장음표시 사용
11쪽
soti si morbus quidam vario sub aspectu appareat, non Solum ratione progressuS Sui, Symplomatumque, VerUm etiam ratione CauSae turbarum qiue quas in partibus producit, in quibus sedem habet, tunc non minus dissicile est, morbo illi nomen adscribere, quo vera ejus significatio ex ponatur, quam eumdem recte definire, generalemque ejusdem descrip tionem subministrare, quae Variis et singulis casibus obvenientibus ac commodari possit; talis vero morbus est de quo hic agitur. Ut vero ad materiam accidam, inprimis observare juvat variis hunc morbum nominibus insignitum fuisse, quae ex symptomatibus desume bantur concomitantibus, et hinc dictus fuit tumor albus, quo nomine maxime cognituS est, quia Cutis, qua tegitur, natUralem Suum SerVat CO-lorem , nullumque inflammationis signum offert: verum illud nomen rejiciendum, utpote quod illi minime conveniat, quoniam nempe morbus
12쪽
ille, absente limae factione, exiStere PoteSt; pra'Placet itaque eum leni cumcin liquis, Arthioca o/riappellare, a Verbo graeco αρθρον junctura, arti culatio) et κεκιαι vitium, morbus quo Verbo Rust nuper Usus est, ut statum morbidum, phlegma Sia S articia lationis Chronicas concomitantem, designaret. Antiqui lus quoque tumor fungosus Sixe fungus articularis audiit, propter mollitiem, elasticitatemque suam; tumor I mphaircus Seu in gurgitatio Serosa articulationis, propter lympham, in textu celluloso, ligamenta circumdante, et in ipsismet ligamentis, insiliratam densatam que; an Flosis falsa seu spuria, quia in morbo illo major minorve
Dascitur molestia in articulationis motu; tumor rheumatismalis vel scro phulosus prouti vel rheumatismali serophialosove vitio attributus fuerit. Non minus quoque inexactum foret, eumdem articulationis cariem appellare. Scilicet omnes illae denominationes nonnisi laesionum, de quibus agitur, varietatem denotant. Vulgariter itaque dicitur Arthrocaco, in
gurgitatio chronica articulationiS Circum Scriptae, ab unitas alteriusve partis, articulationem ConStituentiS, praesertim vero membranae synoxialis inflammatione producta, quae tunC manente eodem Cutis colore operatur,
modo dura, digitique pressioni resistens, modo mollior, elaStica pressio nique cedens atque dein rurSUS exsurgens in modum fungorum, qui incertis quibusdam arboribus nascuntur; interdum ita mollis eSt, ut speciem fluctuationis exhibeat, licet nullum existat fluidum, interdum indolens saepissime vero, dum articuluS movetur, dolorosa et quidem adeo, ut inde dissicilis et quandoque impossibilis ejusdem articuli motus evadat. In gurgitatio illa seu potius inflammatio articularis ratione Sedis supe
considerata, OCCUpare poteSt 1' textum celluloso-sibrosum articulationem ambientem; 2' ligamenta articulo inservientia 30 ossium extremitatum periosi eum; 4' membranam Synovialem; 5' cartilagines et tandem 6' ossa
ipsa: Data itaque desinitio, quae, uti patet nonnisi praecipuorum throcacis Symplomatum enumerationem continet, multum abeSi quin exactam
praebeat notionem morbi, qui in singulis hominibus tam Varias, multas que disserentias Osserat, ut vix duo umquam Occurrerint, apud quos, ratione ProgreSSUS, phaenomenumque persecte similis fuerit. Ex quibus
omnibus concludere est, genti tumores morbidos tam multo numerOS et
13쪽
diversos esse, ut ad linurn omnes et certo ordine exponi vix queant; nec p0SSIam non queri, quod in variis operibus tam a Gallis quam ab anglis exaratis, nulla idonea morbi, de quo agimus, classificatio inveniatur, nec ego id emendare conabor. utpote quod opus dissertationis inauguralis limites longe excederet; duas dumtaxat praecipuasque Arthrocacis Vulgo tumoris albi cum optimis plerisque auctoribus species distinguam, qua rum scilicet altera ab illata aliqua vi eXternu per omnem promiSCue petatem, homines lacessit, rheumatica dicta; altera vero, quae puerorum et imaioris aetatis videtur et familiaris et propria, et quae prima longe si e quentior, ab interno quodam vitio praesertim a scrophulosa lue, originem habet. Verum enim Vero, cum puerorum propriam hanc posuerim, non negaverim tamen ulteriori aetati contingere posse; imo nullam ab ea plane immunem quotidiana nos eXperientia docet. Haec ultima distinguitur in ea, quae prime assicit OSSa, poStea cartilagines, lig'menta et partes molles; altera vero, quae a partibus mollibus initium sumit, dein liga menta, cartilaginesque, etC. assi Cit, et tandem Ossa ipSa. Et haec est, quae maxime mihi congrua isa est divisio, verum non Satis extensa et iure dubitamus utrum merito rheumaticae appellari possint pleraeque harum
In medicina exercenda morbi primaria ratio et causae omnino Sunt
investigandae, ut ex iis considerate studioseque pensitatis optima medendi persectissimaque medicatio eliciatur. Medicus tum solummodo morbum cognovisse dicendus est, cum causam ejus detexerit. Nullum enim dubium quin alia curatione opus sit, Si a ScrOphul S, alia, Si a contu rione, alia, Si a lue Venerea et sic de caeteris assectibus, toto ut volgo dicitur caelo distantibus et secundum illam disserentiam diverse medi cantibus, originem ducat; neque enim, ait Cotius crodunt qui ratio
natem medicinam prostentur, posse cum Sciro quomodo morbOS Curare conpeniat, qui undo hi sint, ignorat. His praemissis, ut omiti mus Varias hypotheses circa causas hujus morbi, ut quidam auctores
14쪽
accusaverunt scilicet frigidum, calidunaque; biliosum et pituitosum, serosum, melancholicum et atra bile, Viti OSUm sataguinem, etc. solummodoot utiliter causas in internas et externas dividimus; inter causas externas recensemus Omne id, quod partes articulum semorO-tibialem essormantes, cartilagines praesertim condJlorum senioris et ossis tibi se incrustantes, capsulam synoxialem, ligamenta, etc. xellicare aut irritare quodammodo potest; Sic adnumerantur inter eas cauSas externas dictas, articulationisi aesiones phySicae, qUaleS Sunt, Vulnera, contusio, distorsio, frequens pers rigus pluviamve iter, continua in infimis humidisque locis habitatio,
lapsus, et prpesertim actione frigoris frequentissime morbus ille produci tui . Barissime vero tumores illi unice EX causa externa proveniunt, et si quaedam xis externa eorumdem incrementum praecesserit, vis illa plerumque non nisi causa morbi essiciens considerari debet, cujus vero origo eodem modo ac Si Sponte tumor accreverit, interne quaerenda est. Sed nonnulli auctores contenderunt hunc morbum ab internis causis semper originem ducere; et si aliqua accederet causa eXterna, hanc tantummodo occasionalem existere; aliter enim seri non posse, ut a levissima interdum laesione intumescat articulus, nisi quia vitiosum jam in corpore lateat principium, quod facile data occasione huc incumbit, et minimo tunc motu eXacerbatur, et in deterius vertitur. Quidquid hujus
opinionis sit, inter causas internas principatum tenent scrophula lues, quae petate praeSertim necdum adultos corripit, et rheumatismus: haecque frequentiora Sunt, quam ut iisdem diutius inhaereamus. A lochiis supres sis, a mensibuS non rite fluentibus, a suppressione haemorrhagiae habilia alis a lue venerea saepissime tumores Originem ducere legimus: Scor buticum luem ad articulos decumbentem, graxissimas ossium assectiones suscitasse testatur iit. Foupart 1 . Quibus causis adhuc accedunt capitis- linea retropulsu, Scabies, impetigines, aliaeque eruptioneS Cutaneae mala Arte SUPPreSSae, nec non metastasis post morbillos variolasque male judicatas, atque febrim adynamicam. Ex his omnibus inflammatio rheumatismalis et scrophulosa, causae fre- 'entiores sunt, et absque omni errandi metu cum Samuelo Coobt)er assir-
i) Memoire de Pacademie des sciences, auri. 1699.
15쪽
mare ausim, alterutri illarum cauSarum et praesertim vitio scrophuloso illorum tumorum plus quam tres quartas partes adscribendas esse. Etenim in his constitutionibus, de quibus hic agitui', quaelibet causa ex qua inflammatio, vel morbida et irritabilis genu assectio oriri possit, commode morbum, quem tractamuS, producere P0test; aer frigidus scrophulosi collum tangens, humiditasve saepissime glandularum lymphaticarum circum maxillae inferioris basim et augulum jacentium, inflammationem, tuniOremque producunt: quae assectio partium illarum glandulosarum morbum scrophulosum producere potest. Et quod u D. Buro do Glasgoma optime observatum est, Scilicet causas quae in individuo sano xix inflam mationem , eaSdem in scrophuloso morbum localem producere posse, citius igitur hos quam sanos tumor glandularum colli amiciet. Valent hae quoque observationes de getiu articulatione : Laesiones externae, frigus et humiditas hujus articuli facilius in scrophuloso quam in Sano, irritationem eXcitabunt, et quidem quum causae illae in sani genu irri tationem produxerint, facilius illa sanatur, nec actionem illam morbidam procreat. Verum quum de Scrophialoso agitur, Cujus genu articulus aliquantulum irritatus est, tunc assectio haec morbida, quae Arthrocaceni constituit, vix diu abest. In constitutione itaque Scrophulosa genu rheu matismus eiusdem articulationis Scorphulosum Saepissime producit mor hum. Commode igitur ex praecedentibus intelligitur, quae causa sit, quare in variis casibus, abSqtie ulla Causa Cognita Arthrocace subvenires videatur. Vix creditur quod quibusdam antequam in articulo dolor sen tiatur hebdomadibus, suscepto frigore Vel humiditate, vel contuso levi ted genu, causas illa S quamdam cum morbi origine habere posse relationem. Plerumque de circumstantiis non amplius recordatur. Non est itaque mirimi quod in junioribus qui Arthrocaci maXime eXponuntur, causa illius morbi assignari nequeat, in hac enim juniori aetate, et acceptus et oblitus subito ictus. Usquedum Arthrocace tanquam fere semper luem Scrophulosam consideravimus; Superest ut ipsas exponam rationes quibus haec doctrina inititur, et mox apparebit eamdem nostram opinionem argumentis fir missimis, Optimis magistrorum obServationibus, quotidianuque experientia
16쪽
confirmari. II isoman spinam ventoSam Scropitulae speciem appellat, Puerosque Ordinario lioc morbo subjici. Cousentit pariter cujus haec sunt verba: C Los gon semens dos jOinturos, conriues SOusto nona Hos tumeurs blanchos, POurratent sorνir do passage entro Iesmaladios dos os ot collos do Durs articulations. Dans cos tumeta blanchos, is poloes aussi II mphaliquos , M substanco ossetiso et les parties articulaires soni is D fois associsios, mais bientot D mal com menco par ros ei consisto dans la tum action et Ia cario do sa sub Stanco ; fautro fois c'ost principalomoni dans los partios molles en Mironnantos, quo s'etabiit Sabord et quo rosido Pongorgement. Des
aBondo.'' Anima Mortit Soυorinus 2) hunc morbum juventuti semper proprium esse, scribit Petrus I farchottis 3 a se visos esse viros feminasque
laoc morbo assectos ad annum usque vigesimum quintum, pro VeCtiUS nun quam, nisi ante hanc aetatem, eodem assecti nec sanati fuerint. Pariter R. Lomerus sustinet hunc morbum in adultis nunquam obvenire, nisi eodem
in juventute gravati fuerint. His quodammodo contrarius Chun, qui post
quam Loioori opinionem in dissertatione sua retuli Sset, CaSus quΟSdum peculiares exponit quibus probat eumdem morbum quandoque in adultis prima Vice erupuiSSe, verum in cognitionum nostrarum praeSenti Statu merito dubitare licet, utrum quos Chun protulerit casus revera Arthro Cacis Scrophulosae fuerint; praeterea rarissime admodum evenit, ut pro prima vice Arthrocace scrophulosa apud viginti quinque annis majores appareat, nec Semper indistincte omnes morbi genu asscientes pro assec
17쪽
liola ibi is scroplitulosis habendi sunt. Quamquam a Sola causa internu aut extertia hunc posse morbum produci persuasum milii habeam, ad illorum lamen sententiam libentius accedo, qui utramque ad inducendum mor bum saepissime concurrere, aut ortum jam ab altera malum, ab alterugi avari atque confirmari asirmant. Antequam ad diagnosim transeamus, alienum mihi non videtur, quaeStionem saepius agitatam Verbo hic attingere: Dum scilicet ab labo haere ditaria hic quandoque morbus originem ducat assirmative cum Samuelo COOPer respondemUS, quOCum Conveniunt auctores plures , inter quos praecipue celeberrimi Potit et Aram billa qui recte observarunt anglos qui lue scropituloSa maxime assiciuntur, eosdem quoque nou Parum Αrlhrocace laborare. Sed quid aliunde quaerenda probatio 3 an non quotidiana experientia demonstrat, juvenes hoc morbo assectos vel plerosque
manifeste Scrophialosos nunc esse vel antea fuiSSe.
Multi occurrunt a d quos dum Arthrocace laborant, eodem tempore
glandulae lymphaticae inveniuntur tumefactae, quod in praelectionibus clinicis professoris Klus flens pluries vidimus ) ; alii vero plerumque ex parentibus Scrophulosis procreati sunt; plerique ait Croumther, qui
hoc morbo assiciebantur, vel ipsi scrophulosi erant, vel ex parentibus scrophulosis nati erant. Et nonnunquan1 Observatum fuit, multos ex eadem gente, phthisi pulmonali scropitulosa sic dicta, gravatos obiisse. Signa constitutionis seropholosae evidentissima, et quae saepissime apudeOS ObServantur, qui Arthrocace laborant, et ex quibuS merito Scrophu losa praeSumi possit, anumerantur cutis tenuis, facies pallida, tumefacta, morbida, corporis infirma constitutio, oculi caerulei labrique superioris tumefactio, et quibus omnibus adhuc certius Siguum est, materia illaca Ogulata splendensque albumini ovi persimilis, quae saepissime tum in articulationis assectae cavitate, tum in exteriore ligamenti capsularis parte, praesertim in abcessibus post morbum jam inveteratum Obvenientibus deprehenditur; quae materia scrophulosis propria mihi Videtur. Nonnunquam etiam ejusdem substantiae flocci deprehenduntur cum Pure, ab abscessibus lumbaribus producto, mixti, qui maXimum partem con stituunt materiei, quae ex glandularum colli scropitulosa suppuratione
18쪽
clesiuit , quod si liaec materia, ait Samuelus Coopor indicium morbisci opitulosi denotet, species lHaec Art tirocacis in qua secretio illa, absque ossium extremitatum mollitie, loCum liabet, etiam ejuSdem naturae morbus liaberi debet.
Perlustratis causis, exponenda sunt symplomata, quibus stipatur hic assectus; nam et in hoc, quod in graxissimis morbis pertractandis accedit, pendet curationis Omne momentum a plena xitii dignotione. Certis hic quoque iii diciis distinguitur, quae maximi sunt ponderis ad salutem aegri mature dignoscere, ut principio idoneam medendi rationem instituamus,
qua, ossium diarticulationem, Seu POSSimam ipSorum Cariem nec non ut cerationem aliarum partium articuli avertamus: eXstantibus modo hisce symptomatibus, ne prava methodo morbum multo gra iorem nullis me dicaminibus curandum et aegrum atrocissimis doloribus et innumeris miseriis procul dubio conscientem, reddamus. Ut ordine aliquo sympto mata reliquaque, qUM de morbo genu Seu Arthrocace nobis d1cenda su Persunt, CAPOnamVS, Symplomata Signaque eX terna alterutri varietatum quas emisi, propria, id est partim a rheumatismo, partim a sue scrophi Iosa produCta, describam. Primae speciei symptomata haec sunt: inprim1s articulatio in toto circuitu suo tumefacta eSt, ConServat Suum Colorem cutis, laevis est, plus minusve tensa; motus primo faciles Sensim Paulatimque restringuntur, et mox impossibiles evadunt, non tam propter dolorem, quam ex impedimento mechanico, quod motui exercendo OP
ponunt textus tumefacti, in extetisibiles et liquido pleni; dolores, nascente morbo, plus minuSue acerbi externique, graviores dein siunt, penitiusque
irrepunt, et ad teXtus, articulationem constituenteS, USque SCSe CXten
dunt ; quod si hoc tempore partes introspiciantur, lextus cellulariS Sub culaneus, quique inter lamellas sibi osas situs est, deprehenditur spiSSUS, subflavus, et speciem lardi offerens : soci materiam purulentam, Opa cum albamque continentes, hinc inde in substantia sua disseminati sunt; increscente morbo etiam soci illi crescunt, in parte eXteriore aperiuntur , et si circum articulationem morbidam fistulae nascantur, Dul
19쪽
Iam cum cavitate membranae Synovialis relationem habentes, tunc sibi ae musculares proximiores, qualiS est ea, quae parti insimae musculi cruralis inhaeret, degenerationem teAttis cellularis, iisdem contigui ,
purgant. Contractilitatem suam amittunt, et in textum abeunt flavum, adiposum et quidem dumtaxat ex musculis speciem sibi artim carnOSurum et depressiones eOSdem separanteS Conservant. Turbis illis accidere quoque possunt variae in ligamentis, quae Continenter assiciuntur, alterationes; membrana synovialis, Cartilagines Summaque OSSium mortuo aegro Vel
ablato membro, fere semper intacta deprehenduntur. Quod si irritationis chronicae distorsione, contusione aliave simili causa productae, sedes inligamentis, articulationem genu ambientibus, haereat, tunc Sequentia
sutit symplomata: articulationis tumefactio non admodum Valde magna, CutiS, Colore teX turaque non mutatis, Supra tumorem attolli potest, doloreS acreS, atque eo maXime Sentiuntur, quo Sita sunt ligamenta;
gradatim debilitatur articulatio, et tales jam motus concedit, quos in statu naturali perficere haud possibile erat. Sic teste Bram billa, crus facile in seniore lateraliter sectitur. In hoc statu modo diutius, modo brevius remanet morbus, sed frequentissime ab utia palle ad textum cellularem se extendit, ab altera ad partem interiorem articuli. Inspectis partibus inveniuntur ligamenta tumefacta, saxidiora, in textum cellu
larem mutata, et SerOSitate albo rubra, plus minia Sue Crassa, imbuta.
Foci purulenti partium irritatione producti apparent, evolvuntur, siStu
lasque procreant, quae, pro IaritS Casibus, vel cum interiore parte articuli Sese Communicant, vel in capsula fibrosa sistunt. Ex dictis intelligitur inflammationem membranae synoxialis vel primariam vel Secundariam eXistere POSSe; quae Vero symptomata relaturuS Sum, praeSertim ad pri mariam Spectant, tam acutam , quam chronicam. Initio morbi tumor omnino exiguuS est, aut quidem nulla apparet tumefactio, licet dolor maximus. Primo utrumque rotulae latus exsurgit, crescit Sensim laroeminentia, et mox totus articulationis circuitus x Olumine auctuS apparet. Quae assectio cum talis sit, ut, si in artu morbido insisteret aeger, magnoS pateretur dolores, inde fit ut nonnisi extremitatem pedis ad terram ad movere audeat, et Sic tandem taliter hanc conservet ConSuetudinem, ut
20쪽
ueliti paulultimi Cur Iatum m Dueat, nec amplius res lecti queat; inveteranio morbo, genu semper in statu inflexibili tulis deprelienditur. In lioc morbo tumorem semper anteire doloreS ObserVatum CSt, verum tempus, quo hilumes actionem procedere Solent, id pro Varii S casibus diversum est. Progressulem poris in amplissimam CreScit articulatio molem, vix immutata cute, nisi hoc excipias, quod venae deprehendantur 'varicosae, et Superficies laevis splendensque. Ultima haec dispositio adscribenda videtur distensioni quae naturalem cutis riagositatem delet. Tunc cutim extremis digitis vel licare amplius haud licet. Ex quo apparet, ita morem Circum SCriptum eSSe, immobilem, plus mini Sue durum, elasticum, pressioni digiti resiStentem, ut in indemate, sed ad tactum mollitiei speciem osserentem, ex qua Or dinario fluctuatio praesumitur, licet talis nulla sit. Plus minusve dolori ficus est, praesertim dum Comprimitur, nonnunquam etiam indolens; manet in statu naturali calor, Suumque Colorem cutiS, articulum obtegenS, conservat; motus articulationi8 impediuntur, etsi membrum movere aeger elit, acres sentit dolores. Observandum adhuc in genu Arthrocace, crus aliquando extensum manere, sed frequentissime flectitur, et quidem satis late, atque dum illud extendere conatur, haud exiguis aeger ex cruciatur doloribus; verum quamdiu nullus adsit abscessus, primi sese in articulo manifestant dolores, qui saepissime, licet quidem totam junc- . turam assiciant, in eo tamen loco praecipue gravant, qui prae caeteriSsensibilior est. Ordinario per octo decemve dies, ut ad aemen perveniat, crescit dolor; interdum etiam hoc tempore tantulus est ut vix ab aegroto sentiatur, interdum adeo vehemens ut dissiculter tantum et maximo cum
Quod articuli tumes actionem spectat, haec Donnisi secundo tertiove die a percepto dolore Observatur: primo tumor unice pendet a magna fluidi collectione in articuli cavitate supervenientis. In superficia libias articula
tionibus facile percipitur fluidi undi i latio, si videlicet utrique lateri alter native premendo manus applicemus, quod praesertim obtinet in genia. Quod si abhinc jam aliquo tempore exstiterit inflammatio, tunc dissicilius fluidum persentitur, propter membranae synoxialis densationem, vel propter lympham in eXternam internamve supersiciem, effusam. In casibuS quibuS-