Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

541쪽

De Armentatione. ε 37

muliebribus mortem eodem dic inferre perhibetur: atque, ut refert Plinius lib. 27. Nat. Hist. cap. a. brevissimo tem. pori statio imus assumptum interfici . Nec tamen putandum, haec&similia venena, quae animal tam cito strangulant, per quandam fermentationem emcientiam iam edere. D n. ab Hogelande hic fingit insolentem fermentationem. at , quam late haec insistentia non posset eX- tendi, de quae non sub illa comprehendit Duplicis ordinis qualitates, ingeniose circa venena a Kirchero eXcogitatae, omnia quoque expedire non possunt. ego quidem non puto omnia Venena eadem methodo mortem repentinam accierare: licet in iis omnibus agis noscidebeat singularis aliqua qualitas, eaque maligna , subserviens propriae formae, nec agens semper juxta primaaqualitates, interim manifes tam noxam inferre, illi vitai ammae, sive, calido innato. Hoc enim observandum ratio, ne horum Venenorum , quod si ab Z s eoru -

542쪽

eorundem assumptione mors repentina subsequatur, calorem nativum, cujus primaria sedes Cor est, a vi deleteria eorundem debere corrumpi, atque eX-tranea qualitate infici per omnia , simul vitae muneribus usque adeo ineptum reddi, ut non possit non homo, aut aliud quodcunque animal mortis imperio succumbere .Quo enim calor nativus praestari queat incolumis, quatuor con ditiones requiruntur. Prima est,ut ratio .

ne suae essentiae quam supra diffusis consideravimus nihil incommodi patiatur, Secunda, ut gaudeat tali mensura , juxta quam Vitae operationibus sussicere possir. Tertia, ut ab omni labe purus existat, humidum simul nati Vum, tanquam suum pabulum complectendo. ut incolumes praestet duos perennes motus, consideran- dos eo usque in animali, quam ipsi vitae ratio constabit. Horum unus sursum

tendit, servitque extra pellendis fuliginibus per eac pirationem: alter deorsum pi

543쪽

Fementatione. Is

sum, inservitque attractioni alimenti perinspirationem. Quod si alter horum motuum, vel ambo simul per brevissimum temporis spatium desinant& impediantur , non potest non homo , imo quodlibet animal mox occumbere. Venena itaque quae cito interficiunt , omnibus his quatuor modis censeri debent calori innato obsistere. Nam primo videntur per qualitatem illam ibam, propriae formae respondentem, calido nativo resistere: ut non incommode in Scholis Medicis haec loquendi formula vulgo sit recepta, quod agant secundum totam suam substantiam , scit. ut jam declaravimus, ejusmodi qualitate propria interveniente. Secundo imminuunt caloris nativi mensuram, quatenus ilium depopulantur: nam eX pugna, quq moX ab assumpto veneno emergit inter calidum innatum, &Venenatam hanc qualitatem, quam maxime deleteriam, pars imbecillior, qua est calor innatus, semper aliquid sui A 6 amie

544쪽

amittit, adeoque imminuitur. Nam omnium venenorum haec est ratio, ut

ipsorum substantia non alteretur nisiu,rte collidantur cum alio veneno, aut

quodam alexicapharmaco) quare necessario sequitur, ut aliquid per illam pugnam calido innato discedat, imo quam brevissimo temporis spatio destituatur.Tertio venefica hec lues calidum Insilium conspurcat ut sic dicam humidumque, quod ipsius naturale pabulum,inquinat;prava enim deleteria qualitas ad calorem hunc impurum, eJulque humiditatem radicalem , aut adscitiam, faeculentam reddendam, Ommum maNime idonea est . Quarto impedit haec lethalis venenorum qualitas primo motum sursum per expirationem, quia tot sunt faedae, ac pravae fu Iigines , quae momento temporis eX illa pugna inter calidum nativum, &propriam qualitatem veneni, illam scit deleteriam consurgunt, ut idem calori Obrutus cedere cogaturi secundo mo tum deor

545쪽

dicite, a quo calor de sitim detineturem Vetur, corruptum, sordidum'

lata potest, non siecus ac si in lucerna

reum esset amurcosium ut sic loquar &taculentum, statim profectbe iii Udeorsium, eo, quia, licet instatio aeris puri & incontaminati fiat aer tamen purus pro sipirituum vitalium

regeneratione, ut i Irtiali, mi

In corporibus bene se habent us, ex se fatis idoneus, statim ii ipsis ingressiti a prava sipiritalium narmavus & ipse impurulsique redditurq omn*receptum in ricipiente non

modum recipientis. Peragitur autem

1Itanea venena animali accelera

et ulla fermentatione ri

546쪽

litatem , duntaxat congrediatur cum

dincte proposuimus. At iam calido, simulque animali eXtincto, per accidens tapetio, quatenus acer spiritus in Veneno e stit, superato jam calido nativo, se insinuat in humidVm &calidus sit, componit ad ferment

attat, ut malignas qualitates, per te

humido illi im reffas ,

Quoque propellat usque ad extremas orporis partes. Inde Galenus. libr. 6. de locis allact. cap. s inter notaS DO minis veneno extincti refertuum tn ιm, aut rarium. Quo re

547쪽

loris illius rationem his verbis declarat Scholiastes Thucydidis: υβδεριδες. Sed , quum praeter lethisera haec venena, sint alia quaedam, que non tam CIto quidem vires suas exerunt sied

te circa illa non quidem fetinentatio vaga & inconstans, sed vera atque propria forte observari possit De

emplum habet A. Gellius libr. 6 NoctAtticarum cap. 4. de A .cilio Regulo qui Carthagine Romam redux , cum dissuaderet, ne captivi redderentur,addidit venenum sibi ut & aliis dubio Procul captivis Carthaginensies dediui non quidem praesentaneum,ssed taIe, quod mortem in diem proferxet. Ex re '

548쪽

oribus Amatus LusitanuSOm. 2.' Med. 61. calum refert de quo dam Acuba famulo Lusiitani, taestustato, cui arsenicum inspersum rerat paulatim inde tabescens intra an- num obierit. Similiter nostras Iohannes Linscholanus, rerum judicarum scrip-

fert multas taminas', virorum suorum s Dertaesas, iis venenum consuevisse pro-

i, 44 rncit antequam vires tuas eXerat quae ubi se prodere inceperint ν

brevissimo temporii paxi , t

rra mediam horam,mortem .

servare licet in quacum contingat laque excitari bubones in partibus glan-l,

Libsis, ita

549쪽

De Armentum e. ni malignitatem expirare. Quod cum distincte exposuerit Experientissimus D. Die merbroech in limatissimo & uim diquaque doctissimo scripto de Peste, malo ipsius quam meis verbis uti: ita

Vero loquitur cap. I . . in Annotationibus pag. 67. Hic explicandum qua rationea veneno pestilenti, quod est tenuissimae substantiae & minimae quantitatis, glandulae intumescere possint, & quare ab ejus virulentia non mortificentur, sicut pars carbunculo correpta. Cum Venenum pestilens ad glandulas expellitur, statim permiscetur excrementitiis

illis pituitosis humoribus quibus glandiata illae semper scatent. Hi humores

num excrementii sint, nec partium nutritioni insierviant , neque vasis includantur , cum etiam tenaces, glutinosi,

dulces ac frigidi existant, ineptum sunt subjectum in quod venenum pestilens suam septicam vim imprimere potest, aeque atque stercora in intestinis: ac proinde illos maligna sua acrimonia so

550쪽

sicut sal & acetum panis massam rermentant & minimas ejus partes He ii quicem distendunt, vel sicut siccus eiuri oculis cancri pulverissetis infusus eo i dem ebullire facit. Ab hac fermenta- itione effervescunt illi humores unde Ppartis inflammatio & valde extenduntur, a qua distentione fit tumor, quem sacris dolor comitatur, ad quem dolo- srem e vicinia multo plures tales hiamo res accurrunt, qui tumorem & dolo rem adaugent, di ipsi met quoque pau-IIatim eandem inflammationem concIpiunt. Natura ut ab hac molestia se ex pediat, illorum humorum coctioni

incumbit eosque in pus mutatos fora&expellit. Hinc etiam satis liquet quare

glandulae a veneni maxima virulentia non mortificentur, sicut in carbunc alo pars mortificatur ; quia nempe vene inum non ingreditur ipsarum solida substantiam, sed tantum fungosa S ea , rum cavitates, in quibus statim permitu