Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

641쪽

Fementatione. 63 7

rea dum dissimulant metu aelum suum, quem eXeruerunt, quando lehu ipis quoque, cum populo in idololatriam fuit delapsus. Hoc ergo adagium usurpandum videtur, quando quis ad tempus iram, aut alium affectum comprimit , atque corde fotum dissimulat, a rius postea erupturum. Plures applicanthocadJeroboamum, speciatim Hieronymus, qui ut existimat per hanc locutionem tangi ipsius simulationem, ita digrediendo ad Haereticos, inter alia

scribit: mretitorem inquit corda diaboli

igne succensaut, in eis panes coquantur Antichristi, nemo ambigit: quae idcirco primum quiescunt in Ecclesia , &loquuntur occulte, & omnia pacificare promittunt: ut cancer paulatim serpat in populos, & fermentum doctrinae eois rum quod Dominus intelligens, loqui tur; cavete afermento Pharisaeorum intumuerit plene in cordibus deceptorum tunc in apertam prorumpunt insaniam ' impletur in eis, quod a Joanne Apo

642쪽

stolo dicitur : ex nobis exierunt, sed non fuerunt ex nobis : si enim fuissent ex nobis , man seni utique nobiscum. Hai henus Hieronymus. Fermentum hoc latius extendit Theodoretus ad omne genus flagitiorum, ita loquens: omnes perditi dissoluti animi incendio flagrantes, smiles sunt ignito atque accensio clibano , prompto ad excipiendum fermentum , paratum aspanis confectionem. Similitudinis rationem amplius his verbis Theophylaetus explicat: Perinde ex fermento & farina fit mi xtto,atque ex cogitationibus & operibus fit actio. Ait ergo, quod regnantes in moecho cogitationes, non via dentur esse turbidae, neque tristes, sed tranquillam quandam atque. salutarem constitutionem habere, a mixtione farinae , donec fermento misceatur tota ;hoc est, a quo tempore coeperint malum cogitare, usque dum opere comis pleverint. Haec Theopulastus. v πανυRi vetus ut ad libidinem fermentum hoc

asstringiti ita, se Iustinia ipsius verba subjicer

643쪽

subjicere e Commentario ad hunc locum lubet: In eo inquit consistit similitudo, Israelitas omnes similes fuere pistoribus, corda autem clibanis i, libidines vero eorum flammae ardenti , qua inflammata fuerunt corda longo temporis spatio, ut tandem ad ea flagitia perpetranda de Venerint, quae postea magis ac magis exarserunt, ut jam non impetu subito ad peccandum impellantur, sed fervida animi contentione summoque ardore enitantur. Has quoque Dia. Rivetus. In Novo Testamento,aliquoties quoque mentio fitfermentari, tum in malam, tum etiam in bonam. partem. In malam partem iterum bifariam: vel enim notat corruptelas doctrinae, vel morum. Priori modo acciapitur Mat. I 6. 6. Marc. 8. F. Luc Ia. ubi benedi stus Salvator discipulos suo monet , ut sibi caveant a fermento Pharisaeorum & Scribarum; Fermento v ro eorum doeti inam comparat, quod l

dio esset, do facile hominum an

644쪽

Mart. Moochus,

mos influeret, furtim irreperet, dc angusto spatio longius serperet, quod

etiam vel modicum fermenti, multa in illis, praeclare a Christo docta corrum-Peret , Gal. s. maXime cum nulla con- .ersio tam facile admittat fermenturia, quam depravata nostra natura imbibit. Quamobrem tum falsae doctrinae lubricitate, tum nostrae naturae depravatione, tum operariorum diaboli infinita quadam versutia, nobis iterum atque iterum circumspiciendum. Pestes enim recte in Actis c. r. . s. dicuntur, qui falsam doctrinam serunt, tametsi ibidem falso ad Paulum id accommodetur.

Hem gangrana 2. Tim. r. 17. Per hanc autem Doctrinam Pharisaeorum, aqua velut fermento Dominus jubet cave

re , Hieronymus &Hilarius intelligunt

etiam doctrinam legalium mandatorum. Sic enim habet Hieronymus: Qui caret afermento Pharisaeorum 9 Sadducaο- mn, legis ac literae praecepta nonservat , tra

k ms bominum negligit, ut faciat Dei

inandata.

645쪽

De Armentatione. 6 I

mandata. Sic vero Hilarius: Quod abstinere se fermento eo Apostoli iubentur et non admisceri doctrina Iudaeorum monentur, quia legis opera in affectum dei di praeformationem rerum consequemium connitutasnt, ut in quorum tempora atque atatem veritas contigisset, nihil ultra inperitatis similitudinesset postiam arbitrarentum Sed, si hujusmodi Pharisaeorum doctrina, hic per fermentum cavendum significatur, quomodo postea dicit Dominus t Matth. 23. Super cathedram Moysiissederunt incribae 9 Phari ei Omnia ergo, quacunque dixerint vobis, facite. Proinde ad literam Dominus de fermento cavendo,

non quamlibet Pharis oriam doctrinam significare voluit, sed eam duntaXat, quae solis iis erat propria, & quae nihil

aliud erat, quam mandata hominum, aut inutilia plane , aut etiam mandatis Dei adversa. Hieronymus autem , Hilarius intelligentes etiam legis M saicae doctrinam, non voluerunt eX-plicare hunc locum, siecundum sensum , qui ipso-

646쪽

qui ipserum & nostris convenit ten Poribus , quemadmodum frequenter, docendi gratia, faciunt veteres interpretes. Post abrogatam enim Moysis legem, etiam legis, ut Caeremonialis, doctrina & observatio, caepit este fermentum cavendum fidelibus: unde & a circumcisione Paulus tanquam a malo fermento dehortatur ad Gal. cap. dicens: Modicum fermentum, totam ma)siam corrumpit.Consideratione digna sunt quae de Fermento Phari orum & Sadducaeorum habet Iohannes Ferus ad Mat. cap. 16. quae ideo hoc loco adduci debent, quod in communione Pontificia perpetuo vixerit. Ita vero ibi loquitur: Non sunt amplius inter nΟS neque Pharisaei, neque Sadducaei, neque Herodiani. Verum dicis, nomina sublata sunt, sed res ipsa manet. An non Pharisaeorum fermentum est doce, re confidentiam in opera nostra Non quidem malum est opera docere, imbnecessarium , scd considentiam in opera

docere a

647쪽

De Fermentatime. 6 3

docere, fermentum est. Sic enim eπoperibus legis justitia est, ergo Christus gratis mortuus est. Denique audi Christum ipsum, quid de operibus nostris sentiat Quis vestrum, inquit, habet se

Vum arantem , aut pascentem , nunquid gratiam habet servo illi ζ Non puto sic & vos, cu m feceritis omia ia quae praecepta sunt vobis, dicite, servi inutiles sumus. Hactenus Fe . Praeter alia Scripturae loca, juXta naturam Fermemti explicanda, illustris admodum est ille, quem habet Paulus 1. Cor. I., Verba haec sunt: eri bona gloriatis perira. An nescitu paululo fermenti totam massam fermentari ' Expurgate igitur vetur fermentum, ut m nova massa, cui egiis femmenti expertes. Etenim pascha mistrum pro nobissacris catum est, nempe Chrictus. Itaque festum agitemus, non fermento veteri,

nec fermento malitia 6 nequitia: sed mufermentatis panibus liceritatis , veritam. Illustrem hune Apostoli locum declarat Augustinus l. 3. adversus Parmeni

648쪽

nem, ubi ita loquitur: Apostolus dicit ieX purgate vetus fermentum ut sitis no- iVaconi persio, sicut estis agymi. Quid lest , ut sitis: & quid est , sicut estis, inis quia erant ibi tales, erant ibi non ltales, quos ut tales essent, exemplo statium commonebat Tamen omnes in suno tanquam eosdem admonet , ne illi, iquia tales erant, desperarent:de his quia ι

nondum tales erant, &eoS ad compa - gem sui corporis non pertinere arbitra- rentur, tanquam eosdem admonet,cum ldicit, ut sitis sicut estis. Noverant enim i& illi qui jam sic erant: &admonente: Apostolo magis magisque nosse debe- . bant,sumerre illos qui nondum sic erant, ut sufferendo invicem in dilectione , iservarent unitatem spiritus, in vincu- lo pacis, & invicem onera sua portan- tes, implerent utique legem Christi, iqua Dominus noster Iesus Christus, ad ldocendam humilitatis vitam, usque ad mortem crucis humiliari dignatus est, l& tanquam medicus aegrotantes , ita cum di -

649쪽

Fermentatione. cum dilectione pertia it peccantes, de

quibus dixerat. Non est opus sanas medicus , sed aegrotantibus. Statimque principale proposuit exemplum , dicens: Etenim pascha nostrum immolatus est Christus, ut tantae hii militatis exemplo discerent expurgare vetus se mentum, id est, quicquid in eis stipe biae de veteri homine remansistet. Itaque , inquit, diem festum celebremus. non utique unam diem , sed totam vitam, non in fermento veteri, neque

in fermento malitiae & malignitatis, sed azymis synceritatis & veritatis. Maliciae quippe est & malignitatis velut de alieno peccato gloriari: quasi tunc debeat de justitia sua quisque gaudere ,

cum alium jullum esse non conspexerit. Synceritas autem & veritas est, Scsi proficit aliquis, meminille quid fuerit , dc multo magis misereri lapsorum equandoquidem ipse erectus est a lapsiusto per Christi misericordiam, qui, sine ullo peccato se pro peccatoribus humiliavit.

650쪽

itLir.Sed,ne pernitiose relinquantur,& lcuasi dissimulanter negligantur aliena LPeccata, quod non est minoris crudelitatis quam illud staperbiae. Hactenm Augustinus, cujus integrum locum hic exhibere volui. Quo vero distinctius lintelligatur, quid sit fermentum vetus, i audiatur Ρareus, qui ita iin Commentario: Hoc fermentum omnis i ' eris pravas opiniones, cupiditates, ivitia, & mores pravos complectitur. Vetuerat Deus in Vet. Test. quibuidam lsacrificiis fermentum admiscere, in qui busdam requirebat Levit. ai. in min- cha, sacrificiis voluntariis, quae de rebus aridis fiebant, fermentum erat pro

hibitum, quod significabat, non ςilς

Commenta humana, multo minus hypocrisin,aut corda impura,divino cultui admiscenda, sed retinendam esse doctrinae & cultus sinceritatem. Vetitum ietiam mel erat, significans corruptelasi Cultus esse caveridas, quae quidem duru ces & pulchrae videntur rationi humanae, plus-