Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

341쪽

De Armentatione. 22 il concoctionis tribuit calari humido ; ital lane agnoscit ipsium calorem Ventri . t huc mihi pertinere videtur locus Arias stotelis lib. de Respir. cap. 8. Concoctis per quam sit nutritio animalibus, neque mi ne anima , neque Mne caliditate es: - ται πι--. Generalius adhuci est ematum lib. s. de Gen. Anim. cap. 6. -τω - το Concoctio oeci Mur calore. Attendere vero hunc cal l rem convenit,primo in i plo ventriculo,

j quem insito calore neutiquam frustrandum esse existimo. Deinde in contiguis visceribus, quae calorem ventri-ήulo competentem , pro ratione alimenti, debiti animali, partim fovent, partim quoque intendunt. Unde Galenus lib. . de ui pari. cap. 8. haec vis

q* p foculos quosdam igniariis. quod Agnarum fuit Aristoteli, quum hepar, quod praecipue hic agnosci debet, di-

zeret, τη

342쪽

ipsus. Siquidem hic admirari

convenit, non tam Naturae , quam ipsius Dei, naturae architecti singularem sapientiam, in situ ventriculi ordinando. Nam ut loquitur Spigelius i. d. Inter

Me duo viscera hepar icilicet & lienem

Ventriculus medio loco pol itus eis, ossa interearbones circum congest'. quae limilitudo iam antea adducta fuerat a Galeno. 11-nuidem libr. 3. Fac. Nat. cap. 7. com Donit ventriculum cum magno lebete, cui plures igniculos, suppositos& circumpositos habeat. Si tum aliquanto di- .stinctius, his verbis Cl. Homnannus libr. r. Instit. Med. cap. 3 o. eX ponit :sursium inquit diaphragmati nectitur, indiante cophago, tam per pleuram, quam lper peritonitum: deorsum autem omento, O

nuibvi ipsum omentum ligatur partibus. Ita de&iris hepati coiligatur per ligamentum

ouoddam membraneum : a sint riuellem , ben sicio omenti: dorso perito m. Et quoniam ipsa concoctio maxime in fundo ejuidem peragi videtur, eum in- feriori

343쪽

De Fermentatisne. I riseriori parte munit omentum, intestitia alias vestire solitum. Unde omenti pa ticula abscissa, concoetionem vitiatam atque infirmatam sitisse, Galenus obiervavit libr. 4. de usis Part. cap. 9. Anteriori parte, quae supra fundum, venatriculus nudus est: unde facile quoque ab ea parte,'in praejudicium facilioris is concoctionis, solitus est laedi. Eoque i qui prudentiores, hanc regionern duci plicata quoque Veste munire assolent.

Aristoteles quoque, ut narrat Laertius i Invita, etiam utrem calenti oleo ples num superponere solebat. aliis vulpium, ielium agrestitam, aut cygnorum vel lera, Ventriculo quo scis. calor illius

u lux applicare semiliare. Sed, ca-i lor hic, iuvans insitum ventriculi calo: rem , cibum masticando in minutas i partes redactum, non tamen in chylumn convertet, nisi adfuerit humidum. Eo. que, modo dicebat doctissimus Higmo- rus debere esse calorem --: Unde-

potus cibo astundi debet,ideo potisΩΡ a simum

344쪽

hmum ut facilius concoquatur. unde Cl. Hommannus siuoqile l. d. cap. 119. Debuit cibo assundi Potio, cujus benescio donetur, nonsecu3 ac carnes aliaque in cu-ιina coquimus. Ideo Aristoteles tapius hanc concoctionem comparat cum Elia Natione , speciatim lib. . Meteor. c. 3. Cujus ratio ut manifesta sit, praenotandum, non esse elixationem bullientem, ac vehementiorem: sed tenuem & moderatam, qua alimentum, ventriculo inexistens, atque masticando in minutas jam antea partes reda stum, sic

molliatur, ut expressio fieri possit sibilantiae utilioris, cum pinguia& oleosa per ventriculum fluitent, ut postea considerabimus nutritioni animalis servientis. qualem elixationem multi quoque cibi requirunt, ut maturari,usibusque humanis convenienter destina-1i queant. Nautae nostrates pisa &asellum arefactum cum quotidie iis in Ionginqua navigatione vel ci soleant optime coquere sciunt. longo vero usu

345쪽

De fermentatione. 24redocti sunt, titraque ad lentum ignei ita elixanda esse, ut in aqua, cui incoquuntur, nunquam bulliant si enim Bullierint, non quidem maturabuntur

toneriora reddentur , sed duriora. Idem existimandum de Ventriculi eli-Xatione, ouae moderata est. Per hanc,in alimento comminuto, separatio iit partium utilium ab inutilibus cum levi utilium mutatione. Ut enim partes inutiles e XCretae, atque Jam in intestinis ab utilibus partibus magis liberatae, adhuc prutinam faciem retinent ita idem exilii mandum est de partibus utilibus, pernanc naturalem elixationem in Ventriculo , seu sie paratis, seu expressis. Quod Icone partibus inutilibus, hoc quivis exploratio interim sordidior est deprehendere poterit, si vel sua excrementa, eX parte indurata, atque ali quatenus suo humido liberata, obser-Vaverat: maxime, si aut fabas, aut pi- comederit: ad oculum enim notare poterιr, illorum operculamenta, sed

346쪽

tunicas: quomodo &furfures exprel- se comparent in excrementi S puerorum, non nisi panem stiligineum, cinbutyrum est illitum , comedentium. Axque, hoc quoque voluit doctisti musHi orus, de tanto viro , Ut οἱ ιο ψη iure mihi videor gloriari posse qu Π-do dicit: In concoctione j ii ventriculo πι- siret Vlumi sto paratum subitio, ut pcr a

res quoque solliciter fermentum ali- lQuod, ut p*stea Videbimus. Hinc iam Patet, cur accuratior coctionem expeditiorem reddat. Non inconvenienter Aristoteles libr. a. e Part. Anim. cap. 3. Vεις. ν. Cibi illa minutatim divi in acit, ut calor facilivi conjiciendo expediat. Patet quoque, cur moderatus VentrIculioebeat esse calor. Interim, pro diversa Latione animalium, non minus

347쪽

De Fermentatione. 3 4 3

quam ipsa quoque ventriculi textura variat. Animalia quae dentibus carent , duroque cibo vescuntur , ut gallinae , columbae , atque pleraeque aVes, Ventriculos di carnosiores & calidiores habent, quo integra grana, antea emollita, conficere positiat. Calor quo Que

variat in individuis distinctae speciei tunde quidam facilius , alii dissicilius

cibum concoquunt. CL Plempius l. 2.ll Fundana. Med. cap. 7. Certum est, apium

omne genus grandiu culum dura valde con- 'quere; sic enim semina praedura di inte- gra alterunt j margaritus columbi bre- pissime in orbem eliquare dicuntur: in quae nihil possunt be lia pleraeque. Ratio autem est; quia aves crassiorem habent carnem fundo ventriculi accedentem, in qua copio sorcalor residet. Pro diversa quoque annite in pestate, concoctio felicius aut infe-l licius por agitur; & consequenter, aut

plus aut minus comedere convenit.Notus Aphorismus Hippocrat. xv. lib. primi mi. Ventres hyeme is vere natura calidi

348쪽

244. Mart. Sc oclitis, sum 9 somni longilsimi, per ea igitur tempora copiosiora ali mei ita sunt exhibema , siquidem calidi innatipho habent, φυτον Nρμον εχουσι ) unde pio isere indigent alimento. Inde & dicit Aphorism. 18. hyeme cibi facillime feruntur. quod & Polybus docuit in libro devictu pri vatorum, cap. I. similiter Doctores Scholae Salernitanae :De mensa sume, quantum vis tempore

quae omnia ut primo accip:enda sunt de corporibus bene constitutis ob caussam Hippocrates diXit τη φυσει ,

sive, natura quum in debilibus secus

se res habeat, nimio frigore Ventres illorum laedente: ha secundo haec intelligenda , de solo calore influente oc accidentario, neutiquam vero de fixo,aut ipso calido innato. quanquam dissentire videtur Galenus ad d. Aphor. caunam vero in qua hae tenus acquiescere possumus, reddit Oribasius in Comm. ad dictum Aphorisimum,quando didit,quod

349쪽

De Fermentatis . 3 es c hyaems stigida sit is per ei vicinum, hanc ob

rem necesse es ut cavernaissa inpi Mos,quasi poros appellant, concludantur j omninoi constipentur. Atque hinc fervor noster n i tm alis in Graeco'ειρμασία non invenit per quod exhalari , egredi possit. Continet ergo omne quod Vt intrivi ecus , ct ce- leriter obit ciborum coctioriem, ceu priticepsit is dominus, qui cocta di onat. scit. hyeme

ob frigoris αντιπερίασιν ut vulgo loquuntur) calor ad anteriores partes se it con Vertit, nativo cuna influente jun-h sto,& quod concludatur in Ventre coa-

us , validius agit in alimentum assi, ii sumptum, citius illud digerendo, cuni

vis unita sortior ele consitie verit. Eoil que concludit e X perientissimus senex, i hyeme plus esse comedendum . nec ni G-

dςbςt, quod Cato libr. de Re Rustica cap. 36. de s 7. praecipiati Dyonae familiae villici paulo minus cibi praeberi, quam Date: loquitur entina de talibus, qui aestate in agro opus fa- caunt , multoque labore parum quin P 1 e Ahal

350쪽

exhauriantur. quum Hippocrates rationem habuerit hominum, qui lanitatem, qua integra gaudent, tueri ac

sartam tectamque conservare cUPiunt.

Ideo haec fusius deducere volui, ut constetc,oncoctionem non fermento alicui, sed calori acceptam referendam est e. nam hyeme minus longe foret edendum, si primae partes fermenti essent phlegmate copioso ea tempestate Ventriculos occupante. Atque calori imputandam esse cibi in ventriculo concoctionem , patet inde , quod modice calefacientia, intus assumpta, tu Cc Uretant Ventriculo in concoquendo. Ga-lonus lib. de Constit. art. Med. eo refert et a vim parum calefaciem is, quo noli dispergatur innatus ventriculi calor, sed in peragenda concoctione Juvetur.Nec

falluntur, qui illud jubent minutioribus haustibus cibo uperfundi, qtὶγ-

non minus ei coni mode misceatur in m intime implicetur. Cum caete