장음표시 사용
81쪽
obstructionem iacit, assecta pars non est exquisito sensu praedita. Nam in hepar minimus inseritur neruus, non tam ad sensum,ait Galenus,quam ad infestae rei dignotionem a natura tri o r.
Si tumor igneus est, dextrum graue sit latus
Eque nothis costis iugulum dolor appetit ardens: l Sicca tenet tussis Myspnoeaque febris acuta, Nausea, contemptusque cibi, sitis ignea, linguae Scabrities. huic Taniosus lentor inhaerens. Erumpit vomitu bilis Uyncera, vel 'aluo Delicitur, otiumque rubens vesica profundit.
Cum sanguis tenuit, aut seritidus, aut acer, aut pr* O ipia nimium exuperans e suis vasis in carnosam hepatis substan-ltiam effertur, ibique putrescens, eius paren cliyma labefactat, iecur inflammationem concipit . Cuius phlegmone periculosa, ob ipsius visceris nobilitatem, febris magnitudinem, consensum , quem ille cum caeteris principibus partibus nanciscitur et In hepatis phlegmone dextrum hypochondrium est grave. Nam hepar ibi consistens sanguinis multi copia turget, suaque mole deprimitur. Eiegione diaphragmatis,cui iecur annectitur. 4 Dolor hic anothis costis ad iugulum usq; protenditur, per continuationem succingentis membranae, quae tum couellitur seu retrahitur. Quod in primis obseruatur, quum tactu premitur hepatis regio. Nec enim in thoracemateria continetur, ut excludi possit per tussim sed sub diaphragmate reconditur.Ideoque non pro prie tussis appellari potest, sed ad tussim proritatio quaedam,ab humoris sero si resudatione in diaphragma, hepati incumbens contiguum.
Quum inflammatio gibbam hepatis regionem magis obsidet, spirandi difficultas, tussis, dolorque iugulum retrahens est grauior 4 decubitus in dextrum latus molestior sin simam
82쪽
σε FRANCISCI D PORTseu cauam cibi fastiditim, nausea, sitis,vomitio, vel per aluum deiectio biliosa magis urget, nec aeque grauis est in latus aegrum
Febris haec,ut acuta est,ita symptomatica. Nec enim in venia maioribus eius materia proxima, continensque causa reconditur, sed in paren chymate iecoris,ex quo vapor teter ac putridus assidue cor impetit, dum febris omnino desinat. Est enim ais cta pars cordi vicina, quae &insignem veluti tubum habet, nempe venam cauam, per cluam assectus suos eidem communicet. Qui flavescit primo, deinde nigricat.' Syncerabilis excernitur in hoc affectu, calidioribus perinflammationem redditis humoribus Excernitur aeruginosa, vitellinaque, flava bile per summum calorem alsata. IO A qua vel diarrhoea,vel dysenteria non unquam infligitur. II Vt rubrum ita cras uni ac turbidum lotium in hoc affectu profunditur Rubrum quidem a sanguinis domini, crassum ac turbidum, ab humorum iecoris partes cauas implentium abundantia
Η' Ni cirrhus sequitur, durus tumor 'absque
Quem circumscribit iecoris situs atque figura Exanguis facile in dextra tum parte reclinat Egeo, at in aeua regione quiescere nescit.
di In fiammationem statuit Galenus duplicem humidam&
M. i. siccam . Humida ex calida fluxione membrum occupante fit Sicca ex naturali calore membri esseruescente Prior, quae vera est phlegmone, raros cirrhi iecoris est causa Sed quum hepar inflammationem concipit,quia viscus est natura calidum lumidum,in periculosum abscessum fere desinit quamuis idonea vacuatione, sumptis admotis refrigerantibusvi roboratibus non ullos obseruauerimus pristinae restitutos sanitati Posterior qu e potius est erysipela phlegmonodes, aut hepatis sola phlorosis interdum iecoris scirrhum facit in ictericis. natura biliosis. Alias,e obstructione contumaci fit in iecore scirrhus,hutnore crasso terrenόque, per eius effuso substantiam, illicque
83쪽
N. M ' I B. I. scoalescente. Nisi quando pars assecta durius premitur. Si gibba, simamque simul, vel gibbam solum iecoris partem scirrhus occupat, tumor est in hypochondrio dextro circumscriptus, qui tactu facile dignoscitur. Sin simam tantum, nulla sui stantiae iecoris, proinde nec scirrhi figura notari potest. Quin&tumor plerumque decipit, quum prosundus sit a gibboso iecoris corpore, quod primum occurrit, tangi prohibeatur. 4 In cirrho iecoris,decubitus sinistri lateris molestus est,tum quia tenduntur ligamenta, quibus id alligatur, tum quod in ve-triculii in incumbit moles, quae suffocationis metum incutit. Contr fit in scirrho lienis.
v in ira hepaticos, niveus si cremor ab aluo Labitur, aut i quidus, vel rudus quilibet humor, libra velut satales, aut 'faex velut atra cruoris.
Facultatibus, a quibus regitur hepar, a suo munere deficientibus. Hepatici proprie dicuntur, ut monent Galenus Aetius, quibus citra manifestum aliquod in viscere alii na,in actionib' propriis languescit hepar Vnde colligendum,affectionis hepaticae causam esse solam iecoris intemperiem, per quam facultates quidem omnes, sed alteratrix omnium prima ad tantam imbecillitatem peruenit, ut quae prius ex proba te perie laudabilem creabat sanguinem,ab ea deficiens, crudum semicoctum xeponat. Consectus chylus,expultrice ventriculi facultate in messera,cas venas impellitur attrahendus a iecore cuius quum facultas attractrix languet, chylosa, quae cremoris speciem habent, peri sedem elabuntur. 4 Quum hepar est validum, exugit a ventriculo venis'; pro Minis humorem,quem incrassat coctione Quum imbecillum, eum ut ante trahere non potest, ideoque liquid per aluum
Alterataice, sanguifica vi languida Cuius certum argu-
84쪽
FRANGIsCI D PORTmentium est, si pedes primum, deindeque caeterae partes intumescunt, ut in iis animaduertitur, qui e graui morbo resurgunt, nec non hydropicis, scirrho sis ictericis. Rubra veluti sanies, loturae carnis recens mactata similis, ulteratricem iecoris facultatem moliri aliquid indicat, sed imperfecte, nempe quae sanguinem no gignat colore cosistentia laudabilem: Retetricem ver , plurim im imbecillam, ut quae semicoctum sanguinem sinat effluere. Q i nigrum sanguinem refert. Diligenter tamen conside- ranti nec sanguis niger est nec grumus,sed veluti limus quidam saguinis crassi qui prope ad atra bilem accedit ut ait loco nupercitato Galenus Arguit autem ista deiectio rigidam hepatis intemperiem, ut calidam colliquationes prim im humorum, de in carnis hepatis, deiectioque bilis crassa, graveolens,& valde
D'is TENDEN tumor es in molli saepe
Quem Vspnoea notas letiis, desectio cordis, Et pallens facies, concoctio praua, soporque Confusus spectris , pauor , praecordia larua
'Flatibus aeriis cum murmure tensa sonoro,
'Conteptus' fugax rerum graue corpus, inersq;.
Iienis corpus,instar spongia laxum rarum est: 'umore. quos in se continet, statulenti sunt. Hinc fit, ut interdum
sine scirrho distendatur. Scirrhum indicat tumor durus ac retibtens tensionem contra, tumor laxus, jactui cedens Tensonis vero materia saepe solo liene concluditur, tumque plenis situm figuramque retinet. Interdum uniuersum livpochondrium implet. Nonnunquam etiam in omentum effunditur,tumque sub umbilico tumor est. Humoris melancholici qui terrenus est, ac veluti faex, imusque sanguinis sede. Presso diaphragmate per lienis amplificationem, rutum marinis, cum ventriculus cibo turget,aut in dexta iam latus decumbitu
85쪽
Fuliginosis vaporibus inosve triculi superius aut cor elatis. Tumor enim attollit ventriculum ideoq; cibi vel illius fundum ingredi nequeunt,vel in eo diutius immorari. Quia caput grauatur crassorum vapor, ascensu, qui quum fuliginosi sint, terrorem incutiunt dormienti. Suscitatis cum ab humore melancholico, crudove, tum ab imperfecta chylosi. Fuliginoso vapore, menti tenebras offundente. Humoris terrestris faeculentique dominio
A' interdum praecordia detinet humor, Inuoluens picea trepidam caligine mentem Qui quando serus est, anhelo turget ab aestu, Mollia ventoso reboant hypocho dria flatu, Cor tremit,& valide pulsans cito linquitur, atque Puniceus faciem tingit color, iraque eruens Praecipitat, fumusque vagos obscurat ocellos.
Hypocho drium, eam corporis humani regionem significat, quae a nothis costis ad ilia utrinque porrigitur, eamque, quae Xiph qidi cartilagini subiacet. Qiribus sedibus quoniam includitur materia, multiplex quidem, sed hic nigra praesertim Madusta flatulentaque, quae hinc prodit affectio, hypochodriaca melancholia, seu flatu lentus morbus appellatur. a trabilis, hypochodriacae melancholiae causa contineni est qua quum incalescit putret,perniciosam substantia conditionem induit, quae maligno vapore non e liene tantum , sed e mesenterio, vicinisque sedibus in cor cerebrum exhalat, eaque symptomata, quae commemorantur hoc capite, cocitat. Obsessum humoris maligni vapore. In hypochondriaca melancholia, corde fluctuantis humo, ris aestu lacessito, pulsant insigniter arteriae, sed hae potissimi Quae praecordiis insunt, quia bilis inca descentis focus ibi consi- itit, ex quo vapor excitatus promptissime in eas euolat.
86쪽
Qui quum sint leuibus soliti se prodere lignis, Inculti iacuere diu. Quin saepe fefellit Clausus in hoc tumor accensus. Nec ei in 'dolc
Nec febris, nec apia sitis sed pondus in imo Ventre grauat,santcsque rubens,pusq; exit ab aluo
I Natura superuacuorum humorum sarcina sessa, portionen eoru in mesenterium, ian creas, velut in sentinam plerumque deponit ubi quum hi diu citra molestiam substitere, tandi aliquando vel acrimonia, vel copia graues,diari liceam, dysenteriam, melancholiam, choleram morbum atrophiam, cache Xaam,erraticas febres, ali isque latentes morbos inducimi. Mesenterium non omnino doloris est expers. tuum praeteri. ' i qu 'inplxv c neruum unum accipiat. Sed sitie
nilla 'o dolore est, solumque griuiitatis sensum habet in
quit Fernelius licet grauitatis ciensionis sensim ei tribuat
Qui mesenterium exiguum dolorem sustinet, Mastomacho cordeque procul abest, in eius phlegmone nec dolor nee sitis, nec febris. nisi lenta, premit, mrum i ta partium inflammationibus plurimum haec sympti
A 'o roceiisve color,viridisve suesq; Perlotium bilis sumptoria instar l; ciborum Alui proluvies arquati signa putentur.
87쪽
natura ciue candidior est. Icterus duplex hic notatur, savus, pallida fauive niger ab atra bile pollerior cutem inficit colore libuiridi,quia fit a labriabile viridi permixta secundum Aretarum, prior flauo vel citrino ibi a r. c. Ex caulariun icteri arietate varia per alvu icterici reiiciunt l. LV scvstis, seu vesca sellis obstruitur, taces albae sunt, atque nisae,tardeque descendiit. Nec enim tum subit aluum bilis, ρrum cin venas, uniuersumque corporis habitum facetiit I uenatura propellit in renes una cum ina, eamqueu colore tingens, crassam, impuramque reddit. Si calida scris, ac praesertim hepatis intemperies, aut ' , morsu , aut poti uit facultati, is imbecillitas cteri causa est, ι aulla, ut per bilis A liene si fit icterus,excremeta
a ventriculo nam hic, ut colum intestin uti
'TRopui corpus sensim 'languescit
Assurgit contra, si sorte ac hexi vexat In mosem , unde raues sunt, at sine viribus artus. :it uensve color, spiratio ara,
egie usq, cibi est, abeuntque impura per aluum.
olluuietissensim a lia Ialis,qua male, dux concoquitii alimentum, aut excre
s spiritus, calόrque ita lueat conscere, quo cor Ilia viai duo. tua est, ab aliquo primum
88쪽
7 FRANCIsCI D PORTinducta viscere vel eius pars aliqui si partis solius est atrophia
Vt in atrophia, sic Acachexia vires escetae languent. Sed in trophia, tu , nulla In cach exta, quod vitiosa sit nutritio. Est in cach exta satis ampla corporis moles, crudis succis in venas habitumque corporis illabentibus. 4 achexia, malus corporis habitus est. Quod vitium ex praua ratione victus . viscerum ventriculi praesertim ac iecoris imbecillitate vel impuritate contrahi solet vir a male concoquitur alimentum, crudi inque permeat singulas corporis partes, quibus apponituri agglutinatur quidem, non persecte tamen assinailatur: hincque vitiosa nutritio Quae solidas paries attingens, totius corporis ceconomiam in uertit. L copia crudorum humorum qui quum inferiores partes naturali motu magis affectent, stantibus pedes tibiaeque solent
Est enim hic affectus oppositus Euexire, ex qua hylosis, hinniato sis. omnis naturae functio prouenit ideόque bonus co- lo facilis spiratio,validae vires, prima omnium sanitas. In chex1 contraria sunt omnia,imbecilla nempe coctio atque cruditas, sanguinis prauitas, color pallidus, aut citrinus, aut lividus graue ψxpus inualidum Abimbecillitate natiui caloris. Initio quidem morbi ciborum auiditas est, deinde masna cruditas nequeunte ventriculo quod assumpsit coquere prae caloris inopia Sed in fine fastidium, multis iisque crudis humori-Dus in ventre fluctuantibus.
Et mitis, Myspnoea, cibique auersa cupido, Occupat 'varias insatio turgida sedes.
Hydropis causae multae sunt,ut iecoris phlegmone,scirrhus, intemperies lienis aut folliculi sellis sanguinei: non depurantium vitium renum, serum non trahentium obstructio vel imbecillitas: mensium, aut haemorrhoidum suppressio, vel suor
89쪽
DE 4 IGN. MORB. LIB. II. Iimmodicus,vnde vel suffocatur,vel exhauritur spiritus cum sanguine. Quibus . aliis plerisque causis refrigeratur hepar,&haemato sis ac prauatur Causa vero princeps,malus est corporis habitus Ideoque priusquam hydrops fiat, cacheriae signa solent
Pallidus,4 ex virore albicans. Ventrem occupans in Ascite,vel Tympanite. In leucophlegmatia totum corporis habitum implens,unde nonnullis ea species hydropis uniuersale vocatur indema, quum tamen inflatio verius, quam tumor appelletur. 4 plurimum in Ascite viget Serosus enim peritonaeo contentus humor putredine salsedinem acquirit, ideoque sitim inuehit, ut febrim, sed lentam. Presso diaphragmate ex aquarum in abdomine stagnantium, si sit Ascites, aut flatuum copia, si Tympanites aut plenitudine venarumque distesione, Leucophlegmatias. Quae tres sunt hγ- dropis species. Vt,in Ascite ilia,scrotu, ac pedes instantur, brachiis ac facie reliquisque partibus gracilibus. In leucophlegmatia facies, collum,in brachia, mammaeque tument, Mabdomen ex inflatione crali escit. In Tympanite solum tenditur abdomen, quod perculsum sonorum est.
Caput decimumquartum. IN TE saei No Ru vi sinuosis orbibus humor Astixus, claususque diu nec lapsus in aluum,
Τ Ventriculo stomachoque nocet, cerebrumque apore
Percellit, corpusque 'gravi torpore fatigat
I Faeces retinentur in intestinis a tumore praeternaturam, in eorum substantia genito vel a ventriculi, Viscerumve tumore, Vermibus, enterocele, cibis, aut enematis astringentibus vesab obtuso sensu, ut in poplexia, paralysi, veterno, sopito ner uorum principio vel stimuli, nempe bilis ad excernendum excitare solitae penuria, quod fit inicieto Vel denique vi calori,
90쪽
exhausto succo vela mesenterii venis exucto. Inter humores, pituita maxime ventrem supprimit, non eatenuis' aquosa, quae gigni in ventriculo consueuit,&inventriculi aliquando procumbere sed crassa, lentaq; peculi re ventriculi&intestinorum excrementum quae ibi concre-icens, vitrea fit&gypsea. Nonnumquam etiam in caeci, colive latellani cellulis dua coercita concrescit in calculos. Concoctionem impediendo. Vaporibus, aut fumis, aut humoribus,meritos, qui illic eie ta Mnaugatione resident,serientibus. Eretentis alui fecibus, in cerebrum essertur vapor tenuis, unde vertigo,cephalalgia: vel crassiis,unde lethargus apoplexa a plerumque contingunt Denegata quippe excretarentorum vacuandorum communi via, peculiares corporis meatus implentur, obstruunturque.
Vo v xv 'hinc sequitur, stomachus quo
turgidus humet, Et dolor intensius cruciat cum murmure ventreΠN.
Singultus, vomitusque furorque, ructus inanis Accedit dyspnoea, 'litis, pallorque, rigorque, Defeci usque animi stranguria,' judori algens, Denique crudelis conuulsio , nuntia lethi Saeuit, e horrendum, dependet stercus ab ore.
Excrementorum alui retentio , de qua nuper, immediata esto prima, coniuncta nimirum it ei causa Antecedens vero, ciborum multorum variorum, inusitatorumqtie corruptio, alia super aliam cruditas. Retinentur autem haec ob causas superiori capite pari. I. commCmoratas.
Arctatis enim intestinis ab obstructione,sursum exprimitur humiditas. N ina instar chordae tensae constringi circumuolui intestina videntur ob magnam ex te phlegmone tensionem. Quem affectum ideo L. O , o dici contendiit. Quamvis chord psi nomen aliter derivet Aretaeus αὐλ seu voluulus propri