De manus inspectione libri tres / [Antonio Piccioli]

61쪽

DE MANUM IN SP. LIB. II. Iappareant constitutionis Tormae, optimum vel corciis, vel seminis, vel cerebritem Peramcntum edocere, rationabiliter

philosophantibus persuaderi potest, quo

niani proportionem di qualitatem effectuum, a propriarum causarum qualitare&proportione naturaliter pendere consentaneum est ex bonis enim arboribus boni progeneratur fructus Hinc ergo de affectibus, habitibus, passionibusta seminis quam cordis&cerebri, siue viis pacta, siue foecunditatem, siue sterilitatem, siue bonam, siue aduersam valetudinem, vel similia naturalia concernentibus , innurner Pelici poterut prognosticationes ab illis, qui Iacob scalam excelsam,vel Homericam cathenam aureiistellexerint,nΟ-

dumq; Sileti soluere didicerint, vel salte

mediocriter per gradus effectuum causarumq; physicarum aciem mentis dirigere utiliter consueuere; non tamen unico inhaerentes signo, sed ab uno ad alterum progredi cntes, donec veritatis splendor affulgeat. Nam si exempli gratia, ner' uorum cor radix est, ut volunt Peripa tetici, causa cum effectus, ut diximus causam reserat, quis non animaduertere potcst bonam neruorum figuram, bonum cordis temperamentum detege re at ex cordia optima constitutione,

longitudinum vitae, sortitudinem,

62쪽

2 2 ANTONII PICCI OLI&sanitatem xsimilia nonne probabiliter coniectare licebit Hanc scalam ex pilorum venarum consideratione patitulupalpebras aperiendo, tu quoque facillime fabricare poteris Liam AR ingeniosissume, cuius exemplar in capite de Unguibus ubi de punctis commentabimur, tibi apertius relinquemus nunc ad consuetas speculatio ite redeamus. Neruorum igitur mollities auctore Galeno in libris de decretis Hippocratis PlatoniS, cum aptior sit ad sentiendum, iurities fortior ad motum prima species homines op imae sensationis, secunda fortes robus os indicare poterit idem quoq; scri-rrum reliquit, robur neruorum ambidexteros ostendere; exactam vero siccita

tem conuulsiones& difficillimas distentiones minari sedis grossitie neruo rum , iuncturarumque homines fortes: lassitudo, subtilitas, occultatio, debiles demonstrat. Haec de neruis dicta sint. Vcnae principalissima corporis secun dum Physicos instrumenta non sangui ineled ad sanguinis usum spirituumque a natura genita sunt, tin carnium essent vincula ipsum sanguinem ad instar i-

uorum per omnes feruetes me imbrorum partes totum irrigarent corpus harunal

principium teste Galeno in libris de decretis Hippocratisin Platonis hepar est; sic util

63쪽

sicuti

neruorum cerebrum, cor arteriarum, licet hunc ipsum Aristoteles oriaginem crediderit. Amplitudo igitur venarum togam promittit vitam, quoniam amplitudine copia sanguinis spirituumque, in quibus vita consistit, contineri, Hippocrates cibi Galenus in Aphorismis confirmat; angustiam ergo cotraria

ratione secundum eosdem breuitate vitae decernere manifestum est. Venarum latitudo Mapparetia cholericam complexionem denunciant&suas conditiones; subtractio melancholicam, profunditas phlegmatica, multum vero notabiles cindebita proportione conspicuae, sanguineam. Pili indecenti&debita quantitate supra dorsum manus, praecipue circa inferiorem partem, seu percussionem, vel exterius in tu primam vel secundam iuncturam quatuor digitorum, dummodo pauci, parui&permixti coloris, bonum temperamentum subtilem altumque ingenium&penetrabilem intellaetum pre

uident.

Pilo rum nuditas frigidam complexio- em malos' mores,iniquum, malignum, impudentem, hominem l effae minatum&molle innuit praesertim si accedat vox muliebris vel defectus barbs tempore debito, quod feruentem etiam detegit libidinem.

64쪽

η ANTONII PICCI OLIPilorum nigredo sit, cum deusto vi caloris vapore, exactam mutatur fuligi nem, siccumque de frigidii temperamen- mentum refert albedo frigidum lumidum, at crispus pilus siccitatem vipturi naum manifestat dixi ut plurimum, nam aliquando nunci siccitatis vi, sed pro obli ,

qui meatus ratione ita a natura constitui itur, ut Galenus in libris de temperamen iis confirmari Pilorum quantitas praesertim Baua siccum, calidum temperamentum prae sentir, instabilitatemque dementiam , loquacitatem, maxime si etiam circa ventrem appareat, testificare dicitur,licet aliquando felices euentus,&si sic dispersa linordinata inordinatam animam, natu iramque prodere; sed 'ibidinis signum

eli pilositas enim excrementorum abundantiam decernit, venereo quoque hirsutos existere pilos, Pliniuma arrat. Pili molles timidum, duri fortem oste tant haec autem coniectura sumpta est exanimalibus omnibus. timidissimum enim inquit Aristotelc Sest ceruus, lepus, ouis pilum habent mollissimum fortissimus autem aper, leo, de durissimo velantur pilo; est autem in auibus hoc idem videre. v niuersaliter enim quaecunque habent duram pennam,sortcs: quaecunque autena

mollem, timidae: G particulariter est hoc

quidem

65쪽

DE MANUS IN SP. LIB. II. 3suidem videre in coturnicibus,&iniatalis; similiter hoc in generib. hominum accidit i quicumque enim apud septen

trionem habitant, sortes sunt&duror utripi torum qui autem a puri meridi em si mi di,&naollem pilum habent fortitud misaurem timiditatis ratio prima est, quia sub Vr a praeualente frigore corpora indurantur, spiritusque interius circa cor conlii pati furentius cruciat perque Ο-mnes membroru particulas clocius pleniusque diffunduntur unde animi vigor, pertinaxq; ferocitas at circa ZOnam Orridam , calore corpora rarefaciente a

pores resoluuntur , spiritusque exhausti debilitatique frigent circa cor hinc ti

naor, pusillanimisque inconstantia prudentiores tamen isti illuminante cere brum siccitate, contra illi rudiores, utpote rossioribus vaporibus organa intellecitis oppresbi. Sed sane proxime dicta, si x di us p xlpenda navi,' tum an ii tempera

mentum ad volucrum brutorumque formales no as, affectusque intrinsecos redi gere velle, ob distantiam naturae nimi Sar duum imo absurdu videtur; praeter quod nec admodum constans ratio comperitur signorum quae in auitio vel ferino gen crerepcrta timorem vel fortitudinem indicare, ex Aristotelis ore retulimus; si tamen

Aristotelis physiognomonica illa sunt,

66쪽

46 ANTONII PICCI OLIPro cuius sententia comprobatione iuuat hic Ioannis Francisci Pici verba transcribere,postquam ad propositani ratio nem, nec non ad vanitatem artis detegendam, satis concludens nobis apparet italius argumentatio. Igitur inquit ille At qui signa huiuscemodi ab animalibus ducta non fatis mihi faciunt, ac ut ipsius physio nomiae exemplis utamur, molles pilos

timidum, duros autem fortem subindica re volunt hinc ceruum,ouem, leporem

timidissima animalia videri, leonem autem aprum fortissima, pilosi ventrem loquaces denotari, sumptum id ex auibus esse, ac sii qua generis eiusdem habentur dogmata, non placent iminora enim appare iat, quam ut Aristotelica censean tuta nam ex corpore bestiarum ad homi nes similitudo non probe, ut arbitror, derivatur, a quidem ipsae differunt, mommunes, proprias habent affectiones. quae autem communes sunt omni animantium generi, non magis ab hac specie, quam ab illa transferri ad homi siem videntur: sed sit viri propter excellentiam quidpiam eorum communicam dicant, indeque oportere trahi similitudinem, instabo utique utramque earum specierum diversam proprietatem sortiri contendens: Exempli gratia. quae ursis sortitudo inest, iton ad id est, qua leonio us, alia

67쪽

ursinae, alia leonina fortitudini peculiaria. At non ab his omnibus fortitudo hominis euariat ut non possis ex leonis, sique signis fortitudinem portendenti bus, de ea,quae homines decet, fortitudine satis firmitc coniectari. Vere autem proprias&peculiares affectiones cuius mspecie non ducimus in controi ei sis ana, quoniam in alias demigrare nequcunt, tantona agis, quanto magis siue a quibus fluunt essentiae, seu forma terminos non egrediantur. Iam cur canis molles habet pilos nec tamen timiduSin genere a nimantium,quin fortis iudicatur λ cur equus pariter forte animal vestitur pilis tanto mollioribus quanto generosior est, fortior, quemadmodum Hispanus, A ser, Aegyptius sed de Thrax,4 Geta licet ad septentrionem genitus, molli tenuiq; pilo nuditatem operit. Porro loquacitas

in hom me cur ex auitio gestae re ducatur, cum mula sint aves pene mutae, quales quae curuo rostro,&adunci unguibus italis enim vox rarente remittitur, nisi laces sitis iniuria Canes vero pili etiam ventrem tecti fere semper baubantur. Quare extra omnem controuersiam colhgere possumus vanitate hanc, cactiam quae parte exsulta natura columnis vici Ctiar, ruinosam csse, nutabundam. Haec Picus Ad qualitatem nianus tranicanaus.

68쪽

8 ANTONII PICCI OLIDe qualitate nanus hoc est tactu

colore. CAP. V.

Qualitas mantis diiuditur in laictum' colorem tactum asperitatem frigidita tem&similia dicimus; colorem vero rubedinem, albedinem, caeteros Tactus ergo temperatus proximus potius caliditati, laeuitati, carnosiitatique, quam frigiditati,asperitati, macilenti que bonam complexionem, melius ingeni a. opti-naum indicat intellectum. Tactus calidus aeuitati admixtus an guineum ostendit temperamentia, asperitati holericii sitas codiciones, de qui bus latius in capitulo de unguibus ille remus. At tactus frigidus aeuitati admixtus phlegmaticum, asperitati melacho licum de nunciat. Color vero in manu duplex potes reperiri aut enim a frigore, a labore, ab aestu, seu alia procedens causa quam naturali,&de hoc nulla est in hac facultate consideratio, aut ab humorum connexione, S a spiritibus, huius qui dem alter qualitatem temperamenti, alter vero planetam dominantcna, ut narratur manifestat. Complexionem desii gnat, quoniam color albus quasi perspicuus clarus, rubcus ita quod rubedo vincat,d minor claritas remaneat, lan Euineum denotatin suas conditiones, si1

69쪽

B MANU IN SP. LIB. II

fuerit aequalis in ita subrubetis veluti si

corpus album extensum imaginabis supra corpus sanguineum, bonitatem ingeniivi optimos mores admonet, bonamq; naturari corpus naturaliter bene dispositum; sed si fatis color sit flammeus, ociosum testificat. Si autem rubedo sit fusca, si gmini est sanguinis grossi, xviri deceptoris. Si appropinquat viriditati vel glau-cedini plusquam albedini nigram cholexam praesentit si fuerit proxima citrinitati, flauam bilem detegit. quod si albedo

superat ruborem, ita ut vix appareat, phlegmaticum demonstrat. Color plunabetis commixtus susco ci- trino xviridi, ultimum gradum malignitatis temperamenti ostendit. Color uisus nephandum, malignum ingenium naturaliter notat, praecipue si adsint oculi lucentes .mobiles. Color viridis in manu ut supradiximus,

facilitatem concipieridi indicat . fides sit

apud auctoreS.Color liuidus in digitis mortem por- tedere propinquam Hippocrates scribit; redditq; ratione in prognosticisGalenus, quoniam liuescere signu est extingui calorem innatum qui de corde emanat nigredo quoq; perniciosa, nisi materiae decumbentia referar, ide ibide Veruntamc

70쪽

alii scribunt, nigredinem exactam timi ditatem innuere , hoc idem albedinem palliditatemque, medium inter utramq;ssertitudinem flauum magnanimitatem, rubetam astutiam , acumenque mentis, fana meum maniaco. sed somnia sunt, veluti quod dicunt colorem diuersum in manu clineis rubedinemque luxuriam

prodere. Sed indicanteS, ut volunt, planetas prosequamur.

Color candidus ex rubedine mixtus

cum claritate. cui rubor dominatur si maxime venarum accedat apparentia , Iouis dicitur. Color candidus ex albo rubeo mixtus cum ultima sui perspicuitate, accedentibus maxime venis apparenti b. di subtilioribus dominanteque albo perspicuo, Veneris est. Color candidus ex albo puro cuilau-cedine velut grando aut aqua non valde limpida Lunae adscribitur. Color candidus medius interlucidum perspicuum &lucidum glaucum, Mercurio attribuitur. Si plura de coloribus videre exoptas, Hieronymus Cardanus in

libro secundo de astrorum iudiciis tibi

satisfacere poterit ibi enim hic recentiorum omnium philosophorum facile princeps abunde hac materiam absoluit Cum tanaen similia sint hominum deliria pro voto conficta, ulterius tempus non per-derg