De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

271쪽

MORBILLI. 269fectibus; ac magnam certe Medentis in caussas istorum et effectus attentionem sibi exis gunt. 332. Tam communis inter homines , ac ipsae sunt variolae, aegritudinis rationem, non

minus, quam de istis fatebamur . 333. ),

ignoramus. Proprium hic iterum contagium ex aegrotante in sanum, ad certas distantias, favente tum aere, tum necessaria hoc ad virus suscipiendum dispositione, translatum subeSse, sat clare perspicimus: Sed acredinis naturam ac primam Originem, nisi vanae cui sum ciant hypotheses, indicare nequimus. Summam qui

dem hoc virus, catarrhialis ad instar materiae, cum membrana mucoga tam narium ac faucium, quam asperae arteriae, ac bronchiorum, amnitatem ostendit: nec tantum a scaria: inae ,

cum morbillis ab Auctoribus sat diu confusae, ex antlic a te , C: lectu distare observatur sed utriusque ac redinis diversa certe in multis na' tura est; et sicut catarrhalis quocunque non tempore eundem sibi hominem frequentius sub Mittit, nec in cutis superficiem operatur

272쪽

αγο M O R B I L L I. teria , Si circarlatinae illa tam si xis ad cutem diebus nec unquam erumpit; tum habitu e terno distinctam , longeque pectori insensam

inus, nec iam extensam inter omnes, ac sunt morbilli, sed faventem magis anasarcae aegritudinem repraesentat. Cum 1crvbuloso , quod alii putarunt, acri, nos quidem morbillis assinitatem non lubenter concedimu S. - 333. In genere morbum plerumque leviorem morbilli sistunt, ac saepe sitie quovis artis auxilio apud plebeios in salutem terminantur. Interim , quod de scarlatina datum est

f. z93. 298. ), hoc et de morbillis feliciter

licet jam superatis, valebit monitum: reliquias scilicet istorum magis , quam exanthema i P sum, aegrotantibus esse timendas. Quae nem pe cutis hydrops in illa, - hoc copiosa ini Si is tubercula, vomica es pulmonum, Peri P neu

moniae, ac phthises, haemorrhagiae, Sudores colli quati vi , di arrhoeae chronicae, gutta Sere na, ophthalmiae, corneae obscuratio ac Ulce ra, vel aliae metastas es , glandularum in sarciuS, atrophia, caries, ac interdum gangraenae, indu cuiat

273쪽

MORE ILLI. cuni pericula. Barius haec a morbo leviori,

- sed post malignum freqUenter occurrunt';i nec in illo mo ibi partem spernendam reconva- constituit. Tam praece PS, quam ia=ida nimis exanthematis eruptio, graviores indicare morbillos consuevit; sed vel simpliciss mam aegritudinem tum calor nimius, tum frigus incaute admissum, in pernicio Sam convertunt. Ab eruptione febrem moderari ac ius- sim: hoc, sicut perrarum, sic salutarem aegrotantibus exitum promittit. Sed quovis subi exanthematis decursu febris ipsa rem decidit. Quam scilicet, variolis licet ratius, nervosam

sibi morbilli, favente huic coelo, adsociant . a 3 o. , strages, quas illae vix edunt,

ac funera cen ena maligna sibi parat. Ex ipsa jam , quam dedimus , istorum descriptione , haec satis discrimina palent. Sed inflammato riae interdum febris huic acre lini junctae, ac forte neglectae, aut calidioribus irritatae et

cius, infensos morbilli S cxii CS praeparare cernuntur. Summus ait cutem calor, nimiusqueexanthematis, oculoruim rubor, dyspnoea ma

toti t. Sisque serina, deliria, coma Somnolcia

th in di

274쪽

1 1 M O R A I L L a. tum, ac impetuoSa cordis ac carotidum pulsatio, hos magis confirmant. Tumidus aegroti

aspectus, morbilli pallidi, subflavi, lividi, aut

atri , - vel intermixtae his ipsis perechiae, ac maculae Sanguineae, faucium, ut in scaria-iina g. 296. ), gangraena , copiosus ac Vimorbi expressus sudor, aut haemorrhagia e Gfrenis, diarrhoea profuSa, aut dysente ricus alvi fluxus, extremitatum frigus, si plura existis concurrant , vicia a mortis pericula praedicunt . Plures ad nonam fere morbi diem, , tardius non pauci hoc a morbo necantur. Majora in adultis, et quos spirituosi potus delectant, discrimina occurrunt. Praeceps morbillorum ad interiora reversio innumera aegrotantibus damna inferre consuevit. Diari hoea moderata, aut abundans urinae fluxus, haec ipsa praevertunt . Biliosus ab eruptione jam absoluta vomitus quam plurimis conducit; tus sis ex sicca in humidam, - nisi tarda, et Suspecta, conversio, ac Vaporosus in cute madorlaetiora praedicunt.

334. Vix aliam morbilli, qui benigno in

275쪽

MORE ILLI. 273 cedunt, quam levior scarlatinae morbus . 299. ὶ, medelam exspectant; nec atmosphaerae hic frigus, in variolis tam proficuum, aegrotantibus conducit. Sed et nimius hic calor ob est, et ab exaesti ante regimine, a praepostero corporis vix desqua mali refrigerio, a neglecta in reconvalescentibus tussi , qtiam plurima in illis, quos sponte sanasset natura, discrimina

resultant.

Sub initioris hinc morbi aspectu, frigida si

bi caveat aegrotus ab aura , ac maiorem transpirationis, quam in variolis, curam solicite assumat. Extremus simul vitetur calor: leviter coopertus in lectulo quiete desumbat, oculosque a luce defendat aegrotus. Pro potu, lac aqua re mixtum, infusnm sambuci cum lacte, istius serum, decoctum hordei cum Oxymele, aut te num emulsio; leviora pro victu, con ducunt .

Sub insammator a morbillos comitante febre f, 349, ), jam in primo illorum stadio, atque in tenerioribus adeo infantibus, unicum in venae Sectione remedium ponatur oportet. Hac etenim non impeditur, sed promovetur ex an

276쪽

ihematis eruptio; et profusae nimis, qua v na- iura hinc inde excitat, praecaventur haemo rhagiae. Major istius erit necessitaS, cum, subtussi violenta et arida, quasi pleuriticus ih racis dolor, ponderis in pectore Sensus, cum gravi dyspnoea, ac potioribus peripneumoniae si guis 186. in occurrant: quo certe in casu, venaesectio, pro aetatis , Virium, ac vehementiae febrilis ratione , repetenda , et quae alibi docuimus g. 198. ), auxilia sat prompte, non tamen Sine quovis ad exanthemati cam aegritudinis naturam respectu , submini stranda sunt. Tenellis ac pi mae aetatis in fas tibus sanguisugae post aures positae interdum sufficient; sub graviori tamen malo, nec in istis venaesectio praeteriri sine damno potest, ac sanguis hoc in stadio emissus ab illo, quem fundere peripneumonici solent, non obςer Vatur

diversus. Tepidus aquae vapor, decoctum ariti'

phlogisticum , emulsio Arabica cum nitro, collutorium emolliens, ac faucium ait ditatem et spasmum demulcens lincius, clyster, praecipua hic constituunt remedia . Quod si, factis jam Vendesectionibus, effrenis ad noctem tus; is urgere

277쪽

MORBILLI. . et 7Sgere continuet , iunc emulsio Arab ea ci mhaustus narcotici N. XXXVII. uncia, aut

cum opii grano unico, remixta conducet. Quocunque vero morbillorum sub stadio in-fammatoria aegrotantem divexant Sympto mala, et vel facta jam exanthematis in cutem depositione, vel ejusdem ad interiora reversione, vel sub media epidei midis desquamatione, mox ad venaesectionem, et ad praedicta recurrendum est auxilia: nec ob tussim aridiorem, et sputorum Visciditatem, aut defectum, ad imitantia, ut vocant, pectoralia, ad hermem mineralem, Oxymel scilliticum, gummi amm niacum, sine damno recurritur; sed illa, quae relaxant , demulcent , ac inflammationi resistunt, poti Ssimum indicantur. Facia jam cui is desquamatione, aut disperso sine ista exanthemate, leve interdum evacuans,

ex manna Scro lactis soluta, conducet.

Si cum gastricae febris symptomatibus

Ioo. - io2. morbilli iungantur, iunc pro distinguendum est, num haec ipsa, quod fre

quenter contingit , ex sola nervor Em PCr con lagiosam materiam irritatione , vel a con'

278쪽

et 6 MORI ILLI. sensu dependeant . Insignem hoc in casu ab emeticis ac purgantibus noxam patientur aegroti ; sed sub anni constitutione biliosa, sub evidenti signorum ex Saburris apparatu, lene, incipiente vix morbo porrectum, emeticum, ac blanda intestinorum ope mannae, vel olei non rancidi evacuatio , potissimam curae partem constituunt, ac dissiciles sub morbi sine diar- rhoeas, ipsasque haemorrhagiaS potenter avertere, exanthematis in cutem depositionem promovere observantur. Sub quovis haec remedia

indicari possunt morbillorum stadio ; ac febris hic major, quarii exanthematis, quod de variolis jam dictum est, habenda est ratio. Hinc et sub nervosae febris cum morbillis ingressu 3so. ), in istam quaevis ponenda est alientio , ac ea ipsa fere, quam in malignis consuluimus variolis g. 3 r. ), adhibenda est methodus. ri vcnaesectione igitur et ab

antiphlogisticis hic prolinus abstineatur remediis , ac quovis sub stadio, nisi pectoris forte summa oppressio ac spirandi dissicultas absterreat, ad Peruvianum confugiendum est corticem. Sub majori dispnoea lassique arida, in

279쪽

succi plenis subjectis, ad cucurbitula g. inter Sca, putas applicandas, in aliis, ad vesicantia ,sinapismos, ad Serpentariae Virginianae, sene- hae radicum infuSa, ad pulveres ex herme tecum camphora, ad Vapor ore hauriendos, recurramus oportet. Sub virium dejectione maiori, praeter sat generosas laudati corticis doses, vinum imprimis cordiale, camphora, arnica, contra jervae radix, vesicantia in auxilium trahantur. Sub maioribus nervosi systematis turbis, a moscho, ab aethere vitriolico, ac ipso demum ab opto, - in genere vero ex illis,

quae in nemosae febris cura laudavimus N9 . ), subsidia petantur.3 73. Fortioribus, quae hoc in morbo occurrunt, symptomatibus, ex eorundem indole ac origine cognitis, opportuna cuivis opponan . tur remedia. Summa hic oculorum imprimis habenda est ratio, ac positis in loco obscuro aegrotis, si forte maior ad illos pruritus ac dolor observentur, aut infusi aquae sambuc. vapor, aut tepida ex lacte ac malvae decocio

280쪽

et 8 MORBILLI. fomentatio, conducent. Sub majori forte oculorum phlogosi, ac sub deliri is, inflammationem en cephali hoc sub signo facile minantibus, tum hirudinum' ad tempora, tum cucurbitularum post aures scarificatarum, ac aliorum, quae febris natura indicabit, requiritur usus. Sub graviori faucium affectione, de mulcens linctus N. XXXVIII. ), aut collutorium, ac frequens vaporis aquosi inspiratio, hirudines , lini mentum volatile , cataplasma emolliens, vel et rubefaciens remedium ad collum . indicantur. Vehementiori ac somnum omnem dispellenii tussi, nisi latens in pulmo ne id vel et inflammatio , haustus narcoticus cum emulsione Arabica porrectus medetur. Sub effreni ac fere continuo vomitu, nisi ab exanthematis eruptione moderetur, similia, ac imposita epigastrio theriaca , conducunt. Diai

Thoeam profusam lac vaccinum, ut de variolis

iam dictum est . 339. 342, ), porrectum, vel et optum, cohibebunt. Nimiam forte in morbillis haemorrhagiam, quemadmodum iam

alibi I. 97. 34ὶ, in docuimus, sed caute,