Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

321쪽

ob caiisam quoque , neque per Venas gastricas, neque per arteriam corona

triam illabi contendunt, sed, potiu3 por

tarteriolas a caeliaca ortas, sive, perra- amulos arteriae caeliacae. Sed, quis ditae trit hos ramulos ventriculo communi 'lcare succium acidum , fermenti vicem

1 subiturum ' & non potius 'ppedita re sanguinem nutriti vum Obsiervatui digna iunt, quae habet Cl. Ho ani lius lib. 2. Iust. Med. cap. 3 o. g. 8. Mevi triclitus inquit venitue quidem accipiti a sola Portae vena , m Pas a capa, liceti quibusdam id risin uerit: arteriaS aut mi a sola Caeliaca dicta. De his iam monendum est illud , vasa hac in ruborem dare illos , I qui ventriculum Culo volunt nutriri. Quor -

sum enim sangui qui per hac ascendit φl Interim, non diffiteor subinde accider re, quod habet accuratissimus Higm et rus libr. I. Dis . Anat. cap. 3. quo agit' de Ventriculo. Per quas arterias in quit cumsucco Melancholico maxime a m- daverit sanguis , aliquantulum ad lienem

322쪽

ventriculum eruditari poterit. At hic suc- cus , Velut fermentum proportiona-ltum, coctionem in ventriculo juvare non potest . Nam, ut dicit Bartholi-

nus libr. I. Ins . Anat. cap. 9. Impediretur potius coctio alieno humore excrementi-

tio ingesto. Nec aliud existimandum est lde spiritu acido, eoque famelico, di

consequenter appetitum intendente , ide quo ita philosophatur Orcercetano in Dialetico Polyhsore: Hic potius iv- quit statuendi sunt spiritus famelici, liive famem inducentes acidi & vitriolati , qui exhaustis & consumtis ali,

mentis, adeo ut nulla amplius residua sit materia,in quam ipsi actionem suam, a. e. mordacitatis ac rosionis Vim exercere queant: Superius ventriculi orificium quae pars corporis exquisitissimo sensu praedita est, ut inquam implantati sint duo rami e sexto nervorum Pari seu conjugatione derivati adoriuntur, idque spirituali sua aciditate stimulant,

323쪽

Fermentat,ne. 3 9

stimulant, vellicant, ac pungunt. Ex qua vellicatione,seu lancinatione excitatur sensus, ex sensu appetitus, eXappezitu fames, quae ex iisdem famelicis spiritibus provocata & producta extitit. Hi enim sunt ipsi, qui esuriunt& sitiunt, & qui post absumptam alimenti S ciborum materiam , confestim, aliam novam appetunt, quam attractam acida stia , & mordaci dis, sol vendi, ac conterendi facultate confringunt , quae distblutio ac contritio. postea a medicis appellatur concoctio,

sive digestio. Hac dii Iolutione sive digestione peracta, quae quinque aut sex potissimum horis absolvitur , alimen tosae substantiae fit conversio in chylum, idque mediantibus famelicis istis spiritibus , aut igni, natura potius formali,

quam materiali: quam concoctionem ad hunc modum factam nullus alius calor eXternus, sive igneus, quantumvis vehementissimus ac ferventissimus.

324쪽

manarum durans spacium perficere un- quam posset. Hactenm Quercetaniae. Mi- rum, vero distinctius non eae plicari, rationem & originem horum acidorum spirituum φ Si revera in corpore tales acidi spiritus forent, quales a Quercetano delineantur, in tota non modo corporis temperie aciditas quq lam per-

Pettra occurret, Verum etiam omne Isanorum hominum rue us, non minuSacidi notarentur, quam in lingua sa-Por talis observaretur.Qhiod tamen ma nifestae experientiae adversatur, quum constet non nisi in corporibus Caco-chymicis&male ameetis, per linguam sic ructus, aciditatem ejusmodi prodi. Quidam porro, ut antea vidimus quo proportionatum ventriculo fermentum invenire possint, ad salivam Confugiunt. Et quod quis haud absque

Tatione miretur, apud Cl. Hostinannum libr. r. Instit. Med. cap. I9. g.

haec occurrunt: Masticatio inquit γmn sit , ni si subitide a Tonsistis, Garga-

325쪽

De Fermentatione. 32 r

. ra , vicinisque linguaglandulis altissub ministrata saliva. Quamobrem , salsivam

quidem compararis cum fermento et potum autem cum aqua , quam pistores afundunt. Alii tamen non existimant salivam hoc

ossicio defungi posse , nisi acidiuscula

fuerit, a fermento stomachali, communicato per lienem, eoque, magis quoque erecto appetitu , eosdem censent praeditos esse, prae illis, quorum sal liva est dulcior. Sed haec gratis dicunt tur, ac sunt duntaXat cerebrinae hypo i theses, quae facilius negari possunt, quam a patronis suis procus ae fuerint. l Salii oeti sum agno siclmus non modo in masticatione , ad hoc ut cibus con- venienter dimitti possit usque ad ventriculum; verum etiam in cibi dige 'stione: sed usum este fermentalem, atque ipsam cibi concoctionem, sive non esse nisi quandam fermen rationem, quis ex hoc incerto principio concluserit' Parum praesidii quoquἰ invenire potest: Dia. Cos n. ab HOMO 1 gelalido

326쪽

s et 'Mart. Atioc nos , igelande in sua saliva, temperata qtlasia certo ventriculi liquore, qui exhibeat materiam miscellam ex aqua forti Sc spiritu vini: nam dici deberet I . unde contingat talem materiam salivae,

vi ut pro supponitur fermentativa praeditar, affundi et .) Doceri deberet, quomodo possit salivalis materia

permixta ejusmodi humori, contrahere facultatem , usque adeo erodentem, qualis notatur in aqua forti. 3.) Praecipue vero ostendendiam ectet, quomodo ventriculus, qui est membranaceus , non erodatur a liquore adeo acri, atque est aqua fortis ἶi Hoc certum , talem liquorem vi erodendi in summo gradu gaudere atque ventriculum tales sive liquores, sive pulveres, sive sedimenta quoque, neutiquam perpeti pol

se . . , quαcUnque dicuntur a viris ingenio113, vera forent, quot occurrunt

capita ingeniosia , & ambitiosa , totidem Philolophorum familiae agnosci sudore

327쪽

sudore quasi interioris tunicae ventriculi,excogitato ingeniose pro colligendo fermento stomachali. Nec , quod adducitur de pisce , qui alterum piscem deglutitum a se, totum devorars non possit, quicquam ad rem facit. Si quidem succus ille, qui colligitur circa partem piscis exstantem ita supra Philosiophabatur A. Back non estisuccus fermentalis, per tunicam interiorem ventriculi transudans; sed substantia mucosa & lubrica, ventriculi interiorem partem solita humectare atque lubricam redderes, aut potius pituita, quae ut plurimum in ventriculo copiosa notari solet. Spigelius lib. 8. de Fabr. hum. cor p. cap. 8. Abundat inquit in ventriculo pituita , vel ob des illationem capite, vel propter crudos humores ex craf- sis cibis genitos, quo pacto memini a curatum , qui ab esu anguilla in hunί assectum incidit , ct alium quendam , qui ad modum huic malo oportunio erat, s quali do crudos cibos vel degustaverat. Ab basi O 6 pituita,

328쪽

pituita, quo voracior Bachii piscis, molestias sensis e videtur; non vero a fermentali sudore, per interiorem Ventriculi tunicam transudante. Quidam ut aliis ingeniosiores videantur quod videant in fermento , hactenuS eXaminato, nihil sibi praesidii esse relictum, finxerunt quandam farraginem eX pluribus quasi ingredientibus, ut, si singula prodesse non queant, multa juvent. Ingredientia ita loqui fas sit haec tria potissimum esse volunt. Pa tem salivalis materiae , reliquias fer

mentatorum alimentorum, Garterio

sum sanguinis halitum. Sed, quo prae aliis fidem mereantur, probare debui sent. I.) haec tria in ventriculo concurrere. χά) Explicare, quinam cibi idonei sint relinquere reliquias fermenti. 3.) Modum indicare, secundum quem sanguinis arteriosi halitus Ventriculo as detur. 6. Atque haec omni aetati convenire. Denique audio

quo da Aa , eae illis, qui Chymici habe

329쪽

De Fermentat e. 3 2 si

ri cupiunt, multa crepare de sale volatili , omnibus cibis, sed juxta certam tamen differentiam, inexistente . quasi lillius subsidio procurari queat fermen-ltatio. Sed, ne plura repetam e X antecedentibus , quae hic quoque locum habent) ostendere deberent, qUOmodo fermentatio aliqua absol vi possit, s1- ne intumescentia sensibili ipsius ventriculis Verba sunt T D n. Con-ringit ad Billichii Th. 8. de Fermentatione : Concoctio alimenti inquit fit quidem vi caloris , is quadam fusione aut sm , uti Aristoteli cum loquendi morem

teneam: magna tamen dilatatio ramplif-catio forte non sis: subtiliores licet partes iuvaporem j liritum abeant. Neque enim

observamus durante coctione ventriculum in tumescere . quas tamen intumescentia ut

superiori quoque capite diximus notari necessario deberet, si φλωας, quae dum quasi fermentatio foret. Atque, ut ratione sλω πως hactenus fermen m

330쪽

nequidem dispositive putamus requiri, prout visum fuit viro ceteroquin summo D. Bartholino. Coctionem' dicit loco supra laudato ) in ventriculo pracedit fermentatio ciborum , quod inculcat Hippocrates de prisca Med. quia dura comminui, cra1sa, ut ossa, tota, dyc. inanimalium ventriculis fundi non posse afucalore videntur , nis prius ab alio incidantur. Verum, hoc necessarium non esse

se, deinceps duobus proximis capitibus ostendem a S.

ut agnosci debet Elixatio, ita absolai ur subsidio caloris ventriculo communicati, is quidem citra omnem ser-memation nec necessumst ere diss)lutionem alimenti, distinctam a coctione. I, 9 quali in ni λώσει putrefactio notari debeat De tono rentriculi.

FErmentationem a Chylificatione submota, deinceps despiciendum :est quo-