장음표시 사용
61쪽
58 ELEMENTA IURIS q. vlt. Inst. h. t. L. un. D. de Lat. lib. toll. & L. un. C. da Dedit. lib. toll. , deinde de ingenuitatem libertatis concessit, Se jirs aureorum annulorum dedit, adeo lite omne fere discrimen ingenuorum & libertinorum abolevit, salvo tamen IURE PATRONATUS,
β. LII. Nimirum magna olim necessitudo erat i ter manumittentem Ae libertum q. 93. . Libertus illi debebat, qilod Persona esse caeperat, quum antea in classe rerum esset h. ἄIo S. Ex quo consequebatur, ut patronus illi veluti pater ac proxime
agnatus esset, cujus & nomen adsumere solebat, LΑ-
ῖdem VlΝR. ad Princ. Inst. de succes/. liber t. cte quae nos ibi notavimus P. 566. eq. II 2. Quum ita lite manumissores libertis essent instar parentum Ir I. I consequens urat, I. ut testamento directe manumissi Patronum non haberent,
indireris ubertatem ex fideicommisso consequuti, haeredi vel legatario jura patronatus deberent.' Unda il-Ii liberti iorcini dicuntur, quasi qui patronum in or eo haberent, CUI A C. Obs. I. 3. c. 23. t 2. Ut Ii hemti patronis deberent obsequium & reverentiam, L. 9.D, de obseq. Parent. O tr. Praest. r 3. Ut illis obstricti essent ad praestandas operas ossiciales, L. f. q. I. D. de Oper. libert., non aritem ad fabriles, nisi 'β. ID. solebat Et quidem praenomen de nomen gentilitium t cognomina ctnim retinebant, quae aritva in servi tui' gessErant. Hino Tiro, manum s sus a Cicerone, sevocabat Μ arcum Tullium Tironom .' - - q. Ila. fabriles Quemadmodum officiales vocantur O- Perae, quae tantum ex reves rentia fluunt, ita fabriles sunt, quae ad linori cujusque pertine hant opificium. Sic e. gr. Pedissequum μsse, opera Est officialis; calceos consuere, fatirilis, stvel iuruinando Haec operarum promissio non ante manumissionem fis hat, sed post eam r jurejurando Praestito eos addic Ebat liberos praetor quain diu Enim hoc non facto, m1numissus nondum erat Itbar. ESTOR. centenario maior Id est, si patrimonium habuissst, quod centum aureos excederet. ll
62쪽
MB. I. TIT. VI. 60 sponsione vel 3urej urando promissas, L. 3. yr. L. S. . q. 3. D. eod.: έ. , Ut patronus liberto, qui im-
prolis obierat, ab intestato succederet, pr. Inst. de success. liberi. r S. Ut libertus α αις, sins lιberis testamento ei relinquere teneretur partem tertiam honorum, si esset centenario major, alioquin patrono daretur tantae portionis honorum possessio contra tabulas, β. 3. Inst. de success. liberi. f 6. Ut jura Patronatus, quod ad operas ossiciales attinet, capitis deminutione quacumque I reliqua maxima & media perimerentur, β. I. rast. de adquisit. Per arrog. q. ii 3. Ceterum haec omnia hodie sere extra risum sunt . Manumittuntur liomines proprii, ubi ea seruitiis adhuc recepta r sed Per Solam sere epistolam. Cessant vero reliqui modi manumissionis r cessat jus aureorum anniatoriam e cessant jura Patrona tris . lntini versum sere adhuc ob tinet in Germania, quod jam observaverat TACIT. de roor. Germ. c. 26. Litertinon multum supra seroos suos sunt. Vid. POTGIESS. da elatu GV condit. ser. in Germ. lib. 3. ut & E- levia nostr. jur. . Germ. lib. I. tit. I. .
. - Qui, o ex quibus causata manumittere
114. Qitum Romani saepe servos imprudenter
manumitterent ; Iege AELIA SEΝΤl A hane manumittendi. licentiam quodammodo fuisse circumscriptam, jam supra monuimus q. roa. 7, Dio. CASS. L. 55. p. 576.
q. II S. epistolam Qui modus & olim frequentissimus. Hinc infinitae chartae manumissionis prostant; quas chartas ingonuitatis dicunt, DU PRESNE glossar. med. o insim. latin. v. manumissi. ESTOR.
dulterii sus pacta, s rvos manumitterct non poterat, rict eos diris quaestionibus su hirali ret, L. I 2. q. a. s. qui aquib. manumis s. liberi. non stant. Diuitiam by Cooste
63쪽
- β. II 5. Eadem ergo lex AELIA SENTIA inter a-1ia & bina haec capita, complectebatur, quorum asetero cautum si erat, ne quis in fraudem creditorum manumitteret, pr. Inst. h. t. altero, ne domino minorioiginti annis manumitterae liceret, nisi certis seroatis conditionibus, β. 4. Inst. eod. Non enim his duobus capitibus solis constabat lex AElia Sentia,' ut nonnullis visum e veluti VOET. Elem. Jur.
h. t. 6. I. I Sed plura alia passim memorantur . Vid. Antiq. nostr. Rom. h. t. q. 3. seq. Haec duo tantum recenset Iustinianus, quia ad hunc titulum sola pertinent. TO- tam legem ordirii ac integritati suae aestitutam reperies in editiones tertia Antiquitatum nostrarum Rom. h. t.
q. II 6. PRIORE ergo capite cautum,' ut qui in fraudem creditorum manumittit, nihil agat, pr. Inst. R. t. L. Ict. q. 2. D. qui σω quiδ. mmum is s. lιb. Manumissio igitur ita laeta erat nulla, & manumissi servi manebant, ' quia Τibertas semel data revocari non potuisset actione Paulliana, qua alioquin creditores in fraudem suam alienata revocant ' , L. r. D. de his, quae in fraud. cred. Improprict ergo loquuntur veteres Icti, ipsique principes, dum libertates per legem Eliam Sentiam dicunt RESClNDI, L. f. q. 2. D. qui GV a quibo manumis. RETRAHI, L. 45. q. S. De Jar. βse., immo & REVOCA-
Bl, D. I. C. qui manum. non poss. Non ausim enim Cum I R. BROOEo ad h. q. Θrroris Iustinianum arguere, ' Actio enim Paulliana dabatur tantum adversus Pos- β. PIS. manumitteret Quod caput intes Iligendum Est quoque d manumission bas inter vivos factis. In fraudem autem creditorum manumittit, qui eo temporct, Quo manumittit, solusndo non Est, vel datis libertatibus, desiturus Est solvendo essμ, ρ. 5. Inst. h. t. eondiιionibus Vera hujus rei caussa erat, quod iuV2nes adhuc in patria potestate constituti pIerumque S --vorum ope utebantur in contrahendo aereali'no, defraudandis parentibus, conciliandis amoribus, & p O hac egregie navata opera illis promittebant libertatem . Qua insania cum juvenes sess ad egestates m, & pane mendicitatem reclig renti mirum sano non est, ademptam hac Iege licentiam pro lubitu manumittendi.
64쪽
LIB. I. TITO VI. 6 sessorem rei alienatae, fraudis conscium, L. I. r. L. g. q. 8. L. s. D. quae Di fraud. Hed. Servus vero manu mi sus rem kli natam, io est servitutam, non possidebat. Libertas, quam Servus consequutus erat, a domino non fuerat alienata, nec servus semper erat fraudis conseius.
q. III. FRAUS vero de essemum vel consi Itum defraudandi i noluit, Se effectum ut datis Ubertatibus d
sina di manumittens solvendo esse, β. 3. Inst. h.. t. L.
s. IIS. Ex quo consequi bur, I. ut ignoscendum si ei, qui dum amplius de facultatibus suis, quam in iis est, sperat, servos manumittit, d. 9. 3. Inst. h. t., nisi libertas tanturn fidekom mssaria data sit, tibi s Ius effectris sine fraudandi eonsilio sussiciat, L. 4. q. is . sin. D. ae fratc. lib. . .
q. II9. Ex eodem sequitur r 2. ut non sit nulla manumissio, si doininu , qui sol Vendo non est, Serv Tum Strorum tinum, cum libertates vel sine ea, haeredem institvit necessarium δε dom ne alium haeredem ex eo testamento habeat, β. I. 2. Inst. h. t. Non Enim fraudandi, sed Ignominiam, sibi mortuo imminentem, amoliendi animo id secisse videtur ' , g. r.
II 8. sperat Hoc contingerct potest mereatoribus, qui divitias ex codic suo aestimant, si nomina fiant ma la, si navis pctreat, etc. 'solus. esse e far Cur tam varie λ Ratio Essct videtur, quod facilius turbatur manumissio, quae facta non sit u tΘstatore, sEd ab haerede adhuc facienda Est, cum ait testator e Rogo te, haeres, ut Stichum manumittas, quam quae sit a testatore ipso cum ait e Stichasqister esto. ULR. HUBER. Praeleel. ad Inst. his t. n. 2. II9. amoliendi Μaximo enim ignominiosum hahatur F si mortui bona voce praeconis Proclamarentur tamquam vani alia futura. Unda eleganter comicus ait: Disoaerato eiusmodi iterum funes duci. Hanc vero ignominiam facile effugiebant, qui servum instituebant, quia haeredis, non defuncti, nomino hona venibant. Quamvis v ro ita creditores amitterent servi manumissi pretium e id tamen contra Iucrabantur, ut scirent contra quem agerct possent. Et is ergo aut transiger' aut honis cedere tenebatur . η
65쪽
5a ELEMENTA IURIS Perquam enim ignominiosa Erat possessio honorum a creditorihus impetrata, CIC. Pro P. Quinct. c. IS. Hae-xedo vero necessario instituto, bona non defuncti, sed
haeredis nomins venibant. q. Io. Posteriore capite cati tum fuerat, ni minor
viginti annis non aliter manninitteret i qtiam L ν indicta i g. roo. I I l. ad consilium, quod Romae ea quinque senatoribris, totidemque equitibus i. e. ex
decemviris litibus indicandis , in provinciis ex viginti quinque recuperatoribus civibus Rotri. Constabat, ULPIAN. tit. r. p. 32. I 3. GER. NOODT: Mjuriad. lib. I. D. II. lis. ex juxta caussa, β. 4. Inst. h. t. qua semel probata, Iibertas non retractabatur, licet falsa adpareret, β. 6. Inst. h. t. . Ia I. Justa vero caussa videbatur, si quis patrem
β. Isto. ad tonsilium Eo en Im aliM Opus non erat, cum manumitti posset coram Praetore etiam in balneum, vel theatrum eunta . Alii adsessores, de quibus Huberus in Praelect. ad Pand. ιit. de osse. adsessor.
ex viginti quinque recuperatoribus 1 Non viginti quinetus, sed viginti tantum . RΘcuperatores aut m dicti sunt, quod per Os suum quisque recipiebat. Iis Enim jurisdictio mandabatur quacumque ds ru agare tur ULPIAN. a. toe. Theoph. Paraph. Inss. h. t. q. 43, α Goth. in not. σivibus Romanis Non vero peregrinis, tametsi hoc scribat Theoph. d. p. h. t. , nisi id accipiamus hoc si su, quod indicarent inter peregrinos r quemadmodum unus Roti ae Praetor dictus est peregrinus, quia plerumquΘ inter peragrinos jus diceret .. Ita sane Theophi Ium adversus Fabrettudi, aliosque Schultingius ad Ulpian. tit.
rGractabatur Decretum magistratus praevia causae cognitions int νpositum instat rei iudicatae eit. Haec autem pro verit te habelux, adesoque retractari non potest, licet caussa postea falsa reperiatur . ' . I 2I. sororesve contingere potast hic casus, si dominus Stichum servum instituat haeredem, ejusquct Parentes, fratrasque, vel sorores adhuc vivant. Tunc enim hi omnes ipsi serviunti quia tamquam haeres in universum
. Procuratoris Ego vero eum Bachovio & Fabrotto sta tu . rem Vix operae pretium fuisse, ut unius litis caussa quis . manumitteretur, ut quidem Existimav Cuiacius inobserυ.. Sed ad lites & alia negotia procuratores consti
66쪽
LIB. I. TIT. vI. Mant matrem, filium,' si iam e , aut fratres sorores venaturales, aut PMdagogum, aut nutricem, arit eduese
torem, aut alumnum alumna inue, arat collactaneum manumitteret, . aut serunt ri non minorem XVll. annis procnratoris habendi caussa ', aut ancillam matrimonii gratia, dum tamen intra sex menses uxor duceretur, ni justa caussa litates in L. I . D. M spons. recensentur h impediret '' , β. S. Inst. h. e. L. 9. σ II. se I. de manumiss, vindι cI. Procu I dubio ad litem : quum ad id, ut quis alteriusnogotia Extra judicium procuret, neG libertate, nec septemdecim annorum aetatct opus fit. Arg. L. r. q. r. 2. L. 8. de institutor. act. VORT. Elem. Jur. hiat. q. .. kΦ. Nec tamen hae caussae omnes Θ Ιεge AElia Santia sunt. Saltim eo. tam poro nondum licebat civi libertinam duos es quod lex demum Papia POPPaea ς Oncessit Ria u. C.
Fa., DIO. CASS. L. 5 . p. 8SI., Senatusconsulto potius id jus adscribendum, teste ULPIANO, L. I S. D. de ma-
u. Iaa. Verum id posterius taprit eatenus sustulit Justinianus, ut crii vis post impletum XVI l. annum manumittere liceret inter vivos 3 ρ. ult. Iust. h. t. potestamentum autem cuivis, qui ea aetate esset, ritPosset testari, Nou. CXIX. c. 2.
mo poterat, at liburtinam tamen, L. 23. U.. de tit. nu-PtLrr. . q. I 22. annum Enim voro 14 concodendum tamθn non si nisi adhibito consonsu curatoris qui non facilis, nec strict periculo consontiet, si animadvertat minorem ad mendicitatem rueris .
inter vivos uuod ad manumissionum attinet testa-m nto factam, recta ss habet doctrina Auctoris . Quod varo x aetat . ad manumissionem inter vivos, non satis a vertes id fruitur Ox citato β. quin dissentit manifestου Theophilus, cujus lunt vfrba : Igitur annis viginti mi nor inter vivos non manumittet hααΘερωσω ), infestamenis autem post deci ruus septιmum annum hoc fin
67쪽
- . De Lege Asia: Gn inia tollenda .
q. 123. Quum tam improdenter Romani inter vi
vos manumitterent β. Io6. r facile existimandum est, multo liberaliores Eos fuisse inoribundos. Trino sane saepe tota servitia .libertate donabant, tantum rataiberalitatis laudem ferrent Post mortem a & libertini isti pilaate defune torum patronorum lecticas magno agmane prosequerentur, DMΝYS. HALICARN. lib. h. p. 228. . u. I 24. Ne' itaque dedecorI reipublicie essent impurissimi illi pileii manumissionum inijumnodi m dum terminandum putabat Augi tus, SUET. Augnat. c. 4 o. idque factum lege FUS A CAΝlΝl A, lata a. u. c. 75 I. Sexto Furio, Camillo, & C. Caninio Gallo
coss. Vid. Ant. Rom. h. t. q. I. β. I 25. Ea cautum erat et I. ut qui Plures ipiam decem servos non haber l, plus Parte dimidia, nasi. 125. nominatri Quoniam per legem Caniniam nemini licebat servos omn- testamento manumittere, idcirco nec ESSO erat, ut nominati essent, qui manumitterentur, puta r Damas γ' Pamphilus liberi sunto. Quod si pluras Damae, pluresve Pamphili fuissent, nec de sini-hus sensisset testator apparuisset, nemo libartatem consequebatur, L. SI. D. de manumiss. testam. Aleand. ad Ca iam d. ι. . . 'in orbe in Hoc saepissim H iaciebant vμtersts, etiam inhaeredum institutione, si nullum haeredem altari praesese Te vestent, feci omnes aeque honorare . Quod ergo in hae-xodis institutione licitum erat, id in fraudem l Egis Furiae Caniniae perperam Producebant ad manumissiones. Immo εδ hodis uti hoc stratagemate solent, ubi inter principes convenientes est discrepatio de primo loco, itemve in congressibus legatorum Pacis Caussa convenia tium Vid. Zvveνbergii Theatrum praecedentia, Pari I. cit. I. pag. . s. ' . ' seripta essent Et propterea qui prima, qui novissimi scripti essant, agnosci non possent; quia circuitus, nec finem, nec initium uIlis suis Partihus habera videtur equo casu nemo liber fit, utique si ultra justum nume-
68쪽
LIB. I. TIT. VII. 6 Smanumittereti qui ad XXX., ne plus tertiat qui ad C. , ne Plos quarta, qtii ad io, non plus quinta, nec unquam testator plures ta libertate donaret g et . Ut, si quis justo plures manumiserit, ii tantum qni pri
res nominati, libertatem consequerenturi 3. sin plures cripti, nemo nominatus, vel nomina διεξοδικῶν , seu in Orbe texeti scripta essent ', nullus liberaretur .i ULPIAN. Fragιutit. r. q. 24. . PAULL. Sen. tent. recepi. lib. 4. tit. IL CAd. In st. lib. I. tit. 2.
I26. Verum hanc quoque legem, ritui reip. antea utilis imam, sustulit Instinianais, interserens caussam parum idoneam, quod tantumdem licere debeat. morientibus, quantum vivis, un. Inst. h. t.
De his, qui sui uel alieni Iuris sunt αHactenus dει priina, peristiarum division. in liδertos Sc seroos Sequitur, altera earia milem Partitio in eos, quῖ sunt SUI, vel ALlEΝt JURIS, Pr. Inse. h. e. quae ad statum familiae pertinet q. 6. γ, ct omnino priore latius patet, quia omnes qui dem homines sui juris, sunt liberi, omnes servi adie
Tum sint manumissi Cons. Sehulting. ad Cai. d. Iori , qui Μerillum, quae citat Auctor, notat. Ias. antea utilissimam ) Rsche. Nam Iustiniani tem-POrihus parum. intererat reipuluicae servos quam Pauzosaὸ libertatem pes rvenira i ceu ipse animadvertit Auctor in Defens. compitat. Jur. Rom. q. 27. Iatius patet Utragus divisio aequa patet, eum utraquct omnes omnino homines suo ambitu comprehendat, sod ut prioris divisionis anterius membrum latius PatEt anterioris postarioris, sic contra posterioris latius Patet posteriore Prioris. γDiuitiam by Cooste
69쪽
66 ELEMENTA IURIS no Juri subjecti et Xed non omnes Iiberi homines inii iris, nec omnes alieno juri subjecti aer Ui sunt. . 123. SUI, JURlS habentur, qui nec dominio nec Patria missiati subsunt . A Ll EXO JURIS subje-eti, qui alterutri subsunt . l lli vocis trir Patras matre as
oe familias, hi vel Ilii filaos familias, vel aeνM
ancillaeos, L. 4. D. h. t. Hoc titulo de Domi NICA, sequente de PATRlA Potestate agendum erit. M 320. Quum servi essent res mancipi g. 7 7, γeonsequens erat, ut essent in dominio uni vita ν io, UL-Pι ΑΝ. Fragm. tit. r. h 16. adeoque domino eadem jrira in servos competerent, quae ei competebant in res alias dominio suo stibieetas . I 3 o. ita irae i. domino erat jus Witae ae nee is iii Servos β. I. Inst. h. t. L. I. ρ, 2. Dc h. t. . a. Servi Erant in commercio, adeoque vendi, donari, legavisi &qucuramque titulo in alios transferri, poterant . 3.
q. 328 subsist Non ergo huc pertinet potestas tutoris r. ICti εnim distinguunt inter potestatem adquisitivam fit diroctivam . Tutoribus potestas posteriuris gen Tis conceditur, nos autem hic' loquimur dct pri6ris ectus- Tis Potestate, qualia etiam olim erat maritalis, quia --Tes, quae in manuum convenerant, maritis erant instar filiarum fami Ii . Vid. Araiq. nostr. Rom. tit. denuῖν. q. s. patres matresve familias Hic enim non quaeritur. Cuius aetatis sint, vel jam liberos habeant: sed patari amilias dicitur cuicumqu8 adquiritur, L. IS9. D. de vera.
paιria potestate Potestas haec Theophilo audit: οῦκρα ἐζου 'α, summa potestas y Iureconsultis aliquando maIe- aetas. Hinc apud Homerum paterfamilias vocatur; aeratu α αξ, rex domus. Aristot les imperium in servos vocat dieaearehicum, in liberos hasilicum, in uxores politicum. EsΤOR. h. I 29. 1n res alias Hinc dicuntur mulli. L. Sa. D. de reg. tur quin & quadrupsdibus comparantur, L. 2.24 U. ad leg. AoniI. ηι ISo. servos Nsqus tamen Existimandum, conce sam fuissa dominis promiscuam occidEndi liosntiam; sed sensus hic est, dominos fuissa judices domesticos suo Tum ser Orum, adeoque & supplicium capitale illis infligere potuisse, qui talo quid, meriti assent . vid. Gr 'rius de jure belI. Er Pae. ι. S. c. Iέ. ' . Diuiti Corale
70쪽
Servi nihil habebant proprii, sed quidquid a quirebant
quocumque modo, id omne adquirebant domino. Uid: infra L. a. tit. 9.
men videtur. rei P., ne uriis re si a male rata trir, ρ. 2.
Inst. h. e. , jure novo id jus ademtum est dominis, deportati ε vel Multimo supplicio, ex lege Cornelia adficiendis aequi, si suum, Me si servum alienum Ocetoiderint ', j. i. Inst. h. tit. Lib. I. q. a. ad D. Ieg. Corn; de sicar. junct. L. I 6. sod., nisi ji ta eidendi caussa submerat, Velius si dominus servum, nisi insidiantem, vel in adulterio deprehensum, occidarit, A. 53. 3. o de Legr. L. 96. V. de oerbis oblig. junct. Φ. 2. Inst. de leg. April.. L. 24. D. Pri
Quin quamvis ius castigandi dominis ademptum non sit, L. Mn. C. de emend. rem. , Extra ordinem tamen sucincurritur servis, injuriam intollerabilem passis a domino Exemplum elegans extat in si. 2. Inst. h. t. Lib. 2.
s. ISI . degenerarer Praesertim ubi juxta Stoicorum PTlucipia, quibus, teste CiceronE omnia peccata PaTia. oh levia delicta sorvos sexcruciabant. ESTOR. degeneraret , Factum id gliscentibus opibus. Tuna vilis habita anima servilis. Juven. Sar. VI. v. 2I6. Φeq. Pone crucem servor meruit quo criminis SerVus Sepplicium ρ quis. 4estis adest ρ quis detulit λ audit Nulla unquam da morte hominis cunctatio long est. o demens, ita servus homo est λ Ni I facerit, estor Hoc volo, sic iubeo, stat pro ratione Voluntas. dominis ) Ab Impseratoribus id factum, ut sibi obstrin. g. rΘnt Servorum multitudinem. Nequs conveniebat statui monarchico tanta patrumtamilias potostas. ES R. dominis , Octo juris progressus hao in ra observat Muar. otio ad last. h. t; ρ. 2. - a domino Si dominorum paevitia visa suisset modum Exeedere, cogi poterant servos h is conditionibus vωndisre, ita tainen ut pretium dominis daretur . uuae autem sint bonae coctitiones, tradit Τheophilua h. t. .