Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

551쪽

De Fermentatione.

cetur tali excrementitio humori, qui ob substantiae contrarietatem veneni violentiam retardare ac multum infringere potest : contra quam fit in carbunculis, in quibus venenum ingreditur: ipsam alicujus partis substantiam , in

qua devastat calorem nativum, &nul trititios humores corrumpit, neque ab ulla re ejus operatio impeditur. Accidit tamen interdum, sed rarissime, immis glandulae mortificatio, atque tunci in bubonum locum emergunt carbunculi ; quod fit cum excrementum pituitosum in glandulis paucum est, &cum Venetium in pessimae qualitatis summo gradu ac magnaquantitate in illas irruit, ita ut glandulae ad versius tam violentum. 'Ityranni impetum a suo praesidio defen- di nequeant. Hactenvi diligens baccuratus Dn. Dismerbi Oech. Cur vero bubo-inum in pestilentia eruptio non semperisit salutaris, cum idem vir Clarissimusiconvenienter docuerit , non pigebit lubsequentia illius verba exhibere. Quae

552쪽

ita habent. Cum venenum inquit) pestilens vel debile vel paucum in glandulas expellitur, &illae multo excre- :mentio mucco abundent, fit aliquan- .ldo ut in prima fermentatione , seu ebullitione illud vel insensibiliter exspiretia dissipetur, vel ejus vires omnino infrin- lgantur aut extinguantur multa enim Isunt quae pestilentis veneni virulentiam I eXtinguunt, ut liquet in antidotis an -

tequam magna intῖmper: es partem occupaVerit, atque tunc tumores sponte revanescunt, idque cum salute aegri. In-lterdiam vero cum venenum copio fius in venis & arteriis continetur quae co-CPia eX symptomatum Vehementia ac imultitudine innotescit natura ab illa nimis gravata vald ' dab;litatur, & cum Itotum non possit, fallem illius aliquami partem ad glandulas propellit, & dum iiii reliquiis expellendis laborans, ve-

Darum arteriarumque fines identiden i

circa glandulas reserat, & frustranecdiconatu intestinum hostem illac ejiceret nititur l

553쪽

Fermentat e. qa nititur,. facile fit ut per easdem vias venenum e glandulis regurgitet in illa v ia, atque tunc illa hostis fuga facit ut in glandulis cesset humorispituitosi fermentatio una cum inflammatione,tuncque dissipantur & e vanescunt ii ii tumo-ι res cum exitio aegri, quia materia morbilica regurgitat ad partes principes. Hac iterum.iste. quae Ut concinna admodum fiunt, ita putandum est fermentationem procurari, quatenus acrior lal tentis veneni spiritus se insinuando ipsit humido illud deducit ad ebullitionem,l utque adeo ut procurato eXanthemate, cum eo venenum, spiritum hunc coni nens, saepe evaporet. Occasione Veneni non possumus non paucis agere de ' Ipu*pita, quarta patimur hactenus di-ituagui in Idiopathicam & Sympathi- atque illius caussa censentur esse crassi frigidi&viscosi humores, copia Ventriculos cerebri, non quidem integre sed ex parte obstruentes & replentes, sic quod influxum sipirituum animalium

554쪽

malium per nervos prohibentes, quos dum cerebrum cxcutere conatur , se contrahit, atque dum se contrahit, nervi simul contrahuntur , prout fusius udocet Galenus l. 3. de locis affect. c. h& r. atque alibi. Interim quam vocant

Sympathicam Epilepsiam si non omnis i

talis sit) recte statuunt majorum gentium Medici, esse vaporosiam quandam lide tςnuem materiam, quae vel acrimonia ac mordacitate sua, vel qualitate prava, maligna ac venenata, Cerebri substantiae prorsiis infensa ac inimica, limen inges, ac nervorum principium IVellicet ac pungat, & constri stionem lquandam meatuum in illo procuret , sicque tandem partes sensiles ad noxii rex pulsionem stimulet ac irritet. Atque e hoc primo inde probatur: Quod Epi lepticae convulsiones . proviso hominem invadunt, & cito ite. rum eundem deserunt. Observatum lenim & experienti1 cognitum mul- to ties fuit , nonnullos , quinquies, imo l

555쪽

irmo decies, vel pluries uno die, ejia Aio-:ldi insultibus horribiliter fuisse in fellatos, quemadmodum Braffavolso in mim. ad aphor. 42. hbr. 2. Hippocr. scribit, se citralle puerum lactentem, per qO i-ces , singulis diebus Comitialem pasiai sum. Secundo hoc inde Quoque patet: iquod multas Epilepsiae nunt ac gene- rantur per consensum aliarum partium eorporis, a quibus manifestissi me aurali quaedam frigida, seu spiritus vaporo illus, per loca intermedia, sursum adeterebrum ferri ibidemque convulsivum

i eXcitare motum , percipitur. Quam l causam nec ipse quoque Gai. ignoravit,ildum L 3. de loc. osse'. cap. 7. θ' s. sic. ect. cap. 6. Epilepsiam quandam admittit, quae generatur, dum a Ventruculi orificio, vel alia quadam parte, alias quid ad cerebrum ascendit, adferens s huc exemplum Grammatici, qui quo-lties vel nimis vehementer doceret, aut ogitaret, aut irasceretur, aut inediam Gustineret, comitiali morbo corripiebatur s

556쪽

batur, ore ventriculi asse sto. Item pueri cujusdam, cui a crure ad femur, a se more ad coxam, ab hac ad cervicem& demum ad caput, vapor quidam ascendebat, cerebro torporem inducensia mox puerum adeo vehementer cor ripiens, ut ne sentire quidem ac intelligere posset. Tertio observatum est, ex aere, seu Vento concitatiore homine Comitialem morbum incurrisse. Quca pertinet haec Rondeletii narratio lib. 1 de Curat. Morb. Intern . cap. 36. Νον

multos , inquit qui cum iter facerent

ex aere vel vento concepto, natim Epiteli corripiebantur , a qua , s aures bombacei aut alia aliqua substantia mossisubstruerent bese vindicabant. Atque hinc vulgo argumentantur ad halitus subtiles, subvectos usque ad cerebrum, & prae Ven to & aere procurandis convulsionibu Epilepticis sum cientes. Quarto argu mentantur quoque ab odoribus, maxime apii, gagatis, &c. per quos cum contigerit morbum hunc excitari, conclum

o dunt mi

557쪽

dunt minorem haut efficaciam deferendam esse halitibus & vaporibus.Nee tamen quoslibet halitus hic considerandos este existimant, quum eΣhalationes vaporosae notari soleant in re venerea , putridis ulceribus , abscessibus internis, membris sphace latis, Sco atque, ut loquitur VmZem libr. I. de Dilepsia cap. 13. Ad excitandam Epiri lepsiam inhumano corpore, non sola

spirituosae seu vaporosae materiae mo

dacitas, ac malignitas sum it, sed insuper requiritur ut ejusmodi pravitas &venenositas, singularem quoque, prae reliquis partibus cum cer*bro ac ner-Vorum principio habeat iisque totius substantiae proprietate, seu forma specifica, sit adversia, infensa ac inimica, quae quidem si abest, hic morbus non gignitur. inialis autem sit, aut

quo proprio nomine vocari mereatur,

illa substantialis proprietas, rationi ac

intellectui humano puto esse et πληπτον is ἀδιατευτον, nec ab ullo unquam,

A a verbis

558쪽

verbis idoneis perfecte exprimi posse. UM tete . Sed , quomodo aliquis apprehenderit, qua ratione haec flatu o--ilsa materia, saepe ab imis pedibus, ulse inue ad cerebrum pertendere possit Si ,

aura ejusimodi cerebro usque adeo infe- sa sit, quaerere licet, cur non accidat is convulsio, si talis vapor spinalem me- . Hullam corripiat atque eam transire in-

Qipiat, cum spinalis medulla vulgo ha-

Beatur cerebrum prolongatum. Certe sexcenta hic occurrunt incommoda , ;quae videmur evitare ex parte posse, si lde Epilepsiae caussis voluerimus audire lCorn. ab Hogelande, qui de hoc mor- tho juxta sua principia Ac Philosophatur

pag. 18s. Epilepsiam ab acrimonia fan-Mnuinis prodire ; Primo ex eo patet quod a quidam, uno aut altero ante paroxi sulmum die, multo majorem solito famem ssentiant, & plus comedant: Secundo, quod sit universalis, id est, omnium pnervorum convulsio, quae oriri non po . test, nisi si forte nonnunquam secus

559쪽

contingere videatur, id rarissimum est )ex acrimonia spirituum, ex dicto acri languine generatorum, nervorum initia an cerebro vellicantium. vicisse. Cujus certe ratiocinium haut quaquam per omnia negligi debet. Nam, cum ce tum sit, Epilepticos, tum per scarificationem, tum etiam per phlebotomiam, Iron modo levatos ex parte fuisse , --rum etiam perfecte curatos, dubitare non licet, vaporem hunc malignum sanguinis quasi vasiculis includi. Atque, cum multi ex Medicis quantivis pretii, testentur, in Paroxysmo Epilepsiae, cor quoque assici, sanguinem malignorum

horum vaporum vehiculum esse, magis adhuc confirmatur. Quum vero hoc seculo sanguinis circulatio distinctius sieexplicata, quam omnibus superiori biis, vero simile admodum est , malignum

spiritum in aliqua corporis parte delitescentem , sanguini per iliam refluo maligni aliquid astiindere posse. Atque sedes hujus maligni spiritus statuenda A a a videtur

560쪽

idetur illud membrum, e quo Va- Dor malignus sanguini permixtus, per quandam quasi ebullitionem te prim1- tus sublevare animadvertitur. Propone- mus aliquot historias, & dein judicium snostrum, juxta principia praecedentia L subjiciemus. Agmen vero ducant obser- Vationes, quae occurrunt apud Scholiasten Hollerti ad caput X V I. libri prI- mi. Multa didit auctor si primo tremor ct convul O brachii, deinde capitis concusso. . Manli 8. die in adolet ente bPitcardo annos nato a torpore manus Edextra initio accepto, contrahebantur tres lprimi digiti, index vi extendebatur. Ita cadebat obtento oblique brachio, ct corpore hin exo. In alio ab articulo humeri mali ini- rium, deinde tremor toti in brachii , ex quo a ad strictio dentium θ casus. Saepe Vero de- prehenditur ab extremis pedis articulis vapor hic sese promovere. In proavi lmei Schipperi observationibus ad an- . num Is 1. haec offendo: Erat Vltra)e- .

in longiori fabrorum platea vitriarii lia ,