Publii Terentii Afri Comoediae sex: ex editione Westerhovii

61쪽

Thaidi amato mile e t RMA: - - ---- υ--m inscivis, Pam Eam emit in se. -- amisine, A thenas reversus dono daret Thais, pro octo in Aeo, a mconditionem quaesierat, adsiunxeratque ibi Phaedriam, dolescentem Atheniensem, Lachetis filium. Inaudiverat interim etiam aliquid de Pamphili jamque cum fratre

ipsus Chremete aliquoties collocuta, eo pervenerat, ut non

dubii indiciis intelligeret, sororem illius esse, quae secum in maternis aedibus educata foret Summopere cupiebat igitur occasonemsibi aliquam dari, qua Pamphilam suis resi- tueret, eodemque facto, et puellamsummo inceret beneficio, et propinquorum illius amicitia fortunas conuabiliret suas. Redit m erased quum cognosset de amore Plaedriae, puelum se, nisi eo repulso daturum negat Thais, quid agere nescire: nam et Phaedriam amabat ex animo, et Pamphialae recipiendae gratia quidvis sibi faciundumputqbat tandem, quum speraret, esse facile conmilium suum V ibi,

cujus animum Oenderat, probaturam Phaedriam ut militi grati caretur, excludit Postridie arcessit ei, atque aegre ferenti, tandem se purgat, multirique precibus ab eo impetrat, ut per biduum, priores partes habere Thrasonem

sineret ubi primum eripui et puellam, nihil bi eum illo amplius re Phaedria, ut hujus bidui molestam aequiore animo ferres, rus ibi abeundum esse statuit itaque abiens,

mandat Parmenoni, ut euhuchum et Aethiopissam ad Thaidem, cui eos emerat, duceret Pamphilam, quum ex aedibus Thrasonis ad Thaidem deduceretur, conspicatus in via

62쪽

s ARGUMENTUM. Phaedriae ter natu vim Chaerea, ita ejus amore flagrare coepit, nihil ut pense haberet, daem ea patretur: --que prius conquievit, quam ejus rei causa, ad Thaidem pro eunucho deductus est quid plura Thaide ad coenam cum milite prosecta, virgini a Chaerea per vim vitium offertur Turbae undique mirabius, donec tota resa facta, Thais o Lachete in fidem et elientelam recipitur Cha rea agnitam Pamphilam ducit uxorem Thrase diu uisses, tandem in amoris meretricii partem, Gnatianis parasiti opera, admittituri

63쪽

CARΤHAGINIENSIS

PROLOGUS. SI quisquam est, qui placere se studeat bonis

Quam plurimis, et minime multos laedere, In his Meta hic me profitetur suum, Tum si quis est, qui dictum in se inclementius Existimabit esse, sic existimet: Responsum, non dictum esse, quia laesit priori Qui bene vertendo, et eas describendo male, Ex Ginecis bonis Latinas fecit non bonas. Idem Menandri Phasma nunc nuper dedit. Atque in Thesauro scripsit, causam dicere IoPrius, unde petitur, aurum quare sit suum, Quam ille qui petit, unde is sit thesaurus sibi; Aut unde in patrium monumentum pervenerit. Dehinc, ne Bustretur ipse se, aut sic gitet, Defunctus jam sum, nihil est quod dicat mihi as

Is ne erret moneo, et desinat lacessere. Habeo alia multa, quae nunc condonabitur;

quae proferentur post, si perget laedere Ita ut facere instituit. quam nunc acturi sumus Menandri Eunuchum, postquam Aediles emerunt, OPersecit, sibi ut inspiciundi esset copia. Μagistratus cum ibi adesset, occepta 'st agi. Exclamat, Furem, non Poetam, fabulam Dedisse, et nihil dedisse verborum tament

64쪽

s EUNUCHUS.Colacem esse Naevi et Uauti, veterem sabulam asParasiti personam inde ablatam et militis. Si id est peccatum, peccatum imprudentia st etae non qui furtum facere studuerit. Id ita esse, vos jam judicare poteritis. Colax Menandri est in ea est parasitus Colax, o Et miles gloriosus eas se non negat Personas transtulisse in Eunuchum suam Ex Graeca. sed eas fabulas factas prius Laturas, scisse sese, id vero pernegat. Quod si personis iisdem uti aliis non licet asQui magis licet, currentes Servos scribere, Bonas atronas facere, Meretrices malas, Parasitum edacem, Gloriosum Militem, Puerum supponi, falli per Servum Senem,

Amare, odisse, suspicari' denique o Nullum est jam dictum, quod non dictum sit prius.

Quare aequum est vos cognoscere, atque ignoscere, Quae veteres factitarunt, si faciunt novi. Date operam, et cum silentio animadvertite,

Ut pernoscatis, quid sibi Eunuchus velit. 3

OUID igitur faciam ' non eam ne nunc quidem,

Cum arcesse ultro an potius ita me comparem, Non perpeti meretricum contumelias triclusit revocat redeam non, si me obsecret. Pa. Si quidem hercle possis, nihil prius, neque fortius et sVerum si incipies, neque pertende naviter: Atque ubi pati non poteris, cum nemo expetet, Insecta pace, ultro ad eam venies, indicans

65쪽

ACTUS SCENA I. sae amare, et serre non posse actum est ici eti xisti eludet, uti te victum senserit. Io

Proin tu, dum est tempus, etiam atque etiam cogita, Here quae res in se neque consilium, neque modum Habet id ri, eam massii regrae non potes.

Ita amore haec omnia insunt vitia injuriae, Suspiciones, inimicitiae induciae, Is Bellum, pax influam. Incerta Mee si tu postules Raticine ceria lacere, uitilo seu agas, Quam si eis operam, ut cita ratisine insanias. Et quod nunc tute tecum iratu eogkas, Egone illane quae illuri quae me quae non sine

modo, EO

Mori me malim essentis, qui vix fiem Haec verba, una Mnere salis latae inula, Quam oculos texendo misere, vix vi expresserit, Restinguet et te ultro accusabis et dabis ei Ultro supplicium μ' o indiguum facinus i nunc ego etulam scelestam esse, et me miserum, sentio: ad Et taedet: et amore ardeo et prudens, sciens, Vivus, vidensque pereor nec quid agam, scio. Pa. Quid amat nasi ut te redinum caprum qua queas Mimmo: si nequeas paulata, at quanti queas: ori ne te affines. h. Dane suades 8 Pa. Si sapis: Neque praeterquam quas ipse amor molestias Habet, addaset et illas, quas habet, recte seras. Sed ecca ipsa egreditur, nostri fundi calamitas. Nam quod nos capere oportet, haec intercipit. 3s

MISERAM mel vereor ne illud gravius Phaedria aularit, neve aliorsum, atque ego feci, acceperit,

66쪽

s EUNUCHUS. Quod heri intromissus non est. m. Totus, Parmeno, Tremo horreoque, postquam aspexi hanc. H. Bono

animo es:

Accede ad ignem hunc, iam calesces plus satis sG. Quis hic loquitur Z hem, tun hic eras, mi Phaedria tQuid hic stabas cur non recta introiba. Pa. Caeterum De exclusione verbum nullum. N. Quid taces tm. Sane, quia vero hae mihi patent semper sores: Aut quia sum apud te primus. h. ita istaec face. Iom Quid missat o hais, Thais, utinam esset mihi

Pars aequa amoris tecum, ac pariter fieret,

Ut aut hoc tibi doleret itidem, ut mihi doleti Aut ego istuc abs te factum nihili penderem. M. Ne crucia te, obsecro, anime mi, mi Phaedria. asNon pol, quo quemquam plus amem, aut plus diligam, Eo feci sed ita erat res et faciundum fuit. m. Credo, ut fit, misera prae amore exclusti hunc seras. N. Siccine ais, Parmen, age sed huc qua gratiam arcessi jussi, ausculia. h. Fiat. h. Die mihi ao Hoc primum potin est hic tacere t a. Egone t optume. Verum heus tu, hac lege tibi meam adstringo fidem:

Quae vera audivi, taceo, et contineo optume; Sin falsum, aut vanum, aut fictum est, continuo palam est. Plenus rimarum sum, hac atque illac perfluo asProin tu taceri si vis, vera dicito.

N. Samia mihi mater fuit ea habitabat Rhodi. Pa. Potest taceri ho Th. Ibi tum matri parvolam Puellam dono quidam mercator dedit, Ex Attica hinc abreptam. Civemnes G. Arbitror:

Certum non scimus matris nomen et patris 3IDicebat ipsa patriam et signa caetera que sciebat neque per aetatem etiam Potuerat. Mercator hoc addebat, e praedonibus, Unde emerat, se audisse, abreptam e Sunio. s

67쪽

ACTUS I. I CENA II. 37 inter ubi accepit, coepit studiose omnia D ere, educare, ita uti si esset filia. Sororem plerique esse credebant meam. Ego cum illo, quo cum tum uno rem habebam hospite,

Abii huc qui mihi reliquit haec, quae habeo, omnia. H. Utrumque hoc falsum est: effvet. G. Qui isthuel Pa. Quia 4

Neque tu uno eras contenta, neque solus dedit: Nam hic quoque bonam magnamque partem ad te attulit. G. Ita st sed sine me pervenire, quo Olo. Interea miles, qui me amare occeperat, sIn Cariam est prosectus te interea loci Cognovi tute scis, post illa quam intumum Habeam te et mea consilia ut tibi credam omnia. m. Ne hoc quidem tacebit Parmeno. Pa. o dubiumne

id est tTh. Hoc agite, amabo. Μater mea illic mortua'st somper ejus frater aliquantum ad rem est avidior. Is ubi hane forma videt honesta virginem, Et fidibus scire, pretium sperans, ilico

Ρroducit, vendit sorte fortuna adfuit Hic meus amicus emit eam dono mihi, sImprudens harum rerum, ignarusque omnium. Is venit postquam sensit me tecum quoque Rem habere, fingit causas, ne det sedulo.

Ait, si fidem habeat, se iri praepositum tibi Apud me, ac non id metuat, ne, ubi acceperim, o Sese relinquam, velle se illam mihi dare: Verum id vereri sed ego quantum suspicor, Ad virginem animum adjecit. H. Etiamne ampliusqTh. Nihil nam quaesivi nunc ego eam, milhaedria, Μultae sunt causae, quamobrem cupiam abduceres 6sΡrimum quod soror est dicta praeterea ut suis Restituam ac reddam sola sum habeo hic neminem;

68쪽

s EUNUCHUS. Neque amicum, neque cognatum: quamobrem, Phaedria, Cupio aliquos parare amico beneficio meo.

Id amabo, adjuta me, quo id fiat facilius. NSine illum priores paxtea hosce aliquot dies Apud me habere nihil responde. H. Ρessuma, Egon quidquam cum istis faetis tibi respondeam tm. Eu noster laudo tandem perdoluit vir es. H. At ego nesciebam quorsum tu ires parvola sHinc est abrepta i eduxit mater pro sua: Soror est dicta cupio abducere, ut reddam suis. Nempe omnia haec nunc verba huc redeunt denique 3 Ego excludor ille recipitur qua gratia tΝis illum plus amas, quam me et istam nunc times, Io Quae advecta est, ne illum talem praeripiat tibi.

G. Egon id timeo m Quid te ergo aliud sollicitat

Num solus ille dona dac nuncubi meam Benignitatem sensisti in te claudieri Nonne, ubi mihi dixti cupere te ex Aethiopia sAncillulam, relictis rebus omnibus, Quaesivi porro Eunuchum dixti velle te, Quia solae utuntur his reginae repperi. Heri minas viginti pro ambobus dedi.

Tamen contemtus abs te haec habui in memoria.

ob haec facta abs te spernor G. Quid istic, Phaedria tQuanquam illam cupio abducere, atque hac re arbitror Id fieri posse maxime verumtamen, ritius quam te inimicum habeam, faciam ut iusseris. m. Utinam istuc verbum ex animo ac vere diceres, Is Potius quam te inimicum habeam si istuc crederem Sincere dici, quidvis possem perpeti. H. Labascit, victus uno verbo quam cito lG. Ego non ex animo misera dic, quam joco Rem voluisti a me tandem, quin perseceris i Ioo

69쪽

ACTUS II SCENAL s Ego impetrare nequeo hoc abs te biduum, Saltem ut concedas solum DPh. Siquidem biduum; Verum ne fiant isti viginti dies. τε Prosecto non plus biduum, aut Ph. Auti nihil moror. . Non fiet hoc modo sine te exorem. m. Scilicet IosFaciundum est quod vis. Th. erit amo te. H. Bene facis. Rus ibo: ibi hoc me macerabo biduum rIta facere certum est mos gerundus est Thaidi. Tu, armeno, huc fac illi adducantur. Pa. Maxume. H. In hoc biduum Thais, vale. h. Mi Phaedria Iro Et tu numquid vis alius m. Egone quid velim tCum milite isto praesens, absens ut sies:

Dies noctesque me ames me de lares: in somnies me exspectes de me cogites: Μe speres me te oblectes mecum tota sis: Isinus fac sis postremo animus, quando ego sum tuus.

N. Μe miseram forsitan hic mihi parvam habeat fidem, Atque ex aliarum ingenii nunc me judicet. Ego Pol, quae mihi sum conscia, hoc certo scio, Neque me finxiue salsi quidquam, neque meo Iao Cordi esse quemquam cariorem hoc Ρhaedria. Et quidquid hujus seci causa virginia Fecs: nam me ejus spero fratrem propemodum Iam repperisse, adolescentem adeo nobilem: Et is hodie venturum ad me constituit domum. IasConcedam hinc intro, atque exspectabo, dum venit.

FAC, ita ut jussi deducantur ist m. Facia'. teri

At diligenter l

70쪽

ω EUNUCHUS. Pa. Fiet. H. At mature Pa. Fiet. H. Satin hoe mandatum 'st tibi Pa. Ahi Rogitare quasi dissicile sit. . Utinam tam aliquid invenire facile possis, Phaedria, Quam hoc peribit Ph. Ego quoque una Pereo, quod mihi est carius. Ne istuc tam iniquo patiare animo. Pa. inime quin effectum dabo. Sed numquid aliud imperas tm Μunus nostrum ornato verbis; quod poteris et i

tum aemulum,

Quod poteris, ab ea pellito. H. emini, tametsi nullus moneas. m. Ego rus ibo, atque ibi manebo. Iom. Censeo. Ph. Sed heus tu. Pa. Quidvis Ph. Censen posse me obfirmare, Et perpeti, ne redeam interea Pa. Tenes non hercle

arbitror. Nam aut jam revertere aut mox noctu te adiget horsum insomnia. Opus faciam, ut defetiger usque ingratiis ut dormiam.

m. Vigilabis lassus hoc plus facies. PF. Ah, nihil di-

Cis, Parmeno. Is

Miciunda hercle haec est mollities animi nimis me indulgeo. Tandem non ego illa caream, si sit opus, vel totum tri' duum m. Huit Univorsum triduum Z vide quid agas. s. Stat sententia. Pa. Di boni, quid hoc morbi est adeon' homines immutarier Ex amore, ut non cognoscas eundem esset hoc nemo sust inus ineptus magis severus quisquam, ne magis Continens. I