De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

121쪽

IT R T ICARIA. arygnitam et particularem hominis naturam, huic

Eni contrariis, ueti ex fragorum, ZStacorum cancrorum fluviatilium, echinorum esu, - ex valerianae radicis, Vel ex alimentorum reverat suspectorum , eae mytulis, piscibusque aut carmi nibus semicorrupetis, put muria acriori condi-l tis, petitorum usu , originem habuisse. Quem admodum vero urticae faciunt; sic et aliae, exiernae cutis superficiem irritare, Similemque in eadem habitum inducere, causae queunt. q. 3ai. Levem vix non ubique morbum urticarsa sistit; ac, si febrem non habeat, incommoda praeter molestum pruriium vix alia

ut pluresnaum inferet. Non parva interim tum in vesiculari , tum in tuberculari varietate ao9. ) anxietas observata Cyt; ac in paucis, ab Essera retropulsa, lethalis ad cerebrum metastasis, vel ejusdem quoque visceris hydrops, in fastis Medicor Lm ad 1 rotatur. Facile tamen Nobis esse videtur , exempla, quae cie urtica riae malignitate referuntur, ad aliam longe aegritudinem fuisse referenda.

122쪽

r R T I C A R I A. q. aia. ViX aliam, quam quae pro . simplicissima scarlatina a nobis proposita est 299. γ, methodum pro urinaria, quae saepe nullo praeter lecti solum auxilio indiget, commendamus. Hinc infusum . sambuci, aut haustus salinus, - interdum, si abdominalis causa latuerit, evacuans alvum medicina, - rarius certe, ac nonnisi in casu evidentis plei horae cum febre majori incedentis, Venaesectio, sussicient. Intolerabilem aegrotis.pruritum, universale tepidumque balneum compescit.

A morbo jam superato, iranspirationi , t ac illorum, quae post scarlatinam fieri consuluimus, curam non esSe negligendam, vix allata g. 3ii. docet hydropis cerebralis a frigore inducti ob

servatio.

123쪽

OR D. I. GEN. IV.

PETE CHIAE. g. 313. Frequens Petechiarum a nobis iam facia est mentio . 33. 83. 87. 8ῖ. io 3.), illasque tum continuis febribus , tum intermἰt-1ὸntibtis ipsis, interdum pro Sympio mate esse monuimus. Similia petechiis exanihemata antiquissimis certe temporibus observata, nec ia-men majori cum studio ante seculum decimum quintum et sextum descripta fuere: quo tempore vero, ad morbi dignitatem evectae peticulae, singularem sibi Medicorum attenti nem acquisiverunt. . 3i4. Sunt vero patechiae cutis maculae, pulicum sere morsibus , deficiente tamen in medio punctura, simillimae, mox rubrae, Pur pureae, mox brunae, lividae, aut fere nigrae, vel et pallidae, subflavae, magnitudinis diversae, subrotundae, vel inaequales, planae, nec iactu distinguendae, nec a compreSSione eva nescentes , insensiles , ut plurimum discretae ,

124쪽

121 PETE CHIAE . febrilium morborum plarumque Sociae, incertis tamen morbi diebus ad jugulum, pectus, anti brachium, vel ad totam superliciem, rarius ad faciem , prorumpentes : quae maculae nec tempore sat fixo florere, nec maturescere , nec tandem in squamas decidere, observantur .

3IS. Haec vero exanthematis species sat . ) utplurimum licet febrilis, multis 1 men et nobis ipsis sine febre comparuisse visacst; ac non acutorum modo naturam morborum imitare , sed et chronἰcam hinc inde assumere indolem, observatur. Spora icae quoque nullo non tempore pelechiae cernuntur ; sed sub incognita anni constitutione epidemicae uberius forent, ac fere princeps regnantis mor bi, saltem quod suum febribus nomen apud Recentiores potissimum impertiatur, Phoeno me non constituere videntur. In paludosis regionibus, atque in magnis hominum impurorum societatibus, Vix non en emicae Occurrunt

petechiae. Pro ipsa vero febris, cujus satellites petiturae constituunt, diversitate, nunc pe

125쪽

pET ECHIAE. 223riodicam habuisse naturam, nEnc nervosae ac malignae, frequentius gastricae interdum in-sammatoriae indolis testimonium edere observantur; atque in maximo certe febrium istarum numero Vm tomaticae prorsus, in paucissimis

vero cum aegrotantium emolumento, seu criticae comparent . Arti ciales , utpote calefacientis ac abhorrentis ab evacuantibus methodi progenies, pete chiae frequenter occurrunt sed pro talibus ubique declarari sine magna Medentium injuria non possunt. . ai 6. Quamvis autem pete chiae nunc sine febre, nunc antequam haec ipsa prorumpat , in aliis vero mox cum ista, vel tardius, et non modo primis fere morbi temporibus , sed, prout frequenter conspeximus , octa Va , duodecima, decima etiam quarta, aut serioridie, ,- qui it quod interdum a morte demum, efflorescant : nulli bi tamen , nisi epide micus iam pateat morbi regnantis character, vel cerio et sibi proprio, nec patho g. Omonico signo aut praedici possunt , aut morbi captit consit tuere ac primatu gaudere nobis videntur. Varria

126쪽

z14 PETE CHIAE .ria quidem a Scriptoribus prodroma instantis exanthematis signa ponuntur: imbecillitas, si u-Por, Somnolentia, agrypnia , Virium singularis prosi ratio, lassitudo ac dolor a dorso quasi proveniens; ardor saucium, coryza, capitis gravitas, aut obtusus dolor, vagi per totum

corpus dolores, anxietas praecordiorum, nau

Sea, Vomituritio , obstructio alvi, aut laxitas eiusdem, urina pellucida, quasi hominis sani, aut iumeniosa , aut profunde tincta ; pulsus exiles, inaequales, faciei pallor etc. Sed nullum certe ex his signis pίthdgnomonicum Vocari potest; aut non frequenter admodum cum petechiis haud con 3 ungi, aut sine istis incedere observatur: sicut, qui petechiarum conscribere historiam tentaret, oporteret hunc contrarios protinus inter se morbos conscribere, et quac istorum sunt, quo ipςum certe exan et hema spectat, petechiis attribuere.

Iuvat interim istarum, quae sub certis epidem iis tam pertinaciter febribus adhaerent, ut nec ullo quidem praeveniri semper remedio queant, ac ut sere primarium in istis, con- Stantissimumque symptorea offerre videantur,

127쪽

PE TECHIAE. Iassiccinctam satis ideam habere In illis vera partibus, quibus cutis tenerior est, potissimum efflorescunt petechzae: hinc ad laterales colli provincias, ad mammas, juxta brachiorum interiorra, maxime vero a flexura cubiti ad carpum usque, nec facile, si hic desint, alibi, comparere observantur . In tam insigni pet echiganti na, quo S tractavimus, numero, nec unt m

quidem quod aliis tamen ac veridicis observatoribus frequenter, imprimis ad palpebras,

obvenit in cum periculis ad faciem conspeximus. Nec internas nobis, observatas licet ab aliis, perachias, forte quod in aperiendis hominum contagiosa febre mortuorum cadaveribus paulo cautiores fuerimus , datum hucusque fuit conspicere . Us plurimum quidem colore sat laete iΚbro comparent pes echiae; sed constans

in hoc nihil est , ac unius fere diei spatio aut omnino ac saepe quidem sine damno manifesto disparent, aut colorem suum multoties mutant. Saepius fere ad castaneum hic vergit ; interdum in lividum , mox Vero iterum in rubrum , aut quod pejori subinde ominia

Contingit, an atrum transire consuevit. Inter

128쪽

416 P E T E C H I A g. dum in uno eo lemque aegrotante omnes simul pet echiae varii coloris observantur, ut cutis inde marmoris fere ad instar variegata compareat. Alias vero petechiae lenticularum ferme, aut communis a pulice oriundae maculae, magnitudinem adaequant ; alias seminis papaveris aut milii latitudinem, aut tot fere acicularum subtilissimos apices, ac, nisi obliquo sub intuitu , in conspicua fere punctula , referunt. Ad pete chias certe referendae sunt tum diffusae, quasi ab inperso cuti atramenio , latiores , ac umbrarum instar limitibus destitutae, maculae; tum lineae quasi calamo scriptorio exaratae; tum, quas in duobus aegrotis cum lethali eventu conspeximus, Aethiopicae ac a digitorum apicibus ad carpum uSque

nigri cantes manus. Nec alterius certe naturae sunt vibices, vel striae longitudinales ex Pro fundo rubrae, aut flammeae, aut lividae caeruleae, ac fere nigrae, interdum fere virides radiorum in formam, aut quasi caesa virgis cutis fuisset, in diversos sensua diffusae: quae singula tot parvas, majoresque sub epidermide, a causis internis aut cutaneorum vasorum Vilio

129쪽

PE TECHIAE. HI profectas, ecchymoses sistunt; quae, sicut ab externa compressione nec minime disparent, ac per ipsam interdum cutem sub forma conui tum profundius penetrant, sic quoque nec tu morem sistunt, nec ardorem aut dolorem producunt; nec denique, cum e Vanescunt, per dC'squamationem culiculae, nisi paucissimis, nec observatis a nobis, in ca Sibus, terminantur. Barior, sed a magno Viro descripta petochia rum morbillos reserentium forma est: quam 1a'men et nos in Goera ingensi semina ante septem hos annos con Spe Ximu S; ubi n me rosae ad an-ii brachiorum interna comparebant verae ac roseae pet echiae, seu ad caeterlam corpus elevatae videbantur rubri coloris pustulae copiosae, sat latae, nec sero repletae quae, cum altera mox die a frigore repellerentur, dyspnoeam, ac venaesectionis necessitatem induxerunt . c ac terum cum aliis exanthematibus connubium non recusant peticulae ; ac saepe variolis, morbillis interspersae, vel cum miliaribus intermixtae,

observantur.

. Multae vero ac interdum innumerae , Vel paucae Sunt . pelechiae I eaeque nunc post Pri

130쪽

118 PETE CHIAE. mos jam dies evanescunt, nec denuo redeunt;

nonnunquam vero pro tertia adeo vice revertuntur. In aliis per totum morbi decursum florent; quid quod post mortem adeo copiosius prorumpunt; atque in quibusdam petechiae morbo jam penitus devicto in cute persistebant,

atque chronicam prorsus aSsumentes naturam

nunc ex illa disparere , nunc sine febris indicio reverti cernebantur. Etiam sine febre, aut alia functionum laesione praecedente, peliculae interdum comparent, et tales tum ab aliis descriptae, tum a nobis ipsis conspectae

Tam rarum est, febrem prae*entem a pete-chiarum eruptione mitescere, ac solvi, ut Potius ab ista, in quam plurimis augeri sympio mata, -- in aliis saltem non decrescere, In millo vero morbum judicari , nos quidem inopidem iis non paucis conspexerimus. Ab aliis hinc inde a petechiarum efflorescentia symplo matum moderi amen observatum fuit. Singulare, sed in Veronensi epidemia sub medio sectili XVII. frequenter adnotatum est sympio ma , horrenda phthiriasii, quae, ante septimum prae