Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

531쪽

De Fermentatione. i in aere, etiamsi multipliciter illas ia-ξctari contingat, aliquandiu subsistere. Quid existimabimus futurum esse, sit forte per eandem viam centum lepores 1 fugis lent φ certe odor eorum, secundo inter vestiente vento ad aliquam multat miliaria diffundi potulisset, perceptit bilis non quidem ab hominibus, sedl a canibus, qui hominem longe superant odorandi sagacitate. Homini enim revera odoratus hebes est. Dubito ve .ro,an admitti debeat Bodini ratio lib. .

Theatri Naturae. Si opifex inquit )t homini olfactum acerrimum dedisset, non modo aliorum, sed nesules quidem odorem ferre potuisset. Quae si attendantur, forte non usque adeo suspectari debe- bunt , quae vulgo de Vulturibus cir- cum feruntur, per quingenta millia passuum cadaverum fumidas exhalationest percipientibus. Quanquam negari non potest, sit besse rationes varias, cur nar ratio haec velut fabula suspectari queat: accesserunt siquidem astutae falsi laciniae. Nam

532쪽

niae. Nam Plin. libr. Io. cap. 9. addit: lTriduo ante, aut biduo volare vultures , tibi cadavera futura sunt. aliquis liut vera admittere Voluerit, Vultures t in Prophetas transformabuntur , quo viventium futura cadaVera norint Ona- filcere. Sed haec in praesentia ulterius di quirere non Vacat.

fundere per fermentationem φ Qua occa-lsone agitur de Dilepstia. l ' D venena quoque nos conVertere lA debemus, & expendere, an circa Iilla Fermentatio attendi devat haec . vero doctrina per quam dissicilis est, iquamvis malignas VenenorVm

Ilitates, magno nostro malo nimis quam frequenter eXperiamur, Vim toertingere postumus ad rationem, .

tau qi suam essicientiam eVl- dentissimam aliis , exerce Iti Ordi

r Progrediamur, a

533쪽

, diemtir. Inter venenum & medicati mentum multum vulgo interesse cre- i ditur : non tamen aut Latini, aut Graeis ci , hanc differentiam observant Apudi Nonium legas: Medicamentum est, auoi homines, vel catera an malia curantur. Me I dicamentum idem quod Venenum, ut Gra

a dum postea adducit Varronis auctori . , Vcvenum dicit, ad l=icere debet, utrum malum, an bonum r quum di venenum aliud sit bonum, aliud a malum ' von siectis ac dolus alito bonus, alima malaue uimul ad hoc probandum ibi licitae Homerum. Atque, quod apud Graecose aeque ambiguum sit τὸ sauctores iam dictos docet Iulius Pol- mX libr. . Onomast. cap. 2y. similiter Eustathiti ad Iliad. 8. τὸ φαρμακον

534쪽

Homerus modo, modo ου φλ' , autJἡληνειον. Quomodo M Latini Cuenter, ut constet ratio differentiae, malum venenum dicere iolent, quomodota fir l. libr. 1. Georg. malum Pammatum vi serpentibus adliditatris. quasi virius aeque ambiguum renum. Prae omnibus aliis definitio- loibus mihi probanda videtur ea, quamlizet Card us lib. I. de VeneritS, C. I. iniici ' sit illud, quoi aptum si

Dempe, quod sit illud, quoi aptum est

sub vehementer nocere occulta quatitate. Quae descriptio ut instituto nostro ma-Πis serviat, eatenus reformanda Vide- fur, quod venenum aptum fit bGrehc- , mente: aut nocere, aut a/modum corpus siVirum atterare , , quidem occulis quatitate Multi , si non plerique , qui Venenorum naturam openderunt,putant illis essentiale esse, it eos lethodem,

535쪽

qui sorte assumpserint. Cum tamen va-I Ila occurrant, quae licet Venena haber ri debeant, non tamen mortem inserant, nedum accelerent: eoque hoc ina definitione merito a Cardano omisium. & i cluntaXat eXpres iam, quod veneno in communi spectato comper tit. Quomodo Venena operationes suas

I NOXlas eXerant , contro Versum non

z satis, quam explicatu difficillimum Kri cherus in Scrutinio de Peste Se Notes velim Lector, quod omne vec inentina qualecunque tandem illud sit ,

i duplici qualitatum dote a natura instru-rctum sit, una quidem quae a tempera-zmentis ex quo Venenosa substantia coa- uult, dependet; quae quidem qualita- aes elementares prin q,& quae has con-x equuntur, secundae aut tertiae dicun-L ur. Altera vero immediare ab estentias eu forma subjecti seu compositi emaciat, dc tales qualitates specificae, viai. Io occultae, tametsi perperam vocan-Z a turή

536쪽

tur Primarum qualitatum proprium 1 est, humores sibi conssimiles mori ac

intra corpus susceptae fuerint, vel mO- . vere, alterare, rar facere, conden-

lare . vel asymbola affectione Vmare, icorrumpere. Specificae Vero qualitatis proprium est, per abditas semitaS, an- . Ipathica quadam machinatIone, prin- cipalium membrorum Vitae mortisque . o inas invadere, apertum humori- bus bellum indicere,horrendisque symptomatum stragibus universiam Microcosmi Oeconomiam conVehere, comvulvam eXterminare HaecΚxrchei in quam lingeniose hactenus; in quibus nullum lindiciumFertnemationIS notaturiquam tamen in omnibus veneni: attendi ivult Cl. Corn. ab Hogelat e, apud quem p g. zzz.sHu uinque haec inquio inter fermentaceam

medicamentorum & Venenorum vulgarium uti enim medicamentorum, ita & venenorum variae sunt species &offectus actionem invenitur disteren- tia: quod

537쪽

'Fermentatione. O vita quod illam plerumque quaedam

matersae crudioris vel peccantis e Vacuatio , vel saltem attenuatio ; hanc vero, sola sanguinis, ad ejusdemquς naturam proxime accedentis sit bstantiae, absque ulla vel attenuatione, vel evacuatione cum manifesto corporis tumore , turbataque spirituum animalium generatione ) m solens nonnunquam sequi soleat fermentatio. ctenus Hozelande. Agnoscit Fermentationem in Olentem, quae re vera usque adeo uasolens est , ut quandiu Venenum in animali adhuc vivo , conspirans tamen ad ipsius internecionem,delitescit, Fermentatio in ipsa Fermenta tione desiderari videatur. Ut omnia Vero ex nostra tum mente, tum etiam

princspiis declarari queant, distinguimus Venena, consideranda hic dun

taXat in ordine ad animalia quod vel

talia agnosci debeant ratione omnium animalium an communi consideratorum, vel aliquorum duntaxat. Ita hyos

538쪽

ciamus homines enecat, non Vero passeres : cicuta quoque sturnos non in terficit imo nutrire quoque creditur homines vero haut diu supere ne sinit hyosciamus & mandragora sues nutriunt , hominibus lunt venena : hirundines aluntur cantharidibus, quae tamen homines transire non solent: coturnicibus in delitiis est Elleborum , quod homini tamen putatur esse letha te. Ratione quoque habita animalium ejusdem speciei, disserentia notari debet: quae, ne e X tra homines abeamus, admodum notabilis occurrit. Quod si enim homo aliquis cor admodum ina becille habeat, citissime a Veneno jugulari solet: cum contrar tum obser Vetur in illo, cui cor contigit robustius, quodque validius obniti possit contrariis qualitatibus. Imo unus & idem homo, ratione veneni ejusdem , diversimode potest: esse dispositus, quatenus diversa ratione illud assumit. Nam si venenum subeat corpus jejunum, citius

539쪽

mors subsequetur, quam si in ventrem cibis repletum ingeratur: siquidem facilior aditus patet ad interna Vitae receptacula, absque ullo ciborum impedimento, quam si plurimis eduliis Ventrictilus fuerit refertus. Inde agyrtae circumforanei , ut plebeculam decipiant, illiusque marsupium e Xenterent, antequam catastam conscendant, venditi ri sua adversius venena antidota, quam plurimum edulii, praesertim unctuosa& oleaginosi devorant, V. c. t Umintestina pinguia, olera cum jure praepingui, lactucas copiosio oleo condiatas, dic. ex quibus instar tympani extento ventriculo, postea coram popello, ut eum avarum sitrorum electu

riorum licitatorem nancisci possit) de teterium aliquod ex corrosi vis stimulati'. c. Arsenicum : quod & nulla ratione obesse potest, quod viae omnes in ventriculo ab unctuosis crassisque illis cibis quasi occluis sint: mox domum reversi , aut caeteroquin, ad angulum Z aliquem

540쪽

aliquem divertentes, digito in guttur immisso, vel alio artificio, Venenata inani cibum revomunt, nulla ferme

noxa visceribus communicata. QUO vero mentem nostram commode e X- Ponere queamus, venena ratione subjectorum hac tenus distineta, ulterius juxta essicientiam suam distinguimus, Eoque , omissis aliis distinctionibus, instittito nostro illa fervit, juXta quam Venena vel emcacius agunt, mortem zepentinam procurando; vel tardius, mortem quidem inferendo , sed simul quoque aliquantisper differendo. Ad illa quanquam varia pertinent , abali 'ctoribus juxta indices quoque relata ;nobis tamen prae caeteris duo sunt; acOnitum & napellus: quorum haec ratio, ut si animalis corpus ingressa fuerint, totum id momento temporis immutent, bique simili assectione alterent, ut habet Galenus

l. I. de Semine, c. I 6. MaXime aconitum quam citissime occidit ,& aliquando tactis solum genitalibus muliebribus