasunte urbe Ponti dicta. Primus enim Lucullus Mithridate debellato dc Ceyaso urbe deIeea,hoc genus pomi in Italiam detulit.G ne eorum plura alba, nigra, rubra, dulcia, austera. P R VN V s fert pruna:qus uarii generis sunt: Damascena,Ιberica cerea,cerulea. COTONEA malus fert cotonea seu cydonia mala,diei a a Cydone Creis oppido, unde primum aduecta.
786쪽
, M A L V S perfica fert mala persica, quibus
breuis admodum uita est concessa. Sunt que duorum generum,rubra δέ cerea. Ferunt hoc pomum in Persia lethale fuissse, ideo que Perusas id in Graeciarii inuexisse ad pestem eorum quibuscumbesium gerebant: unde Haruat
villa maternis aerarim praecoqua rani Nunc in adoptiuis Persica chara fumus.
A R B V T V S in Germania non nascitur' esu&pomum arbutumo unedo dicitur, pruni magnitudine figura fragis simile: intus habes paleacea grana, sed gustu iniucunda: unde quod
unum edatur,appellatio eius. F I C V S arbor Isidoro a foecunditate diciatur. Feracior enim est caeteris arboribus. Nam ter quater que per singulos annos generat fructum, atque altero maturescente alter obruitur. Ficus aliae domesticae sunt, aliae sylvestres, quas fert caprificus: quae parietes; quibus innascitur, rumpit. Arborum quoque ipsarum multiplex est disserentia. Aliae enim Olynthos ferunt seu grossos, aliae solas ficus: 8c harum quaedam biferae sunt: his e him pariunt in anno: primo nam que Uere praecoces ficus,mox reliquas edunt. A' senthus comesae saepius ficus,rugas eorum ferunatur distendere. Tauros quoque ferocissimos
787쪽
88 DE DENDRO GRAPHIA, ad fici arborem alligatos repente mansuesce re dicunr. Lignum ficulnum fragile atque ad omnia ferme inutile est. Inde prouerbium fiaculnus gladius, ficulnum auXilium, ficulna mens. Iuxta Scyllam sata ficus laetius proue nit 8cocyLus augetur: fici uerd umbra, ruta dea lectatur atq; sub ea insita, incremensum majus sumit S Y C O M O R Vsificus Aegyptia est: fructus
eius uocatur Sycomorea, qui nomaturescit, nisi ferro scalpatur aut Ungue. MES PILV S arbor spinosa:eius tria genera. Vna Satanea, cuius pomum grandiuS,can didius S molliore intus acinorum ligno: Reliquorum duorum generum fructus sunt mi
S O B R P S fert sorba,quorum plura generat quibusdam enim maIi rotunditas inest, alijs
turbinatio pyri,altis ovata species. ΟLE' arbor oliuas fert: Olea itaque ipsa arbor est, oliua fructus, succus oleum. Est autem arbor pacis insigne. Ilitiae constant oleo,
cem addu rebus omnibus. Vnde prouerb. eo nitidius Nihil etiam magis tacitum,nihil lenius est oleo, aded ut mare quoque rem omnium saeuissimam tranquillet, atque ob id utinantes aiunt oleum ore spargere, quo dmiti-
788쪽
mitiget elementi naturam asperam , lucemque deportet. Itaque Plutarchus decade conuiualium quaest.causam asserens cur Homerus inter tot liquores, oleum duntaxat apapellarit uγρονν: id est, humidum siue liquidum, ostendit oleo nihil inesse asperum, sed undisque lene esse& ob id maxime reddere imagianes more speculorum. Praeterea nec morum
aur percussum strepit, ut humores reliquim ecluctatur cum igni, sed tacite pascit. Denique non est alius liquor, qui tam late diffundatur, cu inungitur co rpori, aut serius siccescat, autaequei molliat ac leniat. Vide prouerb. Oleo tranquil Iior . Gladiatores quoque dc palaea stritae certaturi oIim, unguentis quibusdam quae ceromata dicebantur ungi solebant: ea conficiebantur ex oleo,certis' que terrae generibus. Vnde prouerbium: Oleum 8 operam perdere. Sal mordet ac siccat, oleum lenit ac humectati sic medici oleum addunt sali,ne plus satis erodati& qui sapiunKadmonitionis acrimoniam bonis uerbis leniunt. Vnde prouerb. Oleum S salem o portet emere.
Nonnunquam enim cori trarns remedηS Ο-pus est,nunc acrimonia. nunc lenitate. Goniam autem igni nutritur, prouerbio dicitur Oleum camino addere: qui ignem aut iram non extinguit, sed auget. Amurca olei pars est aquosa, dc sordes praecedentes : nam si
789쪽
l 'o DE P E N D R O G R A r. H i A quentes dicuntur faeces. Olivae trium gene rum sunt, Albae, Virides 8c maturae. Albaqmediae sunt inter uirides &maturas. Virides enim acerbae nimis sunt dc cruditate sua mini me conueniunt: maturae quae S nigrae sunt ilia pinguedine stomachum relaxant. Albae
autem utroque excessu carent, cum neque in
cocstae prorsus sint 8c adstrictoria facultate non priuentur. Vide Mercurialem libro priamo Var.Iect . capite tertio. CoqUos autem an xequam uel pisces, uel carnes assarent, Oleo in- Longere solitos,refert Galenus: ne scilicet extetariores partes ut ignis exustae consumerentur, interiorum que coctionem impedirent. Hercu fialis idedid fastum putat, ne carnium 8c piscium intestinus S proprius humor efflueret, sed intus cohibitus , coctus, iucundiorem cibuni palato redderet. Oleum enim oc cludere extimos corporum, me xUSqud mi
nusquicquam effluere queat, bc Galenus sa tetur S Alexander, qui in Probi ea ratione a. Dimalia insecta ab oleo enecari dispuxat, prinhibita ex olei constipatione natiua eorum spiratione . Atque haec de Pomiferis arbos
M O R V s baccifera arbor est, quae nouissi me germinae, S cum postremis folia am1ttit. Itaque per antiphrasin morus dicitur stulta, quasi minime stulta unde Alciatus:
790쪽
Se r at mora nunquam nisi frigore uno Gefmunus: sapiens,noni a stulta gerit.
Fructum primo maturat, riqnnmnem simul, sed alium atque alium subinde, quae mora dicuntur . Succus eorum uariat. Nam ab ortu
statim acerbus est& aquosus, pubescentibus nitescit Sc rubescit. Exactὰ maturis uinosus est, dc nigricans sanguineo colore manus inficit. Nicephorus Callistus libro is. capite et . urbem Constantinopolitanam continue incolentes saepe uexari podagra scribit. Hegesander certe: ex Pythermo tradit apud Athe naeum, illius temporibus per aci. annos fructum nullum moros protuline, atque tantam Podagrae contagionem omnes inuasisse, ut non homines solum, sed δc pueri, puellae, eu nuchi 8c mulieres eo morbo tentarentur; quae tem caprarum greges ita grauiter sollicitarit, ut uix tertia earum p ars libera esset. An uersrdeuenerit,quia mororum Ductus podagram arcere queant, in cotrouersiam uenire potest. Apud Hippocratem sand 8c Galenum legitur,mora quae satis maturuerint, uetrem sub ducere,stomachum p squalidum acsstuosum consolari: praesertim si frigida, nec cum caeteris cibis, sed pauid ante sumantur,mox. perpauimentum deambuletur. Vnde Horatius non immerito cecinit: