장음표시 사용
101쪽
renum aut vesicae exulcerationem significat, ut Hippocrate. 'aph. s.' Galenus una pronunciant. 76. Hoc si foetidum, liuidum, aut nul ccosum est, malignum vi δε - - cus. Sin album, aequale,laeue, paucum, benignum ualutare. : δε- 6 Est enim ulcus renum, si radices egerit insanabile. Nam μίς t eorum exesa substantiae portio, Vtpote permatica, reparari nequit,& urina praeterfluens assidue non sinit ulcus agglutinari.
invrvs in rene est, otium si fertur'aquo- sum Principio, purumque,dehinc fibulosa res sunt, Spurcaque non raro sanies commista cruori Metitur, estque grauis sedes affecta, propinqui Fitque stupor cruris, nec orsi spina repandi Flectitur ex facili Species non una doloris. Namque cavo renis statuas haerere lapillum, Si dolor obtusus forsan premit. At furor amens Torquet immanis, quum sede priore relicta Vretera petita bilis pituitaque demum Reiicitur vomitu,' 'leuior quo redditur ardor, Jger in affecta querulus si parte recumbit.
Ni iam; commune nomen est omnium renum affectuum. Proprie tamen renum calculus hoc nomine designatur, forsitan quod is omnes renum morbos doloris magnitudine superet , sitque cruciatus vehementia caeteris anteponendus. Cuius
materia crassus est crudusque succus,4 igneus in renibus calor, qui humorem dassans eum cogit,in indurat in lapidem et In renum calculo quia dolor est ingens, serum crudum ab eisdem attrahitur.Hinc urina metitur aquosa Metitur tenuisbbstructis meatibus,per quos id latum quod subtilium partium est, percolatur,in crassum in renis cauo retinetur,appositulari
102쪽
calcitio molem illius auget. 3 i. sine a renulis. 4 Solutis obstructionibus, naturae medicamentive robore. Nempe quando calculus e renis substantia prodiit in eius caitum. Tunc enim parte cui adhaerescebat, dilacerat, unde cruor xsantcs. Ob calculi molem,&pondus. In nephritide spina dorsi non facile flectitur. Hac enim inflexa concutitur calculus, qui dolorem acerbum attritu concitat 8 mini in renibus consistit calculus, dolor obtusus est: se quidem hi neruis exiguis p aediti sunt, ut&iecur. Sin ille se inureteris caput instruar acerbissimum inuehit dolorem, quia dilatando lancinat,interdumque dilacenat ureterem,cuius est neruosa substantia. In dolore nephritico velut lolico,vomitus fit,connexio e menti ne renum coli perperitonaeum, ut sentit Galenus. Sed&e 1 pari sexta neruorum coniugatione gracilis neruus renibus momn,
lib. c. bus intestini distribuitur per quem est illis conexio societasque V cum orificio ventriculi. Qiij vero fit vomitus in coli renumque cruciatu pituitosus est initio, quia talis succus in ventriculo creari soleta cibis crassis, aut multis deinde biliosus assat, a ruginosus denique per dolores ac vigilias corrupto sanguine. io Per vomitum calculosi liberantur ab accessionibus at non ab assectu Tum enim doloris quidem acerbitas conquiescit,rene liberiore, sed materia coniuncta, nempe calculus, non tot litur. Ita si decubi in assectam partem aeger, remissum dolorem sentit, quia calculus non suspenditur, ut quum in contrarium latus inclinat . Nec tamen hinc ille sanationem recipit , qtrum de calculi mole nihil eo pacto detrahatur
Si, vesica fouet lapidem, leuis ille putetur
Quum prurit pubes, coirectaturque pudedum saepius. At grandis seri grauitate notatur. Tumque dolor tristis motu saltuque cietur, Michio fitque frequens, 'excernedique per suum Crebra cupido tenet, otium 'crassesci idemque
103쪽
Turbatur , fundumque petens pars spissior, albi
Viro sive resert puris, muccive colorem
I i iuuit, calculi morbus est, communiter itidem renum ac vesicae 1ed huius, quam illorum magis peculiaris. Cuius causa cruditas est, ardorque ventris, aut vesicae, quo urina retinetur, quodque crassissimum ac turbidissimum in ea est sensinace uatur,ac denique concrescit in tophum. Pruritus pubis ierinaei,fit ob titillationem oberrantis calculi circa pubem & isthmum vesicae significatque calculum exiguum, si grauitas assectae partis, alia in textu posita signa nocomparent. Qujbus existentibus si pruritus est, huius cauiam serum aquosum esse probabile, quod quando calculum Praeterlabitur, ob meatus angustiam tenuatur, Macrimonia sua setis, biles vesicae partes leuiter pungit ac mordicat. vesica, membranosa, pluribusquei magnis praedita ner- uis est ad exquisitiorem sensum. Ideoque quum in hac agitatur calculus, dolorem acerbum inducit. 4 Dum urinae meatum obturat calculus,vrina calest, mora contrahit acrimoniam: ideoque pungens, ad excretionem sui concitati impellit. mimque semel' copiose sphin teremusculo violenter comprello nequeat excerni, quod semel nopotest, frequentia mictionis excludere natura contendit. Intestino recto coprelio a calculi magnitudine: vel poti is irritatis musculis an leuatoribus, qui vesica substrati, eidem sphincteri adhaerent 6 Calculosi variam urinam essundut. Interdu quidem splendidam seroq; similem, quando quod crassissimu ac turbidisti nitunest,in vesica manet,coaceruatur,atque concrescit,inquit Hippo lib.Ga. crates. Aliquando subcruentam, vesica a calculo qui scaber sit, qu.elloe. inaequalis exulcerata, ut idem ait Crassam interdum ac turbida cura sedimento muccoso vel purulento,ab arenularum , is &humoris crassi viscosique copia, quam adiunxit, agglii tinauitque sibi calculus,ac dein urina praeterfluens, ius natura mordax, tenuiumque partium est, corrast: vel ab ulcere vesicae sordido
'NFLAMMATA sero cruciat vesica dolore.
Quem rubor ignitus perinae prodit,ac ardor, iij
104쪽
Febris acuta 'grauis distento in pectine sensus, Faecibus occlusae que vias, lotiumque retentum.
-- . i. Innamationem vesicae lethalem sacit Aetius,non riod haeci, ic nullam omnino, uationem admittat,sed difficillimam. Est enim vesica, nermis ut Aretaei verbis utar frigidus albusque, ab innato calido quamlongissime, quamproxime vero externo frigori positus. u. re quum infamationem subit, in gangraenam incidit facile,nili bitum remedium,unminens periculum an
a Pecten inhibes in vesicae, vel potius eius sphinisteris inflamatione distenduntur urinae copia, quae obirinarii meatus angustiam exire prohibetur. Ab inflammatione vesicae rectum intestinum incalescit coarctatur, unde resiccantur, supprimunturque faeces non ita tamen, uti is via penitus occhidatur sed quod excluditur ab aluo,paucum sit. cum excernendi summo desiderio, quemadmodum suuenit in tenesmo, de cuius signis ante scriptu est. 4 Vrinae suppressio, quae fit ob vesicae phlegmonem, periculosissimum est symptoma Nec enim si per catheterem immisse sum viam illi moliri conamur,aliquid proficimus imo partem affectam irritamus. acceleramus gangraenam, aucto dolore. Sin suppressioni non occurrimus, symptomata grauissima consurgunt, sequenti capite commemoranda.
R, lotio suppressis, plenus terque
Tenditur, atque sero renum regio humida multo Turgescit, vesica tumet, sensusque doloris Pondere vexantis ventosa per ilia fertur. Non sibi mens constat, moribundaque membra videntur Horrere interdum, neruisque rigere coactis.
105쪽
lore vel omnino supprimitur. Prima species, Stranguria. iecunda,Dysuria:tertia vocatur Isciauri de qua nucue optius est vesicae vel adstrictae , vel obstructae morbus Vulgo
tamen suppressionem omnem sonat, seu renum, seu vesicae vintio, cuius lila communia signa reseruntur. Quum schuria peculiaris vesicae morbus est, metendi desiderium inuitat summo quidem sed irrito conatu, pubes distenditur ac dolitat rinae collectae copia, immissoque cathetere copiosior urina proiianditur, unde leuatur aeger Sin Ischuria sympto mirenum est, grauitas in lumbis, lolόrque sentitur nulla,vel minima meiendi cupiditas,in pube nec dolor uec tumor inanis est vesica,proinde nec ab ea quicquam, immisso cathetere prolabitur. Vrinae refluXu. Nam haec urina repleta distenditur, distentaque tit arctior: sic,Vt eius meatus,ob angustiam, contractionem in sese nihil humoris exire patiatur. Quod contingit quando pus crassum,lapis, tuberculum innatum ipsius vesicae meatui,phlegmone, ci rhus, aut quiduis aliud praeter naturam vesicae viam intercipit&obturat . . . Vrina sursum in Ischuria remeas talia producit sympto mata ibilis acrimonia,quam haec in se plurimam continet, cerebru, neruosaque corpora feriente.
R, ictim nulla si forte libidine coles, Et tetano quodam premitur , medicina Pa'randa est
Quae cito succurrat si quidem distenditur imus Venter, &'exorto gelido spes nulla madore.
Assectus hic a Priapo quem ex praegrandi pene superstitiosa nobilitauit antiquitas nomen habet, quoniam e qui tene tur, pudendum assidue tensum habent, longum ac tumidum, sed citra Veneris appetentiam Arrigitur vero, tenditurque in priapium pudendum a causa vel calida,vel frigida Frigida qui- siem,natulento spiritu in fistuloso neruo genito Calida vero sexe rui osculis vi opere patentibus. Cui posteriori caulae
106쪽
quamprimam occurrendum, ne vitali spiritu in neruum fistu-iosum confertim effuso vires exoluantur. Prior autem causa minus urget. Nec tamen est curatio negligenda, quum utriusq; ympto in sit coiriiulsio,quae doloris magnitudine vires prosternit, aut altem plurimum imminuit. Fistulosus quippe neruus flatulenti spiritus copia tensus rem liquum genus neruosum sympathia quadam afficit. sic purgante deorsum pharmaco non est opus,ne 5moti eme humores in partem affectam, alito vicinam traducantur; ed vomitu. ystere blando, roborantibus assumptis madmotu topicis, quae medicinae nomine comprehendimus. Natrui caloris extinctione.
i nequit obscceia fieri tentigo 'pudendi.
Et fuit immodice Veneris sine munere seme, Id crudum fluit instar aquae, tenuisque liquoris. Et tunc a limbis totum macilescere corpus Incipit. tenues languor grauis occupat artus.
Omnis inuoluntaria seminis excretio,siue quae tenso pene fit, sueto, Gonorrhoea generali significatione dicitur. Proprie vero sic nominatur haec, in qua perpetu semeia,citra pudendi tensonem effluit, quam hoc capite describimus. Haec quidem spermaticorum vasoriam facultate retentrice resoluta fit.quae vero tenso pudendo accidit, affecti pudendi est, a conuubsione prosecta Pudendum Mentula, penis, seu coles, idem attollitur naturaliter a copia spirituum fistulosum neruum inplentium. At in Gonorrhoea spiritus abeunt cum semine. Quare, quum in hoc affectu pauci relinquantur, coles etiam non arrigitur. In parastatis quippe coctionem non admittit. Nam in hiet non immoratur, ob spermaticarum partium infirmitatem. in quibus,ut permatica vasa continentibui,effluit seminalia
Est enim semen ex omni corporis parte sed uberiu edec te per venas, e corde per arterias, cerebro per neruos deci-4 u. Quamobrem eius filior immodicus omnes corporis pase
107쪽
tes emaciat, debilitatque: spiritibus, qui robur tuentur,molemque corpoxis augent, cum sanguine fit enim ex eo semen simul abeuntibus.
ILL quidem' vetus est, primis natus in annis,
Hic vero, cuius meditamur signa fefellit Morbus auos, nostroque genus deducit ab aeuo: Atque Gonorrhoeae vocitatur nomine foedae, Furtivo quia congressi de cole perenne Seminis filuuium est,' non aduertentibus aegris. Qu9dque fluit semen , candet, palletve colore, Foetet odore graui tensoque ut fune pudendo. In mictu sensus ferus est, acerque doloris. Hinc ductum penis stillans depascitur ulcus, 'Suppressumve cauat perinaeum virus, extra Materiam fundit, prius intus pure coacto.
Gonorrhoea vera, cuius superiori capite data signa sunt, veterum scriptis est celebrata foedavero, quae contactu polluit. euius laoc capite persequimur notas, eandem cum lue 'enerea trahit originem Luem autem venerea, de qua sequenti capite, tum coepide perhibent, quum Carolus octauus Galliarum Rex Neapolin cum exercitu profectus est. Ideo quoniam in Galliatum primum, quasi popularis apparuit hic morbus, Gallic appellatur. A nonnullis Italicusi Neapolitanus, siquidem in Italia primum grassatus est,itemque Neapoli. Verani Hispanos eum primo contraxisse certum est in Hispaniola,quae spectat , mericam,eo tempore,quo ductore Columbo illic cum classe,
sederun anno salutis I 96.Post quae tempora FernandO,prii
cipi siculo suppetias serentes Hispani cotra Carolum octauum Galliae regem, Neapolitanos, Gallosatalosque polluerunt, vi ab illis ideo iure dicatur Hispanicus. Potest idem nunc quoq; dici Barbaricus, quum in Barbaria, prima Africae parte,sit endis mi δε ernaculus. Illo enim dantaxat, qui regionem hanc
108쪽
incolunt, litast populariterserit. Vicinos autem his populox ut Numidas, eosque qui Libyam monterra Atlantisi ubi Marochia, quondam urbs nobilis infricae totius imperium inhabitant, haudquaquam attingit. Multoque minus Nubios ad Id. i se ' qui se,Venere conspurcati labe conserunt, solius peregrinis sis m. benignitate, sine pharmaco ullo sanatur, ut Ioanes Leo scrirpior Afer, oculatus testis, asserit in Africae noua descriptione. Vigilantibus, pariterque dormientibus, sine manifesto sensu, in hac, ut vera Gonorrhoea,semen elabitur, a spermaticoruvasorum ac testium imbecillitate. i. album vel citrinum Citrinum quidem semen magis virulentum est acrius, ideoque citius exedit, exulcerat. 4 superat enim vulgarem putredinem, quia contagione pol luit, atque contaminat. In Gonorrhoea, materia quae vasis Dermaticis includitur, in tetrum foedumque virus facessit, quod penis meatum exede exulcerans,dolorem semper quidem inseri, sed in emictione, quam alio tempore grauiorem. Nam quum urina sit acris, locum affectum permeans exasperat. virulentus filior in hac laedagonorrhoea cito supprimino debet. Alias, remeante materia colligitur intus abscessus circa testiculum,aut in perinaeo,quo pus tetrum traveolens effun
Di R A lues Veneris, quae 'Gallica proditur,
Inficit,& minimis latitat vix cognita signis Principio, sensimque truci lacrymosa dolore Exigit a scorto meritas pro crimine poenas. Exucca siquidem primo radice pilorum Barba cadit sensim, decorant nec tempora crines, Aspiciturque cutis macula conspersa frequenti
Et parua,'croceum rubrumve cnente colorem.
Pullula dein maior crustis obducta videtur Sicca, rotunda, caput frontemque, tempus
109쪽
Et totum corpus 'vario foedare colore Vlcerat: teneras fauces,tenerumq; palatum virus, authores morbi, genitalia, sedes.
Quumque malum serpes solidis in partibus haeret, Tunc dolor & grauitas capiti est, ac aura maligna Effusa in latos humeros, perio stia, collum,
Ossaque membranas , tendo nes, Vincula, neruos,
Affligens in 'nodi e magis 'cruciatibus implet Innumeris, corpusque visil tabescit, oinde Viribus exhaustis homo tit deforme cadauer
et Morbum hunc, non Gallicum, Hispanicum, Italicum, aut Neapolitanum , inuisum cuique genti nomen, sed V nereum appellamus, quia venereo concubitu primum Maxime contrahitur. Qui , quia nulli nec sexui, nec aetati parcit, sed in omnes venenata quadamin maligna qualitate, pernicio sed uelabe grassatur, bene definitur a Fernelio, Contagiosus allectus, qui cum ulcere, vel ingenti cruciesu variis locis emer ibo .git, ac saepius extuberat. - Huius, aliorum ex varia gente nonium iri ad venereae luis
ppellationem origo fuit exposita superiori capite,parti c. I.
Contactu, non halitu solo venenata quippe luis venereae qualitas simplex lolitaria non est, sed in humore, ut subiecto quodami vehiculo subsistit. Primum enim inficit spiritus, dein humores, partes denique solidas. Haec calamitosa lues, non tantum est miserabile scortatorum flagellum sed insontes ut puellos, impuberes pariter ac sontes truculenter affligit, nimirum hos qui contagioso parentum semine sati sunt, aut maligni humoris cotactu lacessiti. A tenui malignoque apore. Virulentabile in summa corporis effusa. Massa sanguinis labem sentiente, ex qua portio quaedam tonuis in corporis habitum rapta,cutis densitate cogitur. i. e pure Non tamen perpetuo siccae pustulae sunt: sed, si negliguntur, serpunt in ambitum, cutim excavant,undest ulcus virulentum, ac sordidum. I Nec enim unius tantum coloris existunt pustulae, quemadmodum nec unius humoris est venere labes. Sed in biliosis
110쪽
tum flauo, pallido, citrinove In pituitosis albae maculae 4
brae, quum peccat sanguis: nigrae, quum atra bilis domis
ii In hac foeda perniciosaque lue noctu dolores exacerbar tur,ic ingrauescunt vel quod pituita quam plerique commisenem huius morbi volunt eis niateriam)nocturno tempore moueri solita, in partes sentientes fluxione decumbit, in hisque co- restam virulentam materiam excitat vel quod ob immensas noctis vigilias quae praeter naturam sunt, ut naturales diurnae doloris sensus est exquisitior. ia Nam ossa quasi terebello perforari sentiuntur, tendines&vincula distendi, rigere nerui periosita, membranaeque rei,
quae diuelli. i Hoc enim assectu non modo partium corporis temperametum, sedo tota substantia peruertitur, ut vix ulla deinceps probo puroque fruatur alimento.
I neglecta lue venerea tabes,&ab ea mors sequitur quia vires concidunt spiritibus exhaustis per vigilias istrophiam corruptoque denique solidorum corporum temperamento, sicili alio negligitur. Sin vero priusquam vires omnino decidant idoneis pharmacis corpus repurgetur, malignaque qualitas per ea quae proprietate quadam arcana valere comperiuntur,ut per lignum sanctum, seu Guaiacum, Chynam, Saraapariliam sumpta,&admotum hydrargyrum multis celebribus improbata medicis, sed usu utile compertum, non temere tamen, nec, rabs quum morbus solidas partes occupat, admittendum eluatur, diaeta congruent imperata teneatur: sesarcitur,adem ea su stantiae portio quae defluxit, 'uod alteratum est,ad teperiem denique reuocatur. Hinc ab affectu tam crudeli vindieatur eger pristinae restituitur sanitati.