Dissertationum ludicrarum et amoenitatum scriptores varii

551쪽

ut apud tragicum Tiresias idem serebatur Nam ad et giem mentis actus oculus illius praesert imminem in speculo naturam eius, quae alias videri non potest, optime refert maensque per oculos, ea ircae oppesita sunt, transi' cit quaiij x

senectri a lucentes vitro , aut speculari lapide obductas. Ecquis negaverit naturam oculo homini addidisse, nil ut cernat quae cerni possimi l e Soli, qui astrorum obtinet principatum , quam milli

mum Oculum finxit,quem e mundo tollere videntur, qui oculos e corpore tollunt. Nam visus oculorum intes omnes sensus praestantissimus, res pulchCII linaS, Solem, Lutum, Caeclum, Mundum intuetur , ex quibus magna rerum aeternarum cognitio oritur quae enim non videntur, per ea lilae videri possunt, oculorum beneficio, a sagaci mente conspiciuntur. Vnde axa ras bomines non aliam sere ob causam natos putabat, quam ut vi terent vel ipsum Sole in , quem serrum cand cns, S unituita sibi fingebat. Acutius forte Stoici oculis homines Diis appropinctuare ali rebant,quos inventionis sensus Aristoteles

tradit, cum per eas sint artera omnes CXCO-gitatae, Dinventa: Praetereo consulto fili prudens alii sex natura in oculi constru-

552쪽

raret sed in eo subsisto , quod magna sit oculorum intellectus concordia mihi lenim ex Philosophorum doctrina in intellectu est, quod prius non fuerit in sensu; quidquid animo cernimus, id omne oriri a sensibus, fatentur omnes. Proinde si sensus aliquis desit, necesse est aliquam scientiam deesse, quae plurima ab oculis in mentem transfunditur. Cui caeco quod cupis, Ostendes , n millies prostras; cim videnti demonstres, quod oculi non subjicias Num natura nobis frustra oculos homini dedisse videtur, quae nihil trustra facere dicitur praeterea nonne octili pudoris amoris sedes , virtutum vitiorum indices produntura illi certe moderationis, clementiae, moriri, misericordiae, odii, tristitiae, doloris, laetitia certissmi nuntii sunt, in quibus mens nouaam habitat, tan- quam in arce corporis firmiore Hl negamus, his annuimus quidquid in corde aut mente nascitur, hac subit, hinc pendet : hi

truces, torvi flagrantes, graves, transversi, limi submissi, alacres, obtusi, conniventes, concreti, caligantes. Omnes animi detegunt motus, ut ex illis totius quoque

coiporis dispositio cognoscitur. Cajus Caligula homo nihil humanum sapiens, Agrippa Regi ob Iudaeorum tumultum offensior, cum vidisset illum is itis, Mnia-

553쪽

grantibus iracundia oculis uis perterritum Dubitas, ita luit monstrum illud hominis, cum tam diu mecum versatus sis, me oculis non minus quam voce loqui In audacia illi pro liliunt ῬeIcurrunt . reverentia immobiles manent S quieti. Hi instabiles ac perniciter moti, inordinateque projecti insaniam arguunt, quam etiam serociente si truculenti. Novi ego hominem, inter eos qui ipsi insaniunt. fani imum, cuius instabiles, volubiles oculi huc illuc non secti ac index vento-xum pinnula perpetuo circunseruntur, quem nullus aspexerit, quin insanientem, mente perditum exemplo judicarit: Non omittam quod tradunt medici, ex oculis magnam vitae mortis ne signiri cationem colligi. Nam cum internis Incendiis excalescunt ignis plurimum habent, acutiorem, periculosiorem morbum demonstrant : atque ut breviter dicam omnia sere medicorum prognostica, quibus aegrotaimum vita vel mors praedicitur, in oculis ut in speculo videntur. Qua re in Tiresiae Caecitatem non absurde luvenalis scripsisse vulgo creditur Nec surdum, nec Triresiam quιmquam ne deorum,

554쪽

38 CAEeITATI ISed haec quae de oculorum nobilitate natui dicuntur, multum ea quidem, quam ua Tiresia laudamus, illustrant Carcitatem. Nam ut res corporeas araciari inter natura voluit 1ic rerum In corporearum aestimationem ex solo virtutis splendore di nosci Sapientia connituit, quam oculorum in nobis sensus acerrimus cernere non potest. Nemo tamen tam ii ne oculiς tam sine mente vivit, qui cu lorum praestir intram non miretur claudet: sed nemo Sapiens illorum necessitatem appellabit, quasi a natura, ad summi boni cognitionem fluxisse dicatur.Nam si ocu lorum commoda cum illorum commodis conseramus omnium cupiditatum quae in nos caeco impetu incurrunt, ardorem excitare oculos videmus. Oculi enim irritamenta sunt vitiorum duces descelerum, quaerationem evertunt totam In his amores caeci dona uapiatur, qui omnem vitiorum turpitudinem trahunt, quam in lasciviente virgine Argus custos adhibitus cum oculis centum nec perspicere potuit, nec prolubere. In quorundam Oculis ve

nena inesse Plinius scribit fascinationes, ut in Tribuli, lyriis , qui visu interi

munt, quos iratis oculis iii tuentur.

Nihil ergo ad beatam vitam, quam Sapientia quavit , perspicacitas prodest ocu

lorum,

555쪽

ce destituti, ubique Mantur in magna plerumque calamitates ioci aut saepius

vero beatiores sunt qui sentibus carent oculorum. Quod in Sapientibus Meruditishommibus vidit Tullius, quibus vivere est cogitare. Nam Sapienti cogitatio, inqtrit, non ferme ad investigandum Oculos adhibet advocatos. Etenim lito non adimit vitam beatam , cur dies a octi sit lis adimeret Appium quidem veterem illum , qua arcus annos multos suit, ex magistratibus is rebus gestis intelligimus in illo suo casu,nec privato nec publico muneri defuisse. Hic etenim plus vadit critis in pace Pyrriri dirimenda ouani Senatus universus, qui quid inter pacem servitutem intere Iset, non satis videbat. Nam pacis illa pactio , lex erat servitutas. Quare cum Senatus sententia inclina Ictad pacem tacedus aciendum cum Pyrrho , non dubitavit dicere illa quae vertibus pro se critus est Ennius , Quo vobis mentes Sed non Omnes caeci qui multi sunt, Appii illsus mentem gerunt ut nec omnes Cineae incredibilem vim dicendi e varietatem sunt assecuti, qui eloquentia sua Romanorum Sapientiam obcamavit. Cum Augustorii Pictonum ante annos triginta juri Operam daremus, vidimus Ioannem

556쪽

Bocellum Dipsum caecum , qui legum Q

consuetudinis patria qua municipeSIliun

tur, N ad respondendum in ad agendum, ad cavendum ita petatus csset , ut suo jure dicere potuerit, quod apud Ennium dicebat ille Pythius Apollo . Se eum esse, unde sibi , et ii non populi in eges , at

omnes sui cives consilium ex reterent. Hunc Sca: vola Sammarthanus , cui antecellere omnibus ingenii gloria contigit, suis versibus celebravit. Sic Cati Drusi domum compleri consultoribus solitam legimus, cuna quorum res esset,sua ipsi non videbant, caecum adhibebant ducem. Putant Sapienti te studioli nos ab illa peregrinari, quandiu in hac communi luce versamur. Nam verum a falso separare vix ullus mortalis potest cum falli species oculis humanis subjecta sacile veri induat imaginena, prudentiores fallat. Nam divitiarum copia, honorum contentiones, hilaritas sensuum pro virtutibus coluntur ab iis qui in voluptatis regno se licitatem ponunt. Sic sunt plurimi clui cti

φιλο ς is φιλο ηικίοι, fortunae bonaveris virtutibus anteponunt , ait SocrateS,

quae improbi plerique habent , Labsunt

probis; quibus etiam venalitiarii Mercatores Africanosi actios superarunt. At vera virius in animi bonis ferietatem col locat,

557쪽

E M'. SAPIocat , quae tum summa est cum in veri contemplatione detinetur quod Sapientiae praemium est maximum.

Prima quidem illa felicitas quae vulgo

putatur , quidquid condamenti in hac vita

habet, omne lumen animi extinguit altera vero eos ad se allicit qui ad verum de cus mentis oculis alte spectant, omni corporis adspectu semoto , qua aplcntra: lucem ferre non potest. Alte ergo spectare quisquis velit sedemque telicitati si a ternam domum sine oculis contueri non infortuna bonis spem ponet rerum stratum,

sed in ipsa utute: cui si lux a Iove data a

cesserit, ut ait Pindarus, splendidum eri lumen hominis suavis vita. Hac sorteratione Propheta n sacris litetas Vadentes appellantur , ex quibus uiatis sapienter Disce , inquit , ubisit prudentia, ubi inredecim disce ubi lumen oculor m tapax Pacis nomine tranquillitat in animi Omniumque perturbationum sedationem intelligit qualem cum magnus ille Antonius adeptus esse , non erat illi grave noctes Insomnes ducere, cum tam brevia noctis ipsius spatia viderentur , ex divinae specusationis dulcecline ut Sole exoriente quereretur Qt id me, inquit, impedis, Sol. qui ad hoc oriris ut me ab hac veri luminiς abstrahas claritate: Haec Sapientia, quam

artem

558쪽

I 2 CAECITATI sartem vivendi ponunt plurimi, ab iis non expeteretur sit: hil efficeret sed expetitur quod est arcise comparandaris conQuirendae animi tranQuillitatis, Omnes ue docet vias Quae ad quietem certistimam ducunt, sine ullis errorum anfractibus aut flexu vitiorum.

Haec uidem ab humana Sapientia re-rmotiora sunt, multosque vetera magis exempla delectant quae possint homines intelligere,aut imitari: quare in iis iterum .paucis immotamur Democritus luminibus mi Tis alba nigra discernere non poterat at vero boni mala, aequa , iniqua, honesta, turpia poterat, uine varietate oculorum licebat vivere beate, sine Sapientia non licebat Atque hic vir impediri animi aciem adspectu oculorum arbitrabatur Cn. Aufidius scribebat historiam caecus Scis literis caecus videbat. Q is conius Pedianus scriptor alter historicus tertio ieptuagesimo aetatis anno luminibus captus, duodecim annis post: in summo hominum honore consenuit. Quid memorem Achillem Hari eum Senatus Paritientis Praesidem axium ad cujus senest item accessit ut carius esset, intentum ille animum tanquam arcum semper habuit, ne languescens succumberet senectuti Rexit domum amplissimam

559쪽

senex tenuitque authoritatem privatus , se omnes soci patronos imperium, qui illum ad extremum scrvespui tum, ut parentem Optimum coluerunt. Cum vero summa prudentinis maximo rerum usu ad effictricem beatae vita: Sapientiam pervenasset, excellens baec e perfecta tum maxime in ultimo tempore aeta

divinorum tororum lectione consumebat. Achillem hunc vere dixeram, cujus pectus, ut de Homerico dicitur, nectare Mambrosia Minerva imbue rat, Quo suo Tiresia posset anteferta Vinxisse allum cum haec ederentur , liri renuatiatum est, quem in castris atque macie forenti imperatorem. laborum meorum fautorem habui xii trod majorem vigiliarum munus in illius nonune apparuallet, quam aequum studioniin aestimatorem Judicem expertus essem. Sed nec mortuus vir ille est, culus laus emori non potest, cujus vita suo dempore occidens tot tantisque virtutibus claruit, ut ex bonorum Omnium memoria nulla seculorum juria deleti possit. Constituo interm ego honorarium illi cum hac inscriptione monu

mentum. ACHILLES. GALLi Cus. IMMO BILIRPIETATIS. EMGA. PRINCIPEM

T: quidem optimo jur quod nulla adura

560쪽

ς CA CITA Istiones, nullis blanditiis, mina assentatione Principum usquam gratiam sit aucupatus.

Huic vivo cum gratiam reser re non potuerim ; eos mortuo honores aliquando

quaera irris possim, qui gratiam mitellat IO-nem posteritati commendent

Taceo Timoleontem Corinthium, qui caecus in magna luce apud Syracusanos

claruit. Taceo Demetrium, qui se obcaeca vi ut naturae secreta subtilius rimaretur

Metrodorum qui oculos effodit sibi ne per visum a contemplatione Philosophia

avocaretur. Sed non sero Gallum Tere nium Senatorem , quem captum repente

oculis, cum ea de causa inedia an ori destinasIet, Augustus praesens consolando revocavit ad vitam Nec enim vir prudens ejus rei dolere damnum debuit, quam formicae muscae&culices habent. Ingratus essem si inter tot virorum illustrium exempla Ioannem Passeratium popularem meum silentio praeterirem. Hic cum altero oculo captus esset,alterum ex multa lectione perdidit senex: at suam ipse caecitatem conso . latus,de illius commodis eam publice orationem habuit, quae inter editas viri eloquentis prae sationes ultimo loco posita digna certe est sua commendatione d genere dicendi perpcrito quae primina I teneat locum. Hoc vero, inter cetera, commoduin