Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

651쪽

De Armentatione. 6 7

nae , plusque dulcedinis habent quam

veritas coelastis: sed ut mel acescens ingratum reddit cibum: ita corruptelae humanae vitiant, & ingratum Deo reddunt cultum divinum. Haec Pareus. Quinam censeri debeant in praesenti Apostoli loco αζ μοι, non convenit inter

interpretes. Chrysostomus & Anselmus intelligunt Baptizatos. Sed perperam. Rectius longe Pareus i. d. Quomodo su musti ζυμοι. Primum imputatione: quia non peccatores, sed justi censemur coram Deo in Christo. Deinde & mutatione: quiaSpiritus sanctus coepit eX nobis expurgare fermentum peccati, per regenerationis gratiam : Ideo magis ac magis est expurgandum, & cavenda omnis inquinatio: Uel potius, ectu, de jure , non de facto accipiatur : scute tis. h. e. quia es sie debetis ut sit ratio ab osticio renatorum,qui in studio purietatis indies profacere debent. Hactein

aeus iterum Pareus. Operae pretium videtur esse,superaddere illa,quae circa hunc eundem

652쪽

eundem locum observavit Alanus de Insulis,vulgo Magnus dictus,tu S enim: 'Fermentum an est malitia, qu totum fermentum operum corrumpit Elt lautem duplex fermentum, charitatis, PS iniquitatis. De fermento charitatis ii dicitur, quod mulier miscuit modicum tfermenti satis tribus. Fermentum misceri satis tribus, nihil aliud est, charitatem adjungi fidei initatis: sicut fermentum totam mastam rei, cur ladjungitur, in suam naturam convertit, i 'sic charitas omnia quibus adjungitur, sibi similia facit. Expurgetur a nobis i fermentum, ut simus nova coni perlio, sicut fuimus Azymi. Azymi fuimus peribaptismum, id est, a zima hoc

modo hoc debeat intelligi, ex antecedentibusa sostin potest.) Permanentes ergo in In lnocentia, simus consperso nova, conspersi coelesti gratiL Consperso nihil aliud est, quam farina aqua conlperta.

Fidelis ergo rore caelestis gratiae respexa

653쪽

sus, est conspersio nova. Nota; quod fidelis ut fiat cibus Christi, &Christusi cibus justi , primo debet inter duas mo- Ias moli & conteri. Inter timorem Visi delicet & spem; & sic in farinam spirui tualem redigi; consequenter abundan-l tiori aqua charitatis respergi, & sic int panem redigi, postea igne tribulatio-i nis decoqui, & sic in cibum Christii convertit. Hactento quoque Alanus Mag-l nus. Fermentum figurate, & in signii ficatione sequiori attendens Tertulliai nus libr. 4. adversus Marcionem dicit:

De sequenti piave similitudine vereor , ne

forte ulterin Dei regno portendat. Ferme ito enim comparavit illud; non azym , qua uamiliariora sunt Creatori. Congruit o haei conject ira mendicantibus argumenta. Ita-i que is ego vanitatem vanitate depellam, ser-rmentationem quoque congruere dicens regno

a calorum, quia post istum clibanus vel furnusi Gehennae sequatur. Huc referri quoquel debet singularis Ausonii locus, in quem digitum quoque intendit Casaubonus

654쪽

in Comment. ad Pers. l. d. Occurrit Ve- ito in Apotheosi , ubi ita Christianus Poeta, Iudaeum, non secundum Spi-titum sed carnem, alloquitur: Pascha tuum dic dic, cujus desangui. nefectum Tam solemne tibi est ' intundem caeditur agnim Anniculus, sacer ille tibi redeuntibia

annis.

ed sacer , in pecude tum e Uc credere sacrum, sanguina balantis summos contingcre panes Lascivire choris, similae azimon e se, Cum fermentati turgescant crimine me

Ubi Ison, vetus Glossographus, ut lme azimon convenienter eXplicat ede- .re , manducare ; ita fermentati mo- η res, eXponuntur ab eodem, antiqm, leorrupti. Resipicit siquidem Ausoniusto cum Apostoli praecedentem , & hoc l

dicere, ludaeo secundum Exςx mi

655쪽

De Fementatione. 6s tnihil prodeste, si solennitates Pascha

tis extrinsece observet, & interim fermento Variorum Vitiorum turgeat. Sed& Fermentum, sive in bonum aliquando sensum in N. T. accipitur, speciatim in Parabola, quam Dominus Iesus Christus, ordinario solitus se componere ad captum suorum Auditorues, proponit Matth. I 3. 3 3. Verba L tine reddita, ita habent: Simile es regnum coelorum fermento , quod acceptum mulier indidit in farina sata tria , usque quo

fermentaretur tota. Qua Parabola ut Ecclesiae ex parvis initiis incrementum sin. gulare indicatur; ita concinna admodum sunt, quae ad hunc locum Ferim

habet: Fermentum dicit) hoc loco in

bonam partem accipitur , significat enim hic verbum Dei, fidem , gratiam Spiritus sancti, atque adeo ipsum regnum coelorum: ubi enim haec sunt, ibi

regnum coelorum est. Nec abs re fermento comparatur , sicut enim tota

massa aut conspersio insipida manet, E e r nisi fer-

656쪽

nisi fermentetur: ita vere omnia nostra insipida sunt coram Deo, si non fermentum gratiae & fidei recipiant. Alitissimus enim odio habet peccatores. Item Deo similiter odiosa sunt impius impietas. Necesse igitur est, ut hoc fermento condiatur , si quicquam placere Deo debeat. Ob eandem causam

Ee supra Apostolis dixit, Vos estis saleerrae. Deinde sicut fermentum , etsi modicum sit, tamen totam massam etsi magnam, inficit ac in se transmutat, Et cum fermentum amplius non appa-lret, tunc tota massa fermentum jam eia Lecta est: sic vere verbumcidet, gratiaque hominem in se transmutat, quantus est. Primo enim cor transmutat,

deinde & externam operationem. Sic Apostoli modicum fermentum multae

Farinae, commiscentes multitudini Gentium multis errorib. detentarum, paulatim totum mundum in suam sententiam traxerunt: non Vi aut armis ,

non veneficiis aut deceptionibus, sed hoc fer-

657쪽

De Armentatione. 6εῖ

hoc fermento primum corda hominum , deinde & externam conversa ctionem condierint, ut totus mundus re si puerit per hoc fermentum; Hacten Fem: qui deinceps ad verba, donec fermentetur totum, sequentia subjicit: Hoc igitur verbo innuit nunquam a praedicatione, vel auditione vel bi Deices.sandum : neque enim sussicit , si unum aut alterum membrum recipiat Christum , utpote lingua vel manus, nisi totum corpus, & quicquid in nobis est , ad idem tendat. PraedestinaVit, inquit, nos conformes fieri imagini filii sui, &c. Item, Consiepulti sumus Christo in mortem ut in novitate Vitae ambulemus, Non regnet peccatum ira Vestro mortali corpore, sed exhibete membra vestra arma justitiae. Sic , Si consurrexistis cum Christo, &c. mortificate, deponite iram,&c. exuentes ve te rem hominem & reformamini in agnitione Dei secundum imaginem ejus. iterum Ferus. Ambrosus ad hunc

E e 3 ipsum

658쪽

apsum Matthaei locum miris speculatio-itibus , iisque quam profundis indulget: ex multis, quae habet, haec pauca

excernisses cerat: Fermenti vim in.

quit atque virtutem omnibus notam esse non dubium est. Nam cum sit magnitudine parvum, specie simpleX, natura commune, tantam fortitudinem intrinsecus gerit, ut cum reconditum fuerit in farina, succus hic totam masiasiam faciat esse quod ipse est, & ita semper universum cumulum aspersionis siqvigore diffundit, ut omnem ipsam magnitudinem pollinis faciat fermentum, ac si res ipsa fortitudine sua molem sibi proprii vigoris acquirit. Hoc autem faciunt mulieres ut viris suis salubriorem panem, & cibum utilem diligenter eX-hibeant. Sed quoniam lex spiritualis est, & Euangelium specialiter parabolarum subsistit, videamus quid sit fermentum , quae mulier , quid farina. Legimus in sancto Euangelio, dicente

domino Chtisto de se ipsol Nisi gra

659쪽

De Hrmentatis .

num tritici cadens in terram mortuum fuerit, ipsum solum manet: si autem mortuum fuerit, multum fructum aD fert. Ergo si triticum dominus, & dominus e it fermentum , quia fermentum non nisi de tritico fieri solet: recta ergo fermento dominus comparatur, ut cum esset specie homo, humilitate parvus, imbecillitate defectus, tanta intrinsecus sapientiae virtute pollebat, ut doctrinam ipsius mundus ipse vix caperet , qui cum se coepit per totum Orbem divinatis vigore diffundere , statim omne hominum genus in substantiam suam sui potestate protraxit , ut

de jugum spiritus sui sancti infunderee

omnibus, hoc est, Christianos cunctos faceret esse quod Christus est. Nam quod homo Dominus Iesus unus &χ-lus estet in mundo, tanquam ferme tum in massa reconditum, universos h

mines praestitit esse quod ipse est. Quis quis igitur illi fermento Christi adhaeserit , essicitur de ipse fermentum , tan

Ee 6 sibi mis

660쪽

6 6 Mart. Schooc iis,

sibi utilis, quam idoneus universis, Sede sua certus salute, & de aliorum acquisitione securus. &c. Haec Ambrosius. Parabolam hanc eandem proliXe consideravit Disertissimus Theologus, atque apud Patres Latinos re & nomine idem , quod inter Graecos Chrystomus , Chrysologis scit . tota Homilia Undecentesima, quam ne integram hic exhibeam, pauca solum, quibus sensum Allegoricum ut loquitur complexus est , subbiciam. Verba Scriptoris hac sunt: Sed quid allegorici sensus in hac similitudine maneat jam prodamus. Mulier quae accepit fermentum Ecclesia est : fermentum quod accepit, coelestis Doetrinae est sacra merituma , mensurae tres in quibus perhibentur abscondisse fermentum , lex Prophetae, euangelia, ubi divinus siensius mystico abscondituri, de celatur in verbo ut fidelem non lateat, lateat infidelem. Quod autem dixit: Donec fermen--mo mim, Illud est quod Apostolus di-