De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

141쪽

MILIARIA. 139β. 3eti. Quod Vero miliare vocatum est exantho

ma g. aro. ), hoc in papulis nodulisque aspe

ris, forma seminis mitii , aut interdum majori, exstructis; prae Viis saepe horripilationibus, anxietate, suspiriis, Sensu punctorio, motibus convulsi vis , crampo partium , ad jugulum , mammas, brachium anterius, internum, aqdorsum, primum , - dein, expulsione vix unica, in universa cute aliquo modo pleniori actum ei acta, rarius ad iaciem, sub sudore vapidum in pluribus acetum spirante, in aliis laetido, atque cum pruritu, incerta morbi diu ac utilitate , prorumpentibus, a principio plerum que rubris, interdum vero pellucidis; mox illinc in apice vesicularibus, ac liquore Seroso,

diaphano, aut lymphatico, quasi lacteo, aut purisorini repletis, ut plurimum discretis, interdum confluentibus, post tres quatuorve dies, nisi sponte dispareant, exsiccantibus , inierdum diu persistentibus, saepiusque recrudescentibus.

consistit.

. 322. Ex hac ipsa morbi, vix non ubiquς

142쪽

4o MILIARIA. magna ejusdem, a Spectu Saepe magis, quam reipsa fundata, diversitas, ac miliarium in rubra et alba , in cr):tallina , aquosa, lactea, praru-Ienta , minima, lenticularia, discreta, confluentia, s tomatica , critica, benigna, maligna, febrilia , an retica, chronica et c., divisio. Ipsa certe febris, cui iunguntur, natura Vel nervosa, vel gastrica, vel in 'ammatoria, diversam miliarium atque vel benignam, vel malignam constituit indolem; humorque in papulis contentus, pro varia carundem aetate, pelluciditatem, colorem mutat; - pro vario morbi

impetu, causaeque latentis, imprimis vero pro regnantis constitutionis diversitate, materiamnunc minuS, nunc magis infestam , vesiculis nunc minimis, nunc fere Variolosis, aut, prout ipsi conspeximus, confluentibus, recondit. Saepius quidem miliaria epidemice per provincias forent; nec ulla, licet sub sudoribus facilius

generentur, vel refrigerante, ut Vocant, vel evacuante methodo praecaveri queunt: sed nunquam non sporadica hinc inde occurrunt, certisque in locis antiquo possessionis jure quotannis propullulant, ac fere en demica observantur .

143쪽

MILIARIA. I Itur. Nunc Vero vix non simpli em miliaria morbum comitari, ac princeps istius sympto maformare videntur; nunc complicato magis mor bo junguntur, atque aliis, alii que exanth matibus, e sipetati, scarlativae , variolis, mor billis, petechiis interseruntur; aut cum quovis morbo tum ac Uio, tum chronico , toeilus ineunt. Plerumque a mitiaribus ad cutem expulsis, in

febribus nihil mutatum; quin, has ipsas sae PQ

adauctas fuisse, conspeximus. Non tam raro interim , et certu pete chiari frequentius exan' themate, miliaria quasi critica, moderamen ad

duxerunt; aut retrogressae, quod tamen iterum constanter non faciunt, febrem ipsam gravio rem reddiderunt. Nec tam cia ideo propriam, ac ab aliis distinctam hoc exanihema febrem pro ducit; aut morbum, ut variolae morbillique primam una, aut non pendentem ab aliis, matre que e florescentiam constituit ut, qui febrem miliarem sine miliaribus haberi assii mant, aliud certe non dicant , quam febrem quamcunquia pr/mor Hm atque epide micam, cui miliare ex an thema, ob singularem modo anni constitutio

n in , frequentius quod et diarr oeae et tu o

144쪽

MI EI ARIA. νε, saepe faciunt ) adhaeret, 'absque hae um plomate in aliis, atque simpliciorem incedetis annuncient. Nec superatis Semel ab aegrotante miliaribus, maior illi ab istis immunitas conciliatur; sed pluries adeo in multis haec di

versis in morbis retro vertuntur, ut in quibusdam habitualem morbum, chronicamque cutis, fere solius, sine febre, affectionem constituisse viderimus. 313. Cum non eundem semper morbum

comitentur miliari a s 322. ), hinc symptomata, ianta cum rerum confusione a multis

exposita, atque Variis sub epidem iis observata ad ipsam magis febrem , quam ad miliarem eiusdem efflorescentiam revocanda sunt, nec ullum ex istis datur, ex quo, nisi jam patente

regnantis constitutionis charactere, ad futura miliaria sat tuto concludi queat. Pueveras quidem P . 32o. ), teneraeque cutis, Sensilioreς', ac sedentariae vitae, homines prae aliis frequentius hoc exanthema invadit: sed tamen' infantibus senibusque haud adeo commune, epi-demico sub furore, nec robustioribus quidem

145쪽

MILIARIA. I Jae plethoricis parcit ; vernoque imprimis , rarius aestivo, sed nullo certe non tempore, tam ad valles ac loca humilia, quam ad alpinos tractus, sub quo Vis Vicius genere, et quavis conditione, aegrotantibus potiri observatur. Praecedunt in plurimis, nec tamen certe ubique, levis horror, aut interfecta calore volatili

horripilatio, dolor capitis, interdum ingens, aut dentium, aurium, pectoris, dorsi maxime ac lumborum, rheumatici quasi , cruciatus,

cum tussi ac sympto matum calari halium cater

Va ; tristitia, metus, inquietudines, suspiria, pectoris oppressio, a grypnia, vel et Somnu S per iurbatus, terrificus; virium languor, ac interdum lipo thymia, urinae aquosae ac pallosae, aut molestus mingendi nisus, singularis ad dor Sum, crura, digitos pungens dolor, aut Stupor, aut totum corpus pervadentes, subitanei ac in voluntarii motus, aut surarum, manuum, digitorum ci ampus, vel et tendinum Subsultus. Maxime vero molestus in plurimis sudor, qui Vapidum quasi acetum olet, aut plurimum lae tet , continuo profunditur : qui tamen sudor i C in solis miliaribus acidum spirare odorem , nς ς

148쪽

146 MILIARIA. m. 8fieulis sere similes prorumpunt mox vero, ac interdum primo eruptioni S momento, magis elevata , trans parente ad apicem vesicula instruciae, Sero So ac diaphano, ex albo flavescente, aut lacteo fere, Vel et puriformi prorsus humore replentur ; vel una eademque vesicula diversos hos colores paullatim a Ssumit, ac tenui prius, dein turbata magis et purulenia quasi materia in sarcitur, vel una eademque in cute diversi coloris et rubra et alba, et crystallina et purulenia miliaria florescunt. Ad ipsas adeo internas partes, ac ad viscera, mili- formes interdum hydatulae cadaverum sectione patuerunt.

Atqui cum tam copiosa in febribus ad cutem exanthematis depositio contingit, in quibusdam epidem iis, aut in certis saltem aegro-iantibus, spasmodica et convulsiva moderantur Symplomata; dyspnoea, anxietas disparent, urinae flavescunt, sudoreS minuuntur, ac reStituta puerperis lochia, vel aliquando vicaria his ipsis di arrhoea, obSerVantur. Saepius interim a miliarium eruptione febris nec frangitur, i iec aliter, quam temporis a

149쪽

M J II AA 2A. 147 morbi progreSsus ratione, augetur. Vel, quae vix in conspectum prodierunt, exanthemata disparent, brevi mora subinde ad cutem proditura, quin ex eorum itu ac reditu res ipsae

utentur,

In aliis, eruptionem aliqua, sed brevis admodum sympto matum insequitur remissio; mox vero tendinum subsultus, manu Em pedumque stupor, insomnia terrifica, inquietudo, tristiditia insignis, deliria, praecordiorum oppressio, cutis ardor ac dolor, lingua sicca et tremula ,

sudorum cessatio, vesicularum subsidentia, pulsus duri, celeres, contracti, Urinae copiosae, tenues ac spasticae, tandem vero convulsiones, steriorque lethalis, aut coma funestum, Observantur . . NOVUS Interim foetidusque sudor interdum succedit, novumque in cute exantherea prorumpit; aut alvus liquid .a, foetidissima deponitur, ac lento gressu periculo eripiuntur

aegroti qtiae singula, sicut a retro pressis in terdum miliarib s , - sic ex praesentis Vi leni in febris, ac ipsius, quae exans hemata pro

ducat, ca . Sau actione, contingunt.

150쪽

143 MILIARIA.liares aut sponte dispar*nt, aut resorpto quod continebant liquido, vacuae reperiuntur, atque cum caeteris eodem adhuc repletis, cum insibgni pruritu rumpuntur, arescunt, atque in tenuissimos furfures, - aut, si confluens fuerit miliarium natura, in squamulas, interdum sat largas, secedunt. Atque Sic totum exsiccationis. opus, nisi nova hoc ipsum protrahatur eruptio-He, ad quartam, vel septimam in aliis, diem perficitur. Interim per multos certe dies, easdem, nisi ob insignem papularum copiam acob parvitatem exanthematis fallamur, vesiculas in cute soruisse, ac insensibili tandem modo sine manifesta desquamatione ex cute disparuis Se , observavimus. Major interdum a miliaribus in cute sensibilitas, vel et Stupor, re-J inquitur: nec primo in casu anas arcae ac Θ-dropii, quae similis dispositio ut in scarlatina,

post refrigerium, aut sponte inducit . 293.), miliaria insequentis, deficiunt exempla.324. Quod de cujusvis exanthematis eat sa proxima dictum est f. 276. ), hoc et de miliarium prima lateamur oportet origine . Ob