Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

511쪽

De Armentat e. I tiam suam exerunt, de qua hacterii si anter medicos non convenit. Expro-

fello hoc inquirere laboravit superiori seculo Guillelmus Puteanus Gratianopolitanus , qui tamen in Titulo plura promittit, quam praestat. libro autem

primo, cap. I . non inconvenienter ex Galeno observare videtur, tres occurrere modos, secundum quos hoc genus Medicamentorum censieri possit esse λ ικου, sive attractivum. Quau dam enim I. hoc agunt qualitate Element i, sive calore. 2. Alia vacuati successione. 3. Nonnulla per totiu3 sib-l stantiae proprietatem. Hoc certum Vl medicamentum simul ac ventriculum stabiit, suas vires diffundere, sesequer componere ad hanc attractionem: adeo

i Ut ratione hujus diffusionis dici possit Oncipi venis , & se dissuadere in venas, tui Curtius loquitur libr. 3. cap. 6. quosl' praeter Hippocratis alumnos omnii bus disciplinis eruditillimus M. Tullius eleganter docet libr. 16. Fam. Ep. 18.Υ a quando

512쪽

κωM . at quomodo hoc fiat , baudamque liquet. nec batisfacere mihi potestu Mesiue, licet multi eum sequantur , Quando putat purgans medicamentumri attractrice, caeterum delectu adhuc aliquo habito , cognatum rem sibi humorem ex Venis A corporis

meatibus ad se in ventriculum M Inte- stina attrahere : non enim videntur ba lhumores tam attrahi ab ipso mento ad ventriculum, quam potitante eodem propelli. Adeoque Placeret mihimagisdoctissimis Iomo- bententia, qui libr0 λ i

rim Dart. et . pag. 68 agens de medica

s purgant bus, inter alia hub-l

iicit: HAEc inquit in sanguinem insinuantia, facultatesque eorum perto tam massam sanguineam proprietate quadam, cognationis sori an humores quoi purgant , quas fermentant, separant a fanguine , Scudisum, qui separati se facile unmn,

513쪽

De Armentatisne. is ovatque se in massam collecti, Naturmi maxime fiunt molesti s cum vero illit tota substantia adversantur, in illos ad expellendos statim insurgit: & nunci in ventriculum , per egus arterias δε Venas exspirit, & per vomitum eji-i ciuntur ; non solum iis medicamentist quae proprietate quadam ventriculo ad-

versantur, & Emetica dictitatiar; sedi & qui per inferiora purgare existiman-

l tur,etiam Vomitum nonnuit quam con

i citare , cum in ventriculum per ejust vasa injiciantur humores, est manife-l stum: nunc per Meienterii vasa ad In-t testina propelluntur, & persede me Va-i cuantur : Haec illo loco Hlmorus. quas: si probe discutiantur, rationi oppido i quam consbna deprehendentur. Cas-l terum putarim , arve quam contingari humores seu ανω, feti,si ΛΦ, ut olimi antiqui Medici loquebantur expelli, i contingere humorum, qui excernendi i stant, attenuationem; certe non nisil attenuati admodum exeunt eamquφ

Υ a peragi

514쪽

peragi non tam per occultas aliquasqUM litates, quam potius per ipsas subtiIIO- res medicamenti cathartici particulaS , t suis tamen qualitatibus praeditas, quae ut se diffundunt per totum corpus, aut potius, ut loquitur Higmorus , per;

totam massam languineam, Ita Viden tur non minus attenuare noxios humores, quam ab aliis secernere. Sed, quo niam huc devenimus , &Fermentatio lnos eodem ducit, ut omnia quam u- quida sint, cuncta aliquanto diligen- ltius expendenda videntur. Adeoque, ut pateat, quomodo in operatione Me dicamentorum purgantium , quaadam Fermentatio prodat,excludo ante Omnia occultas qualitates ; non quoa nullas unquam agnoscendas eri istimem,

sed quod illas, sive γ' sive πς specioso titulo se

commendent, e - ουδονυσως hoc loco i

sollicitari existimem ; atque primo eorundem receptionem in ventriculo at-

undi velim. Experiontia constat, qu d

515쪽

De Fermentatione. I

l si aut laete aequo copioliori, aut etiam: alio cibo gravatus fuerit ventriculus, non tantum, quod majori solito quant litate saburratus sit, concitari ad vo mitum, verum s pe quoque accidere al-Vi profluvium 1 quod cum ad definitum

modulum ordinatus sit, illius excessumi perpeti non possit. Idem accidit rationet illorum , hactenus non refert, de- beantne agnosci cibi an medicamenta j quae ratione qualitatis Ventriculo mo-l testa sunt. quando talia ventriculus ad-l misit, componit se initio ad illa diget renda, atque sic loqui fas sit omnesi suas vires intendit, ut hoc praestare possit: unde saepe experimur, efficacem operationem Medicamentorum purgantium demum deprehendi, duabus tribu sive horis post,quam sumptasuerint. Interea dum in castum se fatigat ventriculus in his digerendis, particulta Variae ab ipsis illis, quae absumpta sunt, abraduntur, atque ut jam dixi per universum corpus sese diffiindunt: quod

516쪽

ubi fit, sentiuntur non modo tormi- , na in ventriculo Sc abdomine, sed Scmordax vellicatio in partibus orificiorum , praecipue venis mesera icis: . quod imputari debet partim crudo spiritui, iquo gaudent omnia illa, quae t censentur; partim etiam mordicati Ο- ni, quae a distulo hoc & inaequ it iter diffuso spiritu provenit. Si enim ille iad veram & genuinam Fermentata O- nem sese componeret, omnia aeqItali er lperagerentur, nec aut tormina ulla, aut etiam vellicatio sentiretur. Sed initio haec fiunt admodum irregularitςr i adeoque hactenus non potest hic notari iFermentatio, maxime si accesserit quae damTradi io quae non videtur hic dene- panda esse. si enim pulveres sternutat rii, quotidiana experientia docente prolicere postant pituitam, atque Apo- phlegmatismis de gargarismis Cathar- .

xus per os deducitur: non Videtur quo que idem denegandum esse medicamen:is purgantibdsi minime Illis, quae l

517쪽

De Termenta ram. Cret 'Vti Oeensentur in peculiarem aliqueml humorem vim suam eXerere. Ut V.CRha barbarum in bilem , folia Setiae in i Melanchol iam , Agaricum in pitui- r3m, &c. tamen non putarim Vim

hanc exerere, per peculiaremsympa-ll rhiam, prout multis placet ad illami solam confugere ) sied hanc diversam, it operationem petendam esse a diversia:

li ratione, secundum quam modo dicta, .li timiliaque , operationes fias eXerereis solent. Ratio Vero haec est, quod quae κdam celerius , quaedam vero tardiust operentur: quae cito operantur, at-l trahunt duntaXat tenuiores & magisl sui dos humores' uae vero tardIus vim suam eXerunt, in humores magis vi lcii dos & lanios, eos pariter attenuandol ac diducendo. Per experientiam pateri in Rha barbaro, quod tenuiorem liti l in oris partim raptim quasi austeri, res icta humorum masta magis contumaci l Per hanc tractione in & violentam agit rationem ut, contingit admodum agitari,s sataguia

518쪽

se indicio ) ita, accedente non tantunnexterno calore, sed corporis quoque, quod purgatur, caloro .mcipiente, spiritus ille crudior Medicamentorum, de quo modo loquebamur non modo attenuatur , Verum etiam per calorem redditur subtilior adeo ut tractione, & molesta vellicatione quadantenus cessante, non quidem primaria, sed secunda ria fer mentatione, contingat saburram illam, sic Gollectam, attenuari, attenuatamque non tantum propelli ad intestina, sed & evacuari per sedes. Quod per reces iam caloris ad partes imeriore S corporis, procurari queat rei 3Xatio, abunde e X metu patet, quo alvum resolvili, binde contingit, juxta illud poetae trepidum Dipunt ubi cornua ven

irem.

519쪽

l Imrmenium p. st l procurat. praecipue vero spiritus feret mentativus hanc resolutionem in humido procurabit, si illius vehiculum ruerit corpus praeditum acrimonia abs. que astrictione, ut sal, oxymel, de ablinthium. Nam ut aqua nitrosa lineas vestes facile purgat, nitidas uel reddit, ita medicamentum purgans, ei quasi rei pondens, Visicosos tenacesque humore S non modo admodum incidiri & attenuat, interveniente quasi spi-d ritu fermentativo, verum etiam cor-

pus deplet, nitidumque reddit. Inde Salernitani acria purgare dicunt in hoc veriti: ma pargant, cruda sed in ant, D saque sirecant: i intelligendo per acria illa, quae etiam: admota igui acrimoniam suam retinent.

Ut vero spiritus hic fermentativus mC-derato calore indiget, qiro agitetur i ita purgantis medicamenti vires juvael aer moderate calidus. Qui si nimium aestuer, corpus non modo resolvit per Y 6 cosio-

520쪽

copiosum sudorem , debiliusque reddit; verum etiam operationem ipsius medicamenti eX parte impedit, aVer tendo quasi fermentationem: quae, ut juvatur a moderato calore , ita a Vehementiori impeditur. Quibusdam alvum solutam fuisse duntaxat per odorem medicamentorum purgantium, cui non notum esti Henricus S melius singularia exempla habet libr. a. Misceli. cap. 6 o. quo & inquirit in hujus rei caussam' Nos , quod detur occasio , non positamus non hoc breviter e Xpen dere. Ergo praesupponimuS, Odorem . non dissu )di nisi vehiculo subsitantiae, sive cum effluvio substantiae odori fetae. Atque,ut odoriferum aliquid reddatur, sciendusa calido humidoque opus esse calore quidem non exiguo , humido

vero exiguo ac moderato ut enim plan-trae asteriusve rei humor in odorem tem