장음표시 사용
521쪽
tantorum virorum autoritas maximi apud Omnes esse debet, sicut certe est rationem tamen beneficii tanti, quod quartana praestit, cuperem intelligere, pro ea quae milia est diligentia, desiderium discendi. Quod si milia cum bona reliquorum pace luc ali quid commentari crinirique liceat , sic plane censuerim , causam robum oris vale tu imis a quartana febri est exqui litam
atra bilis attenuationem. Huic rationi alteram assurgo , qua doceatur cluartanam non et I de numero morborum recidivorum permittatur enim millim hac tantata vocabulorum penuria hoc verbo uti: quamvis in alia significatione eo Vergilius est usus, quando dixit, hinc in septimo, illinc in quarto libro AEne id OS,
Funt ire uerterum recidiva in Pergama t. die. Et recidiis mauu Wuissem V roamari iciis.
Caeterum non est contendendum nobis magnopere de verbis , quando res ipsa tenetur. Sed agam rem meam. Ut enim quisque humor est densior atque tenacior, a quoque diis cilius rarefit &r vellitur quum autem rate factus revulsus fuerit, iobabile est ipsum res quere quam minimum sui. Ex quo conficitur , ut perpurgata materia , quae morbum attulerat , non sit pro livis in morbum relapsio. Quod quo manifestius O Y gnosci
522쪽
gnoscatur , a diverso e Xemplo sumemus argumentum. Quaecunque sunt lubrica viscida. glutinosa ut uno verbo dicatur pituit os , eadem poris atque tunicis viscerum imbuuntur , maxime adeo, ii in vasa arcta itinuosa suerint impacta atque ut isti vocant villos: hos si ita vocare Olumus, stomachus, praecipua sedes phleg maticis, plurimos habet. Consentaneum
igitur rationi est pituitosos morbos
promptius reverti, quam melancholicos: co quod horum materia attenuatur, discuta tui revellitur illorum autem abstergitur materia verius,quam deraditur. Nec caret experimento nostra ratio. Etenim morbus
comitialis an non est a pituitae copii Atqui magis recidivus quis inagis sonticus
ut vetusto verbo hic utar. In quo iterum alius sese campus, quidem lati stimus quartanae laudum aperit, si quidem expa- iari libcat. Alii multi vehementes lacres morbi relinquunt notam vestigia suarum arsectionum in visceribus nostris licet alii aliis sentibiliora relinquan sicuti recte docet Galenus bro primo de Locis assectas quo fit ut ejusmodi morbi non immerito sibi afferant formidinem perpetuam reversuri periculi. Dispar omnino quartanae est ratio Epilepsia, sicuti dictum
est,& qui ejus generis sunt moroi minantur
523쪽
F reditum Molestatis quartana, non sol uni tutelae iecuritatis praelidium datur , sed robustior etiam constantiorque valetudo conceditur. Alii multi morbi suos gradus habent, ut mitiores desinant in acerbioreς. Exempli gratia . que ' vertigo, praenuncia est&quali forme specimen comitialis morbi . A laevore proximum iter est ad diarrhoean hinc tran litus ad dysentetiam ob una hectica febri , ab una a poplexia ad aliam ascensus est. Quartana semel absolvitur , pejor se ipsa non redit: ac ne redit quidem , sicuti statim est auditum. Et quum alias medico in votis litaegrotum ab interitu servare , quatenu Spersectae finitati nequeat restitueres, Ulcioque suo satisfactum censeat, si plus ad-jumenti qua nocumenti , laxamenti plus quana laboris attulerit Nobiscum secuet
eveniunt omnia. Namque valetudo nostrastitim transacta quartana in meliorem tutioremque statum reponitur,uon momentaneae aut imbecillae sanitati restitur mur,
nec id magis quidem medici industria ac ministerio quam beneficio ac praelidio naturae, quartana ipsa ceu intermedio quo dam organo utentis. Me lacu naturam, quoad valet. imitatur alia nullius ductum sequitur Medicus pharmac condit, mi scet, temperatri natura provehit modera- α Ur,
524쪽
tur .gubernat tibi ipsi dux, magistra lex
optima, quam perpetuo secuti non temere aberrabamus. Tametu non diffleor pleraque in vita nobis accidere, quae absque admuraculo medicina sanari nequeant , X-
cogitata videlicet a natura concessae adtulariam, subsidium,conservationem spem, solatium generi humani. Quod si magnam in morbis habet vim aegroti diducia, fuitque ea saepenumero non solum solatio a. conpirmationem animi, sed etiam ad-jumento ad consecutionem salutis, quem admodum medico tum libris proditur , res ipsa per sese declarat magnam noster iste iduciam suscipiat licebit, ac certe quantam maximam pectora capere possunt, repositam eam cluidem in medico 3 in Natura. in medico , quod , ut superius est ostensum, investigationis certitudine medendi ordine haud facile decipi Merrare possit in natura, quod non perniciosam , sed salutarem esse voluerit quartanam. Quin unus omnium Corneliit Celsus libro tertio illo suo rei medicae, ausus est affirmare, neminem a quartana jugularici dignus profecto utor qui leg.ὶtur,ob eximiam quandam eruditionem atque clegantiam sermonis dignus ctiam cui credatur , ob summam artis peritiam. Quod ii utique in magno numero unus aliquis in
525쪽
B R I S. Ostercipitur , existimare convenit, non id quarta ili febris injuria accidere , sed alius sorte allapsi symptomatis sicuti vim nostra omnibus si orarum momentis est transmutationibus obnoxia. Quanquam hic
quoque medicus dustrius diligens sese purgare uetaque possit , quod scientiae
omnes sum universaliuria rerum, tque carum quae frequenter ac plurimum m humana vita eveniunt. Est autem, quod vere
audacter consteri possinus, de se , hoc
est de sua natura esse salutarem quartanam. supraque reliquas sebi es quarum citas alioquin nobis esse praesidio, medicis video placere. Quam quartana quasi praerogat: vana mihi advertenti, subit mentem admiratio quid sit quod lingua Latina, alias verborum affluenter dives, quartane, proprium aliquod nomen non indiderit , sed in censum febrium reposuerit. Hanc mihi admirationem nonnihil minuit copia rerum multo excedens verborum copiam quam tamen illam suam inopiam ita nostra lingua supplevit, ut ex proximo arripite Ii , quod commodum videbatur. Quia igitur certarum periodorum circuitione quandam quasi arfinitatem aut similitudinem quartana habere videtur cum tertiana est visa commeruisse febris appellationem, hem periodi notatione distincta.
526쪽
uero EN COMI v MQuod et ii usus nos tolerare sacit haberena ramen, quare cum priscis illis inventoribus artium tominum expostularem de hac mutatione. Etenim febris dicitur a ser-
rae transpositione , mollioris soni gratia: licet Nonius Marcellus dictam velita feritate, qua etymologia si locum habet, possint ui febris appellatione comprehendi morbi quicunque diis cillimi Denseratissimi ceu iliacus coeliacus, angina, dysenteria 4 ejus generis alii an orbi. Veruntamen velimus hunc honorem deserre onio Marcello , utpote antiquiori, ut etymologian suam admittamus. Sed quid ergo tantum est in quartana, sive seritatis, sive servoris, ut in febrium debeat numerum ascribi t Certe mitissimam placidissimam , saluberrimam omnium ebrim hactenus Lector intellexisti si modo tenes memoria, quae idoneis locis de quartana praedicavimus. Accedit ad praedicta illud quoque neutiquam omittendum , quod
minimum haeret contagionis in quartana, Multarum ebrium cst natura , vapores
de se putridos ac pestilentes remittendi, adeo ut si saltem venas aegroti pulsatiles tangas , tibi manus subdoleat li oculorum aciem fixius intuearis, sentias aliquam ejaculationem factam in oculos tuos, id quod
527쪽
agionis. Quid autem in imaginemur iis
quartana febri similitudinem aliquam vini fugitivi ad pristinam reveri natura εabsurdane fuerit comparatio Non fuerit. Opinor. Habet nam caue vinum subsidentem Decem : habet .sanguis crassiorem aliquam quai feculentam Oitionem, ut hujus, ita illius sex melancholiae comparatur a Galeno in methodo medendi. Vinum quo crassius fuerit, citius circumagitur, quali sic dicam fugit crassior sanguis magis quartanae obnoxius. Vinu In plerunque rit fugitivum initio aestatis, florescente vinea: quartana sere advenit commota servente atra biles, ceu in autu. Inno Min aetate virili Vinum fugitivum cum ponderis sensu in vas aliquod abitur: gravitas corporis toto paro Xysmi tempore percipitur. Remanet vini tenaci S, OUO- usque ad pristinum habitum rediei rante bilis tenacitate , nondum cluaitana solvitur. Vinum rem ista suo illo vicio fit seipso . quam antea fuisset, purius at ἐκ emel iuri quartana postquam desiit homi- rem salubriorem firmioremque relinqui , quarn
528쪽
quam acceperat , beneficio id quidem
ntenuata aetra bilis. Vide ne modolianc quodammodo sibi constare similitudinem Qitanquam circa recuperati O-nem prioris habitus aliqua reperitur dis- sinu litudo. Namque viri corrigendi paucissimis cognita ars est, cognita alioquin,
licet quaestus aviditate nimia celetur curanda autem quartani a medicis sunt remedia, rara.ltura parata praesidia. Or-ro stulti ingrati hominis fuerit, accula reparcntem rerum Naturam velles, quod an orborum remedia nobis monstrarit, Don etiam vicia vini, frugum , ali Oi urΓ-ve terrae nascentium. Majorem Omnino familiaritatem cum genere lium ano sortita est natura arctiora ipsi nobiscum sunt vincla necessitudinis, quam illa potionibus est tilentisve Nobis motum , sensum,
animam mentem, rationcm dedit. agnitionem etiam suorum benesiaiorum concessit qua tanto nobis hoc loco pratiora esse debent, quam sit vini viciosi ostendisset remedia, stippressisset alitem morborum medelam , quanto nobis charior est co- Iumitatis retentio quam bonorum , sani- atis quam fortunarum conversitio. Sed enim relicta hac commentatione . ad calcem operis ire pergemus. Prius autem
tuam pilogum absolvamus , juvabie
529쪽
F I S. Ut adhuc paululum in amplificanda quartanae ude insistere. Quarum illa omnium maximi excellentissima,me judicio, quod a multis maximis morbis nos liberat. Nam haec est sententia Hippocratis primo libro Epidemiorum, quam etiam qua- dant enus Galenus confirmat . approbat praeter alios etiam Avicenna . Feno.Quum enim duplex sit medendi ratio , ut
aut a morbo hominem praeservetarus, aut assiictam instauremus valetudinem, utram
que hanc a quartana praestari videbis. Scire igitur licet, universalem fanationis cautia sana esse rarefactionem atrae bilis, ejusdemque delegationem factam ad partes
ignobiliores, videli cc ad inferna vis ei indeque secuta vacuatio. Quo argumento quartana liberat arreptum insania , morbo quam proprie vocant melancho. Lan. Eam mihi sententiam connirmate quodammodo videntur verba Galem Comment. super 2I. Aphoris . Hippocratis, paris quo loco docet, quare hemorrhoidibus varicibus stupervenientibus sequatur insania solutio. Sunt haec verba ipsius: Est autem varix, quum venae latiores sularin coxis cruribus,quod ex crasso, metancholico humore contigit adeo , pellente natura ad partes ignobiliores
eus' i infiniam efficiunt humores
530쪽
praesertim quum melancholici fuerint crassi, dictarum sequitur assectionum generatio, cinsaniae solutio. Quum igitur ablegatio bilis atrae insaniam soluat, licuti ex Galeno edoctum est, par propemodum est ratio, quare inchoatam lepram finiatis sanet. Nam id quoque ab Hippocrate,
Avicenna,MBerti ucio Bononiensi memini traditum, tametsi rationes ab illis omissae fuerint Liberat etiam quartana a morbis spasticis , quod is aliis etiam quibusdam sebribus sit cum quartana commune, ipsa tamen multo praestat efficacius. Quin Observavit Galenus,quod non solum communi ratione , atque aliae febres, ipsa superveniens spasmum soluat sed quod etiam a spasmo praeservcl. In quo etiam curationis nobilitas datur intelligi. Namque curationum omnium nobilissima est Ob- φυλακῖκη. Verba sunt Galeni in Comment super O. Aphorismum Hippoc. parti c. s. Quae quidem fit ex evacuatione revulsio, acutissima est perniciosissima: quae vero ex repletione partium neruos 1-run, qualis in morbo comitiali neque acutissima est, neque similiter periculosi Meminit autem Hippocrates nunc non de tali convulsione nam verba in Aphorismo, Capti Capiuntur , longi rudinem temporis ostendunt. Hanc itaque convulsio