Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

521쪽

De Fermentatio . regionibus adseptentrionem, ubi languet calor, humorque abundat & aD fuit , inodora pleraque sint quae ex

terra nascuntur' aut, si aliquem odorem exhalent, is sit exilis, nec admodum fragrans. Quo jacto fundamento, dicimus, quod ut odor se non modo per aera diffundit cum effluviis corporis, quod odoratum dicitur, sed, illa

ipsis etfluvia reserunt naturam corporis, equo profluXerunt; ita mirum non

est, ii in corporibus limbecillioribus,& iuperfluis humoribus abundantibus,

haec ipsa profluvia commoveanthum O-xes , e X cernendos tali ratione, qualem jam antea attendimus. Nam , ut

odor exquisitior effluviis talibus in- existens evincit, illis particulis, juxta emuvium odoriferum se diffundentibus,inest acrimonia maxima, per quam.& contingit potissimum, jam assumpto Medicamento purgante , illa peragi , quae jam antea circa Medicamenta hujus ordinis consideravimus. Qui W

522쪽

bus vero contingit ita purgari, noxiisque humoribus liberari, iis contingit antea capitis insignis dolor: nam ut ibi primitus odores apprehenduntur, ita non postiant non quoque singularem efficere impressionem, usque ad excitationem Sic juxta Hippocr.

Aromatim suisti capitis inducit. quod contingit, si calore halit iuna , sanguis venis arteriisque contentus ita effervescat, ut juxta leges Circulationis , capiti quoque fervor ille communicetur: atque, si capiti communicetur, facile quoque se dissilia de re potest per totum corpus, maxime ubi est sordium colluvies, ul-quedum iis agitatis A commotis, continnat quoque in corporibus dispositis ea ratione, juXta quam antea illa considetavimus, procurari eXcretionem talium humorum. Atque, ne quis dubitet de esticacia horum effluviorum odoriferorum, narrat Strabo libr. Iό.

523쪽

llatque, teste Bras avola, cap. de Syrup i Moschus per graveolentiam usque adeo i nocet, ut aliquibus non modo capitist dolorem excitet, sed & multis mulieribus suffocationem uteri procuret: dum talii ejtisdem odore usque adeo ostena duntur, ut & Epilepticos insultus ex- Periantur. Imo , juxta Hippocratem l loco dicto , aromatum sum iis ducit

l puerperii purgationes, sed & sement retentum ac corruptum, aliasque ute- ri sordes, speciatim secundinas. Aroisi mala quippe in fumum conversa, prO- funde penetrant, atqtie ut gaudent in-l cidendi attenuandique facultate , crassos lentosque humores vasis uteri excutiunt, ipsam uteri substantiam rare-

faciunt quadam fermentatione interveniente ) venasque resierant, quas dum suavi & grata qualitate laxant, strosar humiditates temperant, suaque

non tam

524쪽

non tam acredine quam spiritu ferme tatorio, facultatem expultricem non quidem stimulant, sed excitant, quatenus lentis & viscidis humoribus convenienter incisis & attenuatis, eorum expedita excretio consequitur. Alias

a Moscho, Zibetha, & sit milibus rebus , acri odore praeditis, accidit quoque Hysterica passio: quod quomodo fiat, his verbis docet Highmorinde Hy- serica Passione cap. 6. pag. 36. Tenuiores inquit) biliolae & igneae suaveolentium particulae , sanguini ac spiritibus admistae , ebullitionem ac fermentationem conciliantes, va ibrum

distensionem, atque inde gravedinem& dolorem causant, & hoc primo in cerebro percipitur, ubi odores primo apprehenduntur, unde capitis dolor primo assiigit. Inde deorsum Iersus cor ac pulmones, sanguis, particulis his .ce inquinatus, per venas recurrens , totam contaminat massam, ubi vis illam fundit idi unde circa cor ac pulmones ubi na,

525쪽

bl ubi naturaliter incalescit, odoribus hi id sce fusus, conflagratio accenditur: abs aestuanti ejus furore etiam pulsus variatur, intermittit, ac cor ipsum tre-l mit, laxaeque pulmonum fibrae imi penitus inflatae & dist entae copioso aea aestuanti in farciuntur sanguine, ut im-n mobiles pen e labor reddat ; inde suffo- catio haec petit originem: praecipue sit satagirinem sequacem , tenuem , fla-l tillentum & copiolum invenerint haei sitave olentes particulae ; uti in muliei ribus cholericis praecipue fieri solet. In I masculis autem nonnullisque foeminis, s quarum pori sint patentiores, ac dia- phoretis major, nec sanguis ad lique

z factionem est tam facilis ; igneae hae

particulae facile exspirant, neque tantia incendii sunt authores, neque indes tam gravia generant symptomata. Hisce eo loco Highmo . quae hactenus admitato , quatenus principiis nostris sunt

consentanea : atque, ut per particu

l las corporis odoriferi, in saburra qua se

526쪽

Αii. Mart. Scbooc V a . excrementitia, excitatur latens spi-- ritus, iique acer, sociandus spiritui, qui corpulauiis hilce in existit ; ita hi ipli 'spiritus humidum ad commotionem

preternaturalem disponunt;qualis com- lmotio praeternaturalis perpetuo agno l- -- ci debet, ut is pius diximus quotiei cunque in animali Fer mentatio contingit uodillud per secet teroquin lai Sope- irationibus tussiciat citra ullam fermen- tationem. Quod in mentionem odorum inciderimus , non inconveniens . rfuerit disquisivisse, quam esticaces urat,& quo usque essicientia eorundem iei e t exerat. Suspectant quidam fit m , &forte haut immerito, Nobilissimi viri pDn. Kenelmi Digbaei, quod Tra- ctatu de Unguento Armario huic linullatenus nos favemus) p. f. sequen- tia, vellit veras historias ausius fuerit pro- pinare, illis, quos lectores credulos fore raugurabatur : Odor rorismarini cquit qui ex parte Hispaniae eniatur, llonge majora intervalla penetrat ae

527쪽

De Armentatione. ε δ 3

ci emetitur. Ter vel quater has oras prae ternavigavi, semperque observavi , a nautas ad unguem quasi tenere, quali

do tr iginta vel quadraginta buxta opinio' ne in Iu i milliaribu non amplius di-

.fstantiae e Xaete recordor ab hac regiona absunt, idque ex fragrantissimo roris. imarini odore illinc effato cognoscunt, si ramo ego etiam ipsiem et odorem hunc eaeque valide percepi, ac si avulsum ro-l rismarini ramum manibus tenerem: ac l cidit autem haec nobis res duobus vel tribus ante diebus , quam in conspe- fictum terrae proveheremur, sed ut Verrum fatear, adverso tum temporis Ven- to utebamur. Monumentis Historiarumi proditum est, vultures quandoque perliducenta vel trecenta milliaria advolaseese, sectatos odorem acervi cadaverum, liquae post cruentam cladem inhumata iacebant; praeterea pro certo cognitum: habebatur, vultures hosce ex tam lon'

iginquis locis advenisse, quod id gemus avium in vicinia plane infrequens

fuerit.

528쪽

fuerit. Vultures autem sagacissit ne odorantur ; & sane putridas putidasque Cadaverum atomos per spacia aeqv. 'longinqua in aere perlatas fuisse opor- itet, avesquo istas, cum semel odo rem hunc persenserint, illius vestigiis' inhaesiste, usque dum ad ipsam morti- icinam pervenerunt, credendum est,

idque eo magis, quod odor seus otiti stator istiusmodi, quo propius adest,ed apertius naribus offerri seler.

cujus narrationem quod l& factum est a multis viris egregiis) lme diu suspectasse fateor, donec Π- lfirmatus fui non tantum a viris fide dig-

nis , sua experimenta eXponentibus; lsed cum maxime a ratione. De utroque, liquidascit. experientia,& ratione, ne lia quis ambigat , iubet primitus exhi- is here illa, quae habet vir naturae con- sultissimus Franciscus Baconus in Historia Naturali, Obberv. 83 . EXtra controversiam est. inquit nullum odorem nisi substanstiae corporeae emuvio

529쪽

na Armentatione. .l invehi ; aliter quam fit in luce, colo& sonis. Videmus enim illud,s ab emaso odore non pertingi interval-s lum, ad quod illa alia progrediuntur. i Verum quidem est, syl vas & plana lo-

ζ corum malis citriis & rosmarino coni sita, odore magnis in mare spatiis transmisso sentiri, forte ad viginti miliaria: sed quantulum hoc est, praeeo, quod tormenti bellici sonus emcit, parvulo i in ambitu moti; cum sylvae de plani-

ties tapius vaste pateant. Praeterea odor res duris adhaerescunt corporibus, ut a cum manicas imbuunt, &c. Undeco

l porei intelliguntur & aliquamdiu si

i sistere , luce & sonis evanescentibus. I H.ec Baconus t qui ut meminit eXpei rientiae, ita illius, nisi certus futilet, I mentionem non fecisset. plures , quit Hispaniae oris adnavigarunt, propriar quoque experimenta referre solentei quanquam sibi non constant circa distantiam, quam licet quidam talara vi- ginti quoque miliaria eΣtendere Voluerint a

530쪽

rint, si ad decem quoque contrahatur, linagna fueri . Experimentis favet ratio : cum enim odor ineXistat cor ori ad inodum tenaci& viscido, si confer tim profusus fuerit e sylva densa , plu- inaisque arboribus odoriferis referta , ivento secundo flante, longe admodum i deferri poterit. Nec dubitandum, or- '.

dinario odores tam longe diffundi, licet nos, qui hebetiorem odoratum ha- . bemus, eos pariter non percipiamus ,

quod particulae odoriferae aut pauciores snt, aut nimium quam dissu sae. Si ve- ro confertim & conglobatim , simul squam copiose profundantur, non dir- 'siculter ad longius quoque spatium de- iferri possunt. An non canes, inhaeren- ltes odori unius leporis, qui aliquot lquoque horis ante profugerit, per 'viam spatiosam sagacitate minime tat,

laci deduci contingit ad ipsius leporis cubile ' Cujus rei alia non potest reddi ratio, quam quod particulae odora- serae sint viscidae & lentae, possintque

in aere,